گفت و گو با الهه احمدی، بانوی اول تیراندازی

هفته نامه همشهری جوان - زهره ترابی: خبرهایی که در این چند وقت اخیر از دختران ورزشکار به گوش رسیده، این قدر هیجان انگیز است که دیگر موقع دیدن اخبار ورزشی بانوان در اخبار ساعت یک و ربع، کانال را عوض نکنیم، بعد از معرفی کیمیا علیزاده به عنوان پدیده تکواندو و افتخارات تیم ملی فوتسال، حالا نوبت الهه احمدی رسیده است؛ کسی که در آخرین رنکینگ فدراسیون بین اللملی تیراندازی در ماده تفنگ بازی 10 متر در رتبه اول ایستاده.


قرار گرفتن یک دختر ایرانی در صدر رده بندی بهترین های دنیا اتفاقی نیست که هر روز تکرار شود. آن هم وقتی بدانیم الهه احمدی متاهل است، یک پسر دارد و با این حال ورزش حرفه ای را در بالاترین سطح دنبال می کند. بعد از قول و قرارهای زیادی که گذاشتیم و نشد که به مصاحبه برسد، بالاخره خودش با ما تماس گرفت و کلی حرف زد؛ آن هم وقتی که از نقش اول تیراندازی دنیا بیرون آمده بود و تبدیل به مادری بود که صدای بچه اش از پشت گوشی شنیده می شد.

در این چند روز که خبر رنکینگ اول دنیای شما در همه جا پیچیده چه اتفاقات خوبی دور و برتان افتاده؟

راستش من از اتفاقات خوب چندان خبری ندارم. ولی امیدوارم به اینکه بعدا خبرهای خوبی برای تیراندازی به گوش برسد و نگاه توجهی که باید، به این رشته معطوف شود. تنها بازخوردی که گرفتم، فقط پیام تبریک وزارت ورزش بود که در سایت ها خواندم. با خبرگزاری ها هم مصاحبه داشتم و خبر موفقیتم پخش شد، اما اتفاق خاص دیگری همه نیفتاد. من اصلا در جریان نیستم، چون اولین بار است که این اتفاق افتاده و من نمی دانم باید چه برخوردی می شد. شاید اصلا نباید کار خاصی انجام شود و این طبیعی است و نیاز به تشویق ندارد. ان شاءالله شما هم دعا کنید من طلای المپیک بگیرم. و آن موقع ببینیم چی پیش می آید.

برای قهرمانی هایی که به دست می آورید چی برای آنها پاداش می دهند؟

نه، پاداشی به ما نمی دهند. خبر رتبه یک من تازه چندروز استعلام شده، اما تا الان پاداشی نبوده. شاید در آینده برایش چیزی در نظر بگیرند.

انگار شما برخلاف بسیاری از ورزشکاران ر شته های دیگر هستید که خیلی وقت ها نتیجه هم نمی گیرند، اما توقع پاداش دارند. مسائلی مثل این برایتان اهمیتی ندارد و ناراحتتان نمی کند؟

ناراحت هستم، اما می دانید قضیه چیست؟ من خیلی تیراندازی را دوست دارم و هدفم این است که بتوانم در المپیک طلا بگیرم، چون در این سال ها خانواده و اطرافیانم سختی های زیادی کشیده اند و دوست ندارم با پرداختن به این مسائل، شرایط را وخیم و ناراحت کننده کنم. می خواهم شرایطم آرام باشد و در این شرایط برای رسیدن به هدفم تمرکز کنم. مطمئنا با اعتراض کردن اولین کسی که ضربه می خورد، خودم هستم.

شخصیتم هم جوری است که خیلی دنبال حاشیه نیستم. شاید باید واکنش های بهتری دیده می شد، ولی خب دیده نشده بود. من هم هیچ کاری نمی توانم بکنم. اعتراض کردنم باعث می شود به حاشیه بروم و این برای من مثل سم است. ۱۰ ماه بیشتر فرصت ندارم تا به المپیک بروم و باید تمام تمرکزم را جمع کنم. حتی یک سر سوزن تمرکز من نباید سمت دیگری برود.

سهمیه المپیک را هم در دقیقه ۹۰ گرفتید.

در مسابقات کره که نتوانستم وارد فینال شوم، در آلمان هم وارد فینال شدم، اما نتوانستم سهمیه بگیرم. مسابقات آمریکا را هم اصلا اعزام نشدیم که شانسی داشته باشم؛ البته به خاطر سختی های ویزاگرفتن و هزینه های سفر، اما بالاخره سهمیه را در مسابقات جهانی آذربایجان به دست آوردم. درواقع آذربایجان تنها شانسم بود و آخرین مسابقه جهانی ای بود که سهمیه المپیک داشت.

سفرتان به آلمان عقب افتاد، یعنی فدراسیون نتوانسته بود بودجه اش را تهیه کند؟

متاسفانه بودجه ای که وزارت ورزش سالانه به فدراسیون می دهد، حتی به یک سفر هم نمی رسد، چون تیراندازی رشته پرخرجی است و هزینه تهیه فشنگ و ساچمه و این جور چیزها خیلی بالاست. الان هم برای تمرین می خواهیم به آلمان برویم که بتوانیم فشنگ گیر بیاوریم و تمرین کنیم. اگر فشنگ داشتیم، داخل ایران تمرین می کردیم، اما متاسفانه نداریم.

یعنی شما برای تمرینات معمول رشته تان باید بروید آلمان، به خاطر نبودن فشنگ؟

بله، برای تمرین های سه وضعیتمان به آلمان می رویم. در اسلحه بادی که هیچ مشکلی نداریم. در ایران تمرین می کنیم؛ هم سالنمان خوب است هم ساچمه داریم. خلاصه همه حوره سلاح هایمان خوب است، ولی در سه وضعیت مشکل داریم. هر کاری کردند نتوانستند برایمان فشنگ تهیه کنند. نزدیک مسابقات مهم که می شود یک تا دو هفته قبلش می رویم آنجا تمرین می کنیم؛ مثلا همین دفعه، قبل از مسابقات آذربایجان شش روز شش جلسه تمرینی آنجا داشتیم، چون آنجا سالن های خوبی دارد وب ه راحتی می شود فشنگ تهیه کرد. سلاح یا هر وسیله ای که بخواهیم برای تیراندازی بخری اصل آن در آلمان است.

با این حساب از نظر مسوولان تامین هزینه سفر کمتر و راحت تر از تهیه وسیله و فشنگ برای تمرینات است؟

نمی دانم. واقعا خودمان هم نمی دانیم مشکل از کجاست. تا قبل از این می گفتند به خاطر اینکه تحریم هستیم، نمی توانند فشنگ بخرند، ولی به تازگی فهمیده ایم که ربطی به تحریم شدن هم ندارد. حالا علت اینکه چرا ما نمی توانیم در ایران فشنگ تهیه کنیم، چیست، معلوم نیست. البته تازه چند سال است که این اتفاق افتاده. قبل از المپیک لندن این جوری نبود که ما اصلا فشنگ نداشته باشیم.

واقعا الان هیچ فشنگی ندارید؟

نه.


پس چطور تمرین می کنید؟ این تمرینات محدود آلمان برای مسابقاتی که باید در آن شرکت کنید، کافی است؟

ما در رشته بادی که تمرین داریم. تا حالا هم هرقدر مدال و سهمیه توانسته ایم بگیریم، در همین رشته بادی بوده، اما در رشته سه وضعیت فقط می توانیم حالت گیری کنیم. یک دستگاهی هست که به سر سلاحمان وصل می کنیم. در کامپیوتر هم برنامه اش ریخته شده است. آنجا یک مقدار تمرین خشک انجام می دهیم که لرزش هایمان را ببینیم.

یک جور تمرین های فرضی و حالت گیری است. فقط به خاطر اینکه بدنمان حالت خودش را گم نکند و بدانیم چه جوری زیر سلاح باشیم و سنگینی سلاح را تحمل کنیم. البته اینها هیچ وقت جای تمرین با فشنگ را نمی گیرد.

درخواست یا اعتراضی برای این شرایط نداشته اید؟

نمی دانیم به کی باید اعتراض بکنیم. چون فدراسیون واقعا دارد تلاش اش را می کند، ولی ما هنوز متوجه نشده ایم که علت اینکه چرا نمی توانیم فشنگ تهیه کنیم چیست و مشکل از کجاست و چرا تیم ملی نمی تواند با فشنگ در زمین های خودمان در استادیوم آزادی تمرین کند. اصلا متوجه این قضیه نمی شویم و نمی دانیم مشکل از کجا باید حل شود.

فدراسیون اسپانسر ندارد؟ هزینه های شخصی شما چطور تامین می شود؟

نه نداریم. فدراسیون هزینه فشنگ و چیزهایی مثل این را برای آنهایی که عضو تیم ملی هستند، کامل می دهد. حقوق هم می دهند. براساس تعداد روزهایی که تمرین داریم در طول یک ماه حقوق دریافت می کنیم. البته فدراسیونی که بودجه ندارد، اسپانسر ندارد و نمی تواند هزینه سفرها را تامین کند، حتما شرایطش سخت است.

شما در رنکینگ جهانی بالاتر از ورزشکاران صربستان و چین قرار گرفتید. قبلا با آنها مسابقه داده بودید؟

دختر چینی که الان در رنکینگ دوم است و قبل از من رنک یک را داشت، قهرمان المپیک لندن است. دختر صربستانی هم مدال المپیک ندارد، اما در جهانی خیلی مدال گرفته. دو ماه قبل هم قهرمان بازی های اروپایی شده بود. در مدل جدید تیراندازی آنها رقابت نداشتم، اما قبلا چرا. یک بار هم توانستم دختر صربستانی را شکست بدهم. البته ما نمی توانیم اینجوری بگوییم که فلانی را شکست داده ایم یا نه. یک بار در مسابقات جهانی استرالیا که در فینال بودم، این خانم صربستانی هم بود که ایشان چهارم شدند و من دوم شدم.

شروع ماندن در رتبه اول دنیا در رشته تیراندازی چیست؟

رنکنیگ های جهانی مه به ماه عوض می شود. بستگی به تعداد مسابقات هم دارد، مثلا در این ماه دیگر هیچ مسابقه ای نیست تا ماه آینده میلادی که مسابقات قهرمانی آسیاست. هر کس براساس رتبه ای که آنجا کسب می کند، امتیاز می گیرد. مسابقات بعدی هم مسابقات جهانی تایلند است. من در هر مسابقه ای که شرکت می کنم، باید عملکردم خوب باشد. و امتیازاتی که جمع آوری می کنم، نسبت به حریفان دیگر بهتر باشد.

بعد از لندن از مسابقات دور افتادید. دلیل آن چی بود و چطور توانستید خودتان را برسانید؟

به خاطر بچه دار شدنم بود. به خاطر دوران یکساله بارداری نتوانستم در مسابقات شرکت کنم. بعد از آن هم برگشتم، اما خیلی در دوران افت بودم. کلا یک سال و نیم نمی توانستم مسابقه بدهم و ندادم. از نظر جسمی خیلی افت کرده بودم. کم کم تمرین کردم و بعد از بازی های آسیایی اینچئون برگشتم به وضعیت الان.

مادر بودن شرایطتان را سخت تر نکرده؟

شرایط خیلی خیلی سخت تر شده، ولی خب من رشته ام را دوست دارم. همسر و مادرم در این چند وقت واقعا کمکم کرده اند. اگر کمک های آنها نبود دیگر نمی توانستم ورزش کنم، اما همکاری آنها باعث شد بتوانم ادامه بدهم و حتی موفق تر از قبل هم باشم.

البته حواشی ای که اطراف کاپیتان تیم ملی فوتسال بود هم باعث شد خبر رنکینگ یک شدن شما با شرایطی که دارید، عجیب تر هم به نظر برسد.

من واقعا متاسفم بابت خبری که در مورد ایشان شنیدم. امیدوارم باور کردن دخترهای ایرانی از خانواده ها شروع شود و به سطح جامعه بیاید تا همه بدانند خانم های ایرانی هم حق مدال گرفتن و ورزش کردن به شکل حرفه ای را دارند. به نظرم خانواده ها واقعا باید کمک کنند. همان طور که اگر مردی موفق بشود، مطمئنا همسرش خیلی به او کمک کرده که توانسته موفقیت را به دست بیاورد. امیدوارم این اتفاق برای همه خانم های ورزشکار بیفتد.


با توجه به سن و سال پسرتان چه مدتی از سال را در اردو هستید و چقدر از خانواده دورید؟

ما تمام سال تمرین داریم. چیزی به نام اردو نداریم. هفته ای پنج جلسه تمرین داریم. دو روز در هفته هم تعطیل هستیم که معمولا شنبه و یکشنبه است. آن هم برای اینکه بچه ها کارهای اداریشان را انجام بدهند و آنهایی که دانشجو هستند به کلاس هایشان برسند.

شرایط مسابقه به شما استرس وارد نمی کند. آن هم وقتی تمرینات سه وضعیت در آلمان و با این شرایط انجام می شود؟

شدیدا. واقعا استرس اش بالاست. مخصوصا برای رشته های انفرادی. تیراندازی نیاز به تمرکز زیادی دارد. حتی افزایش ضربان قلب باعث می شود کارمان خراب شود. تا آنجا که می توانیم باید از ضربان قلب بالا جلوگیری کنیم و یاد بگیریم که چگونه آرامش مان را حفظ کنیم. تمرین در آلمان خیلی می تواند مفید باشد، اما اگر به صورت پیوسته انجام شود.

مردم شما را می شناسند؟

خیلی کم. شاید در این چند سال کلا دو نفر. از این بابت ناراحت نیستم. چون مشهور شدن مسوولیت ها و سختی های خاص خودش را دارد.

به نظر می آید رشته تان سختی های بقیه رشته ها را نداشته باشد؛ شرایطی مثل رژیم غذایی و شب ها زود خوابیدن؟

اتفاقا خواب خیلی در تیراندازی مهم است، چرا که در تیراندازی بعد از اینکه مرحله جسمی را گذراندید دائما باید از فکرتان استفاده کنید و از استرس دور بمانید. خواب برای هر ورزش و ورزشکاری مهم است، از تغذیه هم بیشتر. مسلما تغذیه هم می تواند تاثیرگذار باشد. حالا نه اینکه حتما پرخور باشیم یا کم خور یا مثلا رژیم خاصی داشته باشیم. تغذیه خوب و سالمی داشتن خیلی مهم است. چون باید آمادگی جسمی مان خوب باشد.

الهه احمدی از رازهای تیرانداز شدن می گوید

شما هم می توانید یک قهرمان باشید

همین که الهه احمدی با ۳۳ سال سن تازه در روزهای اوج خودش قرار گرفته و حالا حالاها جا برای پیشرفت دارد، یعنی هنوز وقت داریم و ما هم می توانیم تفنگ دستمان بگیریم. خوشبختانه تیراندازی برخلاف بسیاری از رشته های ورزشی دیگر، هنوز هم برای شروع در سن و سال ما دیر نشده و اگر از همین الان با بیست و خرده ای سال سن شروع کنیم، می توانیم شب ها با رویای گاز گرفتن مدال طلای المپیک جلو دوربین ها بخوابیم.

زمان شما تیراندازی روی بورس نبود؟ شما چه جوری وارد این رشته شدید؟

پدرم از قدیمی های این رشته است و در تیم ملی تیراندازی عضو بوده و بعد از آن مربی شده. من از ۱۸ سالگی شروع کردم. دو سال بدون لباس تمرین تیراندازی می کردم، چون لباس مخصوص آن را نداشتم. هزینه ها خیلی بالا بود و بودجه ای برای سلاح و لباس نبود. آن روندی که باید سریع اتفاق می افتاد، خیلی کند اتفاق افتاد. آن موقع مثل الان نبود.

یعنی اگر امکانات الان را داشتید، زودتر موفق می شدید؟

بله، صددرصد. اگر شرایط برای هر کسی که استعدادی دارد، مهیا باشد، می تواند سریع روند موفقیت را طی کند. البته آن زمان مشکلات خانم ها بیشتر بود.

تیراندازی لباس مخصوصی می خواهد؟

بله، لباس ما جنس خاصی دارد، چون سلاحمان سنگین است و فشار زیادی به کمر می آید. لباس های ما لباس های خشکی است که باعث می شود فشار زیادی به کمر وارد نشود و مقداری جلو لرزش ها را هم می گیرد تا ثبات بدن بیشتر شود.

کلا وارد شدن به رشته تیراندازی نیاز به شرایط خاصی دارد؟

بستگی به جثه دارد که بتواند سلاح را نگه دارد. معمولا از ۱۴-۱۳ سالگی می توان وارد این رشته ها شد. اگر بچه های وضعیت بدنی و جسمی خوبی داشته باشند، می توانند از سن کمتر هم شروع کنند. در تهران باشگاه های زیادی برای این کار وجود دارند. در شهرستان ها هم از طریق هیات های تیراندازی استان های مختلف می شود وارد تیراندازی شد و تمرینات را از آنجا شروع کرد.


با این حساب الان برای شروع کردن همسن و سال های ما دیر شده.

خدا را شکر محدودیت سنی ندارد؛ نه از بابت شروع کردن و نه ادامه دادن. می توانید در ۳۰ سالگی هم شروع کنید و اگر استعداد داشته باشید، وارد تیم ملی شوید و حتی در سطح جهان و آسیا هم مسابقه بدهید؛ مثلا من الان ۱۴ سال است که دارم تیراندازی می کنم اگر در حدی باشم که بتوانم باز هم رکورد بزنم و مدال آور باشم، می توانم در مسابقات شرکت کنم.

یعنی شاید ۱۰ سال دیگر هم هم چنان مشغول باشید و همراه با فرزندتان تمرین کنید و مسابقه بدهید.

البته پسرم که خودش انتخاب می کند بعدا تیراندازی کند یا نه. اما در مورد سن و سال باید بگویم داریم تیراندازهای بالای ۴۰ سال که قهرمان المپیک هستند.

اصلا تیراندازی به استعداد خاصی نیاز دارد؟

تیراندازی به آرامش درونی نیاز دارد. باید تمرکز زیادی داشته باشیم. به خاطر همین هم به حاشیه رفتن باعث می شود از تمرکز خارج شویم. ما همیشه باید از استرس دور باشیم. شرایط جسمی عادی را هم که باید داشته باشیم. این جوری هم نیست که حتما چشم باید خیلی قوی باشد، چون تیراندازهایی داریم که با عینک تیراندازی می کنند، اما باید از نظر آمادگی جسمانی خوب باشی و از نظر فنی و تکنیکی به سطح استاندارد برسی و تمرین خوبی داشته باشی.