جشنواره فجر ۳۲ - دوشنبه ۲۱ بهمن

گزارش روز: وقتی همه می دانند!

سئانس ۱۰ صبح کاخ جشنواره از آنجا که در برنامه ریزی اکران به فیلم های مهم و آثار کارگردانان پیشکسوت اختصاص داشته غالباً یکی از سئانس های پرجمعیت برج میلاد بوده است.

روز گذشته اما فیلم "اشباح" در حالی روی پرده رفت که به صورت محسوسی جمعیت حاضر در سالن کمتر از روزهای قبل بود و می توان گفت فیلم با استقبال سرد منتقدان و اهالی رسانه روبرو شد. استقبالی که دور از ذهن نیست آن را حاصل سرخوردگی روزهای قبل در مواجهه با آثار این طیف از فیلمسازان بدانیم. گویی دیگر همه می دانند که باید انتظاراتشان نسبت به فیلمهای جشنواره امسال را کمی بیشتر مدیریت کنند! همانطور هم شد و فیلم سینمایی "اشباح" ساخته داریوش مهرجویی یکی دیگر از فیلم های ناامید کننده جشنواره بود. فیلمی که نه فقط نشست رسانه ای نداشت که مهمانان کاخ جشنواره هم تمایلی به بحث و گفتگوی جدی درباره آن نداشتند.

پس از این فیلم سئانس های عصر با فیلمی آرام و بی ادعا آغاز شد. "حق سکوت" که از محصولات حوزه هنری در جشنواره امسال بود اولین فیلم هادی نائیجی به تهیه کنندگی سیدرضا میرکریمی به حساب می آمد. این فیلم با موضوع مشکلات معیشتی یک طلبه اگرچه نتوانست خاطره خوش فیلمهایی چون "زیر نور ماه" و "طلاومس" را زنده کند، اما با واکنش منفی اهالی رسانه هم مواجه نشد.

"کلاشینکف" سعید سهیلی فیلم بعدی بود که اگرچه به واسطه جذابیت های فرامتنی با استقبال نسبی اهالی رسانه مواجه شد اما آنگونه که انتظار می رفت انتظارات را برآورده نکرد. زمان طولانی و برخی بخشهای شعاری و گل درشت فیلم از مهمترین نقاط ضعف آن در برقراری ارتباط با مخاطب است.


ویژه ترین اکران دیروز اما به رونمایی از فیلم تازه کیانوش عیاری اختصاص داشت. فیلم "خانه پدری" پس از سه سال انتظار دیروز در حالی برای منتقدان و اهالی رسانه روی پرده رفت که سالن برج میلاد مملو از جمعیت بود و حتی روی زمین هم جایی برای نشستن نبود.

فیلم بی تردید ماندگارترین ساخته کیانوش عیاری خواهد بود و پس از این بیشتر درباره آن خواهیم خواند و شنید. اما نکته مهم آن است که فیلم پس از سه سال جدال با سیستم ممیزی دولت دهم سرانجام بدون حذف حتی یک پلان روی پرده رفت و مورد استقبال و تشویق بی سابقه حضار هم قرار گرفت.

فیلم "خانوم" ساخته تینا پاکروان و فیلم "تراژدی" ساخته آزیتا موگویی دو فیلم پایانی اکران دیروز کاخ جشنواره بودند که اگر چه اعتراضی برنیانگیخند اما جزو آثار معمولی جشنواره امسال بودند که احتمالا در سال آینده شاهد اکران بی دردسرشان خواهیم بود.

در این میان رسیدن فیلم "تراژدی" به اکران های جشنواره آن هم با تأخیری بیش از شش روز پس از آغاز جشنواره از اتفاقات جالب توجه بود. فیلمی که آماده سازی آن تا روز پنجشنبه گذشته به طول انجامیده بود اما از سوی هیأت انتخاب جشنواره نامش در فهرست بخش رقابتی نگاه نو جای گرفته بود. از این دست آثاری که دقیقه ۹۰ به جشنواره فجر می رسند در هر دوره نمونه ای خواهید دید؛ فارغ از اینکه برگزارکنندگان چقدر بر روی نظم و انضباط برنامه ریزی خود تأکید داشته باشند.

گفته ها: حسرت دیده شدن

فیلم سینمایی "خانه پدری" عصر دیروز درحالی در کاخ جشنواره رونمایی شد که طی سه سال گذشته به عنوان یکی از مهمترین آثار توقیفی سینمای ایران شناخته می شد. به همین دلیل هم کیانوش عیاری در نشست رسانه ای پس از اکران فیلم ترجیح داد بخشی از صحبت های ابتدایی خود را به بیان درددل‌ها و حسرت هایش درباره این فیلم اختصاص دهد.

کارگردان خانه پدری در ابتدای این نشست با اشاره به توقیف ۳ ساله فیلم گفت: "در ۲۵ اکرانی که تا به حال این فیلم داشته است با بازخوردهای متفاوتی مواجه شده‌ام و بعضی از مواقع مخاطبان از تلخی فیلم سخن می‌گویند اما همگی بر این نکته تأکید دارند که فیلم نباید ۳ سال در توقیف می‌ماند."

عیاری با اشاره به موقعیت اکران فیلم برای سال آینده گفت: هنوز نمی‌دانم این فیلم اکران می‌شود یا نه اما ایده دیده شدن فیلم یک حسرت برای من است که اگر این هم به نتیجه برسد مأموریت من تکمیل می‌شود.

چهره روز: شهرام مکری

در کنار اکران های سالن اصلی، کاخ جشنواره دیروز شاهد یک اتفاق ویژه در طبقه منفی دو بود. اولین اکران رسمی فیلم "ماهی و گربه" برای منتقدان و اهالی رسانه اگرچه طبق جداول برنامه ریزی جشنواره در بخش جنبی نوعی تجربه قرار داشت اما به رغم همزمانی آن با اکران فیلم "خانه پدری" در سالن اصل، با استقبالی ویژه مواجه شد.


دومین فیلم بلند سینمایی شهرام مکری مخاطب را با تجربه ای ناب از سینما مواجه می کند. فیلمی که از نظر فرمی یک پلان سکانس تقریباً دوساعته است و روایت گر موقعیتی دلهره آور در یک کمپ به ظاهر تفریحی است.

مکری که با "ماهی و گربه" توانست جایزه خلاقیت سینمایی را از جشنواره ونیز کسب کند نتوانست فیلمش را به بخشهای اصلی جشنواره فجر راهی کند و سرانجام در بخش تازه تأسیس نوعی تجربه پذیزفته شد.

شهرام مکری حالا دیگر یکی از امیدهای جوان سینمای ایران است. فیلمسازی که با دو فیلم اولش ثابت کرده برای ادامه حضور در عرصه کارگردانی افکار جسورانه و بلندپروازی هایی منحصر به فرد دارد؛ از همین امروز منتظر سومین فیلم این فیلمساز می مانیم.

حاشیه ها: حاشیه های لغو فروش بلیط

* اکران فیلم سینمایی "شیار ۱۴۳" و "چ" در پردیس سینمایی ملت در یکی دو روز گذشته با حاشیه هایی همراه بوده است. به خصوص حکایت لغو فروش بلیط در گیشه که سبب شد فیلم "شیار ۱۴۳" به رغم صف متقاضیان تماشا در برابر گیشه پردیس ملت، با سالنی نیمه پر اکران شود. این اتفاق را برخی رسانه ها تعمد برای فروکش کردن تب استقبال مردمی از دو فیلف دفاع مقدسی ارزشمند امسال تحلیل کردند. سید هادی منبتی در مقام رئیس موسسه تصویر شهر در واکنش به این حواشی به خبرگزاری ایسنا گفت: "آنقدر که رسانه‌ها شلوغ کردند، نبوده است. وزارت ارشاد اجازه سانس فوق‌العاده را نداد اما کسانی که آنجا بودند، در همان شب فیلم را دیدند و تنها کمی سروصدا شد."

منبتی در تشریح دلایل این تصمیم گفته است: "برای شیار ۱۴۳ اجازه فروش بلیت و سانس فوق‌العاده داده نشد و علت عدم موافقت هم ظاهرا تعداد سانس‌ها و عدم رضایت تهیه‌کننده بوده است که ما نیز اعلام کردیم که بلیت فوق‌العاده نمی‌فروشیم." فیلم "شیار ۱۴۳" به رغم این حاشیه ها همچنان در صدر فهرست آرای مردمی قرار دارد.

* یکی از حاشیه های جالب توجه اکران فیلم ها در هشتمین روز کاخ جشنواره حضور علی پروین در برج میلاد بود. پروین که برای تماشای فیلم "دربست آزادی" و بازی دخترش در این فیلم به کاخ جشنواره‌ فیلم فجر آمده بود،‌ گفت: "اولین‌بار است که به جشنواره فجر می‌آیم، در حالی که سینما رفتن را خیلی دوست دارم اما در صورتی که مثل امروز، یواشکی مرا به گوشه‌ای بیاورند، راحت‌تر هستم. آخرین باری که به سینما رفته‌ام برای تماشای فیلم می‌خواهم زنده بمانم بوده و بعد از آن دیگر نتوانسته‌ام به سینما بروم. البته هر شب برنامه هفت را می‌بینم ولی تا یک و نیم شب بیشتر دوام نمی‌آورم."


پروین در پایان اضافه کرد: "از گوشه و کنار می‌شنوم که اوضاع سینما چگونه است و به نظر می‌رسد که سینما هم کم کم دارد مثل فوتبال می‌شود. مسئولان باید به داد سینما برسند و کاری کنند که علاقه‌ای که مردم به سینما دارند حفظ شود."

* روند شلوغ تر شدن کاخ جشنواره هر چه به روزهای پایانی نزدیک می شویم همچنان ادامه دارد و تا جایی پیش رفت که دیروز در اکران "خانه پدری" شمار زیادی از منتقدان و اهالی رسانه یا ایستاده و یا نشسته بر روی زمین فیلم را تماشا کردند.

* اظهارات عوامل فیلم داریوش مهرجویی که در غیاب این فیلمساز برای خیرمقدم به حاضران در سالن اصلی برج میلاد روی سن رفته بودند به گونه ای بود که گویی پیش بینی واکنش منفی مخاطبان را داشتند. مهتاب کرامتی در این بخش تنها به گفتن این جمله بسنده کرد: "قبل از دیدن فیلم فراموش نکنید که دیکته نانوشته غلط ندارد."

* برنامه خیرمقدم گویی عوامل فیلم به مهمانان کاخ جشنواره کم کم دارد تبدیل به برنامه ای مفصل می شود. ابتدا قرار بود با حضور عوامل یکی به نمایندگی از همه در سخنانی کوتاه حاضران را به تماشای فیلم دعوت کند اما آرام آرام معرفی تک تک عوامل به این بخش اضافه شد و کار به جایی رسید که پیش از پخش فیلم "خانه پدری" مهران رجبی رسماً برنامه ای ویژه شامل خاطرات و مطایبات را اجرا کرد. برنامه ای که نزدیک دو دقیقه طول کشید و در توضیح آن رجبی گفت : "از من خواسته بودند تا آماده شدن فیلم معرفی عوامل را طول بدهم!"

* حضور اصغر فرهادی در سالن اصلی برج میلاد جهت تماشای فیلم "خانه پدری" از نکات جالب توجه اکران های عصر دیروز بود.

* نمایش فیلم های بخش نوعی تجربه در سالن کوچک واقع در طبقه منفی ۲ برج میلاد سبب برخی گلایه ها از سوی اهالی رسانه و منتقدان شده است. به ویژه که نمایش فیلم های مطرحی همچون "ماهی و گربه" در این سالن نه از نظر کمی پاسخگوی متقاضیان است و نه از نظر کیفی. شنیده ها حکایت از درخواست مکتوب جمعی از منتقدان برای نمایش این فیلم در سالن اصلی جشنواره دارد.

از عذرخواهی یک کارگردان بی‌تقصیر تا عجیب‌ترین اکران جشنواره

یک روز پس از استقبال کم نظیر از اکران فیلم سینمایی "ماهی و گربه" این فیلم بار دیگر خبرساز شد چراکه افزایش قابل توجه تعداد متقاضیان تماشای فیلم و اختصاص سالنی کوچک برای نمایش آن بی نظمی هایی را به دنبال داشت.

حاشیه ها و بی نظمی ها پیرامون نمایش فیلم تحسین شده شهرام مکری در برج میلاد تا جایی ادامه پیدا کرد که این فیلمساز جوان در جمع علاقمندان تماشای فیلمش در کاخ جشنواره اعلام کرد که به جای مدیران بابت این شرایط عذرخواهی می کند.

گزارش روز: درخشش فرشته ها در کاخ

اکران فیلم های اول صبح به طور مشهودی شور و حال روزهای اول جشنواره را از دست داده و به یکی از خلوت ترین نوبتهای اکران در برج میلاد بدل شده است. فیلم سنیمایی "آذر، شهدخت، پرویز و دیگران" ساخته بهروز افخمی هم از این قاعده مستثنی نبود و در سالنی نیمه پر روی پرده رفت.


فیلم تازه افخمی، فیلمی داستان‌گو اما معمولی بود و در دقایقی حتی هویت سینمایی خود را از دست داده و تبدیل به نمایشنامه ای رادیویی می شد. با این همه اما فیلم تا پایان مخاطب را با خود همراه می کند و بازی خوب مهدی فخیم زاده تأثیرگذاری آن را دوچندان کرده است.

پس از این فیلم "دوساعت بعد مهرآباد" از فیلم های بخش نگاه نو روی پرده رفت که مانند برخی دیگر از آثار فیلمسازان اول، اثری شخصی بود و از ریتم به شدت کند رنج می برد. رنجی که طبیعتاً سبب شد برخی از حاضران در سالن اصلی برج میلاد در میانه اکران سالن را ترک کنند.

فریدون جیرانی هم که پس از فیلم ملودرام و تلخ "من مادر هستم" خیلی ها منتظر فیلم تازه اش بودند؛ این بار کمدی "خواب زده ها" را در سئانس سوم روز نهم جشنواره روانه پرده کرد تا به قول خوش اثری کاملاً متفاوت با فیلم قبلی و صرفاً سرگرم کننده را به سرانجام رسانده باشد.

فیلم جیرانی از بازی خوب ساره بیات، فرهادی اصلانی و صدالبته اکبر عبدی بهره می گرفت و همین بازی ها بود که تا حدودی به فیلم جان داده بود و مخاطب می توانست با آن همراه شود. به رغم این ویژگی اما داستان فیلم چنین جذابیتی را نداشت.

شلوغ ترین اکران روزگذشته کاخ اما مربوط به فیلم تازه حمید نعمت الله بود. فیلم "آرایش غلیظ" که بعد از "بوتیک" و "بی پولی" منتقدان و اهالی رسانه در انتظار رونمایی از آن بودند. این فیلم هم اما براساس قاعده نانوشته جشنواره امسال اثری ناامیدکننده بود و ثابت کرد نعمت الله هم در میان فیلمسازان خوش سابقه ای که فیلم هایی پایین تر از سطح انتظار روانه جشنواره کرده اند، استثناء نیست!

فیلم نعمت الله البته در پایان برگ برنده ای داشت که خستگی تماشای فیلم های ناامیدکننده در روزهای اخیر جشنواره را از تن حاضران در کاخ جشنواره در کرد؛ آواز همایون شجریان بر تیتراژ پایانی فیلم "آرایش غلیظ" از ویژه ترین اتفاقات روزگذشته در کاخ جشنواره بود.

سئانس پایان روزی ماقبل آخر اکران فیلم در کاخ جشنواره به نخستین ساخته حامد محمدی اختصاص داشت. فیلم "فرشته ها با هم می آیند" که به حق حسن ختامی برای یک روز کم اتفاق و سرشار از حسرت و ای کاش بود.

منوچهر محمدی که ید طولایی در پرداختن به زندگی فردی و اجتماعی روحانیت در سینمای ایران دارد این بار یکی از ایده هایش را در اختیار فرزندش قرار داد تا او نیز به جرگه کارگردانان سینمای ایران راه پیدا کند. حامد محمدی نیز به بهترین نحو این داستان را به فیلمی گرم و پرانرژی بدل کرد.

فیلم "فرشته ها با هم می آیند" یادآور دیگر اثر تحسین شده کارنامه منوچهر محمدی یعنی "طلا و مس" بود که همین حامد محمدی نگارش فیلمنامه آن را برعهده داشت. حامد محمدی این بار اما نشان داد در کنار نگارش فیلمنامه در کارگردانی هم حرفهای برای گفتن دارد.

بازی جواد عزتی و نازنین بیاتی به عنوان بازیگران نقش اصلی فیلم، درخشش اثر را دوچندان کرده است. فیلم با داستان طلبه ای که همسرش در نخستین بارداری سه قلو به دنیا می آورد، یکی از قصه های متفاوت جشنواره امسال را به نام خود ثبت کرد.

چهره روز: نازنین بیاتی

بازیگر جوانی که سال گذشته و در جشنواره سی و یکم با ایفای نقش در فیلم سینمایی "دربند" به عنوان پدیده جشنواره معرفی شد حالا با حضوری متفاوت و قابل تحسین در فیلم "فرشته ها با هم می آیند" ثابت کرد که برای ادامه حضور در سینمای ایران انگیزه و پشت کاری جدی دارد.


بیاتی امسال در کنار فیلم اول حامد محمدی حضور در فیلم "مردن به وقت شهریور" به کارگردانی هاتف علیمردانی را هم تجربه کرده بود. فیلمی که در بخش سودای سیمرغ حضور دارد.

این بازیگر جوان در بخش نگاه نو فیلم دیگری هم دارد؛ "ارسال یک آگهی تسلیت برای روزنامه" ساخته ابراهیم ابراهیمیان فیلم دیگر نازنین بیاتی است که در آخرین روز جشنواره در برج میلاد روی پرده خواهد رفت.

نازنین بیاتی که سال گذشته برای اولین نقش آفرینی اش در سینما نامزد دریافت سیمرغ بهترین بازیگر زن شده بود امسال در بخش سودای سیمرغ دست خالی ماند و در بخش نگاه نو هم نمی تواند چشم انتظار جایزه مستقل بازیگری باشد و می تواند امید داشته باش که فیلمش دیده و تقدیر شود.

حضور بیاتی در فیلم بی ادعا، صادق و خوش ساخت "فرشته ها با هم می آیند" اتفاق خوبی در کارنامه این بازیگر جوان است که می توان از همین امروز منتظر انتخاب ها و حضورهای بعدی اش بر پرده سینما بود.

حاشیه ها: عذرخواهی در شأن مدیران نیست!

* چندان دور از ذهن نبود که به واسطه تحسین های مکرر فیلم "ماهی و گربه" پس از نخستین اکران در برج میلاد، تقاضا و اشتیاق برای تماشای آن در سئانس بازپخش به اوج برسد. ساعت ۱۴ روزگذشته طبقه منفی دو برج میلاد مملو از جمعیتی بود که می خواستند فیلم شهرام مکری را در سالنی با ظرفیتی حدود ۱۰۰ نفر تماشا کنند! چالش از همین جا آغاز شد.

ابتدا اعلام شد سه سالن کوچک برج میلاد به طور همزمان فیلم را اکران خواهند کرد اما دقایقی بعد این تصمیم هم لغو شد و همین سردرگمی بیشتر مخاطبان را به همراه داشت. ادامه این شرایط سبب شد شهرام مکری در حالی که تلفن همراه در دست داشت، خطاب به جمعیت بگوید: "متاسفانه بابت اکران این فیلم هیچ هماهنگی ای نشده و الان مسئولان جشنواره از من می خواهند که از شما عذرخواهی کنم. من بابت این شرایط عذرخواهی می کنم چراکه گویا مدیران شأن خود را فراتر از عذرخواهی از شما می دانند."

کارگردان "ماهی و گربه" ضمن وعده نمایش خصوصی این فیلم در آینده نزدیک برای اهالی رسانه و منتقدان، در همان شرایط به ادامه صحبتش با تلفن همراه پرداخت و گفت: "آقا من عذرخواهی کردم، شما راحت باشید!" این توضیحات مکری با تشویق حاضران مواجه شد.

* فیلم سینمایی "خواب زده ها" به کارگردانی فریدون جیرانی در حالی در کاخ جشنواره اکران شد که پیش از آن تهیه کننده از ایراد فنی آن خبر داده بود. دقایق ابتدایی فیلم فاقد صدا بود و به همین دلیل رحمان سیفی آزاد پیش از اکران متن نریشن ابتدایی فیلم را برای مخاطبان خواند تا یکی از عجیب ترین اکران های جشنواره ای در این دوره از جشنواره فیلم فجر به ثبت برسد.

* ایراد فنی در اکران فیلم ها اما محدود به فیلم جیرانی نبود و در چند نوبت دیگر سینک نبودن صدا و تصویر در دقایق ابتدایی باعث اعتراض حاضران در سالن و قطع فیلم و بازپخش آن با دقایقی تأخیر شد. فیلم سینمایی "دو ساعت بعد مهرآباد" یکی از این آثار بود که دیروز روی پرده رفت.