۶۳۵۱۴۵ ۰۴ آذر ۱۳۹۶ ۰۹:۱۵

۵۰۳۳

چگونگی انتخاب پیانوهای الکترونیکی، دیواری و رویال

با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و بهتر شدن کیفیت ساخت و همچنین برطرف کردن نقایص موجود در پیانوها، رقابت بین شرکت های سازنده و فروشنده ها بسیار نزدیک شده است و همین امر باعث سردرگمی بیشتر علاقه مندان این ساز می شود.

ماهنامه هنر موسیقی - مهران وکیل ها*: علاقه مندان، هنرجویان و حتی نوازنده های پیشرفته، همواره با مشکل انتخاب بین مدل های مختلف پیانو مواجه هستند. مواردی از قبیل کیفیت صدا، تعمیر و نگهداری، زیبایی، قیمت و... کار انتخاب ساز مناسب را دشوار می کند.

در این مطلب سعی شده تا در ارتباط با ویژگی ها، مزایا و معایب هر دسته و مقایسه ای بین عملکرد و ساز و کار آن ها اشاره شود تا علاقه مندان بتوانند در انتخاب ساز با دقت بیشتری تصمیم بگیرند.

چگونگی انتخاب پیانوهای الکترونیکی، دیواری و رویال

الکترونیکی، دیواری یا رویال؟

پیانوهای رویال برای سطوح پیشرفته نوازندگی لازم است (بعد از چهار تا شش سال آموزش). با توجه به اینکه قطعات پیشرفته موسیقی با پیانوهای باکیفیت ضعیف، قابل اجرا نیستند، هنرآموزان حتی نمی توانند با این سازها تمرین کنند. از آنجایی که پیانیست هایی هستند که توسط تمرین با پیانوهای دیواری از نظر تکنیکی به سطح پیشرفته ای دست پیدا کرده اند، این کار شدنی است؛ اما کار سختی است.

هیچ مدرکی مبنی بر ضرورت داشتن پیانوی رویال در به دست آوردن پیشرفت تکنیکی در مراحل مقدماتی وجود ندارد؛ اگرچه تعدادی از مربیان پیانو، داشتن پیانوی رویال را برای تمرین هنرجویان مصمم، ضروری می دانند.

این بحث سرانجام به نفع پیانوهای دیواری ختم می شود، حداقل برای مبتدیان؛ زیرا اجرا با این سازها کمی سخت تر است و شاید برای پرورش اولیه انگشتان بهتر باشند. حتی برای هنرجویان سطح متوسط ممکن است ارجحیت داشته باشند؛ زیرا پیانوهای دیواری به اندازه پیانوهای رویال باکیفیت نیستند و نیاز به مهارت های تکنیکی بیشتری برای نواختن دارند.

برای هنرجویان تا سطوح متوسط، تفاوت های میان پیانوی دیواری و رویال در مقایسه با عوامل دیگر نظیر خلاقیت هنرجو، کیفیت تدریس مربیان، شیوه های تمرین و نگهداری مناسب ساز ناچیز است.

مهم ترین عامل در سازهای آکوستیک (رویال و دیواری) نسبت به سازهای الکترونیک (دیجیتالی)، نگهداری ساز است؛ زیرا پیانوهای آکوستیک حداقل سالی یک بار تعمیر نیاز دارند. به لحاظ کمّی، تعداد سازهای آکوستیکی که نیاز به تعمیر دارند بیشتر است؛ زیرا صاحبان آن ها از این نیاز بی اطلاع بوده اند و در نتیجه، اجرای دینامیک بسیار ضعیف، موزیکالیته۱، دستیابی به تکنیک و یادگیری زیر و بمی مطلق۲ را بسیار دشوار می کند. در عوض پیانوی دیجیتالی نیاز به تعمیر سالانه ندارد.

پیانوهای الکترونیکی

در حال حاضر بهترین پیانوهای دیجیتالی به دلیل کنترل و رنگ صدا، از پیانوهای رویال در سطح پایین تری قرار دارند؛ اما به سرعت در حال پیشرفت هستند. بهترین پیانوهای دیجیتال از نظر به دست آوردن تکنیک با پیانوهای رویال قابل رقابت هستند. البته بلندگوهای ارزان قیمت توانایی رقابت با جعبه صدای پیانوهای رویال را نخواهندداشت و قطعا سازهای الکترونیکی آتی با سیستم صوتی قوی تری به بازار خواهندآمد.

پیانوهای دیواری برتری کافی درباره پرورش تکنیک ندارند تا بتواند استفاده از آن ها را در مقایسه با پیانوهای الکترونیک باکیفیتی که به راحتی در دسترس بوده، ارزان هستند و نیاز به تعمیر و نگهداری ندارند، تضمین کند.

امروزه تحت شرایط ثابت و استفاده روزانه، می توان از سازهای الکترونیک به مدت ۱۰ سال استفاده کرد تا جایی که عملکرد آن ها سخت و همراه با صداهای اضافه شود. دلیل دیگر ارتقای پیانوی دیجیتال بعد از پنج یا هفت سال این است که مدل های جدید بهتر و ارزان تر هستند. از آنجایی که مشکل عمده سازهای الکترونیک، عملکرد کلاویه آن هاست، بهترین راه برای آزمایش این عملکرد اجرای تکنیک تریل۳ سریع است.

به خاطر چند مزیت منحصر به فرد در پیانوهای دیجیتال، اغلب پیانیست های حرفه ای، از هر دو پیانوی دیجیتال و آکوستیک با هم استفاده می کنند. در اینجا به چند دلیل آن اشاره می کنیم:

* با قیمتِ به مراتب کمتری نیست به پیانوهای دیواری، می توانید یک پیانوی دیجیتال نو خریداری کنید که تمام ویژگی های مدنظرتان را داشته باشد: ۸۸ کلاویه، ۱۲۸ پلی فونی۴، هدفون، کنترل صدا، کنترل لمس (تاچ)، قابلیت تقلید صداهای سازهای مختلف، مترونوم، ضبط، خروجی آنالوگ/ میدی۵، انتقال، تغییر کوک و همراهی۶های ذخیره شده.

بسیاری از سازهای الکترونیک امکانات بیشتری دارند، اما این ها، ویژگی های متداولی است که در تمام سازهای دیجیتال وجود دارند.

این نظر که سرمایه گذاری روی یک پیانوی آکوستیک بهتر از یک پیانوی دیجیتال است، چندان درست نیست؛ زیرا هزینه و استهلاک برای یک پیانوی آکوستیکِ نو زیاد است. هزینه نگهداری سازهای آکوستیک درخور توجه است، به خاطر نیاز به کوک و رگلاژ کردن به همراه هزینه تعمیرات دوره ای که حداقل سالی یک باز ضروری است.

* سازهای الکترونیک همیشه کوک هستند. کودکان خردسالی که با این سازها کار می کنند به خاطر کوک دقیق ساز دارای قوه مطلق تشخیص زیر و بمی صدا خواهندشد، اگرچه والدین این را کشف نخواهندکرد؛ زیرا کودکان آزمایش نمی شوند. پیانوهای آکوستیک بلافاصله بعد از کوک شدن، به تدریج از کوک خارج می شوند و بعضی از نت ها معمولا کوک نیستند. از آنجایی که از نظر آماری، تعداد پیانوهای آکوستیک خارج از کوک بیشتر است، کوک بودن پیانوهای دیجیتالی یک مزیت بزرگ محسوب می شود.

* با استفاده از هدفون و پیچ تنظیم صدا، می توانید بدون مزاحمت برای دیگران تمرین کنید. همچنین قابلیت کم کردن صدا در این سازها برای کاهش صدمه دیدن گوش، زمان تمرین پاساژهای۷ قوی، مفید است؛ یک دلیل مهم برای هر فرد در هر سنی.

اگرچه پیانیست های جوان می توانند صداهای بلند را تحمل کنند، به مرور زمان و با رسیدن به ۵۰ سالگی از قدرت شنوایی کاسته می شود و این روند با مسن تر شدن رو به افزایش خواهدبود. حفاظت کردن از گوش ها از ۲۰ سالگی بهترین راه جلوگیری از این روند است.

اگر شما یک نوازنده حرفه ای هستید، باید بدانید که حتی یک ساز الکترونیک (در حالتی که صدای آن خاموش باشد) نیز می تواند به اندازه قابل توجهی برای اطرافیان نویز ایجاد کند. بنابراین اشتباه است اگر تصور کنید صدای یک ساز دیجیتال (یا یک ساز آکوستیک در حالت صامت) کاملا از بین می رود.

* پیانوهای دیجیتالی نسبت به سازهای آکوستیک قابلیت حمل بیشتری دارند. اگرچه مدل های سبک تری هم وجود دارند؛ اما برای تمرین بهتر است از ساز سنگین تر استفاده شود تا در موقع قوی نواختن جا به جا نشود. اما حتی این سازهای دیجیتالی سنگین تر توسط دو نفر قابل حمل است و با ماشین می توان آن ها را جا به جا کرد.

* وزنِ لمسِ8 (تاچ) متغیر بسیار مهم تر از آن است که مردم درک می کنند. البته، قبل از آنکه آن را یک مزیت قلمداد کنید، باید مفهوم وزن لمس را درک کنید. در کل، وزن لمس سازهای الکترونیک از سازهای آکوستیک کمی سبک تر است. این وزن سبک تر به دو دلیل انتخاب شده است: یکی اینکه نواختن را برای نوازنده های کی‌برد9 ساده تر کرده و دیگر آنکه نواختن آن ها را در مقایسه با سازهای آکوستیک ساده تر می کند.

مشکل نواختن با وزن لمس سبک تر این است که نواختن روی پیانو آکوستیک را دشوارتر می کند. وزن لمس سازهای آکوستیک سنگین تر است؛ زیرا اگر بخواهند آن را سبک تر بسازند گران تر می شوند. یک مزیت داشتن وزن لمس بیشتر در ساز آکوستیک این است که می توانید در حین نواختن، کلاویه را بهتر احساس کنید، بدون اینکه ناخواسته، نت های اشتباه را اجرا کنید.

اگرچه این قضیه می تواند به بی دقتی در نواختن، همراه با حرکات اشتباه انگشتان منجر شود؛ زیرا در پیانوی آکوستیک می توان به کلاویه ضربه وارد کرد، بدون اینکه صدایی ایجاد شود. شما می توانید با تمرین روی یک پیانوی الکترونیک با وزن لمس سبک، بر این مشکل غلبه کنید؛ زیرا هر فشار ناخواسته در این ساز صدا ایجاد می کند.

بسیاری از افرادی که تنها روی پیانوی آکوستیک تمرین می کنند، از این موضوع آگاه نیستند که حرکات ناخواسته اشتباهی در انگشتان خود دارند. همچنین وزن لمس سبک برای سرعت بخشیدن در کسب تکنیک های مشکل بسیار مفید است. پس قبل از اینکه تمرین خود را روی پیانوی آکوستیک ادامه دهید، می توانید از سازی با وزن لمس سنگین تر استفاده کنید تا تکنیک مورد نظر را کسب کنید. این فرایند دو مرحله ای بسیار موثرتر از تمرین با کلاویه های سنگین تر است.

* زمانی که تنها از وسایل متداول برای ضبط کردن صدا استفاده کنید، ضبط موسیقی پیانو یکی از دشوارترین کارهاست. در حالی که در پیانوی دیجیتالی، تنها با فشار یک دکمه می توانید کار ضبط را انجام دهید. به راحتی می توانید یک آلبوم از تمام قطعاتی که فراگرفته اید، درست کنید. هر هنرجویی بهتر است از همان ابتدای آموزش خود به ضبط کردن قطعه فراگرفته شده عادت کند. بسیاری از هنرجویان اجرای خود را ضبط نمی کنند و همین امر دلیل نگرانی زیاد دشواری اجرا در حضور جمع می شود.

* اغلب پیانیست هایی که روش های تمرین خوبی را دنبال می کنند و به سطح حرفه ای می رسند، قطعات خود را آهنگ سازی می کنند. پیانوهای دیجیتال ابزار مناسبی هستند برای ضبط و اجرای ساخته های شما با سازها و صداهای مختلف، بدون نیاز به نوشتن نت آن ها.

همچنین می توانید با کمک نرم افزارها یا سخت افزارهای کمکی یک سمفونی کامل را بسازید و در آن، ساز دلخواه خود را بنوازید. نرم افزاری وجود دارد که می تواند ساخته های شما را به نت تبدیل کند. از طرف دیگر، هیچ چیز به اندازه یک ساز رویال باکیفیت نمی تواند در ساخت قطعات به آهنگ ساز کمک کند. حتی صدای یک پیانوی رویال می تواند در بعضی مواقع الهام بخش آهنگ ساز باشد. در نتیجه اگر شما یک آهنگ ساز حرفه ای هستید، سازهای الکترونیک نمی توانند الهام بخش شما باشند؛ هرچند برای قطعات کُرال10 کفایت می کنند.

* زمانی که بتوانید به سرعت به تکنیک های پیشرفت دست یابید، دیگر هیچ چیز نمی تواند شما را از گسترش افق کاری تان از ژانر کلاسیک به ژانرهای جَز11، بلوز12، پاپ13 و غیره باز دارد.

اگر بتوانید ژانرهای مختلف را تلفیق کنید، مرکز توجه طیف بیشتری از مخاطبان قرار خواهیدگرفت و لذت بیشتری از این کار خواهید برد. پیانوهای دیجیتال با استفاده از امکانات خود برای این قبیل موسیقی ها مناسب هستند.

* موارد بالا تنها دلایل مقدماتی برای استفاده از پیانوهای دیجیتال هستند: سازهای الکترونیک هر ساله خیلی زود دچار تغییر و تحول می شوند. یکی از پیشرفت های جذاب، ارتقای مدل ساز به جای ارتقای شبیه سازی صدای ساز است. صداسازی خوب نیاز به حجم زیادی از حافظه و قدرت پردازش دارد که می تواند سرعت عملکرد ساز را کاهش دهد.

همچنین این شبیه سازی صدا تنها محدود می شود به پیانوی اصلی که نمونه سازی صدا برای آن انجام شده است. ارتقای مدل، در چند بعد می تواند انجام شود و به حافظه و نرم افزار کمتری نیاز دارد و ویژگی هایی نظیر پدال ملایم کننده صدا14، کنترل ضربه کلاویه ها و غیره را در بر می گیرد.

* مسئله دیگر بحث کوک است که در پیانوهای دیجیتال امکان تغییر کوک و گام به راحتی انجام می شود، در حالی که بحث تغییر کوک در سازهای آکوستیک بسیار دشوار و تخصصی است.

وزن لمس پیانو به مفهوم اضافه کردن یا کم کردن وزن سرب کلاویه های برای تغییر نیروی لازم برای فشار دادن آن ها نیست. وزن لمس، ترکیبی است از وزن پایین رانش15، لختیِ16 کلاویه ها، چکش ها و نیروی لازم برای تولید حجمی از صدا.

وزن پایین- رانش عبارت است از وزنی که کلاویه ها قبل از اینکه شروع به پایین رفتن کند، تحمل می کند. این وزنی است که توسط وزن سرب ها و غیره تنظیم می شود.

وزن پایین- رانش تمام پیانوها شامل پیانوهای کلاویه سنگین الکترونیکی، به طور استاندارد معادل 50 گرم است و صرف نظر از وزن لمس پیانوها، به مقدار اندکی از پیانویی به پیانوی دیگر متغیر است، البته به اندازه 10 تا 20 درصد در پیانوهای دیجیتالی کلاویه سنگین، نسبت به پیانوهای آکوستیک، سبک تر است. وزن پایین- رانش در کی‌بردهای کلاویه سبک، بسیار سبک تر است.

در حین اجرای پیانو، این وزن 50 گرمی کسر کوچکی از نیروی لازم برای نواختن پیانو است؛ بخش اعظم نیرو برای تولید صدا به کار می رود. در پیانوهای آکوستیک، این نیرویی است که برای انتقال سرعت به چکش ها استفاده می شود.

در سازهای دیجیتالی، واکنش الکترونیکی به حرکت کلاویه و مقاومت مکانیکی، ثابت است. در هر دو مورد، می بایست علاوه بر نیروی لازم برای تولید صدا، بر لختی مکانیزم غلبه کنید.

در سازهای دیجیتالی، لختی اجزای مکانیکی کمتر است؛ زیر در آن ها این لختی فقط مربوط به کلاویه هاست؛ اما در سازهای آکوستیک، لختی چکش ها نیز اضافه می شود. این قضیه حساسیت کلاویه های آکوستیک را به ضربه های احتمالی کمتر می کند.

در نتیجه، زمانی که با سرعت های زیاد یا ضربه های مقطع۱۷ اجرا می کنید، تفاوت بیشتری بین پیانوی آکوستیک و دیجیتالی احساس می کنید تا زمانی که با لگاتوهای۱۸ آرام اجرا می کنید.

وزن لمس میزان تلاشی است که برای تولید حجم مشخصی از صدا به کار می رود و ارتباط زیادی با وزن پایین- رانش ندارد. در پیانوهای آکوستیک، وزن لمس با جرم چکش و میزان صدادهی۱۹ آن ها (میزان سختی چکش ها) مشخص می شود.

تنها طیف محدودی از جرم چکش ها ایده آل هستند؛ زیرا برای ایجاد صدای قوی تر نیاز به چکش های سنگین و برای اجرای سریع، نیاز به چکش های سبک دارید.

وزن لمس، توسط تکنسین پیانو به وسیله تغییر در صدادهی چکش ها نسبت به تغییر در وزن پایین-رانش، قابل تنظیم است. در پیانوهای دیجیتال این امکان توسط کنترل نرم افزار با تغییر در چکش ها سبک تر برای ضربه های سنگین تر و برعکس، قابل تنظیم است که یک پیانوی رویال را شبیه سازی می کند.

هیچ تغییر مکانیکی در وزن پایین- رانش و لختی اجزای مکانیکی ایجاد نمی شود. از این رو زمانی که تنظیم را به چکش های سنگین تغییر می دهید، صدا حالت خفه دارد و زمانی که به چکش های سبک تر تغییر می دهید، صدای شفاف تری به گوش می رسد.

در پیانوهای دیجیتالی تغییر وزن لمس بدون تاثیر معکوس بر صدا راحت تر انجام می شود؛ زیرا چکشی برای تنظیم وجود ندارد. بیشترین حدِ شدت صدا در پیانوهای دیجیتالی محدود می شود به قدرت بلندگوها، اما در پیانوهای رویال بیشترین حد شدت صدا بسیار بیشتر است.

می توان نتیجه گرفت که اختلاف کمی بین وزن لمس در پیانوهای دیجیتالی و رویال وجود دارد و در پیانوهای رویال اندکی سنگین تر است؛ اما این تفاوت به اندازه ای نیست که سبب بروز مشکل جدی انتقال از یکی به دیگری شود.

این ترس که تمرین کردن با یک ساز دیجیتال باعث می شود نتوانیم با یک ساز رویال اجرا کنیم بی مورد است: در حقیقت به راحتی می توان بعد از تمرین با یک ساز دیجیتال، به یک پیانوی رویال عادت کرد. یک استثنا زمانی است که پیانوی آکوستیک، رگلاژ۲۰ نباشد که در این صورت اجرا با آن بسیار سخت تر از یک ساز دیجیتال است.

متاسفانه بیشتر پیانوهای آکوستیک به درستی نگهداری نمی شوند و به همین خاطر نواختن با آن ها دشوار است. بسیاری از مدرسان تصور می کنند که تمرین کردن با یک ساز الکترونیک موثر نخواهدبود؛ زیرا هنرجویان نمی توانند همان قطعه را با ساز آکوستیک بنوازند، اما مشکل از ساز آکوستیک است، نه ساز الکترونیک؛ زیرا به درستی نگهداری نشده است.

از این رو به هنرجویانی که با ساز دیجیتال کار می کنند، توصیه می شود که هر از گاهی با ساز آکوستیک نیز تمرین کنند؛ زیرا تفاوت هایی وجود دارد و مدت زمانی طول می کشد تا نحوه اجرا روی ساز آکوستیک را فراگیرند.

در سازهای الکترونیک صدا به واسطه نرم افزار تولید می شود، به همین دلیل شبیه سازی وزن لمس دقیق سازهای رویال بسیار سخت است. یاماها۲۱ این مشکل را با قرار دادن مکانیزم واقعی پیانوی رویال حل کرده است (مدل آوانته گرند۲۲) که باعث افزایش قیمت دو برابری آن نسبت به سایر مدل ها شده است؛ اما زا آنجایی که صدا توسط ضربه چکش ها به سیم ها ایجاد نمی شود، حس یکسانی را به وجود نمی آورد.

اما سوال نهایی این است: آیا یک ساز دیجیتال باید دقیقا از یک ساز آکوستیک تقلید کند یا می بایست ویژگی های خودش را داشته باشد تا بر بهترین ساز آکوستیک برتری داشته باشد؟

در حال حاضر، تقلید دقیق، بسیار مهم است؛ زیرا پیانیست های کنسرتی با پیانوهای آکوستیک اجرا می کنند و کسی نمی تواند پیش بینی کند که روزی پیانوهای دیجیتال جایگزین پیانوهای خوب آکوستیک شوند. آن روز ممکن است به زودی برسد، زیرا:

۱. سازهای الکترونیک روز به روز پیشرفت می کنند؛
2. تعداد کثیری از پیانیست ها از پیانوهای دیجیتالی نیز استفاده می کنند؛

۳. توسط بلندگوهای بهتر، خیلی زود یک پیانیست قادر خواهدبود یک کنسرتو۲۳ را قدرتمندتر از یک ارکستر بنوازد، در صورتی که حتی امروزه یک پیانیست با بهترین پیانوی آکوستیک نمی تواند با حجم صدایی قوی تر از یک ارکستر بنوازد.

امروزه برای برخی از کنسرت های پاپ، پیانوهای دیجیتال جایگزین پیانوهای آکوستیک شده اند.

سایز یک دوم و سه چهارم برای پیانوی دیجیتال می تواند از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه باشد. می توان آن ها را به مدرسان پیانو و مدارس موسیقی فروخت یا اجاره داد که می توانند این سازها را به هنرجویان جوان تر اجاره دهند و یک درآمد اضافی از این طریق به دست آورند. امروزه در دسترس نبودن پیانو برای هنرجویان کم سن با انگشتان کوچک یک عامل مهم محدودکننده است.

پیانوهای کوچک می تواند از نظر مالی برای شرکت های تولیدکننده سودآور باشد؛ زیرا این پیانیست های کوچک به زودی به پیانوهایی با سایز بزرگ، نیاز پیدا خواهندکرد.

اگر یک مبتدی هستید، پیانوی دیجیتال یک پیشنهاد بسیار ایده آل برای شماست تا زمانی که بتوانید هزینه خرید و فضای مناسب یک ساز رویال را فراهم کنید؛ به ویژه که از نظر اقتصادی قیمت یک پیانوی دیجیتال در قیاس با یک پیانوی رویال ناچیز است و می تواند امکاناتی را به شما بدهد که یک پیانوی رویال نمی تواند.

پیانوهای دیواری

پیانوهای دیواری ارزان تر از پیانوهای رویال هستند و فضای کمتری اشغال می کنند. پیانوهای رویال برای اتاق های کوچک، صدای زیادی ایجاد می کنند که شاید نتوان زمانی که در جعبه صداساز باز است، از تمام حجم صدای آن ها استفاده کرد؛ زیرا در این صورت نه تنها به گوش پیانیست، بلکه به گوش افراد دیگری که در آن خانه هستند، آسیب وارد می شود.

دارندگان یپانوهای دیواری معمولا بررسی صدادهی چکش ها را نادیده می گیرند؛ زیرا این نادیده گرفتن سبب صدادهی بیشتر ساز می شود. از آنجایی که پیانوهای دیواری، سازهای بسته ای هستند، این نادیده گرفتن خیلی به چشم نمی آید.

سازهای دیواری همچنین هزینه نگهداری کمتری دارند؛ زیرا تعمیرات گران قیمت، مقرون به صرفه نیست و انجام نمی شود. اگرچه پیانوهای دیواری باکیفیتی وجود دارند که از نظر احساس و صدا با سازهای رویال رقابت می کنند، اما هزینه آن ها به اندازه ساز های رویال گران است.

در بین سازهای دیواری، اسپینت24ها سازهای کوچکی هستند و جزو ارزان ترین پیانوها محسوب می شوند؛ اما بیشتر آن ها صدای رضایت بخشی ندارند؛ حتی برای هنرجویان.

ارتفاع کوتاه اسپینت ها، طول سیم ها را محدود می کند که عامل اصلی در محدود کردن صدای خروجی است. در تئوری، در محدود تریبل25 باید صدای رضایت بخشی ایجاد شود (چون در آن ناحیه محدودیتی برای طول سیم وجود ندارد، حتی در اسپینت ها)؛ اما بیشتر اسپینت ها به دلیل کیفیت بد ساختارشان در صدای تریبل نیز ضعیف هستند.

در نتیجه برای خرید یک اسپینت همیشه صدای زیر و بم آن را آزمایش کنید و آن را با صدای یک پیانوی بزرگ مقایسه کنید. پیانوهای دیواری کنسولی۲۶ یا دیوارهای بزرگ تر برای هنرجویان مناسب هستند. پیانوهای دیواری قدیمی با کیفیت صدای ضعیف، فارغ از اندازه آن ها قابل بازیابی و تعمیر نیستند.

پیانوی دیواری را بیش از حد نزدیک به دیوار قرار ندهید؛ زیرا حجم صدای آن را کم می کند. برای مستقر کردن پیانو ابتدا آن را نزدیک دیوار قرار دهید.، سپس هم زمان با دور کردن پیانو از دیوار، نت دوی میانی را اجرا کنید، تا جایی که بیشترین صدا را بشنوید.

پیانوهای رویال

مزیت اغلب پیانوهای رویال، محدوده دینامیکی قوی تر، ساختار باز که صدا می تواند آزادانه در جریان باشد (که کنترل و توصیف بهتری را میسر می کند)، صدای غنی تر، تکرار سریع تر، عملکرد نرم تر (استفاده از نیروی جاذبه به جای فنر بازگرداننده)، پدال ملایم واقعی، صدای بهتر (قابلیت کوک دقیق تر) و ظاهر بسیار تاثیرگذار است.

تنها استثنا، در کلاس رویال کوچک۲۷ (اندازه ای کمتر از یک متر و ۶۸ سانتی متر) است که صدای آن ها رضایت بخش نیست و ساز رویال واقعی نیست. بعضی از شرکت های سازنده، رویال های کوچکی را تولید کرده اند که کیفیت صدای مطلوبی دارند.

رویال های بزرگ تر را می توان به دو گروه عمده تقسیم کرد: رویال هنرجویی (اندازه ای کمتر از یک متر و ۹۰ سانتی متر) و رویال کنسرتی (که اندازه آن به سه متر هم می رسد). رویال های کنسرتی محدوده دینامیکی۲۸ بیشتر، کیفیت صدای بهتر، عملکرد فوق العاده و کنترل صدای بهتری دارند.

در پیانوهای رویال نیاز به بررسی صدادهی چکش ها، بیشتر از پیانوهای دیواری است: در غیر این صورت صدای آن ها، بیش از حد تیز یا خشن می شود که دارنده آن ها ترجیح می دهد درب جعبه صدای پیانو را حین اجرا ببندد. البته از نظر تکنیکی نواختن با درب بسته پیانو هیچ مشکلی ندارد؛ اما افرادی که کمی وسواس دارند از این نوع تمرین دلسرد می شوند.

برای اجرا در رسیتال۲۹ها، درب پیانو را برای کیفیت صدای بهتر باز می گذارند. در نتیجه بهتر است قبل از اجرا در یک رسیتال، در منزل نیز با درب باز تمرین کنید. در اتاق ها و سالن های بزرگ برگشت صدای کمتری وجود دارد که در نتیجه غرش پرسر و صدایی را که در اتاق کوچک به وجود می آید، نخواهید شنید.

سالن کنسرت صدا را جذب خواهدکرد، پس اگر شما به تمرین در فضاهای کوچک عادت کرده اید، موقع اجرا در شنیدن صدای ساز خود دچار سختی می شوید. یکی از بزرگ ترین مزایای پیانوهای رویال، استفاده از نیروی جاذبه برای برگشت چکش ها است.

در پیانوهای دیواری این نیروی برگشت توسط فنرها ایجاد می شود. نیروی جاذبه در همه کلاویه ها ثابت و یکنواخت است در صورتی که نیروی برگشت در فنرها و اصطکاک یکسان نیست و یکنواختی در کلاویه های پیانوهای دیواری کمتر احساس می شوند. یکنواختی کلاویه ها، مهم ترین ویژگی پیانوهای باکیفیتِ رگلاژشده است.

اغلب هنرجویانی که با پیانوهای دیجیتال یا دیواری تمرین کرده اند، با دیدن ظاهر پیانوهای رویال در رسیتال ها و مسابقات، دچار هراس می شوند؛ اما اجرا با این پیانوهای رویال خیلی ساده تر از پیانوهای دیواری است.

همچنین هنرجویان پیشرفته به خاطر سرعت و یکنواختی کلاویه ها، اجرای قطعات با پیانوهای رویال را راحت تر خواهندیافت. رسیدن به تکنیک های پیشرفته توسط ساز رویال نیاز به زمان کمتری دارد. علت این است که در تمرین با سازهای دیواری با کیفیت بد، عادت های بدی در شما ایجاد خواهدشد.

برخی از افراد با فضاهای کوچک در این کشمکش هستند که پیانوی رویال بزرگ، حجم صدای بیش از حدی ایجاد خواهدکرد؛ اگرچه صدای زیاد مشکل اصلی نیست؛ زیرا می توان درب ساز را بست. همین طور فرق زیادی بین حجم صدای رویال متوسط و بزرگ وجود ندارد. این انعکاس و برگشت صداست که آزاردهنده است که می توان با مفروش کردن کف اتاق و عایق صوتی کردن یک یا دو دیوار از این انعکاس چندباره صدا جلوگیری کرد.

نتیجه گیری

در این مقاله به بررسی پیانوهای الکترونیک و آکوستیک پرداختیم و معایب و مزایای هر مدل را بیان کردیم. برای هنرجویان مبتدی و برای افرادی که محدودیت مالی دارند، بهترین گزینه، پیانوی الکترونیکی است؛ زیرا با توجه به قیمت کم، امکانات زیادی دارد، در پرورش تکنیک های پیشرفته موثر است و نیاز به نگهداری و تعمیر ندارد.

پیانوهای آکوستیک دیواری به دلیل جنس و حجم صدا و زیبایی ظاهری بر سازهای الکترونیکی برتری دارند؛ ولی در پرورش تکنیک های پیشرفته تفاوت چندانی با سازهای الکترونیک ندارند. علاوه بر این، نیاز به تعمیر و نگهداری را باید همیشه درباره آن ها درنظر گرفت.

پیانوهای رویال، به دلیل قیمت گران و ابعاد بزرگ تر، تنها برای هنرجویان و نوازنده های حرفه ای که فضای مناسبی دارند، توصیه می شوند. گرچه این سازها در بهترین سطح کیفی قرار دارند؛ اما مسئله تعمیر و نگهداری درباره آن ها کاملا ضروری است.

* کارشناس ارشد مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی شریف

پی نوشت ها:

۱. Musicality
2. Absolute Pitch
۳. Trill
4. Polyphony
۵. Midi
6. Accompaniment
۷. Passage
8. Touch weight
۹. Keyboard
10. Chore
۱۱. Jazz
12. Blues
۱۳. Popular music
14. Soft pedal
۱۵. Down weight
16. Inertia
۱۷. Staccato
18. Legato
۱۹. Voicing
20. Regulation
۲۱. Yamaha
22. Avante Grand
۲۳. Concerto
24. Spinet
۲۵. Treble
26. Console uprights
۲۷. Baby garand
28. Dynamic range
۲۹. Recital

منابع:

1. Chang, Chuan C., (2016), Fundamentals of Piano Practice, 3nd Ed, July 28.
۲. Pianoteq, https://www.Pianoteq.com
3. Reblitz, Arthur, (1993), "Piano Servicing", 2nd Ed.
۴. Sethares, William A., (۱۹۹۴), "Adaptive Tuninig formusical Scale", J. Acount. Soc. Am. ۹۶(۱), July.