رویای مربیان وطنی برای لژیونر شدن
به نظر میرسد چرخه محدود مربیان فوتبال ایران باعث شده در سالهای اخیر هیچ کدام از مربیان کشورمان هرچند موفق، نتوانند نظر کشورهای دیگر را برای جذب خود جلب کنند.
موفقیت درکشورهای عربی
سابقه لژیونرشدن مربیان فوتبال ایران به حدود یکدهه قبل برمیگردد و در ١٥سال اخیر از نسل جوان مربیان هیچ فردی نتوانسته خودش را به این سطح برساند که ازسوی کشورهای دیگر دعوتنامهای دریافت کرده باشد. شاید میتوان از حشمت مهاجرانی بهعنوان موفقترین مربی در خارج از ایران نام برد. سرمربی سابق تیمملی ایران سابقه مربیگری در تیمهای باشگاهی امارات نظیر الوحده و الشعب را در کارنامه دارد و چند سالی نیز بهعنوان سرمربی تیمملی امارات فعالیت کرده است. حسن حبیبی، منصور پورحیدری، ابراهیم قاسمپور و جلال طالبی از دیگر مربیانی بودند که در اواخر دهه٧٠ و اوایل دهه٨٠ در تیمهای مختلف لیگهای عربی رفتهاند و موفقیتهایی نیز با این تیمها به دست آوردهاند.
حضور در کشورهای دیگر
بهمن فروتن سرمربی سابق تیم هما نیز ازجمله مربیانی است که مدرک مربیگری خود را از آلمان گرفته و در تیمهای دسته پایین این کشور فعالیت داشته است. البته اگر بخواهیم بیشتر به عقب برویم، میتوانیم از مرحوم ناصر حجازی نیز نام ببریم که توانسته بود در بنگلادش تیم محمدان این کشور را به قهرمانی برساند و در سطح آسیا نیز حضور پیدا کند. همچنین او مدتی در تیم دی استرادای اسلواکی فعالیت مربیگری کرد، اتفاقی که برای علی پروین بهعنوان مدیرفنی هم رخ داد. ازسوی دیگر افشین قطبی که مربیگری در آمریکا و کشورهای شرق آسیا را تجربه کرده، را نمیتوان بهعنوان یک مربی صادراتی قلمداد کرد، چون او قبل از حضورش در ایران در کشورهای دیگر مربیگری را تجربه کرده بود.
نسل جوان محدود به ایران
از نسل جوان مربیان فوتبال ایران که ٥، ٦ سالی است بیشتر در رأس تیمهای لیگ برتری دیده میشوند، هیچ فردی نتوانسته نظر کشورهای دیگر را به خود جلب کند، حتی مربیانی مثل امیر قلعهنوعی و حسین فرکی که چندبار بهعنوان قهرمانی لیگ برتر با تیمهای مختلف دست پیدا کردند، هم تا به حال حتی یک دعوتنامه از کشورهای عربی دریافت نکردهاند. البته باید به مهدی مهدویکیا و وحید هاشمیان اشارهای کرد که به نظر میرسد راه درستی را درپیش گرفتهاند و در فوتبال آلمان و از ردههای پایه فعالیت مربیگری خود را آغاز کردهاند. مهدویکیا در تیمهای پایهای هامبورگ فعالیت میکند و وحید هاشمیان نیز در تیمهای دسته پایین آلمان سابقه مربیگری دارد.
تفاوت بازیکن و مربی چیست؟
لژیونرنشدن مربیان ایرانی درشرایطی به یک بحران برای فوتبال ایران تبدیل شده که سالانه بازیکنان زیادی از ایران به کشورهای عربی و اروپا ترانسفر میشوند. به نظر میرسد اما بازیکنان به دلیل گستردگی بیشتر و سطح بالاتر مورد توجه کشورهای دیگر قرار میگیرند اما دانش مربیان ایرانی آنقدر بالا نیست که توجه کشورهای دیگر را جلب کنند. مثلا کشوری مثل کرواسی در سطح جهان مربیان زیادی را صادر میکند و حتی در ایران نیز در ١٥سال اخیر توانسته جای زیادی را برای خودش باز کند. برزیل نیز مثل بازیکنانش، مربیان زیادی هم در سطح جهان دارد اما به نظر میرسد ایران فقط توانایی صادرات بازیکن را دارد.
قاسمپور: خارجیها، فوتبال ما را قبول ندارند
ابراهیم قاسمپور، کارشناس فوتبال کشورمان که سابقه بازیگری و مربیگری در لیگ امارات را دارد، درباره چرایی ضعف صادرات مربی بهویژه در یکدهه اخیر به «شهروند» میگوید: «انخستین دلیل میتواند نداشتن ارتباطات مناسب سیاسی و ورزشی با کشورهای دیگر باشد. دومین دلیل نیز این است که حتی کشورهای عربی مثل گذشته فوتبال ما را قبول ندارند. شاید خوب نمیدانند که برخی از مربیان ایرانی هم بهروز هستند و پیشرفت زیادی کردهاند. آنها ترجیح میدهند به جای پول دادن به مربیان ایرانی از کشورهای صاحب فوتبال مربی بیاورند و پول خوب هم به آنها میدهند چون سابقه مربیگری در اروپا و سطح بالا را دارند.» وی همچنین میافزاید: «شاید بازیکنانی هم که به کشورهای عربی و اروپایی ترانسفر میشوند، به خاطر این است که گستردگی بازیکنان بیشتر از مربیان است. درواقع هر تیمی ٢٠ بازیکن دارد و فقط یک سرمربی میتواند در هر تیمی فعالیت کند. البته این موضوع هم فراموش نشود که بازیکنان ما را هم در سالهای اخیر خیلی از کشورها نمیخواهند. مثلا امارات دیگر از فوتبال ایران بازیکن نمیگیرد و قطر نیز برخی از لژیونرها را دیپورت کرده است.» قاسمپور درپایان خاطرنشان میکند: «نمیتوان گفت که حضور مربیان ایرانی روی نیمکت تیمهای خارجی و حتی اروپایی محال است اما با این روندی که فوتبال ما دنبال میکند، نباید خیلی هم به این اتفاق خوشبین بود. به هرحال فوتبال پیشرفت کرده و حالا دیگر امارات و قطر هم خودشان را در سطح ما میدانند. قبلا اما آنها میخواستند از دانش مربیان ایرانی استفاده کنند.»
صادرات مربی یک رویاست؟
فقر صادرات مربی از ایران به کشورهای دیگر را میتوان در پایه و اساس فوتبال ایران جستوجو کرد. چندی قبل درگزارشی از سطح پایین دانش مربیان ایرانی نوشتیم و اینکه خیلی از مربیان لیگ برتری که بیشتر در یک چرخه محدود هم هستند، به خودشان سختی نمیدهند که همواره بهروز باشند. در هرصورت باید به موضوع ترانسفرکردن مربیان که به شدت از کشورهای دیگر در آن عقب هستیم، توجه ویژهای داشته باشیم، حتی در سالهای اخیر نشنیدیم که تیمهای سطح پایین هم سراغ مربیان ایرانی بیایند. اگر امثال امید نمازی یا امیر هاشمیمقدم نیز در کشورهایی مثل آمریکا و هلند میتوانند مسئولیتی را بگیرند، آغاز کارشان ایران نبوده و راهی را دنبال کردند که خارج از فوتبال ایران قرار داشته است.
ارسال نظر