ثروتمندترین افراد تاریخ را بشناسید

مجله همشهری دانستنیها - ترجمه ستاره ستاری: «ثروتمند مردن ننگ است» این جمله را آندرو کارنگی، یکی از ثروتمندترین مردان تاریخ گفته است. البته منظورش هم این نیست که ثروت بد است. منظورش این است که ثروتت را برای بعد از مرگت نگذارد. در زندگی خرج کن و به دیگران ببخش. کاری که خود او هم کرد و همه ثروتش را قبل از مرگش بخشید اما خب همه هم مثل او نیستند. بعضی ها هم آنقدر پول روی پول جمع کردند که دیگر خیلی میل به جمع کردن پول نداشتند. در میان 10 چهره ثروتمند تاریخ هم هر دوی این مدل های ثروت اندوزی پیدا می شود. این شما و این 10 چهره ثروتمند تاریخ.

10- آلون روفوس

سودجوی فرانسوی

این تاجر خرده پای فرانسوی، در زمان غلبه نرماندی ها بر انگلستان سود خوبی برد. البته اوضاع مالی آلن قبل از فتح انگلیس هم بد نبود چرا که به اندازه کافی ملک و املاک به نام خودش داشت ولی خب در آن زمان، اوضاع خیلی بهتر شد.


ویلیام فاتح از قوم و خویش هایش بود و به خاطر موهای آتشینی که بر سر داشت، لقب «آلن مو سرخ» را به او داده بود. آلن در سال ۱۰۶۶ به همراه پسرعمویش راهی جنگ با انگلستان شد و به عنوان یکی از فرماندهان ویلیام در نبرد هستینگ با نیروهای ویژه اش نقش مهمی در شکست شاه هارولد بازی کرد.

آلن بعد از پیروزی، حدود هزار کیلومتر مربع زمین را که قبلا متعلق به همسر هارلود بود، برای خودش به غنیمت برداشت. ثروت و قدرت روفوس به حدی بود که نام او در ۱۰۱۷ شغل و منصب و تجارت مختلف به ثبت رسیده است.

ملیت: فرانسوی

سال های زندگی: ۱۰۸۹-۱۰۴۹

کسب ثروت از: جنگ و زمین خواری

ثروت حدودی: ۹۹ میلیون دلار

۹- کورنلیوس واندربیلت

(سوار بر ترن موفقیت)

در فقر مطلق زاده شد؛ در سن ۱۱ سالگی درس و مشق را رها کرد و همراه پدر ماهیگیرش دل به دریا زد. کورنلیوس بعدها همیشه می گفت: «اگر زندگی ام را صرف تحصیل می کردم دیگر وقتی برای یادگیری چیزهای دیگر نداشتم.»


کلا خیلی عادت داشت در زندگی اش ریسک بکند و همین ریسک ها زندگی اش را زیر و رو کرد. کورنلیوس کار و بار خودش را تنها زمانی که ۱۶ سال داشت به راه انداخت. او مسافران را با قایقش از استاتن به منهتن جابجا می کرد که همین کار موجب شده بود به او لقب «کمودور» بدهند.

بعد از مدتی کمودور تصمیم گرفت قایقش را بفروشد و به عنوان اپراتور یک کشتی بخار مشغول به کار شود. او در کارش موفق بود و حاضر نشد در ازای گرفتن باج از رقبایش، رودخانه هادسون را ترک کند. او حتی مدتی سفر با کشتی هایش را رایگان کرد تا بتواند پوست رقیبانش را غلفتی بکند.

کورتیلوس به مدت سی سال پیوسته حمل و نقل در این مسیر را ادامه داد تا اینکه زنگ جنگ های داخلی آمریکا نواخته شد. جنگ های داخلی کمک زیادی به گسترش تجارت او کرد ولی او در همان سال ها از صرافت حمل و نقل در آب ها گذشت و وارد خطوط حمل و نقل ریلی شد و کم و بیش این صنعت را هم از آن خودش کرد. واندربیلت دست به هر کاری می زد طلا می شد.
ملیت: آمریکایی

کسب ثروت از: کشتیرانی و خطوط ریلی

ثروت حدودی: 124 میلیون دلار

8- هنری فورد

ماشین آمریکایی

در خانواده ای کشاورز متولد شد و قرار بود شغل اجدادش یعنی کشاورزی را ادامه دهد و میراث دار خانواده اش باشد ولی ظاهرا کله اش بوی قورمه سبزی می داد و هوش و حواسش به کارهای دیگری بود. او از نوجوانی علاقه زیادی به تعمیر ساعت و چرخاب و موتورهای بخار داشت. به این خاطر در 16 سالگی خانه و کاشانه اش را ترک کرد و سر از یک کارخانه تجهیزات ماشینی درآورد اما وقتی دید از کارش خیلی راضی نیست، مجذوب کارخانه توماس ادیسون شد.


کارخانه ادیسون معدن اکتشافات بود؛ از لامپ و گرامافون گرفته تا دوربین و هر چیزی که فکرش را بکنید در این کارخانه تولید می شد. هنری که عاشق این ابداعات بود، زندگی اش را صرف کار با ماشین های بنزینی کرد.

او بالاخره در ۲۶ سالگی توانست برای خودش یک کارخانه خودروسازی در دیترویت راه بیندازد ولی کارش نتیجه زیادی نداد تا اینکه در ۱۶ ژوئن ۱۹۰۳ سومین کارخانه اش را راه اندازی کرد و کارش هم حسابی گرفت. در همان سال ها، هنری نخستین خودروی ساخت خودش را وارد بازار کرد که از آن بسیار استقبال شد.

صنعتی که فورد به راه انداخت نه تنها به درد خودش خورد بلکه در پیشرفت اقتصاد آمریکا و آنچه در حال حاضر از اقتصاد این کشور می شناسیم، نقشی بی بدیل داشت.

ملیت: آمریکایی

سال های زندگی: ۱۹۴۷-۱۸۶۲

کسب ثروت از: خودروسازی

ثروت حدودی: ۱۳۵ میلیون دلار

۷- کلنل قذافی

پول نظامی

یکی از طولانی ترین دوران های زمامداری معاصر متعلق به معمر قذافی لیبیایی است. او که پادشاه قبل از خودش را با کودتای نظامی برکنار کرده بود، توانست بیش از سه دهه بر لیبی حکمرانی کند. معمر مدت زیادی مردمش را با کتاب سبز سوسیالیستی خودش سرگرم کرده بود تا اینکه طی شلوغی های لیبی در سال ۲۰۱۱ که غربی ها هم نقش موثری در آن داشتند، از حکومت کنار گذاشته شد و به قتل رسید.


البته قذافی در دوران حکومتش در زمینه کسب ثروت بیکار نبود و پول خوبی برای خودش و خانواده اش ذخیره کرده بود. پسرش محمد صاحب چهل درصد کارخانجات نوشیدنی در لیبی بود.

او همچنین امتیاز شرکت کوکاکولا و مدیریت شرکت ارتباطات زمینی و بی سیم لیبی و شرکت های زیرمجموعه را در اختیار داشت. پسر دیگرش هم بازیکن فوتبال و یکی از سهامداران باشگاه یوونتوس بود.

ثروت بی حد و اندازه قذافی از پول نفتی به دست می آمد که سرمایه ملی مردم لیبی محسوب می شد. البته کشور لیبی، رشد ناخالص خوبی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ داشت ولی به هر حال عمر حکومت او هم به سر رسیده بود و آمریکایی ها علاقه چندانی به ادامه حضورش در صدر قدرت لیبی نداشتند و کمک کردند تا هر چه زودتر سرنگون شود.

ملیت: لیبیایی

سال های زندگی: ۲۰۱۱-۱۹۴۲

کسب ثروت از: زمین و صنعت نفت

ثروت حدودی: ۲۰۰ میلیارد دلار

۶- ویلیام فاتح

(زمین خوار بزرگ)

ویلیام از همان کودکی، هنگامی که تنها هفت سال داشت تبدیل به دوک نرماندی شد. در آن روزگار کشمکش ها و درگیری های فراوانی دور و برش در جریان بود و اگر هنری اول نبود، خیلی زود سرش را به باد داده بود ولی به هر حال، زیر پر و بال هنری دوام آورد و زنده ماند.


او توانایی زیادی در ایجاد شور قهرمانانه در سربازانش داشت و با همین توان توانست به کمک پسرعموی زیرکش «آلن» روفوس، خاک انگلستان را در نبرد هستینگ به توبره بکشد.

او در روز کریسمس تاج گذاری کرد و «ویلیام فاتح» لقب گرفت. بعد از فتح انگلستان، زمینی در این کشور نبود که دست طمعش را به روی آن نیندازد و نخواهد به چنگش بیاورد. وقتی که چشمانش را برای همیشه در ۹ سپتامبر ۱۰۸۷ بست، ۲۲۹.۵ میلیارد دلار برای فرزندانش ملک و املاک به جا گذاشته بود.

ملت: فرانسوی

سال های زندگی: ۱۰۸۷-۱۰۲۸

کسب ثروت از: مالکیت زمین

ثروت حدودی: ۲۲۹.۵ میلیارد دلار

۵- میر عثمان علی خانی

ثروتمندترین آدم روی زمین

در ۱۸ سپتامبر ۱۹۱۱ با عنوان فرمانروای ایالت حیدرآباد تاج گذاری کرد. دلیل شهرت بسیار میرعثمان معدن کاوی هایش برای یافتن الماس در قرن نوزدهم است. او در زمان فرمانروایی، کمک شایانی به رشد علم، خطوط راه آهن، خطوط هوایی و کاهش فقر در هندوستان کرد.


گرچه انسان بخشنده ای بود ولی گاهی هم به شدت خسیس و گداصفت می شد؛ تا حدی که از ارزان ترین سیگارها استفاده می کرد. جالب است که در سال های حکومت او، مجله تایم پرتره ای از میرعثمان روی جلدش چاپ کرد که زیر آن، عنوان «ثروتمندترین انسان زمین» نوشته شده بود.

میر عثمان علی خان نه تنها در ثروت، بلکه در زمینه ازدواج و صاحب فرزند شدن هم رکوردهایی مخصوص به خود داشت. او ۸۶ همسر اختیار کرد و حدود ۱۰۰ فرزند داشت. میر عثمان یک جورهایی ناصرالدین شاه حیدرآباد بود.

ملیت: هندی

سال های زندگی: ۱۹۶۷-۱۸۸۶

کسب ثروت از: حکمرانی و معدن کاوی

ثروت حدودی: ۲۳۶ میلیارد دلار

۴- تزار نیکلای دوم

ثروتمندترین تزار روسیه

حتما ماجرای کشته شدن تزار نیکلای دوم را می دانید. خودش و خانواده اش توسط انقلابیون بلشویک روس به رگبار بسته شدند. البته نیکلای در زمان حکمرانی کم از مردم خودش را نکشته بود و خیلی از آنها را در جنگ اول جهانی جلوی تیر دشمنانش فرستاده بود.


او وقتی در ۱۸۸۴ به سلطنت رسید دستگاه تزاری روسیه قدرتی کم نظیر داشت که نه تنها می توانست مردم خودش را به صلابه بکشد بلکه برای مردم دیگر کشورها هم شاخ و شانه می کشید. تزارهای روس آنقدر به مردم شان فشار آوردند که انقلاب روسیه، تمام امپراتوری را برای همیشه از هم پاشاند.

تزار نیکلای در کشتار مردم کشور جا پای پیشینیان خود گذاشت تا جایی که لقب «نیکولای خونین» را به پیشانی اش چسباندند. بی عرضگی تزار در جنگ جهانی اول در اداره این کشور زخم خورده، کار را به جایی رساند که مجبور شد در بهار ۱۹۱۷ تاج و تخت سلطنت را تقدیم کمونیست هایی بکند که در آدم کشی کم از او نداشتند. (استالین در آینده به خوبی این موضوع را به اثبات رساند.) دقیقا یک سال بعد هم کل خانواده تزار توسط بلشویک ها قلع و قمع شدند. به همین خاطر هم بعدها تزار خون خوار را به لقب «نیکولای قدیس رنج کشیده» نائل کردند.

ثروتی که تزار از استثمار دیگر کشورها به جیب زد، نامعلوم است اما بی شک او یکی از ثروتمندترین مردان زمان خود بود. شاید او تنها فردی باشد که هیچ گاه نمی توان حدس زد که هنگام مرگ، چقدر پول در خزانه اش داشته است.

ملیت: روس

سال های زندگی: ۱۹۱۸-۱۸۶۸

کسب ثروت از: استعمار و پادشاهی

ثروت حدودی: ۲۰۰ میلیارد دلار

۳- آندرو کارنگی

مرد آهنی آمریکا

آندرو در شرایط نامساعدی به دنیا آمد. در روزهایی که خانواده حتی نانی برای خوردن نداشتند. انقلاب صنعتی خیلی ها را بیکار کرده بود که پدر آندرو هم یکی از آنها بود. اوضاع مالی پدرش به حد اسفناکی بد بود، تا جایی که حاضر بود برای داشتن شغل دست گدایی جلوی هر کارفرمایی دراز کند.


آندرو در خاطراتش نوشته: «زمانی که می دیدم پدرم برای داشتن شغلی به دیگران التماس می کند قلبم آتش می گرفت. همین کار او بود که من را مصمم کرد تا خانواده ام را برای همیشه از فقر نجات دهم.»

خانواده کارنگی برای یافتن شغلی مناسب برای پدر خانواده راهی ینگه دنیا شدند. کارنگی پدر در آمریکا غیر از خودش، کاری هم برای پسرش دست و پا کرد. پادویی با حقوق ۷۲ پنس در ماه. البته آندرو خیلی آنجا دوام نیاورد و چندی بعد در یک اداره تلگراف مشغول رساندن پیام ها شد. مدتی بعد هم توماس ای اسکات که از زیرکی و هوش کارنگی به وجد آمده بود او را به عنوان منشی مخصوص خودش در خطوط ریلی پنسیلوانیا با حقوق ۳۵ دلار در ماه استخدام کرد.

کارنگی آنقدر در کارش جدیت به خرج داد که جایگاه اسکات را هم ربود. البته جنگ داخلی آمریکا بین سال های ۱۸۶۱ تا ۱۸۶۵ همه معادلات را به نفع آندرو به هم ریخت.

او وقتی اوضاع را دگرگون دید از آب گل آلود ماهی گرفت و وارد صنعت فلزات شد. کارنگی با همکاری کمپانی کی استون، پل های فلزی را جانشین پل های چوبی کردند؛ پل هایی که بیشترشان در جنگ نابود شده بودند یا خیلی از عمرشان می گذشت.

او با کسب و کار جدیدش در حدود ۳۰ هزار یورو به جیب زد. این روند رو به رشد شرکت کارنگی به قدری تند بود که میزان فلزات تولیدی کارخانه اش را از مجموع تولید سالانه انگلیس فراتر برد.

وقتی کارنگی به ۶۴ سالگی رسید، برای اینکه راه را برای پیشرفت جوانان باز کند؛ کارخانه اش را با تمام امتیازات به جی پی مورگان واگذار کرد. او با این واگذاری ثروتمندترین مرد دنیا لقب گرفت. البته او ۳۵۰ میلیون دلار از ثروتش را برای ساختن کتابخانه های عمومی و دانشگاه صرف کرد و تنها با یک جمله زندگی اش را به پایان برد: «ثروتمند مردن برای یک مرد ننگ است.»

ملیت: اسکاتلندی

سال های زندگی: ۱۹۱۹-۱۸۳۵

کسب ثروت از: صنعت فلزات

ثروت حدودی: ۲۰۶ میلیارد دلار

۲- جان دیویس راکفلر

پادشاه طلای سیاه

از همان بچگی مغز خوبی برای پول درآوردن داشت و از پرورش بوقلمون و فروش شکلات، پول خوبی به جیب می زد. وقتی ۱۶ ساله بود، کتاب و درس را کنار گذاشت و در دفتری به عنوان منشی، کاری برای خودش دست و پا کرد.


جان کلات آدم جالبی بود. مثلا روز ۲۶ سپتامبر - اولین روزی که سر کار رفته بود - را تا آخر عمرش جشن می گرفت. او در چهارمین سال کارش در ۱۸۵۹، رکت کمیسیونی خودش را به همراه شریکش به راه انداخت. تقریبا همین روزها بود که ایالات متحده نخستین قطرات نفت را از عمق زمین استخراج کرد.

پسرک با هوش و تاجر بزرگ آینده ما هم مشابه همان ۱۶ سالگی مغزش را به کار انداخت و خیلی سریع کسب و کارش را به سمت معاملات نفتی سوق داد و شرکتش را مطابق تمام استانداردها در اوهایو تاسیس کرد.

اوضاع شرکت راکفلر خیلی سریع روی روال افتاد و او را به بزرگترین تاجر نفت در آمریکای شمالی بدل کرد که تقریبا ۹۰ درصد خطوط نفتی را در اختیار داشت. البته جان از هیچ راه و روشی برای به دست آوردن شهرت و ثروت دریغ نمی کرد. او برای رسیدن به هدفش، خیلی خوب بلد بود از جاسوسی و تهدید و ایجاد رعب و وحشت و قلدری استفاده کند اما بالاخره دادگاه ایالات متحده نقره داغش کرد و نزدیک به نیم میلیارد دلار از جیبش بیرون کشید که البته بعید است در برابر ثروت هنگفتش پول زیادی بوده باشد. راکفلر خیلی هم سخت جان بود و ۹۷ سال عمر کرد و بالاخره ثروت کلانش را برای خانواده اش به جای گذاشت.

ملیت: آمریکایی

سال های زندگی: ۱۹۳۷-۱۸۳۹

کسب ثروت از: صنعت نفت

ثروت حدودی: ۳۳۶ میلیارد دلار

۱- مانسا موسی اول

شیر طلایی مالی

زمانی که «مانسا موسی» متولد شد، خیلی بعید به نظر می رسید که بر تخت سلطنت تکیه بزند ولی کمی چاشنی شانس باعث شد تا مزه شیرین پادشاهی را هم بچشد. وقتی جدش «ابوبکاری دوم» راهی سفری اکتشافی در اقیانوس اطلس شد. قرار بر این شد موسی به جایش به تخت بنشیند تا پدربزرگ از سفر برگردد اما سفر ابوبکاری بی بازگشت بود و قضیه به نفع موسی تمام شد.


مانسا بر تخت پادشاهی با خیال راحت تکیه زد و ثروت کلانی به دست آورد که حساب و کتابش از دست همه خارج بود. بیشتر ثروت شاه جدید از نمک و طلایی به دست می آمد که در سرزمینش به وفور یافت می شد.

پادشاه مالی، نمک و طلای قلمرویی حدود دو هزار مایل (از اقیانوس اطلس تا چاد) را به تنهایی تامین می کرد. موسی گرچه ثروت کلانی در اختیار داشت ولی به سبک آلمانی های کتاب «قمارباز» داستایفسکی روزگار نمی گذراند و بخشش او به مردم، بی حساب و کتاب بود؛ طوری که وقتی از شهری عبور می کرد و فقیری را به چشم می دید محال بود از کنارش بی اعتنا رد شود.

اعتقاد راسخ موسی به دین اسلام موجب شده بود تا هر جمعه، مسجدی در شهری برپا کند. علاوه بر این شیوه حکومت، مانسا روش خاصی هم در سیاست و اقتصاد داشت.

او نخستین کسی بود که توانست در محدوده مدیترانه قیمت طلا را باب میل خودش کنترل کند و در واقع اقتصاد نیمی از جهان را در اختیار خود بگیرد. موسی بعد از دوران پادشاهی اش، تعداد بی شماری مسجد، کتابخانه، مدرسه، دانشگاه و ساختمان های مجلل به جا گذاشت که همچنان پابرجا هستند؛ مخصوصا مسجد بزرگی که در «تیمبوکتو» قرار دارد و ثروت و بخشش بی حد و اندازه موسی (که لقبش «مانسا» به معنی «شاه شاهان» است) موجب شد تا توجه اروپاییان به او جلب شود و در نقشه های جغرافیایی شان محدوده حکمرانی اش را به تصویر بکشند ولی این توجه عاقبت تلخی برای نوادگان موسی داشت و حکومت پرقدرت و ثروتمندش تنها دو نسل بعد از او دوام آورد.

نکته جالبی که درباره این پادشاه قدرتمند وجود دارد، سفر پرشکوهش به مکه است. او به خاطر ثروت و عظمتی که در این سفر از خود نشان داد، مورد توجه همه جهان اسلام هم قرار گرفت ولی به هر حال چند دهه بعد، حکومت خاندانش به خاطر جنگ های داخلی و منطقه ای از هم پاشید.

ملیت: مالیایی

سال های زندگی: ۱۲۸۰-۱۳۳۷

کسب ثروت از: نمک، طلا و تجارت

ثروت حدودی: ۴۰۰ میلیارد دلار

دو ثروتمند فراموش نشدنی

مارکوس لیسینیوس کراسوس

یکی از رهبران مشهور امپراتوری روم که ثروت کلانی از کشتار مردم، برده داری و تجارت به جیب زد. گفته می شود ثروت کراسوس برابر با بودجه یک سال کل امپراتوری روم بوده است. خیلی ها او را ثروتمندترین فرد تاریخ می دانند ولی تحقیقات تاریخی جدید درباره این نظریات شک و تردیدهای فراوانی را رقم زده است.


کراسوس همان کسی بود که در جنگ حران از سورنای ایرانی شکست خورد و کشته شد. شهرت او پیش از این سر قضیه شورش برده ها در امپراتوری روم بود. می گویند کراسوس آنقدر ثروتمند بود که ارتشش را هم با ثروت شخصی جمع کرده بود.

بیل گیتس

کمتر کسی است که مدیرعامل سابق مایکروسافت را نشناسد. بیل گیتس در سال های مختلفی از دهه اخیر، به عنوان ثروتمندترین فرد دنیا شناخته شده است ولی ثروت کنونی اش حدود ۴۷.۷ میلیارد یورو تخمین زده می شود که قسمت عمده اش از فروش سیستم عامل ویندوزی است که اولین نسخه اش را در ۱۹۸۵وارد باراز کرد.


اهمیت بیل گیتس به تحولی بود که در دنیای کامپیوترهای شخصی و گسترش آن بین کاربران عادی ایجاد کرد. گیتس با کمک شرکتش مایکروسافت توانست کامپیوتر را از یک وسیله اداری به ابزاری خانگی برای همه مردم تبدیل کند.

البته بیل گیتس فعالیت های عام المنفعه زیادی هم دارد و در زمینه ابداعات هم بنیادی تاسیس کرده که از جوانان مخترع حمایت می کند.