۱۰ بازیگر ایرانی که تصمیم گرفتند دیگر حرف نزنند

روزنامه هفت صبح: در مقایسه با تهیه‌کنندگان و کارگردانان، بازیگران حضوری کم فروغ‌تر در جشنواره فیلم فجر داشتند. بازیگرانی که هرچند غالبا سکوت کردند و هیچ نگفتند اما نمی‌توان سهم نقش‌آفرینی‌هایشان را در گرم‌تر شدن تنور یکی از سردترین دوره‌های فجر نادیده گرفت.

مگر می‌شود بازیگر جوانی، در کمتر از دو سال از ورود رسمی‌اش به دنیای بازیگری سینما موفق به شکار مهمترین جایزه سینمایی کشور شود و در پاسخ به سوال خبرنگاری که از او می‌پرسد چه حسی نسبت به این جایزه داری؟ در بی‌تفاوت‌ترین حالت ممکن بگوید «هیچی!». این قاب را می‌توان کامل‌ترین تصویر از صفر تا صد اتفاقاتی دانست که حالا تبدیل به یک فصل از کتابچه خاطرات جشنواره فیلم فجر شده است. نسبت بازیگران و چهره‌ها با این دوره از جشنواره فجر را به سختی می‌توان با دوره‌های دیگر مقایسه کرد. این‌بار چیزی فراتر از یک «قهر» در جریان بود و این‌گونه مهمترین رویداد سینمایی ایران، بدون حضور حتی یک ستاره سینمایی، برگزار شد. درباره متن و حاشیه این دوره از جشنواره فجر گفتنی‌ها بسیار است اما آنچه در این پرونده به آن پرداخته‌ایم کیفیت حضور و نقش‌آفرینی همین ستاره‌های خاموش در فیلم‌های فجر امسال است. سراغ 10 بازیگری رفتیم که حضورشان در فیلم‌های چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر پررنگ‌تر از دیگران بود و هر چند خودشان تمایلی نداشتند اما در قاب فجر، به چشم آمدند.

بابک حمیدیان / غریب

مدت‌هاست که سکوت پیشه کرده و از ماه‌های قبل هیچ خبری از او در فضای رســانه نیســت. همه می‌دانستیم درحال نقش‌آفرینی در پروژهای مهم با ســرمایه‌گذاری سامان اوج اســت اما هیچ خبری از او در جریان التهابات نبود و حتی زمانی که زمزمــه حضورش در فجر به گوش رسید، موضعی نگرفت و همچنان ساکت ماند. با این همه اما آنقدر از گوشه و کنار درباره کیفیت نقش‌آفرینی او در فیلم جدید محمدحسین لطیفی شنیده بودیم که حدس می‌زدیم یکی از چهره‌های مطرح این دوره از جشــنواره فیلم فجر باشد. واقعیت این اســت که آنقدر حضور حمیدیــان در فیلم درخشان بود که پس از رونمایی فیلم «غریب» در پردیس ســینمایی ملت، بسیاری از اصحاب رســانه متفق‌القول بودند که اویکی از شانس‌های اصلی شکار سیمرغ بهترین بازیگری در جشنواره امسال به حساب می‌آید. نظری که البته هیأت داوران چندان با آن موافــق نبود و در کمال تعجب نام حمیدیــان حتی در فهرســت نامزدهای این سیمرغ هم قرار نگرفت. همان‌طور که اشاره کردیم حمیدیان ماه‌هاست که سکوت رســانه‌ای در پیش گرفته و رونمایی از فیلم «غریب» در جشــنواره فجر هم به نظر آن اندازه برایش انگیزه‌بخش نبوده که سکوتش را بشــکند. او در نشست‌های رسانه‌ای جشــنواره هم یکی از مهمترین چهره‌هــای غایب بود و طبیعی بود که با عدم درج نامش در میان نامزدها، در آیین اختتامیه هم حضور نداشته باشد.

مجید صالحی / شماره ۱۰

مجید صالحی را هرچند تا همین چند ســال پیش تنها با ســریال‌های کمدی تلویزیونی به یاد می‌آوردیم اما چند صباحی اســت که جدی‌تر از قبل برای ایفای نقش‌های جــدی در کارنامه‌اش عزم خــود را جزم کرده اســت. از فیلم‌های سینمایی «استراحت مطلق» و «صحنه‌زنی» تا سریال «سیاوش» ثابت کرده بودند که او توانمندی ویژه‌ای هم در این عرصه دارد. به همین دلیل وقتی خبر رسید که او قرار است با فیلمی متفاوت درباره دوران دفاع مقدس و با ایفای نقش یک اسیر ایرانی به جشنواره فیلم فجر بیاید، برای تماشای هنرنمایی‌اش حسابی کنجکاو بودیم. همانطور کــه انتظار می‌رفت مجیــد صالحی این‌بار هم به‌خوبی توانست از پس ایفای یکی از جدی‌ترین نقش‌های کارنامه‌اش بربیاید. نقش یک اســیر ایرانی و مصمم که از همان ابتدا تصمیم به فرار از بند نیروهــای بعث دارد اما از جایی به بعد در مسیر تحقق این تصمیم، دست به یک عمل قهرمانانه می‌زند. صالحی با این نقش‌آفرینی فراتر از تحسین مخاطبان جشــنواره‌ای توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگری مرد نقش اول را هم با رأی هیأت داوران شکار کند. او هرچند در نشست رســانه‌ای پس از فیلم در پردیس ملت حضور نداشت اما در آیین اختتامیه جشنواره حاضر شد و اتفاقا بعد از دریافت ســیمرغ خود، در سخنانی به انتقاد از مدیرانی پرداخت که به دنبال حذف هنرمندان معترض هستند. این اظهارات صالحی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد.

سحر دولتشاهی / یادگار جنوب

از دو ســال پیش که با «آتابای» در جشــنواره فیلم فجر حضور داشت، چندان خبری از فعالیت‌های سینمایی‌اش نداشتیم. او در چند سریال شــبکه نمایش خانگی خوش درخشیده بود اما نمی‌دانستیم در سکوت خبری مشغول نقش‌آفرینی دریکی از فیلمهایی اســت که قرار است در جشــنواره چهل‌ویکم فیلم فجر رونمایی شود. به همین دلیل هم اساســا انتظار مواجهه با او در جشــنواره فجر را نداشتیم. دولتشاهی در ایفای نقش یک زن جنوبی ظلم کشیده و در عین حال قدرتمند، بســیار تأثیرگذار ظاهر شده است. او که در همین موقعیت عجیب دلبسته یکی از هم‌صنفان خود هم شده اســت، به‌خوبی توانســته فضای احساسی این کاراکتر در شــرایط به‌شدت بیرحم و خشن حاکم بر روابط کاری‌شان را به تصویر درآورد. دولتشاهی برای این نقش‌آفرینی نامزد دریافت ســیمرغ نقش مکمل زن شد اما آن را به دست نیاورد. او پیش‌تر دو بار موفق به دریافت سیمرغ فجر شده بود. سحر دولتشاهی از بازیگرانی بود که نه فقط در ایام منتهی به جشنواره فجر که حتی در روزهای رونمایی از «یادگار جنوب» در این رویداد هم هیچ موضع‌گیری‌ای نداشت و فعال سکوت اختیار کرده اســت. او از چهره‌های شاخص غایب در جشنواره امسال بود.

جواد عزتی / کت چرمی

هنوز هــم وقتی صحبــت از فیلم تازه‌ای از جــواد عزتی می‌شــود، کنجکاویم تا حاصل آن را ببینیم. به‌خصوص امسال که در میان فیلم‌های حاضر در جشنواره فجر، یکی از معدود فیلم‌هایی که درباره فرآیند تولید آن اطلاع‌رسانی شــده بود همین فیلم تازه جواد عزتی بــود. فیلمی که از مشخصاتش معلوم بود اثری اجتماعی است و عزتی باردیگر در آن قرار است ایفاگر یک نقش کاملا جدی باشد. کاراکتر جــواد عزتــی در فیلم «کت چرمــی» هرچند مأمور انتظامی نیســت اما موقعیتی که در آن قرار گرفته است به شدت یادآور همان شــخصیت اصلی فیلم «مرد بازنده» اســت. عزتی اما این‌بار اجرایی بــه مراتب بهتر از تجربه سال گذشــته خود داشته است. هرچند امسال هم نقش‌آفرینی‌اش آنگونه نبود که بخواهیم انتظار داشــته باشیم طلسم چندین ساله‌اش برای دریافت نکردن سیمرغ، باطل شود! از نگاه داوران اما عزتی برای این فیلم، شایسته نامزدی دریافت ســیمرغ فجر بود. عزتی یکی از بازیگران توانمند سینمای ایران است که به اعتقاد بسیاری جشنواره فجر حداقل یک ســیمرغ به او بدهکار است؛ بدهی‌ای که این‌بار هم تسویه نشد! او هم یکی از ستاره‌های خاموش جشنواره چهل‌ویکم فیلم فجر بود. بازیگری که هر ســال حضورش در نشست‌های رسانه‌ای و در آیینه‌ای اختتامیه فجر زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار داشــت اما امســال ترجیح داد در فهرســت غایبان فجر باشــد و همزمان با رونمایی از فیلم تازه‌اش هم هیچ اظهارنظری در فضای رسانه‌ای نداشت.

صابر ابر / بعد از رفتن، کت چرمی، یادگار جنوب

وقتی اولین جزئیات درباره فیلم‌های راه‌یافته به بخش سودای سیمرغ از سوی روابط عمومی جشنواره فیلم فجر منتشر شد، تکرار نام صابر ابر در فهرست بازیگران فیلم‌ها جلــب توجه می‌کرد. صابر ابــر در کنار پانته‌آ پناهی‌ها دو بازیگر 3 فیلمه جشنواره چهل ویکم بودند و عنوان پرکارترین‌ها را از آن خود کردند. بر همین مبنا هم انتظار داشتیم تا شاهد نقش‌آفرینی‌های متفاوتی از صابر ابر در ویترین جشنواره چهل‌ویکم باشیم. صابر ابر در مجموع سه فیلمی که در جشنواره امسال داشت، حضوری متوسط از خود ارائه کرد و هیچ یک از نقش‌آفرینی‌هایــش به گونه‌ای نبــود که بخواهد هیجان‌برانگیز باشد و نام او را در فهرست گمانه‌زنی‌ها برای شکار سیمرغ درج کند. او هم در ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر به‌طور کامل ســکوت پیشــه کرد و برای هیچ‌یک از سه فیلم خود حاضر به حضور در نشست رســانه‌ای جشنواره فجر نشد. او بعدها درباره «یادگار جنوب» حرف‌های زیادی باید داشته باشد.

الناز شاکردوست / یادگار جنوب

چند هفته مانده به برگزاری جشنواره فیلم فجر بود که تلاش کردیم برمبنای شنیده‌های غیررســمی و خرده‌خبرهای رسمی منتشرشده درباره تولیدات سینمای ایران، فهرستی از بازیگرانی را ردیف کنیم کــه حدس میزدیم احتمالا در سکوت خبری مشغول نقش‌آفرینی در آثاری هستند که قرار است در جشنواره فجر رونمایی شود. در آن فهرست نام الناز شاکردوســت هم بود اما حدس‌مان درباره فیلمش درست از آب درنیامد! او همزمان بــا خبرهایی که درباره فیلم تازه برادران محمودی یعنی «کابل پلاک هفت» منتشر شده بود، داشت در پروژه تازه پدرام پورامیری و حسین دوماری نقش آفرینی می‌کرد؛ آن هم در سکوت کامل خبری! واقعیت این اســت که در میان نقش‌آفرینی‌های سال‌های اخیر الناز شاکردوســت، این‌یکی چنــدان چنگی به دل نمی‌زند. البته اذعان داریم کــه انتظارمان هم از این بازیگر بالا رفته و اینکه میگوییم به معنــای حضور ضعیف او در فیلم نیست. شاکردوســت اتفاقا به‌خوبی توانسته کاراکتر پررمزوراز فیلم را برای مخاطب باورپذیر جلوه دهد. او البته به رغم توفیقاتی که در چند دوره اخیر جشنواره در جلب نظر داوران داشته، این‌بار حتی در ترکیب نامزدهای سیمرغ هم جایی نداشت! نمی‌شد انتظار داشت در سالی که چهره‌ها انگیزه‌ای برای حضور در قاب دوربین رسانه‌ها همزمان با جشنواره فجر را نداشته‌اند، الناز شاکردوست تصمیمی متفاوت از دیگران بگیرد. او هم در نشست رســانه‌ای فیلم در جشنواره حاضر نشد و تا به امروز هم درباره فیلمی که در جشنواره داشت، اظهارنظری نکرده است.

مصطفی زمانی / عطرآلود

یکــی از معدود فیلم‌هــای حاضر در جشــنواره فجر که از مدت‌ها قبل اخبــار مرتبط با مراحــل مختلف تولید آن رســانه‌ای شــده بود، همین تازه‌ترین ساخته هادی مقدم‌دوست بود. فیلمی که اعلام شــد بازیگر اصلی‌اش مصطفی زمانی است و با حمایت و سرمایه‌گذاری سازمان سینمایی سوره یا همان حوزه هنری قرار است در جشنواره فجر رونمایی شــود. از همین زاویه هم به نظر می‌رسید زمانی پس از همکاری با بنیاد سینمایی فارابی در «بدون قرار قبلی» قرار است یک نقش معمولی دیگر در یک پروژه ارگانی را ایفا کند. مصطفی زمانی از پس این نقش به خوبی برآمده اســت. فیلم «عطرآلــود» به قاعــده دیگر آثــار کارنامه هادی مقدم‌دوست، جهانی متکی به دنیای شخصی کاراکترها دارد و به همین دلیل بخش عمده‌ای از شخصیت‌پردازی‌ها در خلوت رقم می‌خورد. زمانی به‌خوبی توانسته خلوت‌های پرهیاهوی علی را به تصویــر درآورد و احتمالا به همین دلیل هم نامش در فهرست نامزدهای شکار سیمرغ قرار گرفت. و تنهــا بازیگر شــاخص حاضر در نشســت‌های خبری جشنواره چهل‌ویکم فیلم فجر بود و حضورش هم انعکاس بسیار زیاد پیدا کرد اما برخلاف انتظار در آیین اختتامیه حاضر نشد تا این شائبه قوت بگیرد که او پس از حضور در نشست رسانه‌ای فیلم «عطرآلود» تحت فشار و هجمه قرار گرفته و عطای همراهی با فجر را به لقایش بخشیده است.

علی نصیریان /  هفت بهار نارنج

بی‌شک یکی از معتبرترین چهره‌های حاضر در فیلم‌های جشنواره امسال بود که البته تا پیش از رونمایی از فهرست فیلم‌های راه‌یافته به بخش اصلی، خبر از حضورش نداشتیم چراکه فیلم «هفت بهار نارنج» پیش‌تر با نام «هفت» پروانه ویدئویی دریافت کرده بود و بی‌خبر بودیم که با تغییر پروانه ساخت خود به سینمایی، می‌تواند از گزینه‌های حاضر در جشــنواره فیلم فجر باشــد. بعد از اعلام نام فیلم اما قابل حدس بود که حضور در جشنواره فجر به‌صورت ویژه زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار خواهد گرفت. به معنای واقعی کلمه باید اعتراف کرد که او هنوز و در دهه هشــتم زندگی، یکی از قدرتمندترین بازیگران سینمای ایران است. نصیریان در این فیلم حضوری حداکثری دارد و به نوعی می‌توان او را تک پرســوناژ این روایت عاشقانه دانســت. او در ایفای نقش یک مرد عاشق اما دل‌شکسته، لحظاتــی ناب را در فیلــم خلق کرده اســت. او برای این درخشــش دومین ســیمرغ بلورین را از جشــنواره فجر دریافت کرد. پیش از آغاز جشــنواره نامه‌ای را خطاب به دبیر جشنواره نوشت و اعلام کرد به دلیل شرایط جسمی و روحی امکان حضور در فجــر را ندارد. در نشســت رســانه‌ای فیلم اما کارگردان اعلام کرد آن نامه ارتباطی با فضای رســانه‌ای پیرامون تحریم جشنواره نداشته و صرفا ناظر به وضعیت جسمانی علی نصیریان است. او به همین دلیل در نشست رسانه‌ای فیلم و آیین اختتامیه جشنواره غایب بود.

سجاد بابایی / استاد 

از بازیگران دهه هفتادی است که طی یک سال گذشته فرصت ویژه‌ای برای دیده شدن در تولیدات شبکه نمایش خانگی را داشــته و باید اذعان کنیم که بهترین استفاده را از این فرصت کرده اســت. ســجاد بابایی که با سریال «خســوف» به کارگردانی مازیار میری بــرای اولین‌بار به مخاطب معرفی شــد، پیشتــر تجربه‌هایی پراکنده در سینما داشــت اما به پشــتوانه این حضور توانست با پیشنهادهای جدی‌تری مواجه شود. یکی از غیرمنتظره‌ترین ســیمرغ‌های اهدایی در آیین اختتامیه جشــنواره فیلم فجر همین جایــزه‌ای بود که به ســجاد بابایی اهدا شد. واقعیت این اســت که بابایی بازیگر بسیار مستعدی اســت و حتما می‌تواند در آینده حضورهای درخشانی را در نقش‌های مختلف تجربه کند، کما اینکه همین تجربه را در ســریال «سقوط» پشت‌سر گذاشــت اما نقش‌آفرینی او در فیلم سینمایی «استاد» خیلی معمولی‌تر از آن بود که بخواهد به دلیل آن سیمرغ را شکار کند. غیبت سجاد بابایی در لحظات ابتدایی برگزاری نشست رسانه‌ای فیلم «استاد» داشــت نام او را هم در فهرست بازیگران تحریمی قرار می‌داد که او در دقایق پایانی خود را به این نشست رساند و در برابر اصحاب رسانه حاضر شد. او از معدود بازیگرانی بــود که در آیین اختتامیه فجر هم حضور داشت و سیمرغ بهترین بازیگر مکمل مرد را البته با اخم‌هایی گره خورده و چهره‌ای درهم، دریافت کرد. 

پردیس پورعابدینی / غریب

با پشتوانه‌ای که از حضورش در «آقازاده» در ذهن داشتیم، قابل پیش‌بینــی بود که او خیلی‌زود تبدیــل به بازیگری پرکار در سریال‌های خانگی و فیلم‌های سینمایی می‌شود. همین اتفاق در جشنواره سال قبل برایش رقم خورد و او با حضور همزمان در فیلم «خائنکشی» از مسعود کیمیایی و «بی‌مادر» از سیدمرتضی فاطمی، یکی از بازیگران پرکار جشنواره فجر شد. همکاری مجدد پردیس پورعابدینی با حامد عنقا که پیش‌تر زمینه شهرت او را در «آقازاده» فراهم کرده بود، کنجکاوی‌ها نسبت به کیفیت نقش‌آفرینی‌اش در «غریب» را بیشتر هم کرد. پردیــس پورعابدینی بعــد از حضور موفقــش در نقش اصلی «بی‌مادر» ثابت کــرده بود که بازیگــری باانگیزه برای ادامه حضور در سینماســت و حالا با سومین تجربه نقش‌آفرینی‌اش در سینما موفق به شکار سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اصلی زن شــده است. او در «غریب» نقش‌آفرینی باورپذیــری دارد و از آنجایی که ایفای نقش قومیت‌ها بــا لهجه‌های خاص یکــی از چالش‌ها برای هر بازیگری به‌حساب می‌آید، باید این فیلم را جزو تجربه‌های موفق پورعابدینی قلمداد کرد. او در ایام برگزاری جشنواره از غایبان بود و حتی در نشست رســانه‌ای فیلم «غریب» هم حضور پیدا نکرد. با این همه اما او در اختتامیه حاضر شــد و سیمرغ بلورین خود را هم گرفت. اما واکنش عجیب او که بازتاب بسیاری هم داشت مربوط به زمانی بود که او در مقابل دوربین خبرنگاری که از او درباره حس و حالش نسبت به شکار سیمرغ پرسید، پاسخ داد؛ «هیچی!»