وحشتناک ترین فیلم های تاریخ سینما

کافه سینما: سینمای وحشت دامنه وسیعی از فیلم‌ها را در بر می‌گیرد که می‌توان آن‌را به دسته‌های گوناگون تقسیم کرد. از اصلی‌ترین و مهم‌ترین زیرمجموعه‌های فیلم‌های ژانر وحشت، می‌توان به فیلم‌های «اسلشر» اشاره کرد. در این‌جا قصد داريم به بررسی این نوع فیلم‌ها و چگونگي شكل‌گيري و ساخت آن‌ها بپردازيم.

تاريخچه

«اسلشر» (Slasher) در لغت به معناي برنده، تكه‌تكه كننده و يا زخمي كننده است. به طور ساده «اسلشر» فیلمی است از زیرمجموعه‌های سینمای وحشت و دلهره که در آن یک قاتل عموماً روانی، به دنبال قربانیان خود راه می‌افتد و آن‌ها را به فجیع‌ترین شکل ممکن و به‌طور ناگهاني به قتل می‌رساند. تمرکز اصلی این فیلم‌ها بر صحنه‌های خشنی است که از نظر گرافیکی و ظاهری چندش‌آور و ترسناک هستند. احتمالاً «زن سیزدهم» محصول سال ۱۹۳۲ به کارگردانی «جرج آرچنباد»، اولین فیلمی است که از عناصر اسلشر در آن استفاده شده است. «تام چشم چران» ساخته «مایکل پاول» محصول ۱۹۶۰، دومین فیلمی است که آن‌را در ردیف اسشرهای نخستین قرار می‌دهند. به غیر از این دو، فیلم کم شناخته شده «ویلون نیمه شب» محصول ۱۹۶۳، و حتی شاهکار بزرگ ژانر وحشت، «روانی» اثر «آلفرد هیچکاک» هم به نوعی از متقدمین این زیرشاخه ژانر وحشت محسوب می‌شوند. اما اغلب منتقدین و مورخان سینمایی، در این موضوع اتفاق نظر دارند که «هالووین» به کارگردانی «جان کارپنتر» محصول ۱۹۷۸، اولین فیلم حقیقی اسلشر با تمام عناصر مربوط به آن است. دو فیلم دیگر یعنی «جمعه سیزدهم» و «کابوس در خیابان الم» باعث معرفی بیشتر و شهرت گونه اسلشر در دهه ۸۰ شدند.


تعریف و عناصر مهم

«آدام راکوف» نویسنده کتاب «برویم تکه تکه‌شان کنیم» که به بررسی تاریخ سینمای اسلشر پرداخته است، در پاسخ به این پرسش که فیلم‌های اسلشر چه هستند می‌نویسد : بسیاری از مردم فکر می‌کنند فیلم‌های اسلشر را می‌شناسند و تعریفشان از این‌گونه فیلم‌ها، یک قاتل دیوانه است که قربانیان منفعل و بدون کنش خود را سلاخی می‌کند. اما نه تنها این گونه فیلم‌ها از این هم پیچیده‌ترند بلکه تعریفشان هم بسیار سخت‌تر از این حرف‌هاست.

«کارول. جی کلاور»، در کتاب «مردان، زنان و اره برقی»، سعی می‌کند تعریفی جامع نسبت به این گونه فیلم ارائه دهد. او می‌نویسد: قاتلین فیلم‌های اسلشر هرچند محصول یک خانواده و جامعه بیمار هستند، اما هنوز انسانیت در آن‌ها وجود دارد. قربانیان عموماً دختران و زنان زیبا و جذاب هستند، محل وقوع حوادث معمولاً نه در خانه، بلکه در جایی دورافتاده و متروک است، اسلحه و آلات قتل گاهی اوقات بیش از یک اسلحه معمولی و سلاح سرد است، حوادث از زاویه دید قربانی شکل می‌گیرد و پایانی غمبار دارد.


در کتاب «دلهره آورها»، «مارتین رابین» از جنبه‌ای دیگر به قاتلین فیلم‌های اسلشر نگاه می‌کند و آن‌ها را ناشناس و فاقد شخصیت در نظر می‌گیرد. بنا به عقیده او، اکثر قاتلین در این فیلم‌ها در سایه قرار دارند و یا نقابی بر چهره زده‌اند. هویت قاتل را کسی نمی‌داند و از آن‌جا که قربانی هم با نام قاتل آشنا نیست، رمزآلود بودن او بر وحشت دامن می‌زند. «رابین» در کتابش به این نکته اشاره می‌کند که این مخفی بودن، دست فیلم‌سازان این گونه را برای ساخت فیلمشان به دو شکل اصلی «رازآلود بودن» و «پلیسی» باز می‌گذارد.

«هالوین»، «سوزان» و چند فیلم آخر «جمعه سیزدهم» بعد از قسمت سوم در دسته اول جای می‌گیرند. در گروه دوم تماشاچیان به این سمت هدایت می‌شوند که در پایان قاتل اصلی را شناسایی کنند. سه فیلم اول «جمعه سیزدهم»، «کریسمس سیاه» و «اردوگاه محل اقامت» در این گروه جای می‌گیرند.

«ریچار نوول» هم در کتاب «خون بها» عناصر اصلی سینمای اسلشر را این‌گونه توضیح می‌دهد: یک زمینه کاملاً مشخص و ویژه از قاتلی مرموز و قربانیان جوانی که گناه بزرگشان بی خیالي، بی قیدی و سربه‌هوا بودنشان است. «نوول» معتقد است که تمام فیلم‌های اسلشر از فرمول خاصی پیروی می‌کنند که برای ساخت آثار موفق در این زمینه، بايد آن‌ها را به خوبی رعایت کرد.


امروزه فیلم‌های اسلشر بیش از پیش درباره قاتلین سریالی و مرگ‌های خونین و بدن‌های تکه تکه شده است. از سویی دیگر لزوم حضور قربانیان نوجوان و مؤنث، کمتر از گذشته در این گونه فیلم‌ها حس می‌شود. به جای آن، جلوه‌های ویژه که بیش از پیش موفق به ساخت صحنه‌های چندش‌آور، خون‌بار و ترسناک می‌شود، بیشتر استفاده می‌شود که موفق هم هستند. از سویی دیگر فیلمسازان هم سعی در ساخت شرایط و شخصیت‌های خاکستری دارند. نکته مهم دیگری که از مشخصه‌های فیلم‌های اسلشر محسوب می‌شود، دوری کردن از شکنجه در آن‌هاست. هر چه صحنه‌های شکنجه و زجر کشیدن در فیلم بیشتر باشد، اثر از اسلشر بودن دور خواهد بود. به جای آن، باید صحنه‌های کشتار و قتل‌ها، سریع و خون‌بار اتفاق بیفتد. اما این به این معنی نیست که صحنه‌های شکنجه در فیلم اسلشر وجود ندارد. بسیاری از شاخص‌ترین فیلم‌های این ژانر، از جمله «مجموعه اره»، «کشتار اره برقی تگزاس» و «پیچ اشتباهی» از چنین صحنه‌هایی بهره می‌برند.

«وس کریون» کارگردان مشهور فیلم‌های ژانر وحشت، از جمله «کابوس در خیابان الم» می‌گوید: فیلم‌های اسلشر درباره مرگ هستند. مرگ‌هایی ناگهانی و غیرقابل اجتناب. اما شکنجه مرگ تدریجی زجرآوری است که ممکن است به مرگ قربانی منجر نشود. هدف نهایی یک اسلشر مرگ است. باید بکشی و قربانیت بمیرد.


جمع‌بندی

اگر بخواهیم این نظرات را در قالب یک نتیجه کلی بنویسیم، عناصر اصلی فیلم‌های اسلشر این‌ها هستند:

- قاتلی که گروهی از مردم را تعقیب می‌کند و می‌کشد.

- این قاتل از سلاح‌هایی استفاده می‌کند که فراتر از یک اسلحه معمولی یا سلاح سرد است.

- اغلب مرگ‌ها سریع و بدون درد اتفاق می‌افتد.

اما عناصر فرعی که می‌تواند در یک فیلم اسلشر وجود داشته باشد یا استفاده نشود:

- فیلم‌ها معمولاً مقدمه‌ای دارند.

- در محیط خارج از شهر و دورافتاده اتفاق می‌افتند.

- هویت قاتل برای قربانیان ناشناخته و مرموز است.

- آرامش قبل از طوفان در این‌گونه فیلم‌ها وجود دارد.

- قتل‌ها خلاقانه و استادانه انجام می‌شود.

- پیش از انجام یک قتل تعلیق و تنش فراوانی وجود دارد.

- قربانیان یکی یکی کشته می‌شوند.

- تکه تکه شدن بدن در آن‌ها وجود دارد.

- در پایان تنها عده کمی از گروه قربانیان و یا تنها یک نفر که عموماً یک دختر است زنده می ماند.

دسته‌بندی و جداکردن فیلم‌های اسلشر از سایر آثار در ژانر وحشت شاید کار آسانی نباشد... اما با توجه به تعریف‌ها و توضیحاتی که درباره این گونه فیلم‌ها داده شد، در این لیست سعی کردیم بهتر فیلم‌هایی را که به طور درست و واقعی اسلشر هستند، به شما معرفی کنیم.


مرد دیوانه ۱۹۸۲ Madman

دهه ۸۰ را باید سرآغاز و بهترین دوره ساخت فیلم‌های اشلشر دانست. «مرد دیوانه» جزء اولین فیلم‌های کلاسیک اسلشر است که با بودجه‌ای بسیار کم ساخته شد. این فیلم در شکل‌دهی این زیرمجموعه از ژانر وحشت بسیار موفق بوده است.


خانه‌ای در انجمن سری بانوان ۱۹۸۳ The House on Sorority Row

اگرچه نامش مانند یک فیلم نوجوانانه ترسناک است اما از جمله آثاری است که می‌توان به عنوان نمونه‌ای کامل از گونه اسلشر از آن نام برد.


بد بو ۲۰۰۵ Reeker

یک اسلشر یکدست و خوش‌ساخت که از معدود آثاری از این دست است که حال و هوایی ماورایی دارد. شخصیت منفی این فیلم نمونه‌ای موفق در ژانر وحشت است.


شب خاموش، شب مرگ‌بار ۱۹۸۵ Silent Night, Deadly Night

این فیلم در زمان خود بسیار مورد هجمه و انتقاد قرار گرفت. چرا که نام شخصیت منفی فیلم «بابانوئل» است. اما از نظر ساختاری یکی از بهترین فیلم‌های اسلشر تاریخ است.


سوزان ۱۹۸۱ The Burning

برای سال‌های زیاد پیدا کردن نسخه‌هایی از این فیلم به دلیل ممنوعیت نمایش آن در بریتانیا و چند کشور، سخت شده بود. ساختار فیلم اسلشر کلاسیک است که با شروعی آرام به اوجی مناسب دست پیدا می‌کند.


شب جهنمی ۱۹۸۱ Hell Night

«لیندا بلیر» دختر معصوم و تسخیر شده فیلم «جن گیر» حالا که بزرگ‌تر شده، در این فیلم بازی می‌کند.


شرارت ۲۰۰۴ Malevolence

این فیلم ثابت می‌کند که برای ساخت یک اثر خوب و موفق در ژانر خود، لازم نیست حتماً بودجه‌ای هنگفت داشته باشید.


چشمان یک غریبه ۱۹۸۱ Eyes of a Stranger

مانند بسیاری از فیلم‌های دهه ۸۰، این اسلشر هم به خوبی از عده تماشاگران مشتاق این ژانر بر می‌آید.


آن‌سوی نقاب: ظهور لزلی ورمن ۲۰۰۶ Behind the Mask: The Rise of Leslie Vernon

یک کمدی سیاه مستندگونه که به خوبی با عناصر فیلم‌های اسلشر شوخی می‌کند و موفق می‌شود در عین کمدی تبدیل به اسلشری جذاب شود.


ولگرد ۱۹۸۱ The Prowler

ساختار فیلم مانند «ولنتاین خونین من» است. فیلم ساختاری مناسب دارد و بودجه قابل توجه خود را به خوبی به کار برده است.


می‌دانم تابستان گذشته چه کردی ۱۹۹۷ I Know What You Did Last Summer

اگر چه این فیلم در سایه فيلم دیگر «کوین ويلیامسون» فيلم‌نامه نويس، یعنی «جیغ» قرار گرفته است، اما جایگاه خوب خود را یا ساختار منسجم و فیلمنامه مناسبش حفظ کرده است.


دستیار کوچک شیطان ۲۰۰۴ Satan's Little Helper

زمینه کمدی و گره‌های خوب داستانی، از این فیلم اثری موفق در بین فیلم‌های اسلشر به وجود آورده است.


قتل‌های جعبه ابزار ۲۰۰۳ Toolbox Murders

کارگردان «کشتار اره برقی تگزاس» یعنی توب هوپر، فیلمی خوش‌ساخت و وفادار به عناصر اسلشر ساخته است.


ترس از صحنه ۱۹۸۷ Stagefright

یک نمونه کاملاً موفق برای تشخیص تفاوت بین اسلشر و دیگر زیر شاخه‌های ژانر وحشت.


ساتور ۲۰۰۶ Hatchet

تلاشی موفق از بازگشت به سبک اسلشرهای دهه ۸۰ با صحنه‌های پر از کشتار و خونریزی.


آلیس، آلیس دوست داشتنی ۱۹۷۶ Alice, Sweet Alice

یک داستان شوکه‌کننده در سبک اسلشر که فضایی تکان‌دهنده و تأثیرگذار دارد.


بازی کودکانه ۱۹۸۸ Child's Play

اگرچه بسیاری این فیلم را در گونه اسلشر دسته‌بندی نمی‌کنند، اما عناصر نزدیک فراوانی به این‌گونه فیلم‌ها دارد. «چاکی» به قدر کافی برای قرار گرفتن در صف بهترین قاتلین اسلشر مناسب به نظر می‌رسد.


کابوس در خیابان الم ۱۹۸۴ A Nightmare on Elm Street

جدا از بازی‌های خوب و حضور موفق «جانی دپ»، این فیلم پر از ایده‌های خلاقانه برای گسترش این زیر مجموعه، و یک شخصیت منفی ماندگار به نام «فردی» است که جایگاه بزرگ او را در میان فیلم‌های اسلشر نشان می‌دهد.


تنها در تاریکی ۱۹۸۲ Alone in the Dark

کمی عجیب به نظر می‌رسد اما این فیلم اسلشر خوبی با یک قاتل بی‌نقاب و مشخص است. فیلمی ترسناک، مفرح و باستانی خوب و فیلمنامه‌ای قوی است.


دام شیطان ۱۹۸۸ Evil Dead Trap

فیلمی خشن با تصاویر گرافیکی فوق‌العاده از سینمای وحشت ژاپن که همیشه جایگاه ممتازی در این ژانر داشته است. باید تا پایان فیلم را ببینید تا باور کنید که با چه اثر اسلشر خوبی طرف هستید.


مقصد نهایی ۲۰۰۰ Final Destination

این که قاتل فیلم انسان نیست و یا دیده نمی‌شود، گرچه از عناصر اصلی این‌گونه فیلم است، اما باعث نمی‌شود چنین اسلشری را که هر چیز دیگری که لازم است در آن وجود دارد، در این لیست قرار ندهیم. با توجه به این که، قاتل در «مقصد نهایی»، خود «مرگ» است.


جمعه سیزدهم قسمت ۶ : جیسون زندگی می‌کند ۱۹۸۶ Friday the ۱۳th Part VI: Jason Lives

اگر می‌خواهید فقط یکی از فیلم‌های این مجموع را انتخاب کنید، حتما به همین فیلم فکر کنید.


کریسمس سیاه ۱۹۷۴ Black Christmas

یک اسلشر واقعی و جزء پیشتازان این گونه از ژانر وحشت. اگرچه معروفیت «هالووین» بر روی آن سایه انداخته، اما چیزی از ممتاز بودن آن در بین فیلم‌های اسلشر کم نمی‌کند.


جیغ ۱۹۹۶ Scream

اگرچه این فیلم بر اساس نسخه سال ۱۹۸۱ ساخته شده است، اما بهترین فیلم در بین تمام اسلشرهایی است که با این نام ساخته شده‌اند. فیلم از فیلمنامه عالی «کوین ویلیامسون» و کارگردانی بسیار خوب «وس کارون» بهره می‌برد.


هالووین ۱۹۷۸ Halloween

فیلمی که همه‌چیز از آن شروع شد. باید از هالووین برای به‌وجود آوردن این نوع فیلم‌ها سپاس‌گذار بود. موفقیت این فیلم راه را برای ساخت بسیاری از فیلم‌های اسلشر باز کرد و باعث گسترش ژانر وحشت شد. این موفقیت و شهرت «هالووین» را تبدیل به یک اسطوره در میان فیلم‌های اسلشر کرده است.