سینمای ۲۰۱۳ به روایت غیرآمریکایی ها

روزنامه هفت صبح: پیدا کردن بهترین فیلم های غیرآمریکایی سال، کار دشواری به نظر می رسد اما نادیده گرفتن بخش مهمی از هنر جهان هم غیرممکن است...

وقتی پای انتخاب 10 فیلم برتر سال 2013 فرا می رسد در حوزه هالیوود کار از جهتی راحت و از جهتی سخت است. راحت از این نظر که انتخاب های زیادی داریم اما بخش سختش اینجاست که انتخاب 10 فیلم از بین آن همه محصول کار دشواری است. با کلی منبع و آمار و ارقام و نظر منتقدان طرف هستیم و خیل زیادی از ستاره ها و نام های مشهور. تعداد فیلم های خوبی که هر سال تولید می شود آنقدر زیاد بوده که اسکار در این سال های اخیر تصمیم گرفته است تعداد نامزدهای بهترین فیلم را از 5 به 10 عدد افزایش دهد اما نوبت به بقیه دنیا که می رسد معرفی بهترین فیلم ها کار سختی می شود.

بزرگترین مشکل از اینجا نشأت می گیرد که بیشتر فیلم هایی که در کشورهای دیگر تولید می شود، محلی هستند و نه جهانی؛ در نتیجه معمولا پخش کننده های بزرگ سراغشان نمی روند، منتقدان کمتری این فیلم ها را می بینند (مگر مثلا در جشنواره ای مانند کن) و از همه بدترع اینکه اطلاعات بیشترشان به زبان همان کشور تولید کننده است و منابع انگلیسی در مورد آنها کم پیدا می شود. یکی از مواردی که می تواندنبه انتخاب بهترین ها کمک کند آمدن نامشان در فهرست جشنواره های مهم است از جمله بهترین فیلم اروپا که اخیرا نامزدهای بخش های گوناگونش را اعلام کرده و فیلم «فروپاشی حلقه شکسته» نامزد دریافت بیشترین جوایز است.

در ادامه می تواندی اطلاعاتی درباره بهترین فیلم های غیرآمریکایی سال 2013 به دست آورید.

بهترین پیشنهاد (Best offer)

جوزپه تورناتوره یکی از مهمترین فیلمسازان سال های اخیر ایتالیاست. به خاطر فیلم نوستالژیک «سینما پارادیزو» برای هر سینمادوستی شناخته شده است. فیلمش نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم اروپا و بهترین کارگردانی شده است. تورناتوره از مرزهای ایتالیا فراتر رفته است و به همین دلیل هم در فیلمش ستاره های آمریکایی مانند جئوفری راش استرالیایی و جیم استرجس انگلیس ایفای نقش کرده اند. بخصوص راش که بازیگر اسکاری هم هست. تورناتوره اولین بار 16 ساله بودکه یک تئاتر را کارگردانی کرد. از سال 1981 ساخت فیلم های تلویزیونی را شروع کرد و با ساختن فیلم «استاد» در سال 1986 وارد دنیای سینما شد اما دوس ال بعد بود که با «سینما پارادیزو» تبدیل به یکی از محبوبترین فیلمسازان دهه هشتاد و دهه های بعد از آن شد.


«بهترین پیشنهاد» یک درام جنایی - رومانتیک است که بعد از چند سال باعث شد دوباره منتقدان به فیلمی از تورناتوره روی خوش نشان دهند. موسیقی فیلم را انیوموریکونه ساخته است.

داستان: فیلم در اروپا می گذرد. محل برگزاری حراج عتیقه جات. یک دلال حراجی مسن به نام اولدمن توسط وارث جوان یک خانه استخدام می شود تا وسایل آن خانه را حراج کند. به دلایلی این وارث هیچ وقت خودش را نشان نمی دهد. اولدمن در میان وسایل خانه چیزهای عجیبی پیدا می کند و در عین حال تلاش می کند تا با وارث جوان روابط حسنه ای برقرار کند.

نظر منتقدان

* گاردین: «بهترین پیشنهاد» فیلمی پیچیده و سخت است.

* دبورا یانگ (هالیوود ریپورتر): تورناتوره فیلمنامه «بهترین پیشنهاد» را زیرکانه و هوشمندانه نوشته است.

* ورایتی: داستان این فیلم سطحی و کلیشه ای است اما به همین دلیل هم می شود پیش بینی کرد که با مخاطبانش ارتباط خوبی برقرار کند.

تنها به عشق نیاز داری (Love is a all you need)

اسم فیلم قطعا ذهن دوستداران موسیقی را متوجه گروه افسانه ای بیتلز می کند که نام فیلم از روی یکی از ترانه های خیلی مشهورشان برداشته شده است اما خود فیلم ربطی به موسیقی و بیلتز ندارد. «تنها به عشق نیاز داری» محصول دانمارک در سال ۲۰۱۳ ساخته و اکران شده است.

کارگردانش سوزان بیر در اروپا با ساخت فیلم هایی مانند «بعد از عروسی»، «برادران» و «در یک جهان بهتر» مشهور شده است. بیرمتولد کپنهاگ دانمارک است و از سال ۱۹۸۹ با فیلمنامه نویسی و ساخت یک فیلم ویدئویی وارد دنیای سینما شد تا پیش از این مهمترین ستاره فیلم هایش مدزمیکلسن دانمارکی بود اما در فیلم «تنها به عشق نیاز داری» سراغ ستاره ایرلندی تبار هالیوود یعنی پیرس برازنن رفته است.


«تنها به عشق نیاز داری» در ژانر کمدی رمانتیک ساخته شده و جزو نامزدهای جایزه فیلم اروپا در بخش کمدی است و با رقبایی چون آلمادووار در این زمینه رقابت می کند. هر چند امتیاز فیلم بیر در IMDB بیشتر از آلمادووار است. سوزان بیر امسال برای کارگردانی فیلم «سرنا» جانشین دارن آرنوفسکی شده است.

داستان: فیلم ماجرای یک آرایشگر است که موهایش را بر اثر بیماری سرطان از دست می دهد و متوجه می شود که شوهرش به او خیانت می کند. او برای عروسی دخترش به ایتالیا سفر می کند و آنجا دوستی پیدا می کند که همه دنیا را برای از دست دادن همسرش مقصر می داند.

نظر منتقدان:

* فیلم دات کام: این فیلم به طرز مقاومت ناپذیری سرگرم کننده و زیباست. در منفی ترین حالت نسبت به آن می توانیم بگوییم فیلم دلپذیری است ولی اگر بخواهیم مهربان باشیم باید گفت که فیلم هوشمندانه نامش را به چالش می کشد و به گرمی به ما یادآوری می کند که عشق همیشه راه حل نیست و گاهی باید مشکلات زندگی را در آغوش کشید.

استاد بزرگ (Grand master)

ساخته یکی از مشهورترین فیلمسازان آسیا که فیلم هایش بخش جهانی می شود و در همه دنیا شناخته شده است: وونگ کاروای. کاروای فیلمسازی را از سال ۱۹۸۸ شروع کرد اما سال ۱۹۹۴ با فیلم «چانگ کینگ اکسپرس» بود که به شهرت رسید. فیلم «در حال و هوای عشق» که سال ۲۰۰۰ ساخت نامش را به عنوان یکی از بهترین کارگردانان قرن بیست و یکم ثبت کرد و این فیلم در فهرست بهترین های قرن ۲۱ قرار دارد.

کاروای پنج بار نامزد دریافت نخل طلای جشنواره کن شده است و یک بار در سال ۱۹۹۷ جایزه بهترین کارگردانی برای فیلم «شاد کنار هم» رات از کن دریافت کرد. «استاد بزرگ» یک درام اکشن بیوگرافیک محصول مشترک کشورهای چین و هنگ کنگ است اما از طرف هنگ کنگ به هشتاد و ششمین مراسم اسکار معرفی شده است و بختش برای قرار گرفتن از طرف آسیا در میان بهترین فیلم های خارجی زبان زیاد است. فیلیپ لوسورد به عنوان مدیر فیلمبرداری «استاد بزرگ» کار فوق العاده ای انجام داده است. البته «استاد بزرگ» به اندازه بقیه فیلم های کاروای مورد تحسین منتقدان قرار نگرفت.


داستان: «استاد بزرگ» داستان زندگی آی - پی مان است. استاد هنرهای رزمی که مربی بروس لی هم بود.

نظر منتقدان:

* جومور گنسترن (وال استریت ژورنال): «استاد بزرگ» یک تعریف دیگر از کونگ فو ارائه می دهدکه پیچیده تر از چیزی است که تا امروز دیده ایم. هیچ وقت فیلمی مانند این ندیده بودم. شبیه یک جریان پایان ناپذیر از تصاویر دیدنی و باشکوه بود در داستان زندگی یک اسطوره کونگ فو که مربی بروس لی هم بود.

* جسیکا کیانگ: تیزهوشی بصری غیرقابل انکار کاروای نمی تواند نقطه ضعف هایی را که در ذات فیلمنامه فیلمش وجود دارد، بپوشد.

فروپاشی حلقه شکسته (Broken circle breakdown)

درامموزیکال فلاندری زبان«فروپاشی حلقه شکسته» به کارگردانی فلیکس فان گرونینگن با نامزدی در پنج بخش بهترین فیلم، کارگردان، بازیگر زن (ویرل بیتنز)، بازیگر مرد (یوهان هلدنبرگ) و فیلمنامه نویس (کارل یوس و فلیکس فان گرونینگن)، بیشترین نامزدی را در جایزه فیلم اروپای امسال دارد، این فیلم به نمایندگی از بلژیک در بخش فیلم خارجی زبان جوایز اسکار ۲۰۱۴ رقابت می کند.

ویرل بیتنز یکی از دو بازیگر اصلی «فروپاشی حلقه شکسته» آوریل پیش در دوازدهمین دوره جشنواره فیلم ترایبکا در بخش مسابقه داستانی سینمای جهان جایزه بهترین بازیگر زن را برد. این فیلم در بخش بهترین فیلمنامه هم برنده شد. «فروپاشی حلقه شکسته» فوریه پیش نیز در جشنواره برلین جایزه سینمای اروپا و جایزه فیلم منتخب تماشاگران بخش پانوراما را هم دریافت کرد. «فروپاشی حلقه شکسته» سال ۲۰۱۲ ساخته شد اما ۲۰۱۳ روی پرده سینماها رفت.


داستان: فیلم درباره رابطه عاشقانه یک هنرمند خالکوبی و یک موزیسین است. علاقه مشترک به موسیقی و فرهنگ آمریکایی این دو را به هم نزدیک می کند اما وقتی یک تراژدی غیرمنتظره برای خانواده جدید روی می دهد، همه چیزهایی که می دانند و عشق شان به هم در معرض آزمون قرار می گیرد.

نظر منتقدان:

* سارا استوارت (نیویورک پست): این درام بلژیکی واقعا چالش خوبی دارد. تجربه فریبنده ای است و دیدنش مخاطب را به وجد می آورد.

* راجر ایبرت دات کام: این فیلم سرشار است و غصه اندوهگینی دارد که مخاطبش را سرشار می کند. درامی درباره عشق، خانواده، ایمان، تاسف و موسیقی که روحتان را به حرکت درمی آورد.

شکار (Hunt)

فیلم تحسین شده دانمارکی که سال ۲۰۱۲ ساخته شد اما در سال ۲۰۱۳ اکران شد. با بازی فوق العاده ظریف مدزمیکلسن، بازیگر مشهور دانمارکی که در فیلم «پیشنهاد شاهانه» که از رقبای «شکار» در دانمارک بود هم نقش آفرینی کرده بود. کارگردان «شکار» توماس وینتربرگ دانمارکی است که شهرت جهانی چندانی ندارد. «شکار» که در ایران هم طرفداران زیادی پیدا کرد مایه هایی شبیه فیلم «شک» (ساخته جان پاتریک شانلی - محصول ۲۰۰۸) دارد.

کارگردانی دقیق وینتربرگ، فیلمنامه پر تعلیق و جذاب که توماس وینتربرگ و توبیاس لیندهولم با همکاری هم نوشته اند و نکته اخلاقی ترسناک فیلم هم باعث شده که «شکار» تبدیل به یکی از محصولات مهم سینمای دانمارک می شود که معمولا خروجی چندان قابل توجهی نداشته هر چند در سال های اخیر پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است. این فیلم توانسته بین ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما در IMDB رتبه ۱۳۶ را کسب کند.


داستان: معلم جوانی در یک مدرسه زندگی آرام و تنهایی دارد. از همسرش جدا شده و پسرش گاهی به او سر می زند. رابطه اش با بچه های مدرسه خوب است و به خصوص به مشکلات یکی از دختربچه ها که پدر و مادرش با هم اختلاف دارند توجه می کند اما یک دروغ کوچک از طرف همین دختربچه باعث می شود همه اهالی آن شهر کوچک به مرد مظنون شوندو زندگی اش با مشکلات زیادی مواجه شود.

نظر منتقدان:

* رابی کالین (تلگراف): میکلسن که معمولا نقش های همدلی برانگیز بازی نمی کند،در این فیلم می درخشد و بهترین بازی کارنامه اش را ارائه می دهد. «شکار» فیلمی است که پنجه هایش را در گوشت و پوست و استخوان شما فرو می کند.

* دیوید رونی (هالیوود ریپورتر): موتور محرک فیلم، بازی مدز میکلسن است که مخاطب را ویران می کند.

زیبایی بزرگ (Great beauty)

یکی از فیلم های مهمی که امسال در بخش اسکار خارجی زبان حضور دارد، «زیبایی بزرگ» است. فیلم «زیبایی بزرگ» به کارگردانی پائولو سورنتینو نماینده ایتالیا در بخش فیلم خارجی زبان اسکار است. تازه ترین ساخته پائولو سورنتینو نوعی بزرگداشت زوال و شکوه شهر رم در میان رخوت این روزهای ایتالیاست. از «زیبایی بزرگ» به عنوان ادای احترام عصر برلوسکونی به فدریکوفلینی به خصوص فیلم «زندگی شیرین» او یاد می شود.

سورنتینو در سال ۲۰۰۹ رئیس هیئت داوران بخش نوعی نگاه جشنواره کن بود. فیلمسازی را از دهه ۹۰ با ساخت فیلم های کوتاه شروع کرد. فیلم «زیبایی بزرگ» امسال نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی اروپاست.

داستان: تونی سرویلو در این فیلم نقش نویسنده ای سالخورده به نام جپ را بازی می کند. او به لطف رمان معروفی که ۴۰ سال پیش نوشته همیشه مطرح بوده و اکنون در ۶۵ سالگی زندگی یکنواختی دارد. در همان حال که جپ به این فکر می کند که نوشتن را از نو آغاز کند، شیوه زندگی لذت جویانه و ثروت خود را زیر سوال می برد.

نظر منتقدان:

* رابی کالین (تلگراف): ضربه محکمی از طرف سینما که باعث می شود قلبتان منفجر شود روحتان غرش کند و ذهنتان به پرواز درآید.

* ورایتی: سورنتینو همچنان با موضوعات اساسی و مهم درگیر است و از ترکیب خارق العاده جزئیات لحظه ای و تصویر صحنه ها مانند نقاشی استفاده می کند. انتقال شور و عشق از راه روشنفکرانه اش تبدیل به امضای سورنتینو شده است. او در فیلمش وقایع را تحلیل و کالبد شکافی می کند.

در خانه (Dans la maison)

فرانسوا اوزون فیلمساز و فیلمنامه نویس فرانسوی برای ساخت فیلم های «۸ زن» و «استخر» مشهور است. اوزون از اواخر دهه ۸۰ با ساخت فیلم های کوتاه کارش را شروع کرد. اولین فیلم بلندش «دریا راببین» را در سال ۱۹۹۷ ساخت. آثار خوبش را از سال ۲۰۰۰ به بعد ساخته است. «در خانه» آخرین فیلمش، در جشنواره سزار امسال نامزد همه جوایز اصلی شد ولی نتوانست هیچ کدام از جوایز را نصیب خودش کند. «در خانه» درام کمدی جنایی است که کریستین اسکات توماس یکی از بازیگران اصلی اش است. این فیلم بر مبنای نمایشنامه «پسر در آخرین صف» نوشته ژوان مایورگا ساخته شده و فیلمنامه اش را هم خود اوزون نوشته است. «در خانه» موفق شد جایزه جشنواره سن سباستین را از آن خودش کند. فیلم سال ۲۰۱۲ ساخته شده اما مارس ۲۰۱۳ اکران عمومی شد.


داستان: یک معلم فرانسوی که در دبیرستان تدریس می کند، وارد ماجراهای یکی از دانش آموزان خاطی اش و رابطه او با خانواده اش می شود.

نظر منتقدان:

* کلود یا پیگ (یو. اس. آ تودی): فیلم با نگاه پیچیده ای که به روایت دارد، تخیلش و رابطه پویای معلم و دانش آموز، «در خانه» یک اثر هنری استادانه است.

* جوردن هافمن (فیلم دات کام): « در خانه» از نظر ساختاری مانهرانه و از نظر محتوایی پرملاط است و هر کسی را که عاشق قصه گفتن باشد، راضی می کند اما باید اعتراف کنم که فیلم در پرده سومش کمی از نفس می افتد.