چهره هایی که سیاست ایران را به هم می‌زنند

روزنامه هفت صبح: در کشور ما بسیاری از خبرها مبنی بر یک اظهارنظر، یک مصاحبه یا یک سخنرانی شکل می گیرند. با پشتوانه سال ها کار مطبوعاتی می گوییم که در ایران خبر را نه الزاما حادثه، تصمیم یا یک انتصاب سیاسی که عموما سخنان و کلمات پی ریزی می کنند.

در این محور گروهی از تئوریسین ها و کارشناسان وجود دارند که منبع خبر و حادثه هستند. چهره هایی که بی دریغ عقاید خود را ابراز می کنند و اظهارنظرهایشان در تلاقی با منافع و دیدگاه های گروه دیگر خبر و تنش ایجاد می کند.

سخنرانی دو روز پیش علی مطهری نشان داد که در جامعه ما یک سخنرانی در مجلس که می توانست به سادگی در افکار عمومی هضم شود به ناگهان به یک فاجعه سیاسی بدل می شود و فضای سیاسی کشور را به آشوب می کشد. شاید نتوانسته ایم به این نتیجه برسیم که حرف الزاما متعاقب خود اکت سیاسی به همراه ندارد. برای همین به اظهارنظرها، مصاحبه ها و سخنران یها با حساسیتی بیش از حد می نگریم. در چنین فضایی بسیاری از صاحبنظران با علم بر واکنش شدید افکار عمومی و رسانه ها به انتشار حرف های جنجالی خود اقدام می کنند و گاه با رضایت به موجی که خود برانگیخته اند نگاه می کنند.

علی مطهری، صادق زیباکلام، احمد توکلی، حسین زاکانی و حسین شریعتمداری از مهمترین چهره هایی بوده اند که سوار بر موج کلحمات بر شکل دهی و واکنش افکار عمومی و رسانه ها موثر بوده اند.

حداقل در چهار یا پنج سال گذشته، رسانه ها با حساسیت و دقت سخنان این چهره ها را پیگیری می کنندو عموما نکته های حساسیت برانگیزی از دل آنها بیرون می آورند.

سابقا فاطمه رجبی، عباس سلیمی نمین، عباس عبدی، ابراهیم اصغرزاده و عبدالرضا داوری نیز به جمع این گروه تعلق داشتند. در سال های 87 تا 92 برخی از مداحان مشهور مثل حاج منصور ارضی و سعید حدادیان هم به این جرگه مخالف خوان های زبردست پیوست بودند اما هر چه هست در سال های اخیر کمتر خبری از آنان هست. شاید فعالیت دو شیفته مطهری و زیباکلام جایی برای دیگران باقی نگذاشته است.

در گزارش امروز چند چهره مشهور این دسته ناهمگون را معرفی کرده ایم. نه قصد تایید و تکذیب شان را داریم نه منکر صراحت، شجاعت و اندیشه هایشان هستیم. فقط خواستیم تابلویی ترسیم کنیم از چهره هایی که با کلمات، خبر و حادثه سیاسی ایجاد می کنند.

صادق زیباکلام

انرژی هسته ای؛ رضاشاه


تئورسین محبوب و خوش صحبت اصلاح طلبان، سال های سال است که بر نقطه نظرات خود در مورد انرژی هسته ای و تاثیرات آن بر سیاست و اقتصاد جامعه پافشاری می کند. مروری بر صحبت های زیباکلام نشان می دهد او برخلاف سایر منتقدان که تلاش می کنند در موضوع هسته ای با طمانینه حرکت و در کنار انتقادات به دستاوردها و نکات مثبت آن نیز اشاره کنند، با صراحت مخصوص به خودش در مورد این موضوع صحبت می کند و اعتقاد دارد انرژی هسته نکته مثبتی برای کشور به همراه نداشته است.

با وجود بازتاب های فلراوان صحبت او و بازتاب های خشمگینانه حرف هایش در رسانه های دیگر به خصوص در نزد اصولگرایان و در حالی که افکار عمومی اجماع نسبی در مورد اهمیت انرژی هسته ای برای آینده کشور وجود دارد، زیباکلام همچنان روی مواضع خود مانده.

او در یکی از همایش های خود که در دانشگاه تهران برگزار شده بود گفته بود: «من بارها از اصولگرایان پرسیدم حداقل یکی از این ۲۵۰ صنعتی که هسته ای به وجود می آورد بگویید. هیچ پیشرفت و نوآوری علمی در رابطه با مسئله هسته ای نه تنها در ایران بلکه در هیچ کشوری وجود ندارد.»

چهره های مهم اصولگرایان مثل حسین شریعتمداری بارها پاسخ های مفصلی به این تشکیک زیباکلام درباره انرژی هسته ای ارائه داده اند.

رضاشاه موضوع دیگر مورد علاقه زیباکلام برای مخالف خوانی است. او معتقد است رضاشاه، ایران مدرن را پایه گذاری کرده است. این استاد علوم سیاسی دانشگاه در یک یاز صحبت هایش گفته بود: «نظامی مستبد بود اما این خصوصیات و این اقدامات تمام رضا شاه نیست. رضا شاه بنیان های جدید را به ایران آورد و دانشگاه، راه آهن، آموزش و پرورش، دادگستری و تدوین قوانین کشور و ارتش کشور را برای ایران ایجاد کرد.»

حسین شریعتمداری

فتنه؛ وابستگی به بیگانگان


مدیر مسئول روزنامه کیهان خط مشی مخصوص به خود را دارد و کمتر مسئولی از تیررس انتقادهای اودر امان می ماند. اما مهمترین رویکرد شریعتمداری در یادداشت ها و مصاحبه هایش در این سال ها تاکید بر ارتباط رهبران و دست اندرکاران ماجرای سال ۸۸ با دستگاه های جاسوسی و اطلاعاتی بیگانه و طراحی شدن اتفاقات آن سال توسط گروه های امنیتی وابسته به سیا بوده است...

کلیدواژه های زیر با فراوانی زیادی در نقدهای شریعتمداری قابل رویت هستند: همراهی با بیگانگان، اصحاب فتنه، بنیاد سورس، سرویس های جاسوسی، رسانه های معاند، مدعیان اصلاحات، کودتای مخملی، سلطنت طلبان، منافقین، مارکسیست ها، سرویس های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس، سایه نشین های دولت و ...

علی مطهری

رفع حصر؛ پوشش بانوان؛ ساپورت


هنوز که هنوز است مواضع و اظهارنظرهای مطهری پسر برای سیاستمداران و تحلیلگران تازگی دارد و هر از چند گاهی طوفان صحبت های او، مجلس و رسانه ها را تکان می دهد. فرقی هم نمی کند درباره حصر صحبت کند یا ساپورت، او اصولا روی نقطه نظرات منتقدانه خود پافشاری می کند و دوست و رفیق هم نمی شناسند.

اینکه فایده تاکیدات مستمر او بر مواضعش دقیقا چیست مورد جدل دوستداران ومنتقدانش قرار دارد. برخی علی مطهری را به صورت ریشه ای اصولگرا محسوب می کننداما هر چه هست در برخی موارد سیاسی مانند اجرای حصر، مواضع اش به شدت مورد توجه اصلاح طلبان است اما در برخی موارد فرهنگی منند وضعیت پوشش، مانند یک اصولگرای تندرو موضع گیری می کند.

اکثر نطق های او در مجلس هم به این دو مورد ختم می شود؛ چه در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد چه در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی. همین دو روز پیش بود که صحبت های او مبنی بر لزوم پایان یافتن حصر خانگی و برگزاری دادگاه محاکمه، موج بی سابقه ای از تنش را میان اصولگرایان مجلس ایجاد کرد.

حتما به خاطر دارید که چند وقت پیش او در مجلس تصاویری از زنان ساپورت پوش شهر را نشان داد و نسبت به عدم برخورد دولت با بدحجابان انتقاد کرد. البته قابل پیش بینی بود که اصولگرایان از آن نطق رضایتمند به نظر می رسیدند و اصلاح طلبان تلاش کردند با سکوت از کنار این موضوع عبور کنند.

او در همان جلسه معروف مجلس گفته بود: «وزیر کشور باید پاسخ دهد که چرا نسبت به پدیده بانوان ساپورت پوش در سطح تهران و برخی از شهرها بی تفاوت است. این چه پوششی است که تا ۳۰ سانت بالای زانو آشکار است؟»

او همچنین ادامه داده بود: «از ابتدای انقلاب اسلامی جاب استاندارد گذشته از چادر عبارت بود از شلوار، مانتو تا زانو و روسری و مقنعه؛ دولت اسلامی موظف است آن بخش از امر به معروف و نهی از منکر که مستلزم اعمال قانون است و کار مردم نیست را انجام دهد و بدیهی است که اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، مجلس شورای اسلامی به وظیفه خود عمل خواهد کرد.»

حسین راغفر

خط فقر


خط فقر از موضوعات مورد علاقه این اقتصاددان است و همواره نسبت به بالا رفتن خط فقر و سیاست های اقتصادی کشور هشدار می دهد و معمولا هر از چندگاهی هشدارهایش در مورد خط فقر تیتر یکی از روزنامه های اصلاح طلب می شود.

او یکی از منتقدین سرسخت سیاست های اقتصادی دولت احمدی نژاد بود اما با تغییر دولت و سیاست های اقتصادی، همچنان به عنوان یک منتقد در صدر خبرها قرار دارد.

او خط فقر مطلق (شدید) کشوری در سال ۸۳ را ۲۳۸ هزار تومان، ۸۴، ۲۷۶ هزار تومان، ۸۵، ۳۲۵ هزار تومان و در سال ۸۶ نیز ۴۰۰ هزار تومان اعلام کرده و تاکید کرده این ارقام بیانگر رشد سالانه ۱۸ درصدی خط فقر در کشور است.

این تحلیلگر امور رفاهی همچنین در آبان ماه امسال گفته بود: «محاسبات خط فقر را بر مبنای آمارهای رسمی کشور انجام داده ایم که نشان م یدهد در سال ۹۳ و در تهران برای یک خانواده پنج نفری ماهانه دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و در کمترین مقدار برای یک خانواده پنج نفری در یک روستا حدود یک میلیون تومان است.»

این اقتصاددان برآورد کرده که برمبنای اطلاعات جمعیتی سال ۹۱ حدود ۴۰ درصد از جمعیت ایران زیر خط فقر قرار دارند. او همواره نسبت به معیارهای سازمان آمار درباره اندازه گیری خط فقر هم انتقاد دارد و می گوید: «متاسفانه در ایران برخی شاخص های مختلفی را برای محاسبه خط فقر ابداع کرده اند که به عقیده من اشکالات جدی دارد و به دلیل نفوذ مبدعان آن، مورد پذیرش واقع شده و حتی مورد استفاده نیز قرار گرفته است.

بگذارید از خط فقری که از سوی مرکز آمار انتشار یافته آغاز کنم. مبنای خط فقری که از سوی رییس آمار مطرح شده است، یک دلار در روز بر مبنای دلار سال ۱۹۹۰ است. مبنای این یک دلار از نشستی که در سال ۲۰۰۰ برگزار شد، به دست آمد. در سال ۲۰۰۰، نشست سران در مجمع عمومی سازمان ملل برگزار و در آن یک خط فقر در نظر گرفته شد و ۱۷۶ کشوری که در آنجا حضور داشتندآن سند را که موسوم به «MDG Millennium Develop Goals» به معنای «اهداف توسعه هزاره» بود، پذیرفتند و براساس آن مبنای خط فقر تصویب شد.»

احمد توکلی

لایحه بودجه؛ فساد رانت؛ محمدرضا رحیمی


او هم یکی دیگر از چهره های اصولگرای منتقد محسوب می شود که البته با طیف اصولگرایان سنتی فاصله دارد و تمرکز خود را بیشتر روی مسائل اقتصادی گذاشته است. توکلی دکترای اقتصادش را از دانشگاه ناتینگهام انگلستان گرفته و از نظر حزبی جزو حزب موتلفه اسلامی محسوب می شود.

او عضو مرکز پژوهش های مجلس است و علاقه زیادی دارد در مورد این سه موضوع صحبت کند: یکی از این موضوعات رانت اقتصادی و کشف یک باند جدید است. موضوع دیگر معمولا برنامه پنجم توسعه و دور شدن از سیاست های آن است و انتقاد از لایحه بودجه دولت نیز علاقمندی سوم محسوب می شود.

اگر صحبت های او در سال های گذشته را مرور کنید، به این نتیجه خواهید رسید که او تقریبا در همه دولت ها که لایحه بودجه برای بررسی به مجلس تقدیم شده نسبت به آن انتقاد داشته و هیچ وقت از بودجه های تنظیمی دولت ها راضی نیست. سال گذشته همین موقع ها بود که از رانت خوار بزرگ ۶۵۰ میلیون یورویی کنجاله خبر داد و برای آن نامه نگاری های زیادی کرد.

او از زمان احمدی نژاد تا حالا تمرکز زیادی بر رعایت اجرای برنامه پنجم توسعه داشته و تذکرهای زیادی را به سازمان ها و افرد مختلف داده است. همچنین ماه گذشته بود که نسبت به نحوه تنظیم بودجه سال ۹۴ و گنجانده شدن احکام بودجه در لایحه انتقاد کرده و گفته بود: «ما چندین هفته است که در مجلس بررسی طرح الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت را آغاز کردیم و به سرعت در حال تصویب مواد آن هستیم اما خبرها حاکی از این است که دولت د رجریان تنظیم بودجه ۹۴ تبصره های زیادی را در آن گنجانده است.

با دولت مذاکره کنید چرا که قرار بود تنها ارقام در بودجه بیاید و احکام آن در طرح مذکور به تصویب برسد. بنابراین اگر قرار باشد با عجله و زحمت، مجلس احکام بودجه را به تصویب برساند و دولت دوباره در لایحه بودجه تبصره بیاورد، سبب تناقض و زحمت می شود.»

دو سال پیش او نبرد رسانه ای سنگینی پر از افشاگری را با کمک زاکانی علیه محمدرضا رحیمی آغاز کرد و البته ضد حملات سنگینی نیز دریافت کرد.

علیرضا زاکانی

دانشگاه آزاد


او چهره نزدیک به جبهه متحد اصولگرایی محسوب می شود و با نمایندگانی مانند غلامعلی حداد عادل، حسین فدایی، پرویز سروری، الیاس نادران و گاهی اوقات احمد توکلی در یک حدود خط فکری قرار می گیرد. او هم جزو چهره های اصولا منتقد محسوب می شود و با تیم رسانه ای خود یعنی سایت جهان نیوز و هفته نامه پنجره، نقطه نظراتش را پیگیری می کند.

زاکانی علاوه بر تمرکز روی برخی موضوعات خاص سیاسی و اقتصادی، همواره انتقاد از دانشگاه آزاد را در دستور کار خود دارد. او از منتقدان سرسخت ریاست جاسبی محسوب می شد و در مجلس هفتم مسئول هیات تحقیق و و تفحص از آموزش عالی کشور بود. او در این سمت ترجیح داد بیشتر روی دانشگاه آزاد مانور دهد و تا برکناری جاسبی و روی کار آمدن فرهاد دانشجو بر این منصب، از مواضع خود کوتاه نیامد.

این نماینده مجلس پس از برکناری جاسبی در گفتگویی گفت: «تغییر رییس دانشگاه آزاد اسلامی کار بسیار بزرگی بود و این تغییر را در جهت اصلاح می بینم. البته این اصلاح فقط مربوط به دانشگاه آزاد نمی شود بلکه امروز مانعی بزرگ از نظام آموزشی کشور برداشته شد. آقای جاسبی با نفوذی که در دستگاه های اجرایی، تفتیشی و قضایی پیدا کرده بود، خواسته های خود را پیش می برد اما امیدوارم از این به بعد دانشجویان، هیات های علمی و کارمندان این دانشگاه در قالب نظام آموزشی کشو ربا ضابطه و چارچوب حرکت های خود را توسعه دهند.

وقتی خبر تغییر رییس دانشگاه آزاد منتشر شد موجی از شادی در بین کسانی که علاقمند به اصلاح ساختار دانشگاه آزاد بودند پدید آمدو امیدواریم این تغییر و تحول باعث خیر و برکت برای دانشگاه آزاد باشد.»

زاکانی اما در دوران دو ساله ریاست فرهاد دانشجو به میزان زیادی از انتقادهایش کاست و ترجیح داد کمتر درباره این موضوع صحبت کند. با تغییر دانشجو و انتخاب میرزاده به عنوان رییس دانشگاه آزاد، مدتی است که موج انتقادهای زاکانی دوباره آغاز شده و درباره بنگاهداری اقتصادی دانشگاه آزاد، وضعیت آمخوزشی، شهریه ها و ... هشدار می دهد.

سید محمد غرضی


کاندیدای غافلگیرکننده یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری از همان روزهای اول تبلیغاتش نشان داد علاقه خاصی به مسئله تورم دارد و همه مشکلات کشور را ناشی از این مورد می داند. او در همان زمان، شعار خود را دولت ضد تورم انتخاب کرد و به وفور درباره آن صحبت کرد.

برخی طنازان شبکه های اجتماعی به شوخی می گفتنداگر از غرضی بپرسید دلیل شکست تیم ملی فوتبال چیست به شما پاسخ خواهد داد تورم! همانطور که پیش بینی ها قبل از انتخابات عنوان می کرد او موفقیت چندانی کسب نکرد اما به محبوبیت جالب توجهی دست پیدا کرد.

او حتی در ابتدای سال ۹۳ به دولت هم توصیه کرد مبارزه با تورم مهمترین اولویت سال ۹۳ باشد! البته بحث موبایل و تلفن همراه هم یکی دیگر از موضوعات مورد علاقه اوست که در زمان وزارت او در پست، تلگراف و تلفن راه اندازی شد. روزی نیست که غرضی درباره این موضوع صحبت نکند و خاطره ای از آن نگوید.

او حتی در خاطره ای گفته نزدیک بوده برای موبایل اعدام شود: «من هم پوستم کنده شد تا این تکنولوژی ها را وارد کشور کنم؛ در این زمینه آنقدر مورد اذیت و آزار قرار گرفتم؛ حتی اجازه نمی دادند فکس بیاید؛ می گفتند تلفن لازم نیست و برای ورود موبایل که اصلا ریختند رو سرم که اعدامم کنند!»