ورزشکارانی که دست به قلم شدند (۲)

همشهری تماشاگر - مهدی همدانی: دوران بعد از بازنشستگی فرصت خوبی برای ورزشکاران حرفه ای است تا در آرامش خاطر شروع به نگارش خاطرات خودشان کنند. خاطره هایی که بعضا دردسرساز و جنجالی هم می شود.

کتابی بعد از مرگ اسطوره

هنگامی که خبر بیماری ناصر حجازی عزیز رسانه ای شد، علی فتح الله زاده به صرافت افتاد تا کتاب خاطرات او را چاپ کند. اتفاقا جلساتی هم با عباس افشین راد (مدیر کنونی سایت ناصر حجازی) برگزار کرد تا این کتاب در زمان حیات ناصرخان چاپ شود اما متاسفانه این اتفاق رخ نداد و چند سال بعد از مرگ اسطوره استقلال، دو کتاب در مورد این چهره ماندگار فوتبال ایران، روی پیشخوان کتابفروشی ها قرار گرفت. البته فتح الله زاده و افشین راد، ناشر هیچکدام از آنها نبودند و بازتاب رسانه ای آنها هم در حدی نبود که در جامعه رسانه ای کشورمان موج ایجاد کند؛ حال آنکه حجازی آنقدر ارزشش را داشت که کتاب های وزین تری در مورد زندگی اش چاپ شود و بدون شک اگر تبلیغات وسیع و خوبی روی آنها صورت می گرفت، قطعا جزو کتاب های پرفروش سال می شدند.


مرجعی برای کشتی

کشتی ورزش اول ماست و طی دهه های اخیر کتاب های متعددی در مورد آن چاپ شده اما به نظر می رسد در آینده ای نزدیک یکی دو کتاب فوق العاده ارزشمند در رابطه با این رشته چاپ می شود که می تواند در بعضی موارد برای مان حکم کتاب های مرجع را داشته باشد.

نام «صدرالدین کاظمی» در عرصه رسانه های ورزشی کاملا آشناست. کشتی نویس و روزنامه نگار قدیمی و فوق العاده مطلعی که در کشتی ایران نامی غیرقابل انکار است. او مدت هاست که تالیف چند کتاب در عرصه کشتی را آغاز کرده و بدون شک چاپ آنها ورزش اول ما را صاحب کتاب هایی ارزشمند خواهد کرد که برای همیشه ماندگار می شود.

فرگوسن دوست داشتنی

برخلاف ایران، خارج از کشور به ویژه در اروپا بازار چاپ کتاب های زندگینامه ورزشکاران بزرگ بسیار رواج داشته و اتفاقا این کتاب ها جزو پرفروش ترین ها هم می شوند. بدون شک یکی از این موارد، کتاب خاطرات سر الکس فرگوسن است؛ کتابی که فروش بسیار خوبی نه تنها در انگلیس و قاره اروپا، بلکه در کل جهان داشته و در ایران نیز چند بار تجدید چاپ شده است.

محبوبیت الکس فرگوسن به حدی بود که گروهی از طرفدارانش صبح اولین روز پخش این کتاب چند ساعت پشت در فروشگاه ناشر آن صف ایستادند تا اولین نفراتی باشند که این کتاب نفیس را خریداری می کنند.

یکی از نکات مهم در این کتاب که با فوتبال ما هم ارتباط مستقیم دارد، قسمت های مربوط به رابطه فرگوسن با کارلوس کی روش و اعتمادی بود که این چهره بزرگ به سرمربی کنونی تیم ملی ایران داشت.


فرگوسن در کتاب خاطراتش صراحتا به این نکته اشاره می کند که نیستلروی و روی کین را به خاطر اختلاف با کی روش از منچستر اخراج کرد. او همچنین اشاره می کند که کریستیانو رونالدو را با توصیه مستقیم کی روش به اولدترافورد آورد و اتفاقا از این تصمیم هم بسیار راضی است.

نکته جالب توجه اینکه کتاب خاطرات فرگوسن چند غلط املایی و تاریخی بزرگ هم داشت و به همین خاطر ناشر مجبور شد برای جمع آوری این کتاب و تصحیح اشتباهات، فراخوان بدهد اما فرگوسن آنقدر محبوب بود که فقط عده ای بسیار معدود برای پس دادن کتاب مراجعه کردند.

عصبانیت روی کین

اما چاپ کتاب خاطرات الکس فرگوسن بازتاب ها و واکنش های بسیار زیادی را در پی داشت و یکی از کسانی که این کتاب را با کتاب خاطرات خودش پاسخ داده، روی کین بود؛ بازیکن ارزمند ایرلندی منچستریونایتد که جدایی اش از جمع شیاطین سرخ بسیار غیرمنتظره بود.

کین در خاطراتش ضمن اینکه حسابی فرگوسن را مورد انتقاد قرار داد، در مورد جدایی اش از منچستر یونایتد نوشت: «دلیل اصلی جدایی ام از منچستر، کارلوس کی روش بود. هرگز فرگوسن را نمی بخشم. کی روش تاکید داشت که من باید بروم و فرگوسن هم حرف او را دقیقا گوش کرد.»

البته روی کین کلا در کتاب خاطراتش خیلی از همبازیان و مربیانش را مورد انتقاد قرار داده است.

سیل خاطرات

طی یک دهه اخیر بسیاری از بازیکنان بزرگ فوتبال جهان خاطرات خودشان را به رشته تحریر درآورده اند که اغلب آنها در ایران ترجمه شده اند و بعضی نیز به صورت پاورقی در روزنامه های ورزشی چاپ شده اند. خاطرات دیه گو مارادونا و دیوید بکام در کشورمان بازتاب زیادی داشت و در کنار آنها نمی توان از کنار کتاب خاطرات کریستیانو رونالدو، لیونل مسی و مایکل اوون هم با بی تفاوتی عبور کرد. البته کتاب خاطره های لوتار ماتئوس نیز جالب توجه بود. کاپیتان اسبق ژرمن ها در کتاب زندگینامه اش پیرامون ازدواج های متعددی که داشته نیز توضیحات مفصلی داده است! ماتئوس چندی قبل برای بار پنجم ازدواج کرد و در مراسمش گفت که امیدوار است این آخرین ازدواج عمرش باشد!


زمانی که سلطان بودیم

در اواسط دهه ۹۰ میلادی کتاب خاطرات محمد علی کلی، بوکسور افسانه ای آمریکا چاپ شد و خیلی هم مورد توجه قرار گرفت. از روی آن کتاب، فیلمی مستندگونه تحت عنوان «زمانی که سلطان بودیم» هم ساخته شد.

خاطرات «کلی» در ایران هم ترجمه شده است. همچنین مایکل جردن و شکیل اونیل، ستاره های افسانه ای بسکتبال آمریکا نیز خاطرات زندگی شان را به رشته تحریر درآورده اند که هر دو در زمره کتاب های پرفروش دوران خودشان در آمریکا قرار گرفتند. البته اسکاتی پیپن، دیگر بسکتبالیست آمریکایی و تایگر وودز، گلف باز این کشور هم در زمره ورزشکاران دست به قلم ینگه دنیا محسوب می شوند و طی سالیان گذشته زندگینامه خودشان را قلمی کرده اند.

پشیمانی!

بدون شک نام «مایک تایسون» خاطرات خوشی را برای ورزش دوستان زنده نمی کند. بوکسور بی اخلاقی که گاز گرفتن و کندن گوش حریف را در سابقه کاری خود داشته و علاوه بر آن یک بار هم به خاطر اقدام به تجاوز به یک خانم در داخل آسانسور سر و کارش به زندان افتاد اما همین نماد بی اخلاقی چندی قبل از کارهایش ابراز پشیمانی کرده و مدعی شده که به زودی خاطراتش را می نویسد؛ خاطراتی که اگر صادقانه و شفاف نوشته شود، بخش های زیادی از آن مناسب خواندن نیست.