یادی از تیم رؤیایی مارسی؛ تاپی، دیوانه ای که به درون قفس پرید!

وبسایت نود: مارسی یک بندر زیبا در جنوب فرانسه و سواحل دریای مدیترانه است. مردم این شهر با فوتبال زندگی می کنند و تیم محبوبشان المپیک مارسی را نماد فوتبال فرانسه می دانند. هواداران مارسی جزو پُرشورترین ها در دنیای فوتبال بوده و ورزشگاه ولودروم حتی در بدترین ایام تیم مارسی نیز مملو از تماشاگر است. در حالی که چند باشگاه فرانسوی همچون پاریسن ژرمن، موناکو و لیون از ثروت زیادی برخوردارند اما به اندازه باشگاه هایی مانند مارسی یا سن اتین ریشه دار، مردمی و اصیل نیستند. یک رسوایی بزرگ در اوایل دهه ۱۹۹۰، تاریخ این باشگاه را دستخوش تحول کرد.

بسیاری از عاشقان فوتبال نام تیم المپیک مارسی را بیش از هر زمان دیگری در فصل ۹۳-۱۹۹۲ شنیده اند. در آن زمان، برنارد تاپی ریاست باشگاه مارسی را در اختیار داشت و بسیاری از ستاره های مطرح فوتبال فرانسه و دنیا را به خدمت گرفته بود. مارسی در آن فصل نماینده فرانسه در لیگ قهرمانان اروپا محسوب می شد و در کمال تعجب به فینال این تورنمنت راه یافت. بزرگ ترین تورنمنت فوتبال باشگاهی اروپا با لوگوی و عنوان جدید (لیگ قهرمانان اروپا) از فصل ۹۳-۱۹۹۲ آغاز شد و فُرمت مسابقات نیز تغییر کرد. در آن فصل از لیگ قهرمانان، ابتدا تیم های حاضر باید دو مرحله را به صورت حذفی گذرانده و سپس ۸ تیم نهایی در دو گروه چهار تیمی قرار می گرفتند. تیم های اول هر گروه نیز به فینال لیگ قهرمانان راه می یافتند.

المپیک مارسی در دو مرحله نخست مسابقات به ترتیب مقابل تیم های گلنتوران ایرلند و دینامو بخارست رومانی طی دو بازی رفت و برگشت به پیروزی رسیده و راهی مرحله گروهی لیگ قهرمانان شد. رودی فولر، آلن بوکشیچ، فرانک سوزی، مارتین واسکز، مارسل دسایی، دیدیه دشام، فرانسوا اومام بیک، عابدی پله، فابین بارتز و باسیل بولی از جمله ستاره های مارسی بودند. مارسی در مرحله گروهی نیز با کسب ۳ برد و ۳ تساوی مقابل تیم های رنجرز، کلاب بروخه و زسکا مسکو در جایگاه نخست قرار گرفته و به فینال نخستین دوره لیگ قهرمانان اروپا راه یافت تا به مصاف تیم رؤیایی میلان برود. شاید در تصور هیچ کس نمی گنجید که مارسی مقابل غول های ایتالیایی به پیروزی دست یابد اما تک گل باسیل بولی با ضربه سر در ورزشگاه المپیک شهر مونیخ، به معنای قهرمانی مارسی و رقم خوردن یک افتخار بزرگ برای فوتبال فرانسه بود. بیش از ۵۰ هزار نفر از هواداران مارسی برای تماشای این مسابقه تاریخی، در ورزشگاه المپیک مونیخ حضور داشتند. تیم قدرت مند میلان تحت هدایت فابیو کاپلو از وجود ستاره های بزرگی همچون مارکو فان باستن، پائولو مالدینی، فرانکو بارسی و فرانک رایکارد بهره می برد. روزنامه فرانسوی Le Figaro پس از این قهرمانی تاریخی مارسی و بازگشت تاپی و تیمش از مونیخ، چنین نوشت:

برنار تاپی همانند یک ژنرال رومی بوده که بالای سر لژیون های خود است.

پس از مدتی از قهرمانی مارسی در اروپا، برخی از مسائل پشت پرده نیز فاش شد. مارسی پیش از مسابقه فینال لیگ قهرمانان اروپا مقابل میلان، باید یک بازی حساس را در لیگ فرانسه مقابل تیم والنسین برگزار می کرد. برنار تاپی رئیس باشگاه مارسی مبلغی را به عنوان رشوه به والنسین داد تا آن ها مقابل مارسی شکست خورده و قهرمانی مارسی در لیگ فرانسه قطعی گردد تا بازیکن های این تیم با طیب خاطر به مصاف میلان بروند. البته این اقدام تاپی برای باشگاه مارسی بسیار گران تمام شد زیرا فدراسیون فوتبال فرانسه این عنوان قهرمانی در لوشامپیونه را از مارسی سلب کرده و این تیم را در سال ۱۹۹۴ به دسته دوم فرستاد. همچنین مارسی از حضور در سوپر کاپ و جام بین قاره ای نیز محروم شد.

برنار تاپی با خرید چند شرکت ورشکسته و رونق بخشی به آن ها، یک ثروت نجومی را به دست آورده و در سال ۱۹۸۷ باشگاه مارسی را خرید. تاپی فرزند یک یخچال ساز اهل پاریس بود که به واسطه باشگاه مارسی به شهرت جهانی دست یافت اما در فرانسه، او را به عنوان یک سیاست مدار می شناسند. تاپی در کابینه فرانسوا میتران رئیس جمهور اسبق فرانسه، به عنوان وزیر امور شهری انجام وظیفه می کرد و حتی در دنیای سینما نیز دستی بر آتش داشت. او در ساخت چند فیلم سرمایه گذاری کرد و جک نیکولسن در یکی از فیلم های او تحت عنوان «دیوانه ای از قفس پرید» به جایزه اسکار دست یافت. تاپی یک چهره تلویزیونی مشهور در مارسی بود و حتی در چند فیلم نیز بازی کرد اما ستاره بخت وی در سال ۱۹۹۵ رو به افول گذاشت. مقامات قضایی فرانسه به دلیل فساد مالی، تبانی و رشوه یک پرونده را برای برنار تاپی رئیس و ژان پیر بارنه مدیر کل وقت باشگاه مارسی تشکیل داده و حتی پای سه بازیکن نیز به این پرونده کشیده شد که معروف ترین آن ها، خورخه بوروچاگا ستاره تیم ملی آرژانتین در جام جهانی ۱۹۸۶ بود. بوروچاگا در همان پرونده تبانی مسابقه تیم های مارسی و والنسین، عضوی از باشگاه والنسین بود که به همراه کریستوف روبرت یکی دیگر از هم تیمی های خود، متهم به زد و بند گردید.

ژان ژاک ادلی بازیکن تیم مارسی به عنوان یکی دیگر از متهمان پرونده، در سال ۲۰۰۶ یک کتاب چاپ کرده و وقایع آن زمان را توضیح داد. ادلی مدعی شد که تاپی از او درخواست کرده که با دو بازیکن تیم والنسین ارتباط برقرار نماید زیرا آن دو بازیکن (روبرت و بوروچاگا) قبلاً در تیم نانت با ادلی همبازی بودند. آن بازی با نتیجه ۱-۰ به سود مارسی خاتمه یافت. بر اساس شواهد پرونده، مبلغی پول نقد به همسر یکی از بازیکن های والنسین پرداخت شد. پلیس نیز در باغچه منزل خاله روبرت بازیکن تیم والنسین، ۲۵۰ هزار فرانک را پیدا کرد. ادلی و بارنه در این پرونده، توسط دادگاه به عنوان گناه کار شناخته شدند و تاپی نیز در سال ۱۹۹۷ با یک پرونده دیگر با مضمون اختلاس بیش از ۱۰ میلیون پوند مواجه گردید. بورو پریموراچ مربی وقت والنسین اعتقاد داشت که باید شخص برنار تاپی در این پرونده مجازات شود زیرا تاپی به وی پیشنهاد رشوه ۶۶ هزار پوندی داده است.

والنسین ۰-۱ مارسی (فصل ۹۳-۱۹۹۲)

مارک هیتلی بازیکن اسبق رنجرز که تیمش در مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا ۹۳-۱۹۹۲ با مارسی هم گروه بود، بعدها ادعاهای عجیبی را مطرح کرد. هیتلی گفت که پیش از مسابقه با مارسی، با او تماس گرفته شده تا به یک بهانه از حضور در این بازی امتناع ورزد. همچنین هیتلی پس از دریافت کارت قرمز در مسابقه با کلاب بروخه، با مشت به در و دیوار رختکن کوبیده و دلیل این تصمیم داور را به جریاناتی در بیرون از زمین مسابقه مربوط دانست. هیتلی در تساوی ۲-۲ تیم های رنجرز و مارسی، زننده گل مساوی بخش تیمش بود. همچنین در پیروزی ۶-۰ مارسی مقابل زسکا مسکو در همان فصل، برخی منابع گفتند که نتیجه مشکوک بوده و برخی از بازیکن های روس رشوه گرفته اند. جالب این که زسکا مسکو پیش از رویارویی با مارسی، توانسته بود بارسلونا مدافع عنوان قهرمانی اروپا را حذف کند.

در آن زمان بسیاری از اهالی فوتبال، ریاست برنار تاپی در باشگاه مارسی را با سیلویو برلوسکونی در میلان مقایسه می کردند و جالب این که هر دو شخص مذکور نیز بعدها دادگاهی و به زندان محکوم شدند. البته پرونده های مفاسد مالی تاپی فقط به فوتبال محدود نبود و او با چند پرونده قضایی دیگر از جمله کلاهبرداری از شرکت توشیبا درگیر بود. مصونیت پارلمانی تاپی در سال ۱۹۹۴ برداشته و او مورد محاکمه قرار گرفت. پس از اخراج مارسی از فصل بعد لیگ قهرمانان و سقوط به دسته پایین، شرایط مالی باشگاه خراب شد و ستاره هایی مانند دسایی، دشان، فولر و بوکشیچ نیز از ولودروم رفتند. پس از شهادت دو شاهد، برنار تاپی نیز محاکمه و به ۸ ماه زندان تعزیری (و ۱۶ ماه زندان تعلیقی) محکوم گردید. پس از شهادت بارنه مبنی بر وجود تبانی و فساد تاپی در مسابقات اروپایی تیم مارسی، مجدداً این چهره جنجالی در سال ۱۹۹۷ دادگاهی شد. جالب این که وی در سال ۲۰۰۱ به عنوان مدیر ورزشی دوباره به باشگاه مارسی پیوست.

اگر چه تاپی یکی از بزرگ ترین مفاسد تاریخ فوتبال اروپا را رقم زد اما باید بین او و باشگاه مارسی تفاوت قائل شویم. در واقع مدیریت تاپی باعث رخنه فساد به بدنه باشگاه مارسی گردید زیرا ولودرومی ها پیش و پس از تاپی، همواره نام پاکی در فوتبال داشته اند. هواداران مظلوم مارسی نیز پس از این رسوایی ها، به نشانه اعتراض به خیابان ها ریخته و خود را قربانی بی گناه این یک توطئه دانستند. برخی از کارشناس های فوتبال از جمله نیک بیدوِل نویسنده مشهور معتقدند که این افشاگری یک توطئه پشت پرده از جانب پاریسی ها بود. دو شهر پاریس و مارسی در شمال و جنوب فرانسه به عنوان دو قطب اقتصادی و البته فوتبالی این کشور محسوب شده و همواره با یکدیگر رقابت داشتند. به اعتقاد این عده از افراد، این افشاگری یا توطئه علیه مارسی برای غلبه بر هژمونی این باشگاه بر فوتبال فرانسه صورت گرفت زیرا دقیقاً در همان سال ها، باشگاه تازه نوپای پاریسن ژرمن نیز به دنبال اوج گیری در فوتبال فرانسه بود.

پس از این حوادث، رقابت بین دو باشگاه مارسی و پاریسن ژرمن از محدوده فوتبال فراتر رفت و هنوز هم نفرت عجیبی بین هواداران این دو تیم وجود دارد. نکته عجیب تاریخی این که تاپی مردی اهل پاریس در صف مردم مارسی ایستاد و این نفرت تاریخی از پاریسی ها را به اوج رساند. مردی که فیلم «دیوانه ای از قفس پرید» را ساخت و از اسکار جایزه گرفت، خودش همچون دیوانه ای به درون قفس پرید و لکه ننگی را در تاریخ باشگاه محبوب مارسی بر جای گذاشت. هنوز هم پس از گذشت ۲۴ سال از آن زمان، این پرسش مطرح است که آیا تیم رؤیایی مارسی با آن ستاره های بزرگ و فوق العاده، نیازی به تبانی و رشوه داشت؟