اشتباهاتی که مهدی رحمتی را طرد کرد

هفته نامه همشهری جوان - محمد امیرپور: در اوایل دوران مسیحیت بود که راهبی یونانی فهرستی هفت تایی از اشتباهات مردم آن روزگار را در کتاب نوشت تا خصایل منفی انسان را که می توانند از بهشت دور کنند، تعریف کند. مدتی بعد دانته ایتالیایی در کتاب های سه گانه اش - بهشت، دوزخ، جهنم - سفری خیالی به این سرزمین ها می کند؛ سفری که وقتی به جهنم می رسد، انسان ها را متاثر از هفت اشتباهی می بیند که بر اساس آنها مجازات می شوند؛ غرور، طمع، لذت، حسادت، خشم، اندوه (تنبلی)، حرص؛ هفت اشتباه شبیه همه هفت های راز آلود تاریخ هفت آسمان. هفت دریا. عجایب هفتگانه و هفت هنر و ...

این بار اما جادوی هفت، مهدی رحمتی، ستاره این روزهای استقلال را در یکی از بهترین فصل های فوتبالی اش درگیر خود کرده است. مهدی رحمتی در آستانه هفتمین فصل فوتبالش در استقلال گرفتار رازآلودی این عدد شده است. چیزی شبیه شخصیت کارآگاه سامرست در شاهکار فینچر، «هفت» که در نهایت او را قربانی قاتل سریالی فیلم کوین اسپیسی کرد.


هر قدر هم هواداران استقلال روی سکوها از او حمایت کنند و روزنامه ها عکس رحمتی را روی جلد ببرند تاثیری در سرنوشت او ندارد. مهدی رحمتی که اغراق نیست اگر او را بهترین دروازه بان بعد از انقلاب فوتبال ایران بدانیم؛ تا زمانی که مجازات نشود، منفذی برای رسیدن به تیم ملی پیدا نخواهد کرد.

۱- حرص

سال ۸۰ شبکه تازه تاسیس تلویزیون آن روزها «شبکه خبر» به همراه یکی از روزنامه های ورزشی اقدام به برگزاری مراسم بهترین های لیگ کردند. ستاره های جوان، پدیده های لیگ و انتخاب تیم منتخب. محرم نویدکیا جوان اول لیگ شد و پژمان نوری توپ طلای بهترین بازیکن را گرفت اما بین همه آن جوانان، یک پسر ۱۹ ساله ترکه ای هم نشسته بود که محصول کارخانه بازیکن سازی شاغلام و فجرسپاسی بود.

مهدی رحمتی که برعکس این روزها اندوخته زیادی از دنیا نداشت و همراه تعدادی از جوانان کاندیدای فجرسپاسی با ماشین یکی از مسئولان تیم خودش را به هتل المپیک رسانده بود، مدام مشغول شوخی با اطرافیانش بود و حال خوب آن روزهایش را می شد در پیراهنی که روی شلوار انداخته بود و در معاشرتش با حاضران سالن دید. پسر کم توقع آن روزهای فجر بعدها به سپاهان و استقلال و تیم ملی هم رسید اما هیچ وقت راضی به نظر نمی رسید.

برعکس آن روزها که بودن در جمع بهترین ها برایش کافی به نظر می رسید، رحمتی ستاره را مدت هاست چیزی راضی نمی کند. انگار چیزی در درونش وجود دارد که موفقیت هایش را می بلعد و او را دچار حرصی پایان ناپذیر کرده است؛ حرصی که از داخل او را فرو می ریزد و باعث شده جز توانایی های فنی، چیزی برای ستایش در ستاره این روزهای استقلال پیدا نشود.

۲- غرور

غرور است که تکبر، گستاخی و مغضوب شدن می آورد؛ همان حسی که مسبب سقوط لوسیفر از درگاه خداوند شد. مهدی رحمتی هم جزو پر افتخارترین بازیکنان لیگ برتر به حساب می آید، هم قراردادهای سنگین او را کمتر کسی در فوتبال ایران بسته است. همنشینی پول و افتخار در طول تاریخ همیشه تولید غرور خواهد کرد.


مهدی رحمتی هم در شیراز بازی کرده، هم اصفهان و هم تهران اما به ضرس قاطع می توان مدعی بود که در هیچ کدام از این شهرها بازیکن محبوبی نیست. او زمانی که از سپاهان جدا شد، مورد حمله های لفظی هواداران اصفهانی قرار گرفت و هر زمان که لباس استقلال را به تن نداشته، استقلالی ها هیچ وقت او را شبیه بازیکنان سابق شان دوست نداشته اند.

دروازه بان آبی ها همیشه کام تلخی برای هواداران دیگر تیم ها داشته است و البته نمایش های مغرورانه ای که بد جوری روی اعصاب هواداران تیم های مقابلش می رود. غرور مرد شماره یک ایران به حدی است که می تواند به برنامه نود برود، فردوسی پور را مقهور خنده های پرمعنی و نگاه های نیش دارش کند و آنقدر نمایش خودپسندانه ای داشته باشد که حتی عادل هم مقهور بازی مغرورانه و کنایه آمیزش شود.

مهدی رحمتی سال هاست لبخندهای معنی دار به دوربین ها را اولویت اول زندگی اش قرار دده و بعد از هر دفع توپ، فیگورهای پیروزمندانه اش را چاشنی نمایش اش می کند.

۳- لذت

سامورایی ها اعتقاد داشتند «لذت هایی که شما را تحت تاثیر قرار می دهند، کنار بگذارید تا شبیه نوزادی تازه متولدش ده پاک بمانید.» حتی اگر عمل به راه های رستگار ماندن سامورایی ها در دنیای سرمایه داری امروز نشدنی و دور از زندگی متمدنانه باشد اما باید حد و مرزی هم وجود داشته باشد.

قراردادهای مهدی رحمتی در همه سال هایی که در سپاهان، استقلال و حتی پیکان بازی کرده، شائبه های مالی کم نداشته است؛ مردی که به بمب نقل و انتقالات شهره است و زمانی که در تیم ملی بازی می کرد، بازارگرمی هایش در تابستان های لیگ مشهور بود، از قراردادهای ۴۴۴ میلیونی تا ۶۶۶ میلیونی و این روزها که مهدی رحمتی روی سقف قرارداد نشسته است.

شایعات می گویند مبلغ واقعی مهدی رحمتی او را تبدیل به گران ترین بازیکن لیگ برتر خواهد کرد. یک بار دیگر باشگاه هایی را که رحمتی برای ادامه فوتبالش انتخاب کرده در ذهن تان مرور کنید؛ سپاهان، استقلال، مس و پیکان. پیشرفت فوتبالی و انتخاب تیمی برای به چشم آمدن و لژیونر شدن در هیچ کدام از این انتخاب ها اولویت اصلی نبوده است.

رحمتی از ۲۳ سالگی ترجیح داده به جای داشتن آرزوهایی مثل رسیدن به اروپا، اولویت اول زندگی اش را روی قراردادهای مالی بنا کند. کافی است مصاحبه های او را وقتی از شنیدن رقم های دریافتی فوتبالیست ها عصبانی می شود بخوانید؛ لذت پول، کودک مشتاق فجرسپاسی را غرق کرده.

۴- طمع

نام سید مهدی رحمتی را در ذهن تان مرور کنید. مرد اول استقلال، گرانقیمت ترین بازیکن آبی ها و قطعا بهترین دروازه بان این روزهای فوتبال ایران؛ گلری که امروز با ۱۵ سال حضور در لیگ برتر قدیمی ترین دروازه بان لیگ هم به حساب می آید؛ اما همه اینها هم برای به آرامش رسیدن رحمتی کافی نیست. او را هیچ وقت شبیه بوفون نخواهیم دید، با چشمانی مطمئن و نافذ که برایش احترام بخرند یا حتی نمی توان او را تکرار عابدزاده یا حجازی دانست.

برای الگو بودن و لباس اسطورگی هم مناسب نیست. دلیلش را باید در بیشتر خواستن او جستجو کرد؛ مثل زمانی که دوستی چند ساله اش با نکونام به خاطر جنگ بر سر بازوبند کاپیتانی تیم ملی و استقلال تبدیل به کدورت و دشمنی شد.


طمع دروازه بن اول باعث شده رحمتی طاقت دیدن هیچ کس را بالاتر از خودش در تیم نداشته باشد، چه آن فرد نکونام و مجیدی باشد چه کارلوس کی روش و قطعه نویی. طمع در ریشه اش به معنای میل و رغبت زیاد نسبت به هر چیزی است. پول، قدرت، مرد اول بودن و احتمالا مشغله های ذهنی که زندگی دروازه بانی مثل رحمتی را بلعیده است.

هیچ به این فکر کرده اید که چرا رحمتی را مربیان اقتدارگرا و دیکتاتوری مثل کی روش و قلعه نویی هیچ وقت رابطه خوبی برقرار نکرد. جوابش را احتمالا باید در درون او پیدا کرد. او به عنوان بازیکن هیچ وقت نمی تواند تسلیم مربیانش باشد و همیشه سهمی بیشتر از یک بازیکن عادی یا حتی درجه یک در تیم طلب می کند.

او حتی بین بازیکنان تیم هم همیشه می خواهد نقش اول را بازی کند. اگر این خصوصیت منجر به جدایی او در دوران قلعه نویی از استقلال شد باوجود عملکرد خیره کننده اش او را هنوز دور از تیم ملی و مغضوب کی روش نگه داشته اما وضعیت این روزهایش در استقلال فرق می کند. رحمتی در استقلال مظلومی همان نقشی را بازی می کند که همیشه مترصد ایفای آن بوده؛ بازیکنی که عملکرد بالای فنی اش بتواند نقشی فراتر از یک بازیکن را برایش تعریف کند.

۵- خشم

رحمتی در شروع فصل ارتباط خوبی با بازیکنان تیمش داشت و بیشتر از همه بازیکنان هم رفیق گرمابه و گلستان حنیف عمران زاده بود؛ طوری که آنها در تمرینات به هم لقب پدر و پسر می دادند و داداشی گفتن از زبان شان نمی افتاد اما بعد از تساوی ۳-۳ برابر راه آهن همه چیز عوض شد.

مهدی رحمتی بعد از هر گل راه آهن با حالتی عصبانی بر سر عمران زاده فریاد می کشید که چرا در کورس با جوانان راه آهن عقب می ماند. این صحنه ها در بازی بعدی آبی ها مقابل پدیده هم تکرار شد.

خشمی که مهدی رحمتی با هر اشتباه مدافعان تیمش بیرون می ریخت، تعریف ورزشی نداشت. اینکه مهدی رحمتی در تمام بازی هایی که دروازه اش زیر فشار تیم حریف است، مشغول فرافکنی و حمله به مدافعان هم تیمی اش است. حتی سال قبل که رحمتی و پیکان روبروی استقلال بازی کردند، در صحنه ای رحمتی به خاطر یک اشتباه ساده مدافع پیکان شروع به خط و نشان کشیدن برای او می کند.


مهدی رحمتی خشمی را که بروز می دهد فقط به دیگران منتقل نمی کند؛ همین خشم متوجه خود او هم می شود و رحمتی در اتمسفر اطرافش تولید خشم می کند. در سال های اخیر رحمتی با قدرتمندتر خودش نسبت به عناصر دفاعی تیم در حقیقت خودش را ضعیف تر کرده است.

۶- حسادت

حسادت در تعریف واژگانی اش احساس عدم رضایت از موفقیت و خوشبختی انسان تلقی می شود. حسی که حتی در کتاب آفرینش هم به آن اشاره می شود. اگر حسادت در داستان قابیل و هابیل به برادرکشی ختم می شود، برای مهدی رحمتی منجر به دوری چند ساله اش از تیم ملی شده است.

داستان به سه سال پیش برمی گردد. اشتباهات رحمتی در خروج نکردن از دروازه در دیدار دوستانه تونس، مقابل ازبکستان هم تکرار می شو و همین باعث شد که کی روش مدعی شود در بازی بعد تیم ملی او را نیمکت نشین خواهد کرد.

این اظهارنظر برای برانگیختن حس حسادت مهدی رحمتی کافی بود. فرقی نمی کند رقیب آقای شماره یک چه کسی باشد. رحمان احمدی، وحید طالب لو یا محسن فروزان. مهدی رحمتی هیچ وقت چشم دیدن رقبایش در تیم را نداشته است.


یک بار به خاطر تهدید جایگاهش از سوی طالب لو از استقلال رفت، در تیم ملی حوصله نشستن روی نیمکت و تماشای بازی رحمان احمدی را نداشت و آن سناریوی عجیب را برای خروجش از تیم طراحی کرد و تابستان وقتی به استقلال برگشت، باعث جدایی محسن فروزان از اردوی آبی ها شد. حتی جایگاه ثابت و نمایش های فوق العاده اش در استقلال هم برای حس رضایت او کافی به نظر نمی رسد.

این را در بی اعتنایی به طالب لو در تمرینات هم می توان دید. حس حسادت رحمتی اجازه نمی دهد او بار تحمل جانشین هایش را طاقت بیاورد. حجازی، رشیدی، عزیزیان، عابدزاده و بابازاده و ... همه این نام ها بی هیچ تعلق خاطری آمدند، نقش شان را ایفا کردند و بعد هم خداحافظی کردند اما برای مهدی رحمتی و حسادتی که همیشه هست، کنار آمدن با رقبایش سخت ترین کار دنیاست.

۷- اندوه

مهدی رحمتی هیچ وقت چنین سرنوشتی را متصور نبود. بهترین دروازه بان فوتبال ایران باشی، رکورددار حضور در لیگ برتر لقب بگیری و با نمایش های فوق العاده ات تیمت را به صدر جدول برسانی اما باز هم در دورترین فاصله با دروازه تیم ملی قرار داشته باشی. به همه اینها رکورد کلین شیت هایش را هم اضافه کنید اما تفاوتی نمی کند. هر قدر بهتر و درخشان تر می شود، مسیر حضور در لباس یوزپلنگ ها برایش صعب العبورتر می شود.

فرقی هم نمی کند که هواداران استقلال چقدر گلوی شان را پاره کنند که «تیم ملی بی سید، نمی خوایم، نمی خوایم»، در شبکه های مجازی ولوله راه بیندازند که چرا کی روش به جای ستاره پروری، ستاره کشی می کند و روزنامه های ورزشی یک روز در میان نیم تای بالای صفحه اول شان را به عکس های او مزین کنند.

رحمتی قربانی «اندوه» شده است. اشتباه هفتم اندوه این روزهای رحمتی و دوری از تیم ملی انگار انتقام روزهای پرفراز و نشیب گذشته از اوست؛ چیزی شبیه اینکه «جان دو» قاتل سریالی فیلم «هفت» این بار در شمایل کارلوس کی روش آمده تا انتقام تمام اشتباهات گذشته رحمتی را از او بگیرد.


جان دوی فوتبال برگشته تا از مهدی رحمتی بابت تنظیم نبودن خروج هایش در بازی با ازبکستان و خداحافظی خودخواسته اش از جمع یوزپلنگ ها انتقام بگیرد. دیگر تفاوتی نمی کند رحمتی به نقطه پنالتی پشت کند، و است هایش را رو به آسمان ببرد، زیر لب دعا بخواند و وسط ناامیدی استقلال، برگ برنده تیمش باشد. او را باید قربانی بزرگ اندوهی نامید که او را نفرین کرده است.

عملکرد او نه در ضیافت پنالتی ها و نه چهارچوب دروازه، بلکه در شلیک نهایی به کی روش بود. شبیه کارآگاه میلز که با شلیک به «جان دو» تاوانش خشمش را داد. پشت کردن رحمتی به کارلوس هم تاوانی به اندازه اندوه این روزهای شماره یک استقلال دارد. حتی ممکن است او مثل دو کارآگاه بازی خورده شاهکار فینچر، «هفت» با سوال های بی جواب زیادی روبرو شده باشد؛ (پس شور زندگی کجاست؟ اصلا این همه تمرین به زحمتش می ارزید؟

تمام این سال ها سعی کردم رو به قله حرکت کنم اما باز هم به جایی که می خواستم نرسیدم) شماره یک زمانی پشت ابراهیم میرزاپور گزینه مطلق بلاژویچ - برانکو ماند و وقتی دیگر گرفتار لعن کی روش شد تا حسرت بزرگ بهترین دروازه بان ایرانی در بعد از انقلاب، بازی در جام جهانی باشد.

مردی که حتی اگر کارلوس کی روش در ایران نماند و امیدی به برگشتنش وجود نداشته باشد، در جام جهانی روسیه ۳۸ ساله خواهد بود، عددی که زانوها را سست می کند و بدن را شکننده تر اما شماره یک استقلال جدا از همه اشتباهاتی که مرتکب شده، جنگجوی خوبی هم هست و کسی چه می داند... شاید هم به آرزویش برسد.

مهدی رحمتی را می توان مصداق جمله شاهکار ارنست همینگوی در پایان بندی فیلم هفت دانست: «جهان جای خوبی است و ارزش جنگیدن دارد اما من با قسمت دومش موافقم.»