راز زندگی خصوصی ابوالفضل پورعرب فاش شد

برترین‌ها: ابوالفضل پورعرب را علاقه‌‍مندان به سینما خوب می‌شناسند. جوان اول سینمای ایران در دهه هفتاد که می‌توانست نقش شاه کلید برای هر کارگردانی ایفا کند. به هر حال چنین بازیگرانی، توانایی تکان دادن گیشه را دارند و پورعرب به واسطه استایل و چهره خوبی که داشت در اوج قدم می‌زد.

زندگی هنری آقای سوپراستار

ابوالفضل پورعرب در ۴ آذرماه ۱۳۴۰ در شهر تهران به دنیا آمد. وی فارغ‌التحصیل رشته‌ی بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده و دانشسرای هنر است. نخستین کار حرفه‌ای پور عرب در سینما دستیار کارگردانی فیلم دزد و نویسنده در سال ۱۳۶۴ است اما او در سال ۱۳۶۹ با بازی در فیلم عروس به‌صورت حرفه‌ای وارد عرصه‌ی بازیگری شد و دهه‌ی هفتاد، دهه‌ی طلایی دوران بازیگری وی بود و در این دهه به‌عنوان چهره اول فیلم‌های زیادی بازی کرد.

حالا او در گفتگوی اخیرش با فریدون جیرانی پاسخی کوتاه اما تکان دهنده می‌گوید. جیرانی درباره زمان عاشق شدن او در جوانی‌ می‌پرسد و پورعرب هم با لحنی آرام می‌گوید: «عاشق که آقا، هنوز هم نشدیم...»

اما برای ما او یک عاشق حرفه‌ای بود. سوپراستاری که راه و رسم عاشقی را بلد بود و از هر دریچه‌ای دل دخترهای آن روزها را می‌برد. آثارش گواه این مدعاست که در ادامه بررسی خواهیم کرد.

عروس - ۱۳۶۹

شبیر نعلبندیان در سینماتیکت می‌نویسد: نخستین کار حرفه‌ای پورعرب در سینما دستیار کارگردانی فیلم دزد و نویسنده در سال ۱۳۶۴ است. نقش حمید فیلم «عروس» برای ابوالفضل پورعرب، ورود حرفه‌ای و جدی او به عرصه بازیگری بود. نقش اول فیلمی پرفروش و پرمخاطب که در سال ۱۳۶۹ توسط بهروز افخمی ساخته شد. حمید پسری است که پس از فارغ‌التحصیلی در رشته‌ی بازیگری به خواستگاری دختری متمول به نام مهین می‌رود اما با مخالفت پدر مهین روبه‌رو می‌شود. حمید برای به‌دست آوردن رضایت پدر مهین وارد کار قاچاق دارو شده و پس از مدتی پول خوبی به جیب می‌زند و در نهایت با مهین ازدواج می‌کند.

پورعرب موفق شده تا از سه منظر شخصیت حمید را در «عروس» به نمایش بگذارد. در ابتدا و در شب عروسی، حمید فردی دارای اعتماد‌به‌نفس و کوشا که برای دوره‌ای به کار سخت مشغول بوده، معرفی می‌شود. در سکانس‌های فلش‌بک نظیر سکانس خواستگاری یا ملاقات با پدر مهین در مغازه‌ی عتیقه‌فروشی‌اش چهره‌ی جوانی مظلوم که آهی در بساط ندارد را از حمید می‌بینیم. او در نیمه‌ی دوم فیلم عاشقی شکست‌خورده و نادم که همه‌چیز خود را از‌ دست داده، است. پورعرب با تسلط کامل بر نقش توانسته شخصیتی خلق کند که در عین خلافکار بودن سرنوشت و عاقبت‌به‌خیر شدنش برای مخاطب مهم بوده و تا لحظه‌ی آخر چشم از او برنمی‌دارد.

نقطه‌ی اوج بازی پورعرب در سکانسی در اواخر فیلم است که او پشت یک چراغ قرمز پسربچه‌ای را در صندلی عقب ماشین جلویی می‌بیند و برای او شکلک درمی‌آورد و ناگهان به گریه می‌افتد. او یاد معصومیتی از دست رفته که روزگاری صاحبش بود، می‌ا‌فتد و بنابراین منقلب می‌شود چراکه اکنون دیگر خبری از آن وجود ندارد. این لحظه با بازی پورعرب یکی از بهترین لحظات فیلم و حتی سینمای ایران است.

نرگس - ۱۳۷۰

ابوالفضل پورعرب در همان ابتدای مسیر و پیش از آنکه سوپراستاری‌اش در سینمای ایران مسجل شود، نقش متفاوتی به نام عادل را در فیلم رخشان بنی‌اعتماد ایفا کرد. عادل جوانی بی‌عار، بی‌حامی و پرخاشگر است که با با زنی به نام آفاق (فریماه فرجامی) به‌ناچار وصلت کرده است. آفاق، عادل را از کودکی بزرگ کرده و علاقه‌ای مادرانه به او دارد. اما عادل که در خلاف و دزدی و فلاکت غرق شده می‌کوشد تا با خیالات بلندپروازانه‌اش از شرایط بدی که گرفتارش آمده، فرار کند.

عادل هنگام فرار از یک دزدی به بیمارستانی پناه برده و و در آنجا با دختر معصوم و تنگ‌دستی به نام نرگس (عاطفه رضوی) آشنا می‌شود و در نهایت تصمیم می‌گیرد تا با او ازدواج کند و خودش را از وضع موجود نجات دهد. اما آفاق به هر دری می‌زند تا عادل را نزد خود نگه دارد و از این رو عادل در یک مثلث عشقی اسیر می‌شود.

علاوه‌بر گریم و لباس، پورعرب تلاش کرده تا رد رنج و فقر را بر چهره‌ی جوان عادل بنشاند و با آن طرز راه‌رفتن، صحبت کردن و نگاه کردن کم‌ترین بهره را از خوش بر و رویی‌ و خوش‌چهرگی‌اش ببرد. همچنین او پابهپای بازی درخشان فریماه فرجامی پیش می‌رود و سکانس‌های دو نفره عادل و آفاق را به لحظات فراموش‌نشدنی فیلم بدل می‌کند. پورعرب در قامت شخصیت عادل سبب شده تا نقش نوشته شده از فیلمنامه فراتر رود و مخاطب از شدت باورپذیری برایش دلسوزی کند.

غریبانه - ۱۳۷۶

بزرگِ فیلم احمد امینی در زمره‌ی برترین و ماندگارترین نقش‌آفرینی‌های ابوالفضل پورعرب قرار می‌گیرد. نقشی که فراز و فرود متعددی را برای رسیدن به انتها تجربه می‌کند. بزرگ در نمایشگاه اتومبیل شوهرخواهر خود پادویی می‌کند و مامور می‌شود تا ماشین گران‌قیمت دکتر ماهرخ ثابتی را تحویل دهد. اما او در جریان کورسی در خیابان با ماشین تصادف کرده و دکتر ثابتی تقاضای خسارت از شوهرخواهر بزرگ می‌کند اما در ادامه پیشنهاد می‌دهد که به جای چک خسارت، بزرگ نقش همسر صوری‌اش را برای مدتی بازی کند و این دو رفته‌رفته عاشق یکدیگر می‌شوند.

ابوالفضل پورعرب نقش بزرگ را با شور و حرارتی خاص ایفا کرده و شطینت‌های کودکانه‌ای را ضمیمه‌اش کرده که لحظات شیرین و طنزی را می‌آفریند. پورعرب در نقش بزرگ چندین لحظه‌ی ماندگار خلق می‌کند، لحظاتی که گاه خنده‌دار، گاه عاشقانه و گاهی تلخ و غریبانه تجلی می‌یابند. بزرگ از آن شخصیت‌هایی است که برخلاف ظاهرش از کمبود شدید محبت رنج می‌برد. همچنین میمیک چهره‌ی کاریزماتیک پورعرب ماهرانه و استادانه آن را به تصویر کشیده که گویی بزرگ در او حلول کرده است.

دست‌های آلوده - ۱۳۷۸

یکی از خاطره‌انگیزترین فیلم‌های اواخر دهه‌ی هفتاد را با قاطعیت می‌توان «دست‌های آلوده» ساخته‌ی سیروس الوند دانست. الوند پس از فیلم« چهره» باردیگر نقش اصلی فیلمش را که ازقضا یک خلافکار است به پورعرب که نسبت به همکاری قبلی‌شان چهره‌تر شده، می‌سپارد. این‌بار پورعرب نقش دزدی به نام سیامک را بازی می‌کند که مغز متفکر گروهی متشکل از خودش و سه‌نفر دیگر بوده و تصمیم دارند با حمله به یک عروسی اعیانی و سرقت هدایا آینده‌ی خود را تضمین کنند. در این میان سیامک تصمیم دارد تا با این دزدی دست از خلاف بکشد و با نسرین ازدواج کند.

سیامک نقش متفاوت و منحصربه‌فردی در کارنامه‌ی پورعرب آن هم بعد از فیلم‌هایی چون «عروس» و «چهره» به‌حساب نمی‌آید اما نقش‌آفرینی‌اش کم‌ترین تشابه را با حضورش در آن نقش‌ها دارد. شمایل پورعرب در «دست‌های آلوده» بیشتر به دزدان حرفه‌ای فیلم‌های آمریکایی شباهت دارد و به قول نسرین همانند دزدهای باکلاس است. ریش پروفسوری، پاترول‌سواری و آمادگی‌بدنی قابل‌توجه پورعرب در نقش سیامک، تمام آن‌چیزی است که او برای یک بازی متفاوت نیاز داشته و با وجود نقش پررنگ شخصیت‌های فرعی بیش از همه به چشم می‌آید.