جو ستریانی با گيتار الكتريك چه کارها که نکرد

برترین ها: به اعتقاد بسیاری از منتقدان،جو ساتریانی یکی از تکنیکال ترین و مؤثرترین گیتاریست ها در عرصه موسیقی راک در دو دهه اخیر بوده است و نه تنها به عنوان یک ابر گیتاریست،بلکه به عنوان یک شخصیت فروتن و اخلاقمند در بین اهل هنر از احترام خاصی برخوردار میباشد.جو ستریانی با آن موهای تراشیده و عینک دودی که همیشه در کنسرت ها به چشم دارد در بین هواداران موسیقی راک به محبوبیت غیر قابل وصفی رسیده است . او با انتشار هر آلبوم جدید جوایز بیشماری را به نام خود کرده است و با تربیت شاگردانی چون «استیو وای»،«کرک همت»(متالیکا)،«لری لالند»(پریموس)،«جف تاسین»(تی راید)، «الکس اسکلنیک»(تستامنت) نام خود را به عنوان یکی از فرهیخته ترین معلمین گیتار به ثبت رسانده است.


او در پانزدهم جولای ۱۹۵۶ میلادی به عنوان کوچکترین فرزند از یک خانواده پرجمعیت چشم به جهان گشود. پدر و مادرش هر دو نوازندگان قابلی بودند و گوش او با موسیقی کلاسیک،جاز، آر . اند . بی،راک اندرول و همچنین موسیقی اعتراض انگلیسی آشنایی کامل داشت .

در ۹ سالگی فراگیری درامز را آغاز نمود و با نت خوانی و تمرین منظم موسیقی آشنا شد. به طور خلاصه عوامل بسیاری دست به دست هم دادند تا او به موسیقی راک علاقه مند شود ولی به گفته خودش این«جیمی هندریکس» بود که انگیزه گیتاریست شدن را در او زنده نمود.

جو ساتریانی در سن ۱۴ سالگی و در حین تمرین فوتبال با شنیدن خبر فوت «جیمی هندریکس» بی درنگ به سراغ مربی تیم رفت و ضمن عرض خداحافظی ابلاغ کرد که می خواهد گیتاریست شود.


در دبیرستان تئوری موسیقی را فراگرفت و با عضویت در گروهای موسیقی دبیرستان به اجرای آثاری از «جیمی هندریکس»،«لدزپلین»،«بلک سابات»و... پرداخت . ولی به گفته خودش با یافتن کتابی از «جو پس» با موضوع آکوردهای جز،نوازندگی اش برای همیشه دگرگون گردید و متعاقب آن مدتی را به فراگیری موسیقی جز نزد معلم مشهور «لنی تریستانو»اختصاص داد.

یک سال و نیم پس از شروع نوازندگی گیتار،تدریس گیتار را آغاز نمود. او خطاب به یک گفت و گوگر در جواب علت روی آوردن به تدریس گیتار می گوید: «خب،یه جورایی به خاطر نیاز مالی به تدریس گیتار روی آوردم.قبل از این به شغل هایی چون باغبانی،بنایی، حتی کار در فروشگاه لباس پرداخته بودم.ولی آرزوی به جز ورود به دنیای موسیقی نداشتم.»

و در جایی دیگر می گوید: «استیو وای از اولین شاگردان من بود و یک روز وقتی خیلی کوچک بود در حالی که یک گیتار دست دوم بدون سیم در یک دستش بود و یک بسته سیم هم هم در دست دیگرش،اومد در خونمون و می خواست گیتار یاد بگیره و شکر خدا امروز با اون قد بلندش یکی از قابل ترین گیتاریست های دنیا محسوب می شه.»

«استیو وای» نیز در تایید این خاطره می گوید: «اون روز حتی بلد نبودم سیم های گیتار رو بندازم و وقتی وارد اتاق جو شدم از دیدن پوستر های روی دیوار و امپ بامزه و کابل فنری گیتارش حسابی ذوق کرده بودم.»


جو ساتریانی در سال ۱۹۶۷ عازم برکلی شد و در پرداخت اجاره یک آپارتمان کوچک با دو خواهر بزرگترش شریک شد و شب ها با نوازندگی در یک گروه راک به نام«اسکوئرز» و روزها با تدریس در یک فروشگاه گیتار،رفته رفته اسم و رسمی پیدا کرد و در همین فروشگاه شاگردان گمنامی چون«کرک همت» و«لری لالند»را به اوج شهرت رساند.

«اسکوئرز» یک کاور بند بود و از خودش هیچ قطعه ای نداشت و جو دریافت که ادامه فعالیت در این گروه آینده ای به دنبال نخواهد داشت،پس به خلق آثاری برای گیتار مشغول شد. به همین منظور در تعطیلات کریسمس با یک استودیوی محلی تماس گرفت و با هزینه ای ناچیز پنج قطعه ضبط نمود.در این قطعات کلیه اصوات توسط گیتار تولید می شد . مثلا برای ارائه صدای گیتار باس سیم ششم گیتار را شل نمود و برای ارائه صدایی شبیه به درامز با اچار آلن به روی پیکاپ کوبید.

مدتی بعد ضبط چهار قطعه دیگر را نیز در برنامه کار خود قرار داد که متاسفانه به علت عدم استطاعت مالی،پروژه متوقف گردید تا این که با افتتاح دسته چک و گرفتن یک کارت اعتباری با اعتبار پنج هزار دلار دوباره کار به جریان افتاد و این اعتبار برای اتمام اولین آلبوم وی کفایت نمود.

جو ساتریانی نسخه ای از آلبومش را برای دوست قدیمی اش «استیو وای» که در آن زمان با نوازندگی در گروه«فرانک زاپا»به شهرت قابل توجهی دست یافته بود فرستاد و او نیز در تمامی مصاحبه ها از جو ساتریانی به عنوان بهترین گیتاریست دنیا یاد نمود و جنجالی مطبوعاتی به راه انداخت.

هر چند این آلبوم مورد توجه مجلات معتبر موسیقی واقع شد و تا حدی نام او را مطرح نمود، ولی در واقع انتشار آلبوم دوم او در سال ۱۹۸۷ او را نه تنها در حیطه گیتار بلکه در دنیای موسیقی به شهرتی غیر قابل تصور رساند.او برای ضبط این آلبوم با این ایده وارد استودیو شد تا آلبومی با تمرکز کامل بر روی تکنیک های گیتار خلق نماید و شگفت آن که در واقع هر یک از آثار خلق شده در این آلبوم به تنهایی برای جاودانه شدن نام جو ساتریانی کافی بود.بعد از این آلبوم هر آلبوم دیگری که توسط ستریانی وارد بازار شد با فروش قابل توجهی روبه رو شد. جو ساتریانی گذشته از خلق آثار شخصی از معاشرتی ترین نوازندگان گیتار نیز محسوب می گردد. از همکاری های دوستانه او می توان از همنوازی به همراه «مایک جاگر» و«آلیس کوپر» و عضویت در گروه «دیپ پارپل» در سال ۱۹۹۴ و اجراهای پی در پی جی ۳ به همراه «اریک جانسون» ، «اینگوی مالم استین» ، «جان پتروچی» ،


«روبرت فریپ» ، «کنی وان شفرد» ، «مایکل شینکلر» و... نام برد. که البته علاوه بر یک معاشرت دوستانه شاید بتوان از جی ۳ به عنوان یک زورآزمایی هنری نیز نام برد که در آن جو ساتریانی و استیو وای یعنی شاگرد ارشد او پای ثابت می باشند.

یک گفت و گوگر از بدترین خراب کاری سر صحنه سئوال می کند؟!

«خدای من ، خیلی پیش آمده ولی بدترینش وقتی بود که آلیس کوپر با یک معرفی جانانه در حضور ده هزار نفر من را به صحنه دعوت کرد و من به داخل صحنه دویدم و اون قبل از اینکه وسائلم را چک کنم شروع به خواندن کرد. قطعه چند دقیقه طول کشید و البته امپ من کار نمی کرد و من مثل احمق ها در صحنه ایستاده بودم و حتی یک نت هم ننواختم و در انتها باید تعظیم می کردم.»

جو ستریانی تحت تاثیر گیتاریست های بزرگ بوده است و خود او این افراد و گروهها را اینگونه معرفی میکند: جیمی هندریکس ، جیمی پیج ، ون هلن ، آلوین لی ، جانی وینتر ، زی زی تاپ ، بیتلز، اریک کلاپتون ، جان مک لافلین ، سانتانا ، کوئین و...

یکی از مشکلات نوازندگان گیتار الکتریک خفه کردن سیم های بیکار می باشد، زیرا در این ساز بر خلاف گیتار کلاسیک گاه صدای پچ پچ سیمها چنان بالا می گیرد که ملودی حالتی کثیف پیدا می کند. برای این منظور جو در هنگام ملودی نوازی اغلب با لبه کف دست راست بر روی سیمهای بم می نشیند و در صورت بیکار بودن سیمهای ۱ و ۲ آنها را با انگشتان بیکار دست راست لمس می نماید . حتی گاه انگشتان بیکار دست چپ این مسئولیت را به عهده می گیرند. ( مخصوصا هنگام کنترل نمودن فید بک ) .جو ساتریانی انقدر در نواختن گیتار مهارت دارد که در اغلب کنسرت هایش دست به حرکات خارق العاده میزند. مثل نواختن گیتار با دهان و یا گرفتن آکورد با دست راست و نواختن گیتار با دست چپ ! . جو ستریانی همواره اریک کلاپتون را یکی از اسطوره های سبک راک میداند و اعتقاد دارد نواختن گیتار توسط کلاپتون او را به وجد میاورد تا جایی که خود ساتریانی در خیلی از کنسرت ها از حرکات کلاپتون تقلید میکند و استیل او را میگیرد. کنسرت های ساتریانی همیشه جز شلوغ ترین ، گران ترین ، و محبوبترین کنسرت های اجرا شده در جهان میباشد و خیلی از علاقمندان به موسیقی راک خود را از گوشه به گوشه ی دنیا به محل اجرای کنسرت او میرسانند تا شاهد هنرنمایی این اسطوره بی همتا در ضمینه ی گیتار الکترونیک باشند.

اگر قصد دارید روزی یکی از بهترین گیتاریستهای دنیا شوید، این نصیحت را ازجو ستریانی داشته باشید: «خب باید قبل از هر چیز ساعت کار و تمرین گیتارت را جدا کنی چون به هر حال تو احتیاج به تمرین زیاد داری.چیزهایی مثل نت ها، گام ها و آکوردها و دیگه اینکه تلاش کنی منحصر به فرد باشی و این چیزی است که شنوندگان می خواهند. باید حضوری غیر منتظره داشته باشی و به هر حال تا چیزی منحصر به فرد ابداع نکردی یک حرفه ای محسوب نمی شوی»


تجهیزات موسیقی و شیوهٔ نوازندگی

گیتارهای سری جِی‌اِس آیبانز و اَمپ‌های سری جِی‌اِس‌ایکس پیوی سیگنچر جو ستریانی هستند و در طراحی و ساخت آن‌ها نیازهای نوازندگی ستریانی لحاظ شده‌است ولی هم اکنون تولید این آمپلی‌فایر ها متوقف شده و جو مدتی است از آمپ های JVM۴۱۰ که جزو محصولات شرکت مارشال هستند، استفاده می کند. گیتارهای سری جِی‌اِس در مدل‌های جِی‌اِس ۱۰۰، جِی‌اِس ۹۰۰، جِی‌اِس ۱۰۰۰، جِی‌اِس ۱۲۰۰، جِی‌اِس ۲۰۰۰ و جِی‌اِس ۲۴۰۰ تولید می‌شوند و به غیر از مدل جِی‌اِس ۱۰۰ در همهٔ آن‌ها پیکاپ دیمارزیو استفاده شده‌است.

این سری از گیتارها دو پیکاپ جلو و دو پیکاپ در عقب دارند و هیچ کدام در وسط پیکاپ ندارند هر چند قابل ذکر است که در موقع ضبط آلبوم «Surfing with the alien» اصلاً مدل JS وجود نداشته وخودش هم با مدل‌های پائین تر Ibanez که حتی پیکاپ وسط داشته قطعه«Satch boogie» را اجرا کرده‌است.


دسته گیتار او غالباً Rosewood و ۲۲ فرت هستند. سیستم مکانیکی Tremolo bar در کلیه این گیتارها (Floyd Rose) Edge Pro Bridge می‌باشد و در سر دسته حتماً Lock وجود دارد. جو از سیم ۰۰۹ جهت سیم یک و ۰۴۲ جهت سیم شش استفاده می‌نماید و گیتارش را استاندارد یعنی E کوک می‌کند.

قطر فرت‌ها از فرت‌های Fender کمی قطورتر هستند.

نوازندگی با پیک

جو از پیک Dunlop ضخیم استفاده می‌کند و اغلب آن را با زاویه ۴۵ درجه در دست می‌گیرد تا اصطلاک مضراب با سیم‌ها به حداقل ممکن برسد و همچنین در این زاویه Screamها خوش صداتر ارائه می‌گردند. اصولاً از مچ مضراب می‌زند و اغلب انگشت کوچک خود را بر روی بدنه گیتار تکه می‌دهد و گاه در سرعت‌های بالا همچون Al di meola دست را از آرنج با حرکتی سریع در خود می‌چرخاند.(چیزی شبیه به حرکت دست هنگام چرخاندن کلید) و جهت اطمینان از حفظ فاصله دلخواه و جلوگیری از فرورفتن بیش از حد مضراب به درون سیم‌ها اغلب با انگشتان a-m و e به نرمی سطح گیتار را می‌خراشد.
نوازندگی به کمک انگشت


او اغلب در مواقعی که می‌خواهد همچون zztop با لهجه غلیظ دهه هفتاد بنوازد و همچنین در مواردی که پایین آوردن Gain توسط Volume قصد ارائه صدایی بسیار شفاف و کلاسیک را دارد، انگشتان‌اش به جای پیک استفاده می‌کند. او بر خلاف اکثر نوازندگان گیتار ناخن هر دو دستش را می‌گیرد.

فیگورهای دست چپ

او از هر دو روش کلاسیک و جز به میزان برابر استفاده می‌کند. در فرم نوازندگی جَز شصت از بالا بر دسته گیتار قلاب می‌شود و سایر انگشتان نیز از پایین و به صورتی زاویه‌دار بر روی سیم‌ها می‌نشینند. ستریانی زمانی از این شیوه استفاده می‌کند که بخواهد تکنیک‌های بِندینگ یا ویبراتو را اجرا کند.


چیکن فوت

چیکن فوت (به انگلیسی: Chickenfoot) نام اَبَرگروهی است که ستریانی به همراه سمی هیگار(خواننده پیشین ون هیلن)، مایکل آنتونی(باسیست پیشین ون هیلن) و چد اسمیت(درامر رد هات چیلی پپرز) در سال ۲۰۰۸ تشکیل دادند. از این سوپرباند تنها یک آلبوم به نام Chickenfoot منتشر شده‌است.

کنسرت Live in Paris! از این گروه در سال ۲۰۰۹ بسیار معروف می‌باشد (در این کنسرت قطعاتی از آلبوم Chickenfoot نواخته شد.) ستریانی متاثر از گیتاریستهای چیره دستی همچون جیمی هندریکس،ادی ون هلن،کارلوس سانتانا،ریچی بلک مور،جیمی پیج و ... بوده است. رسوخ آثار ستریانی در میان جوانان جامعه ما بواسطه نزدیک بودن ملودیهای این هنرمند بزرگ به آثار ایرانی است.


آلبوم‌ها

- Not of this earth ۱۹۸۶

- Surfing with the alien ۱۹۸۷

- Dreaming # ۱۹۸۹

- Flying in a blue dream ۱۹۸۹

- The extremist ۱۹۹۲

- The beautiful guitar (European compilation album ۱۹۹۳

- Time machine ۱۹۹۳

- Joe satriani ۱۹۹۵

- G۳: Live in concert ۱۹۹۷

- Crystal planet ۱۹۹۸

- Engines of creation ۲۰۰۰

- Additional creations (Bonus CD with limited "Engines of creation" ۲۰۰۰

- Live in san Francisco (previously recorded material) ۲۰۰۱

- Strange beautiful music ۲۰۰۲

- The electric Joe Satriani: An anthology ۲۰۰۳

- G۳: Rockin' in the free world ۲۰۰۴

- Is there love in space? ۲۰۰۴

- G۳: Live in tokyo ۲۰۰۵

- Super colossal ۲۰۰۶

- ۲۰۰۶ Live in San Francisco

- ۲۰۰۸ Professor Satchfankilus and Musterion of Rock

- ۲۰۱۰ Black Swans and Wormhole Wizards

- ۲۰۱۳ unstoppable momentum