گئورگه هاجی؛ فرمانده معجزه گر فوتبال رومانی

وبسایت نود: همان طور که فوتبال بلغارستان را با هریستو استویچکوف و دیمیتار برباتوف می شناسند، گئورگه هاجی نیز «برند» فوتبال رومانی است. او بزرگ ترین بازیکن تاریخ فوتبال رومانی محسوب می شود و یکی از اسطوره های بزرگ تاریخ باشگاه گالاتاسرای که در عرصه مربیگری به توفیق چندانی نرسید اما هاجی اهل جا زدن نبود و به تلاش خود ادامه داد. او هشت سال پیش یک باشگاه فوتبال با نام ویتورول کونستانتا را در رومانی تأسیس کرد. باشگاه ویتورول اخیراً به قهرمانی لیگ رومانی دست یافت تا نماینده این کشور در لیگ قهرمانان اروپا باشد.

نیک آمِس خبرنگار روزنامه guardian به شهر کونستانتا رومانی سفر و با حضور در محل باشگاه ویتورول، با گئورگه هاجی مصاحبه کرد. هاجی همان طور که زیر چشمی به تمرینات تیم های زیر ۱۷ و زیر ۱۹ ساله های ویتورول نگاه می کرد، مشغول صحبت با خبرنگار انگلیسی بود. هاجی انگار از مشکلات و نواقص گلایه های زیادی داشت و اداره این باشگاه را نه به خاطر پول بلکه عشق به کار می دانست. هیچ کس در تأسیس باشگاه و تأمین امکانات به هاجی کمک نکرد در حالی که باشگاه او فقط ۵ کیلومتر از سواحل مامایا فاصله دارد، همان جایی که هزاران گردش گر برای تعطیلات خود به دریای سیاه می آیند.

گر چه گئورگه هاجی تک و تنها این باشگاه را تأسیس و اداره کرد اما این روزها میوه آن زحمات را می چیند. تیم جوانان ویتورول در نخستین بازی خود در لیگ قهرمانان اروپا باید با آپوئل قبرس رو به رو شود. مسابقه رفت این دو تیم در سومین دور از مرحله انتخابی لیگ قهرمانان اروپا، روز چهارشنبه برگزار خواهد شد. تیم ویتورول به رغم بودجه بسیار ناچیز توانست در فصل گذشته لیگ رومانی به مقام قهرمانی دست یابد. گئورگه هاجی در سال ۲۰۰۹ با همین آرزو، اقدام به تأسیس باشگاه کرد تا شاید این بار به عنوان مدیر و سرمربی، فاتح لیگ کشورش شود.

به ندرت در ترکیب این تیم، بازیکن های حرفه ای حضور داشتند و غالب یاران ویتورول از جوانان مستعدی بوده که پس از پایان دوره دبیرستان، شانس خود را در فوتبال آزمودند. هدف اصلی هاجی از تأسیس این باشگاه، بازگشت به میادین ورزشی و کمک به جوانان کشورش بود. او تجربیات خود را در اختیار یک عده جوان گمنام گذاشت و از قضا این گروه را به بزرگ ترین افتخار ممکن در فوتبال رومانی رساند. مسیر موفقیت های پُر شتاب ویتورول را باید حاصل نگرش شفاف و استوار هاجی دانست که با یک باشگاه کوچک و کم بضاعت، در فوتبال رومانی تاریخ سازی کرد.

تیم ویتورول دو فصل پیش به رتبه پنجم در لیگ رومانی دست یافته و در مرحله انتخابی لیگ اروپا طی دو مسابقه رفت و برگشت با حساب ۵-۰ مغلوب خنت بلژیک شد. هاجی درباره قهرمانی عجیب تیمش در فصل گذشته لیگ رومانی چنین گفت:

ما برای این موفقیت هیچ برنامه ریزی نکرده بودیم اما به قهرمانی رسیدیم و این اتفاق واقعاً زیبا بود. قهرمانی لیگ هدف ما نبود و برای همه ما شگفت آفرین شد. ما فقط می خواستیم که در رده های بالا بمانیم. البته ما به طور اتفاقی به موفقیت نرسیدیم. ما از هیچ شروع کردیم و شما باید به خوبی بدانید که تشکیل یک تیم موفق چه قدر دشوار است. هر چیزی که اکنون در این جا می بینید، حاصل همین اتفاق بوده و با تلاش و کوشش سخت، وارد این مسیر درست شده ایم.

اوج نبوغ گئورگه هاجی به عنوان بازیکن در اواخر دهه ۱۹۸۰ و سپس دهه ۱۹۹۰ بود که به عنوان یکی از بزرگ ترین بازیکن های عصر خود شناخته شد. او طی دو سال حضور در رئال مادرید و بارسلونا بیش از این که به موفقیت های بزرگی دست یابد، چهره خاص تیمش بود. هاجی از یوهان کرایوف مربی خود در بارسلونا، چیزهای زیادی را یاد گرفت. کرایوف همیشه یک تکیه کلام خاص داشت:

سادگی بهترین چیز است.

هاجی نام تیمش را نیز با خوش ذوقی خاصی انتخاب کرد. ویتورول در زبان رومانیایی به معنای آینده است. او برای تولید بازیکن، یک طرح ویژه را به روی کاغذ آورده و از ۵ آکادمی برتر فوتبال هلند بازدید کرد:

من باید سیستم کاری آن ها را از نزدیک می دیدم. آن ها کشور کوچکی هستند اما بیشترین بازیکن را تولید می کنند و به همین دلیل، همیشه یک نمونه خوب در فوتبال محسوب می شوند. من از سازمان دهی هلندی ها استفاده می کنم ولی نحوه فوتبال اسپانیایی را می پسندم. شما باید شخصیت داشته باشید، توپ را تحت کنترل در بیاورید و برای بهترین بودن، همه تلاش خود را بکنید.

هاجی توانست سال های سال، خود را به عنوان یکی از بزرگ ترین بازیکن های دنیای فوتبال مطرح کند اما فوتبال رومانی طی چند سال اخیر جزو بهترین های اروپا نیست. افت تیم ملی رومانی تقریباً پس از بازنشستگی گئورگه هاجی شروع شد. در سال ۱۹۹۸، چهار سال پس از حضور درخشان رومانی در جام جهانی و صعود به مرحله یک چهارم نهایی، شاهد آغاز دوران افول فوتبال این کشور بودیم. جالب این که هاجی در همان زمان پیش بینی کرده بود که «فوتبال رومانی تا ۱۰ سال دیگر، خواهد مُرد!»

هاجی تقریباً ۱۹ سال پس از این پیش بینی دقیق، اقدام به تأسیس باشگاه ویتورول کرد. فوتبال فاسد، از کار افتاده و بی پناه رومانی به دست انسان های نان به نرخ روز خور و ناتوان افتاد. دیگر از مهم ترین اجزای فوتبال رومانی به ویژه باشگاه استوا بخارست فقط یک نام باقی مانده بود. هاجی به عنوان سرمربی روی نیمکت استوا بخارست و حتی تیم ملی رومانی نشست و مدتی نیز سرمربی تیم های پُلیتکنیکا تیمیسوارا، بورسا اسپور و گالاتاسرای شد. او پس از دوره های نه چندان موفق مربیگری در تیم های مختلف، سرانجام تصمیم گرفت تا همه دارایی ۱۰ میلیون یورویی خود را برای تأسیس باشگاه ویتورول هزینه کند.

اسطوره فوتبال رومانی درباره این اقدام خود چنین می گوید:

من ریسک بزرگی کردم زیرا اشتیاق عجیبی به فوتبال دارم. اگر آکادمی من تبدیل به یک نمونه خوب و موفق برای دیگران شود، آن گاه یک اتفاق بسیار خوب برای من است. من به عنوان بازیکن، دوران بسیار خوبی داشتم و از چیزهایی که در آن دوران به دست آوردم، بسیار خشنودم اما اکنون در بخش دوم دوران کاری خود هستم. مأموریت من، کمک به دیگران برای دست یابی به آرزوهای شان چه در فوتبال و چه در زندگی است.

شاید ساده ترین کار برای هر انسان پا به سن گذاشته، نشستن روی پول هایش باشد اما هاجی ۵۲ ساله دیدگاه متفاوتی دارد. او از نیروی ذاتی برخوردار بوده و به کار خود معتاد است. فقط به عنوان یک نمونه برای اثبات عشق مفرط هاجی به فوتبال، باید بگوییم که او نام تک تک بازیکن های تیم زیر ۷ ساله های باشگاه را نیز می داند. هاجی علاوه بر مالکیت باشگاه ویتورول، نقش سرمربی تیم بزرگسال ها را نیز از سال ۲۰۱۴ بر عهده داشته و بر تیم های پایه ای باشگاه نیز از لحاظ فنی نظارت می کند.

هاجی درباره دغدغه های خود صحبت کرده و گلایه زیادی بابت عدم حمایت مقامات دولتی از ورزش رومانی دارد. به اعتقاد او، فقط سرمایه گذاری روی فوتبال پایه و نسل جوان رومانی موجب تولید یک نسل طلایی دیگر خواهد شد. هدف اصلی هاجی، تولید یک نسل طلایی دیگر برای فوتبال کشورش است. البته هاجی برخی سیاست های یوفا در سهمیه بندی تیم های شرق اروپا در مسابقات لیگ قهرمانان را نیز به باد انتقاد گرفت. به اعتقاد وی، باید تیم های قهرمان از چند کشور صاحب فوتبال در شرق اروپا همچون رومانی، صربستان، کرواسی و لهستان به طور مستقیم وارد مرحله گروهی لیگ قهرمانان شوند زیرا حضور باشگاه های شرق اروپا در این مسابقات بزرگ، بهترین راه برای پیشرفت فنی و جذب سرمایه است. تیم استوا بخارست در سال ۱۹۸۶ به قهرمانی جام باشگاه های اروپا رسید و حتی یک بار نیز در اوایل دهه ۱۹۹۰ به فینال راه یافت اما طی سال های اخیر، باشگاه های رومانیایی در مرحله اصلی این تورنمنت حضور نداشته و به عقیده هاجی، این یک ایراد بزرگ است.

شاگردهای هاجی با میانگین سنی ۲۳،۷ سال، لقب جوان ترین تیم قهرمان در کلیه لیگ های اروپایی طی فصل گذشته را به دست آوردند. او ۷ بازیکن از آکادمی باشگاه را در تابستان جاری به تیم اصلی ارتقاء داد و چند بازیکن با تجربه را نیز به جمع یاران خود اضافه کرد تا برای تقابل با حریفان اروپایی، یک تیم قدرت مند را آماده بسازد. فلورینل کومان و روماریو بنزار که به ترتیب وینگر و مدافع تیم ویتورول هستند، پس از بازی حساس مقابل آپوئل قبرس، از تیم خود جدا شده و پیراهن بنفیکا و لاتزیو را بر تن خواهند کرد.

هاجی درباره نحوه کارکرد آکادمی باشگاه ها می گوید:

به اعتقاد من، هر آکادمی کارآمد باید یک بازیکن را در هر سال به تیم اصلی تحویل دهد. البته مهم نیست که درباره کدام باشگاه صحبت می کنیم. بارسا، مادرید، چلسی و هر باشگاه بزرگ دیگری که شما بخواهید. در تیم من، هر سال دو یا سه بازیکن از آکادمی به جمع بزرگسالان اضافه می شوند که امسال این تعداد به عدد ۷ رسیده است. تولید هر ساله بازیکن توسط آکادمی برای تیم اصلی، یک اتفاق غیر ممکن نیست و باید در همه باشگاه ها انجام شود.

گئورگه هاجی سال گذشته به دعوت پپ گواردیولا دوست صمیمی اش به آکادمی باشگاه منچستر سیتی رفت و با مشاهده امکانات آن، به وجد آمد هر چند که آکادمی سیتی در امر تولید بازیکن های با کیفیت فعلاً توفیق چندانی نداشته است. هاجی با اشاره به جوان گرایی در تیم ملی انگلیس و موفقیت های اخیر تیم های پایه ای این کشور در عرصه جهانی و اروپایی، شانس بزرگی را برای سه شیرها در جام های جهانی آتی متصور می باشد.

به اعتقاد کاپیتان اسبق تیم ملی رومانی، یکی از بزرگ ترین مشکلات فوتبال انگلیس، تعداد بسیار زیاد مسابقات در هر فصل بوده که موجب خستگی و فرسودگی بازیکن ها می شود. به همین دلیل، انگلیس معمولاً تورنمنت ها را خوب آغاز کرده ولی در ادامه دچار افت می گردد که حاصل عدم استراحت کافی و البته عدم بازیابی روحی و بدنی بازیکن ها است در حالی که اغلب این بازیکن ها بسیار با کیفیت هستند.

جالب این که گئورگه هاجی دو بار در سال های ۱۹۹۴ و ۱۹۹۶ به ترتیب مورد توجه اوسی آردیلس سرمربی تاتنهام و کوین کیگان سرمربی نیوکاسل یونایتد قرار گرفت اما سرانجام به جای تاتنهام راهی نیوکمپ شد تا برای یوهان کرایوف بازی کند. همچنین وی در سال ۱۹۹۶ نیز با رد پیشنهاد نیوکاسل، به فوتبال ترکیه رفت و به تیم محبوب گالاتاسرای پیوست. هاجی علاقه زیادی به بازی در فوتبال انگلیس داشت اما شرایط لازم محقق نشد.

پسر گئورگه هاجی نیز در آکادمی باشگاه ویتورول رشد کرد و اکنون در ۱۸ سالگی عضو تیم فیورنتینا است. یانیس هاجی سال گذشته به فلورانس رفت و حتی دو بار در سری آ برای بنفش ها بازی کرد. او نیز همچون پدرش، یک بازیساز (playmaker) است. گئورگه هاجی می گوید که پسرش بسیار مستعد بوده و صرفاً به دلیل نام پدر، تبدیل به یک بازیکن فوتبال نشده است. یانیس هاجی در ۱۶ سالگی کاپیتان تیم بزرگسالان ویتورول شد.

هدف نهایی گئورگه هاجی، بازگرداندن فوتبال رومانی به صدر قدرت های اروپایی است زیرا به اعتقاد وی، فوتبال کشورش از استعدادهای فراوانی برخوردار می باشد. حتی آرسن ونگر و یوهان کرایوف نیز در سال های قبل، به این موضوع اعتراف کردند. هاجی درباره آینده خود گفت:

من احساس کمال می کنم. من برای بالاترین سطح آماده ام. اگر چه تا آخر عمر به آکادمی ویتورول متعهد هستم ولی اهداف مربیگری بزرگ تری دارم. هنوز یک کار ناتمام در فوتبال ملی هست که باید انجام شود. یک مسیر طولانی و سخت...

هاجی با انگیزه و اعتماد به نفس توانست به نسلی از جوانان فوتبال وطن خود یاری برساند و غرور را به سرزمینی ببرد که با مزارع پوشانده شده است. او بدون هیچ چشم داشت مالی و به رغم وجود موانع، مشکلات و کمبودهای موجود در کشور خود، فقط با عشق به فوتبال و خدمت به وطن وارد گود شد تا از اعتبار و تجربه خود مایه بگذارد. شاید بتوان این اقدام هاجی را بهترین الگو برای دنیای فوتبال به ویژه در کشورهای سطح پایین تر دانست.

نیک آمس (theguardian)