المپیک سیاسی
نتایج المپیک ریو موجی از واکنش ها را در بر داشته است. نکته قابل توجه اما این است که حامیان محمود احمدی نژاد و حامیان دولت یازدهم با مقایسه تعداد مدال ها به بحث و مجادله در این مورد پرداخته اند.
المپیک های سه دوره اخیر؛ حالا عملکرد کاروان ورزش ایران در پکن، لندن و ریو باعث شده تا حامیان محمود احمدی نژاد و حامیان حسن روحانی مقابل یکدیگر قرار بگیرند. جنگ لفظی میان این دو دسته اما به خصوص بعد از پایان یافتن المپیک ریو شدت بیشتری هم به خود گرفته است.
طرفداران احمدی نژاد در حالی حسن روحانی، رییس جمهور و دولتش را به بهانه نتایج المپیک 2016 مورد انتقاد قرار می دهند که نگاهی به نتایج المپیک در پنج دوره اخیر نشان می دهد در ریو نتیجه ای بهتر از المپیک 2008 به دست آمد که در واقع اولین المپیک در زمان دولت احمدی نژاد بود.
برای اثبات این ادعا فقط می توان مدال های کسب شده و همچنین کاروان المپیک ایران را در ۵ دوره اخیر یک مرور کلی کرد تا ذوق زدگی حامیان احمدی نژاد چندان هم قابل اعتنا نباشد.
رییس اسبق سازمان تربیت بدنی درخصوص المپیک ۲۰۱۶ و بعضی حاشیه های آن صحبت هایی را مطرح کرد.
مهرعلیزاده ابتدا از پولادگر، رییس فدراسیون تکواندو انتقاد کرد و در رابطه با اظهارات وی درخصوص میهماندوست گفت: «متاسفانه این تعبیر (مزدور) درست نبود. در عالم حرفه ای ورزش مسائل ملیتی، غیرت و همیت اهمیت زیادی دارد ولی این دلیل نمی شود که فردی که مطابق اصول حرفه ای و بین المللی اعم از اینکه ورزشکار یا مربی باشد به تیم دیگر رفته آن را مزدور خطاب کنیم، من فکر می کنم انتقال خبر اشتباه بوده چون بعید است رییس فدراسیون چنین حرفی را بزند اگر هم چنین چیزی واقعیت داشته باشد این حرف درستی نیست.»
محسن مهرعلیزاده ادامه داد: «برعکس ما باید افتخار کنیم که نه یک نفر بلکه ده ها و صدها مربی ایرانی در خارج از کشور فعالیت کنند و آموزش بدهند، این نشان دهنده اشراف و نفوذ ورزش ایران است و باید به آن ببالیم.»
وی در مورد نتایج کاروان اعزامی ایران به المپیک ریو گفت: «در نگاه اول نتایج بد نبود اما باید به صورت تحلیلی به این موضوع نگاه کرد، بیشتر افراد نتایج این المپیک را با گذشته مقایسه می کنند در صورتی که این قیاس اصلا درست نیست.»
مهرعلیزاده تصریح کرد: «المپیک حاصل کار یک سال، دو سال یا چهار سال نیست بلکه حاصل کار هشت تا ۱۰ سال قبل است. به طور مثال در کشتی فرنگی، همه محمد بنا را قبول دارند اما این انتقاد را مطرح می کنند که نباید تیم چهار سال پیش را برای المپیک می آورد. با این حال او تیمی را به ریو برد که در لندن موفق شده بود.»
مهرعلیزاده تصریح کرد: «در دورانی که من مسئول ورزش کشور بودم و آقای طالقانی رییس فدراسیون کشتی بود محمد بنا زا همان زمان کار خود را شروع کرد و بعد از 8 سال در لندن نتیجه گرفت. جنس المپیک همین است که حاصل بلندمدت است.»
وی ادامه داد: «نتایج لندن حاصل کار ۸ تا ۱۰ سال پیش از آن بود اما ما در ۸ سال گذشته و در دولت نهم و دهم در زمینه سرمایه گذاری در رشته های مختلف ورزشی افت شدیدی داشتیم و آن افت الان دارد خودش را نشان می دهد.» مهرعلیزاده در پاسخ به این سوال که در دولت احمدی نژاد، کشور از لحاظ مالی کمترین مشکل را داشت، گفت: «آن زمان پول زیاد بود اما مدیریت نمی شد. این مطلب باعث شد که ما توقع زیادی از کاروان ایران نداشته باشیم. موفقیت لندن حاصل کار ۸ تا ۱۰ سال قبل بود اما امروز ما در این بازه زمانی کاری نکردیم که انتظار نتیجه داشته باشیم.»
وی ادامه داد: «الان باید خیلی دقیق و با نگاه بلندمدت شروع به کار کنیم تا بتوانیم در المپیک توکیو جایگاه خوبی داشته باشیم. المپیک حاصل کار درازمدت و پرمایه است و دیگر آنکه مدیریت صحیح اعم از تشویق و یک سری ریزه کاری ها می تواند به ما کمک کند. در این سه سال انصافا کارهای خوبی انجام شده اما از لحاظ کار بلندمدت ما هنوز فعالیتی نداشته ایم.»
البته نقدی بر اظهارات مهرعلیزاده وارد است؛ او می گوید حامیان احمدی نژاد حق ندارند از ریو سهم خواهی کنند اما در همین مصاحبه تاکید می کند که اتفاقات مثبت ورزش ایران در المپیک لندن حاصل کار 8 ساله بوده است! با همه اینها اما جنگ به شدت بالا گرفته و در این بین فرار از نتایج حداقلی ریو موضوعی است که در دستور کار کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش قرار گرفته است. شاید بهتر است کمی به عقب برگردیم.
پیش بینی جنجالی
پیش بینی وزیر ورزش در آستانه رقابت های المپیک حالا به موضوعی تبدیل شده که گودرزی به آن افتخار می کند؛ «دیدی من گفته بودم!» محمود گودرزی عقیده داشت نباید توقع مردم را نسبت به مدال آور کاروان ایران بالا برد؛ مخالفانش اظهارات وی را پیش بینی بدبینانه از سرنوشت کاروان ایران بر می شمردند. با این حال اما وزیر ورزش همواره در گفت و گوهای خود تاکید می کرد که نتایج کاروان ایران در المپیک لندن نباید ملاک ارزیابی این دوره باشد، چرا که در لندن اتفاقی افتاده که ممکن است هرگز تکرار نشود.
او اخیرا گفته است: «ما در مجموع 15 دوره در المپیک شرکت کرده ایم که 7 دوره قبل از انقلاب و 8 دوره بعد از انقلاب بوده و د رمجموع 60 مدال کسب کردیم، اما ظرفیت ما در دنیای ورزش و المپیک میانگین 4 مدال بوده است. حالا اینکه در المپیک لندن رتبه 17 را کسب کرده ایم، اتفاق خوبی است، اما هم اینکه نباید شرایط را آرمانی تصور کنیم و هم نباید یاس را ایجاد کنیم.»
گودرزی درباره رسیدن به یک پایداری در کسب مدال در المپیک می گوید: «برای پایدار کردن روند کسب مدال اول باید شرایط مدال آوری فراهم شود، استعدادها را بشناسیم و این یعنی آمایش سرزمین در ورزش. الان کاملا مشخص است در کدام منطقه باید روی چه رشته هایی سرمایه گذاری کرد. در بعضی رشته ها هم مثل والیبال استعدادیابی ها صورت گرفته است.»
گودرزی در مورد این که آیا از عملکرد ورزشکاران راضی بودید یا خیر، گفت: «من بارها در مورد این مساله صحبت کردم خیلی ها گفتند که بدبینانه است یا توقع زدایی صورت می گیرد اما شماه نگاه کنید که ما پیش از انقلاب 7 دوره در المپیک شرکت کردیم و پس از انقلاب هم 8 دوره شرکت کردیم که در مجموع 60 مدال کسب کردیم که میانگین آن با احتساب 12 مدالی که در دوره گذشته به دست آوردیم 4 مدال می شود. دوره گذشته یک استثنا بود که برخی موارد به وجود می آید اگر آن دوره را حساب نکنیم میانگین 3.5 مدال کسب کرده ایم البته باید طرح های استعدادیابی برای رشد و توسعه ورزش داشته باشیم اما نباید توقعات را بالا ببریم. حد ما در ورزش جهان همین است و باید آن را بپذیریم.»
وزیر ورزش و جوانان تاکید کرد: «باید براساس علوم جدید پیش برویم، نه اینکه براساس تجربه بخواهیم کار را پیش ببریم. باید مربیان ما یاد بگیرند که یک تیم متعلق به خود آنها نیست و دیواری آهنین به دور آن نکشند که کسی نتواند این تیم را نقد کند و شرایط را ببیند همان اتفاقاتی که در کشتی فرنگی رخ داد و امیدواریم در کشتی آزاد بتوانیم نتایج خوبی کسب کنیم.»
اما بخشی از اظهارات گودرزی این روزها مورد قضاوت و واکنش افکار عمومی قرار گرفته است. آنجا که خیلی ها اعتقاد دارند او به همه آنهایی که در حق شان ناداوری شد، نگاهی عادلانه نداشته است. به این اظهارنظر وزیر که باعث این جنجال ها شده دقت کنید: «در مورد بهداد سلیمی باید بگویم که در حقش ناداوری شد. برای بهداد سلیمی آرزوی موفقیت می کنم، او نباید نگران باشد، چرا که همه مردم به سلیمی به عنوان یک قهرمان نگاه می کنند و امیدوارم او سال ها بتواند عرصه مدال آوری و قهرمانی اش را حفظ کند. قرار است جایزه نفر اول به سلیمی اهدا شود.
وزیر ورزش تاکید کرده است: «موفقیت هایی که به دست آمده باعث شادی مردم و جامعه شده است. البته حق کشی هایی هم صورت گرفت که سابقه تاریخی دارد. ما در اینچئون شاهد این مساله بودیم و انتظار هم داشتیم که چنین شرایطی در ریو هم اتفاق بیفتد، اما نه به این صراحت و وضوح آرزو می کنم ورزشکاران بتوانند نتایج خوبی بگیرند. آنها تا این لحظه قهرمان اخلاق شده اند و امیدواریم به همین گونه ادامه بدهند.»
مرور کارنامه ورزشی دولت احمدی نژاد و دولت روحانی
با پایان یافتن المپیک ریو 2016 و کسب هشت مدال رنگارنگ، بسیاری این دوره را با دوره های قبل ایران در المپیک مقایسه می کنند. در حالی که نقدهای جدی به عملکرد وزارت ورزش درخصوص اداره امور ورزشی وارد است اما تلاش برخی جریان ها برای بهره برداری های سیاسی از نتایج المپیک ریو کمی تند به نظر می رسید.
چه اگر قرار به مقایسه باشد و همچنین اگر بخواهیم نتایج یک المپیک را به بد یا خوب بودن یک دولت منتسب کنیم، آن وقت خودتان قضاوت کنید که درباره المپیک پکن چه قضاوت های منفی می توان داشت. بهتر است به مقایسه المپیک ریو با المپیک های لندن و پکن بپردازیم.
المپیک تابستانی پکن ۲۰۰۸
المپیک تابستانی لندن 2012
المپیک تابستانی ریو ۲۰۱۶
این ۶۴ سهمیه از ۱۴ رشته به دست آمد. رشته والیبال هم برای اولین بار در تاریخ المپیک ایران به المپیک راه یافت. ایران در ریو هشت مدال کسب کرده و در رده بیست و پنجم جای گرفت. رشته وزنه برداری در این میان توانست با کسب دو لا، از حیث کیفی بهترین علمکرد را داشته باشد و کشتی با کسب یک طلا و یک نقره و سه برنز از حیث کمی بهترین عملکرد را در رشته های ایرانی داشت.
یکی دیگر از مهمترین اتفاقات این دوره نیز کسب مدال برنز توسط کیمیا علیزاده بود که به عنوان اولین و تنها بانوی مدال آور تاریخ المپیک ایران در این دوره و در رشته تکواندو بود.
مقایسه آماری سه دوره اخیر
در سه دوره اخیر المپیک به ترتیب، المپیک ریو با ۶۴ سهمیه، المپیک پکن با ۵۵ سهمیه و المپیک لندن با ۵۳ سهمیه کمترین و بیشترین سهمیه ها را داشت اند. در المپیک پکن و لندن که در دولت نهم و دهم بود، به طور میانگین یک دهم از سهمیه ها منجر به کسب مدال شد. در دولت جدید و المپیک ریو نیز رقمی در همین حدود، یعنی یک دهم از تعداد سهمیه ها تبدیل به مدال شد و از نظر درصدی تفاوت چندانی وجود ندارد. این نشان می دهد که کسب مدال ها ارتباطی با دولت ها نداشته است و این روند بر می گردد به عدم برنامه ریزی مناسب برای ورزش های قهرمانی کشور.
اینکه کشوری مثل کنیا با 5 میلیون نفر جمعیت یا کشور جاماییکا و نیوزلند و... در المپیک از ایران رتبه بالاتری کسب می کنند نشان می دهد که برای رسیدن به موفقیت باید راه دیگری پیش بگیریم.
اینکه ورزشکاران ایرانی بدون مربی هایشان به المپیک می روند و افتخارآفرینی می کنند؛ اینکه بدون داشتن استانداردهای جهانی توانسته اند مدال آور باشند؛ اینکه بدون برنامه ریزی مناسب، به المپیک راه پیدا می کنند و... نشان می دهد پتانسیل بالایی در بین ورزشکاران ایرانی است که اگر مکمل آن، یک برنامه ریزی استاندارد و جامع باشد، می توانند بهترین ها را رقم بزنند.
اما نکته جالب اینجاست که برخی مسئولان چنین نظری ندارند! وزیر ورزش پس از المپیک ریو طی مصاحبه ای گفته است: «در شرایط خوش بینانه ممکن است تعداد مدال های ورزشکاران ایران بیش از چهار مدال شود و در حالت بدبینانه کمتر از چهار مدال بگیریم، به هر حال جایگاه ورزش ایران در دنیا همین است.»
واضح است که چنین رویکردی نه تنها موجب پیشرفت ورزش نمی شود بلکه ورزش را با در موضع انفعال قرار می دهد و سقف خواسته های ورزش را پایین می آورد. اظهارات اخیر وزیر ورزش باعث شده تا حامیان دولت در مقام انتقاد از وی برآیند و تاکید کنند اینگونه اظهارنظرها باعث می شود تا مخالفان دولت کنونی میدان تازه ای برای مانورهای سیاسی خود پیدا کنند.
آیا محمود گودرزی با ادامه این روند به مخالفان دولت پاس گل می دهد؟ اگر مسئولان به ورزش نگاه ملی داشته باشند و تصمیم های ورزشی با مشورت پیشکوست ها انجام شود ورزش را رو به پیشرفت می برد و رسیدن به رده های بالای المپیک را از رویا به واقعیت می کشاند.
صحبت های وزیر ورزش در مورد حد مدال ایران در المپیک در روزهای اخیر و البته صحبت های قبل تری که در مورد متوسط کسب مدال در المپیک طی ماه های قبل کرده بود مورد انتقاد بنده است. ایشان گفته اند حد ورزش ایران در المپیک 4 مدال است. چهار مدال؟ واقعا نمی دانم برآورد ایشان بر چه اساسی بوده است اما ما همین الان هشت مدال داریم و آن چیزی که داریم واقعیت ورزش ایران است. وقتی که ما می توانیم مدال بیشتری بیاوریم پس حد و توان ما بیش از ان چیزی است که گفته می شود.
شاید عده ای بگویند صحبت های وزیر ورزش مبتنی بر زیرساخت های ورزشی کشور باشد اما من بعید می دانم؛ ایشان قبل از این هم صحبتی کرده بودند که متوسط مدال آوری ما در المپیک دو مدال است. درحالی که پیش بینی مدال یک اشتباه است. ما باید عملکرد کاروان را با دوره قبل مقایسه کنیم. وقتی در یک المپیک موفق به کسب ۱۲ مدال می شویم پتانسیل ورزش کشور این کار را کرده است و گفتن اینکه ما دو مدال از المپیک خواهیم گرفت دست کم گرفتن نیروی ورزش است.
البته این را هم بگویم که حرف های وزیر ورزش تا حدی درست به نظر می رسد به خاطر اینکه مدل ساختارسازی در روزش کشور در سال های اخیر تغییر نکرده است.
ما در ورزش هایی پتانسیل داریم و از آنها می توانیم استفاده کنیم. ما در کشتی آزاد و کشتی فرنگی پتانسیل داریم. مگر می شود بدون پتانسیل کسی مدال بگیرد؟ اصلا مدال آوردن در المپیک اتفاقی نیست، مدال نیاوردن هایی بوده که اتفاقی بوده است. یعنی هر جایی که پتانسیل وجود دارد اگر مدال نگیریم یک اتفاق رخ داده. شاید چند ماه قبل از المپیک رخ دادن یک سری تغییرات خاص در شرایط تیم کشتی فرنگی مشکلات این رشته را حل می کرد و مدال می گرفتند.
من به برنامه ها و شرایط این روزش ها دسترسی ندارم اما توانایی بچه ها در مسابقات پایین آمده بود و شاید با تغییرات کوچک می شد شاهد موفقیت در کشتی فرنگی باشیم. مادر مسابقات جهانی درطول سه سال اخیر خوب نتیجه گرفته ایم و سهمیه ها را هم کامل به دست آورده ایم، وقتی روند ما خوب است و به نتیجه نرسیدیم حتما اتفاق خاصی رخ داده است.
به عنوان مثال روند تکواندوی ایران در سه سال گذشته خوب بوده است. شاید ما حتی بتوانیم ۲ یا ۳ تیم خوب و هم قدرت داشته باشیم. کشتی آزاد و فرنگی و وزنه برداری در همین حدی که مدال می آوریم، هستند. ممکن است بگوییم که حد ایران بالاتر از این نیست اما نمی توانیم بگوییم حدمان از چیزی که داریم کمتر است. در همین کشتی آزاد در ۴ وزن اول ۳ مدال گرفتیم.
مدال آوری در مسابقات جهانی و المپیک اتفاق نیست، روندمان همین است. مثلا اگر در دوی صدمتر آقای تفتیان می رفت و مدال می گرفت اتفاق بود. این نتیجه در دوی صد متر اندازه ما نیست. اما در وزنه برداری و کشتی و تکواندو مدال آوری حد ماست و باید همان 12 مدال لندن باشد. اینکه گفته می شود متوسط مدال گرفتن کاروان ایران دو مدال بوده اصلا ملاک نیست. ملاک باید المپیک گذاشته باشد.
به هر حال در سال های گذشته مخصوصا در دهه گذشته ما چندین بار با افزایش قابل توجه بودجه مواجه بودیم شاید این سوال مطرح شود که نتایج این روزها تحت تاثیر آن افزایش بودجه نیست؟ باید بگویم که فقط یک بار در روزهایی که امیر خادم در مجلس بود با تلاشی که کرد بودجه ورزش دو برابر شد. این هم به خاطر حضور و فشار او بود. اما در تمام سال ها هیچ وقت تفاوت چندانی در شرایط مالی به وجود نیامده است. با همه اینها اگر انتظار داشته باشیم که هر ورزشکارمان که داخل زمین می رود مدال بگیرد چین باید ۴۰۰ مدال بگیرد، آمریکا هم ۳۵۰ مدال.
مردم دوست دارند ورزشکارانشان مدال بیاورند اما این هیچ ربط به نظر کارشناسی ندارد. اگر قرار باشد که فقط مدال بگیرها داخل زمین بروند که برای دوی 100 متر باید سه شرکت کننده داخل زمین بروند و یکدفعه فینال والیبال را بین ایتالیا و برزیل برگزار کنند و مدال بدهند. المپیک محل مبارزه بهترین هاست. اینکه انتظار داشته باشیم هر کس وارد زمین می شود مدال بگیرد انتظار بیجایی است.
موضوع بعدی که مایلم به آن اشاره کنم این است که پیشرفت در کسب مداله های المپیک کار پایه ای می خواهد، چیزی نیست که از دو روز و سه روز قبل شروع شود. ما از المپیک سئولن که شروع کردیم و آقای عسگری محمدی یک مدال نقره گرفت در این مدت پیشرفت کرده ایم. نتایج المپیک لندن به نظر من کاملا طبیعی بود. در این دوره اما حتما اشتباهاتی داشته ایم که نتوانسته ایم لندن را تکرار کنیم. اشتباهاتی که من نمی دانم چیست. اگر آن اشتباهات نبود به صورت طبیعی باید ۱۲ مدال کسب می کردیم. چون حد ورزش ما همین است. ما در این دوره از مسابقات چهره های خوبی چون خانم احمدی، خانم علیزاده، آقای تفتیان و آقای عابدینی داشتیم که چهره های المپیکی ما هستند و در این المپیک نتایج خوبی هم به دست آوردند. اینکه بگوییم ورزش ما به رکود رسیده کاملا اشتباه است.
ورزش ما در روزهای خوبش قرار دارد. البته ما در آن سال هایی که در ورزش بودیم یک پیش بینی داشتیم که طی 12 سال جز 10 تیم المپیک خواهیم بود، اما برنامه ها اجرا نشد و برخی برنامه های دیگر به هم خورد. به هرحال سطح ورزش ما کمتر از 12 مدال نیست.
یک مساله را فراموش نکنید و آن هم اینکه در سطح المپیک همه تیم ها گلخانه ای کار می کنند. مثلا همین آقای محمد فرح که در المپیک ۲ مدال طلا برای انگلیس آورده است، سومالیایی است. او هم تاثیر همین کار گلخانه ای در انگلیس است. آنها برای کسب مدال طلا دونده از سومالی وارد کرده اند. آنها برای کسب موفقیت امکانات زیادی در اختیار دارند. همان مدلی از امکانات که ما در اردوها برای تیم ها فراهم می کنیم. اگر بخواهیم موفق شویم در همه جای کشور باید ورزش را گسترش بدهیم. اگر خوب کار کنیم و به جای دو پرتاب کننده ۱۰ پرتاب کننده داشته باشیم سطح ورزش ایران هم بالاخواهدآمد.
ما در برخی پتانسیل داریم و در برخی پتانسیل نداریم. مثلا ما شنا، دوومیدانی و ژیمناستیک عمومی نداریم و نمی شود در این حوزه پیشرفت هم کرد اما تکواندو و کاراته و کشتی و وزنه برداری ورزش عمومی شده و می شود با کار گلخانه ای نتیجه گرفت.
ارسال نظر