بالاخره بهترین گلزن تاریخ کیست؟

روزنامه ایران ورزشی: آمار پله هم مانند آمار بیکان نامشخص است و درباره آن بحث‌های زیادی شده. تعداد گل‌های «رسمی» او از دید برخی منابع ۷۶۷ گل است اما عده‌ای گل‌های او را ۱۲۸۱ می‌دانند

کریستیانو رونالدو رکوردهای گلزنی را یکی پس از دیگری می‌شکند اما جدیدترین رکورد او احتمالاً مهم‌ترین رکورد دوران ورزشی‌اش است.

او با گلزنی مقابل ناپولی در برد دو بر صفر در سوپرجام ایتالیا، ۷۶۰امین گل دوران حرفه‌ای خود را زد و به این ترتیب از آمار گلزنی‌ای که برای جوزف بیکان، مهاجم اهل جمهوری چک متولد اتریش اعلام می‌شود، عبور کرد.
حدود سه هفته پیش بود که اعلام شد دو گل رونالدو مقابل اودینزه باعث شده از پله، اسطوره برزیلی با 757 گل رسمی عبور کند. پله را بسیاری بهترین گلزن تاریخ می‌دانند اما آیا رونالدو واقعاً رکورد بیشترین گل‌ها را دارد؟ از سوی دیگر، آیا تعداد گل‌های پله 767 تاست، یا 1283 تا؟

در آمار گلزنی رونالدو تردیدی وجود ندارد، چرا که تمامی گل‌های او به صورت رسمی ثبت شده‌اند. اکثر آنها از تلویزیون پخش شده‌اند، یا دست‌کم در آمار رسمی آمده‌اند. این مهاجم پرتغالی در همان ابتدای دوران بازی‌اش پنج گل برای اسپورتینگ لیسبون زد و سپس 118 گل برای منچستریونایتد، 450 گل برای رئال مادرید، 85 گل برای یوونتوس و 102 گل برای تیم ملی پرتغال به ثمر رساند و به 760 گل رسید.

اما درباره آمار بازیکنان دیگری که در صدر جدول بهترین گلزنان تاریخ قرار دارند، تردید زیاد است. برای مثال، اتحادیه فوتبال چک ادعا دارد که بیکان، اسطوره اسلاویا پراگ که گلزن قهاری بود، در سال‌های 1931 تا 1955 در واقع 821 گل به ثمر رسانده است.

به دلیل اینکه آمار در آن دوران خوب ثبت نشده و اطلاعات کمی هم وجود دارد، سخت بتوان تشخیص داد که تعداد گل‌های واقعی بیکان چقدر بوده است. آمار اتحادیه فوتبال چک دست‌کم با لحنی قاطعانه بیان شده، در حالی که هم فیفا و هم بنیاد آماری «سند. ورزش. فوتبال» اعلام کرده‌اند که او «حداقل» 805 گل زده است.
در ویکی‌پدیا، آمار بیکان ۸۲۳ گل رسمی ثبت شده است، که البته این به دلیل ترکیب آمار اتحادیه فوتبال جمهوری چک و بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال است. همچنین بسیاری از رسانه‌ها آمار بیکان را ۷۵۹ گل می‌دانند اما منبعی قطعی برای این عدد وجود ندارد و به این ترتیب، آمار اعلامی مبهم است.

اما چرا آمار فرق دارد؟

آمار پله هم مانند آمار بیکان نامشخص است و درباره آن بحث‌های زیادی شده است. تعداد گل‌های «رسمی» این قهرمان سه دوره جام جهانی از دید برخی منابع ۷۶۷ گل است (که بعدتر به این می‌پردازیم) اما آمار دقیق گل‌های او محل جدل فراوانی است. تعداد گل‌های این مهاجم سابق سانتوس و نیویورک کاسموس در منابع مختلف فرق دارد.

پله خودش می‌گوید که ۱۲۸۳ گل به ثمر رسانده است. گزارش شده که پله بیو اینستاگرام خود را به «بهترین گلزن تاریخ (۱۲۸۳ گل)» تغییر داده تا لیونل مسی و رونالدو را زیر سایه خود ببرد اما او در توئیتی نوشته: «رسانه‌ها من را متهم کرده‌اند که بیو اینستاگرام خود را تغییر داده‌ام تا این ستاره‌های بزرگی که رکوردهایم را می‌شکنند را تحت‌الشعاع قرار دهم اما متن بیو من از زمانی که به اینستاگرام پیوسته‌ام همین بوده است. هیچ‌کدام از این چیزها نباید حواس ما را از دستاوردهای بزرگ پرت کند.»

هم فیفا و هم کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی اعلام کرده‌اند که آمار گلزنی پله، ۱۲۸۱ گل در ۱۳۶۳ مسابقه است. البته فیفا بعدتر اعلام کرده که آمار پله «بیش از ۱۲۰۰ گل» است. البته هم آمار شخصی پله و هم آمار رسمی فیفا، شامل گل‌های او در بازی‌های جوانان و دیدارهای دوستانه و نمایشی هم می‌شود که هیچ‌کدام از آنها در آمار گلزنی رسمی بازیکنان فعلی نمی‌آید.

در کتاب رکوردهای جهانی گینس، آمار پله ۱۲۷۹ گل در ۱۳۶۳ مسابقه است و آنها این را رکورد جهانی می‌دانند. دلیل اینکه این آمار دو گل کمتر از اعداد فیفا است، این است که دو گلی که پله در «حضور ویژه» برای سانتوس پس از پایان دوران ورزشی‌اش در نیویورک کاسموس در سال ۱۹۷۷ به ثمر رساند در نظر گرفته نشده است.

اما آمار بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال کاملاً متفاوت است. در آنجا آمده که پله در ۸۳۱ بازی رسمی، ۷۶۷ گل به ثمر رسانده است و با احتساب بازی‌های دوستانه، آمار او به ۱۲۸۴ گل در ۱۳۷۵ دیدار می‌رسد. بعضی از گل‌های او پس از بازنشستگی‌اش به ثمر رسیده‌اند که در سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۰ در دیدارهای «ستارگان جهان» و بازی‌های دیگر زده شده‌اند.

با توجه به اینکه این آمار قبل از دوران دیجیتال ثبت شده، سخت بتوان دریافت که کدام آمار صددرصد قابل اتکا است.

چرا 767 گل؟

گروه آمار و اطلاعات ESPN پس از ارزیابی آمار، ۷۶۷ گل را برای پله در نظر گرفته است. این تعداد گل‌های رسمی‌ای است که او برای سانتوس (۶۴۳) و نیویورک کاسموس (۳۷) در لیگ‌ها و جام‌های حذفی و رقابت‌های قاره‌ای به ثمر رسانده است، به علاوه ۷۷ گل ملی او برای برزیل. به این ترتیب گل‌هایی که او در سطوح پایه، آماتور و رقابت‌های غیررسمی زده حساب نشده‌اند اما جمع اینها ۷۵۷ گل می‌شود. پس ۱۰ گل دیگر کجاست؟
بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال اعلام کرده که او در سه دیدار برای یک تیم نظامی یک گل زده (که البته احتمالاً منظورشان فیلم «فرار به سوی پیروزی» که در سال 1981 ساخته شد نیست!) و 9 گل هم در 13 بازی برای تیم منتخب سائوپائولو در سال‌های 1959 تا 1962 به ثمر رسانده است. او در این هنگام برای سانتوس بازی می‌کرد. با توجه به اینکه جزئیات زیادی در پژوهش بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال دخیل است، گروه آمار و اطلاعات ESPN این ده گل را هم در نظر گرفته، هرچند که اعلام کرده این آمار تأیید نشده است.

روماریو

بنیاد آماری سند. ورزش. فوتبال تعداد گل‌های روماریو، مهاجم سابق بارسلونا و فلامنگو را 772 گل رسمی می‌داند، در حالی که برخی منابع دیگر آن را 743 گل اعلام کرده‌اند. خود این بازیکن بارها گفته که تعداد گل‌های دوران ورزشی‌اش بیش از هزار گل است. او حتی یک تیم پژوهشی استخدام کرده تا تعداد گل‌هایش را بشمارند و طبق آماری که خودش اعلام کرده، هزارمین گلش را در 41سالگی و در سال 2007، برای تیم واسکو داگاما از روی نقطه پنالتی زده است. این گل در دقیقه 48 زده شد و بازی 20 دقیقه متوقف شد، چرا که طرفداران خوشحال به زمین ریختند تا قهرمانشان را در آغوش بکشند و به او تبریک بگویند. سپس اوریکو میراندا، رئیس باشگاه، پیراهنی را با نام روماریو و عدد 1000 به او تقدیم کرد و او در ورزشگاه دور افتخار زد و در نهایت بازی از سر گرفته شد.

او در آن هنگام گفت: «برایم باعث افتخار است که به این دستاورد برسم، که تنها یک بازیکن دیگر در تاریخ به آن رسیده است». اشاره او به پله بود. متأسفانه، با وجود همه این تشریفات، آمار گل روماریو از نظر رسمی محل مجادله است، چرا که پژوهشگران او گل‌هایی که در دیدارهای پایه، دوستانه و بازی‌های مختلف غیررسمی زده را هم حساب کرده‌اند. با این حال فیفا به روماریو برای رسیدن به این دستاورد تبریک گفت و البته دست‌کم 98 گلی که روماریو در آمارش آورده بود را هم نادیده گرفت.

در دیدارهای رسمی، روماریو 745 گل به ثمر رسانده است که کمتر از آماری است که خود او اعلام کرده. با این حال، تصور کنید بخواهید به یک برزیلی بگویید که پله و روماریو به آمار 1000 گل نرسیده‌اند! صرفنظر از این آمارها، عشق و احترامی که طرفداران فوتبال در برزیل و کشورهای دیگر برای پله قائل‌اند فراتر از این مسائل است. لقب پله «او ری» به معنای پادشاه است و همین هم خواهد ماند. مردی که سه قهرمانی جام جهانی را کسب کرده و در 14 بازی در این مسابقات 12 گل زده، شایسته تقدیر است.

بسیاری می‌گویند پله گل شماره هزار خود را در سال 1969 به ثمر رساند، زمانی که تنها 29 سال داشت. این گل با پنالتی و در بازی سانتوس مقابل واسکو داگاما به ثمر رسید. 80هزار طرفدار در ورزشگاه مشهور ماراکانا به صورت فشرده کنار هم نشسته بودند تا این صحنه را تماشا کنند. پله در سال گذشته در مصاحبه‌ای با ESPN گفت که گل «او میله‌سیمو» (به معنی هزارم) هدیه‌ای از طرف خداوند بوده، هرچند که ترجیح می‌داده این گل به شکل تماشایی‌تری زده شود.

او گفت: «با تمام احترامی که برای ضربات پنالتی قائل‌ام، اگر قرار بود انتخاب کنم، ترجیح می‌دادم به شکل زیباتری آن گل را بزنم. شاید با یک ضربه والی یا یک ضربه سر زیبا. با این حال، اغلب به ثمر رساندن یک پنالتی خیلی سخت‌تر از یک گل معمول است. من می‌دانم که چه شرایطی را پشت سر گذاشتم. پاهایم می‌لرزید. کل ماراکانا از من می‌خواستند که گل بزنم و من با خودم گفتم: خدای من، امکان خراب کردن این ضربه را ندارم! بسیاری از افراد گفتند که این فقط یک پنالتی بود اما برای من سخت‌ترین گلی بود که در دوران ورزشی‌ام زده‌ام.»

حالا شاید عجیب به نظر برسد اما پله پنالتی‌زن اصلی سانتوس نبود. تصور کنید اگر او قرار بود ضربات پنالتی سانتوس را هم بزند، چه تعداد گل دیگر به نامش ثبت می‌شد.

نتیجه‌گیری

مشخص است که ما هرگز نخواهیم دانست آیا کریستیانو رونالدو بهترین گلزن تاریخ خواهد شد، یا همین حالا هم شده. آمارهای قدیمی آنقدر غیر قابل اتکا هستند که تلاش برای شمردن آنها کاری بی‌نتیجه است.

اما ما، تماشاگران فوتبال مدرن، دست‌کم مطمئنیم که فرصت آن را داریم که بازی یکی از بهترین گلزنان تاریخ را هر هفته تماشا کنیم. این افتخاری نادر و ارزشمند است و تا زمانی که امکانش باشد باید از آن لذت ببریم. هرچند این بحث زمانی که رونالدو به 768 گل برسد، ادامه پیدا خواهد کرد. یا 822 گل. یا شاید 1284 گل.