خیزش دوباره تلویزیون با تولیدات بین‌المللی

ماهنامه پیشه و تجارت - ترجمه سید حسین رسولی: مینی سریال «مدیر شب» یک مینی سریال جاسوسی با بازی تام هیدلستون و هیولوری بر اساس رمانی به همین نام از جان لی کاری است. قسمت آخر آن یکشنبه شب مه آوریل سال ۲۰۱۶ در بریتانیا روی آنتن رفت ولی این سریال در همین جا متوقف نخواهدشد. درواقع این سریال محصول مشترک شبکه بی بی سی بریتانیا و شبکه ای م سی آمریکاست. ۳۰ میلیون دلار (هر قسمت ۵ میلیون دلار) هزینه سریال شده است.

این سریال در چندین لوکیشن از جمله اسپانیا، مراکش، سوییس و مصر جلوی دروبین رفته که نشانگر یک سریال پرهزینه است. سریال «مدیر شب» یک اثر پرزرق و برق دار است که تنها در مکان های مجللی همچون لس آنجلس، ونکوور و آتلانتا فیلمبرداری نشده و به تماشاگران نشان داد که چطور در برابر مصرف سریال های تلویزیونی محدود شده اند.

با همین نمونه مشخص می شود که تغییرات تلویزیون محسوس و آهسته است. مخصوصا اینکه درام های تلویزیونی به یک تشخص خاصی رسیده اند. در چند سال گذشته شاهد افزایش تولیدات بین المللی بوده ایم. سریال های تلویزیونی که توسط چند کشور تولید می شوند هزینه بیشتر و مکان متنوع تری برای فیلمبرداری دارند.

دهه ها طول کشید تا تولیدات بین المللی این روزگار شکل بگیرند. مهم تر از همه در کشور آمریکا رشد ناگهانی این برنامه ها را شاهد هستیم به ویژه اگر با دید آمریکایی هم به آن نگاه کنیم، در «میپ کام» نمایشگاه سالانه برنامه های تلویزیونی که در آن نمایندگان استودیوهای تلویزیونی و پخش کنندگان از سراسر جهان برای خرید و فروش برنامه ها و فرصت های جدید جمع می شوند؛ این مدیران تلویزیونی درباره «عصر طلایی جدید درام تلویزیونی» در کنار تولید مشترک بین المللی حرف می زنند.

«ماریان گری» تهیه کننده، در مورد گذار و تغییرات برنامه های تلویزیونی از یک نقطه نظر اروپایی می گوید: «تولیدات اروپایی به میزان بیشتری از همکاری های بین الملی احتیاج دارند. بودجه اروپایی ها از آمریکایی ها کمتر است. ساخت سریال ها با زبان انگلیسی برای فروش به کشورهای دیگر این روزها یک بلیت برنده مخصوصا برای آمریکایی ها است. بیشتر درام های تلویزیون و سریال های بی بی سی به طور کلی از طریق شبکه هایشان تامین مالی می شدند. فکر می کنم این چیزی است که نسبت به گذشته تغییر کرده است. الان امکان ندارد تا سریال های بی بی سی بتوانند خودشان را از لحاظ مالی تامین کنند و احتیاجی هم به این کار نیست چون با مشارکت جهانی ساخته می شوند.»

این افزایش در تولید بین المللی برای بینندگان محسوس نیستند. بسیاری از سریال های انگلیسی زبان وارداتی از کشورهایی همچون بریتانیا و نیوزلند می آیند. در همین راستا ممکن است برخی از بینندگان تلویزیون بعد از اینکه بدانند سریال هایی مانند «دانتون ابی» و «شرلوک» از کمک مالی آمریکایی بهره مند شده اند؛ شگفت زده شوند.

حالا دیگر شبکه های آمریکایی دیگر سریال های خارجی با زبان انگلیسی را نمی خرند یا دست به بازسازی سریال های کشورهای دیگر نمی زنند بلکه در تولید و ساخت سریال های جهانی سرمایه گذاری می کنند.

چه چیزی باعث تولید سریال های بین المللی می شود؟

تولید سریال های تلویزیونی را برای درک راحت تر هدف این مقاله به چهار دسته تقسیم می کنیم:

۱. تولیدات ملی که صرفا برای بینندگان داخلی طراحی می شوند. همان طور که بازار رقابت تلویزیون های آمریکایی و اروپایی رقابتی تر می شوند از جمله تلویزیون های کابلی، پخش خانگی، سرویس های VOD- بازار ساخت سریال ها هم داغ تر می شود و این چیزی است که باعث بروز شدن سریال ها هم می شود.

۲. تولیدات ملی که برای بینندگان جهانی طراحی می شوند. (این بخش شامل سریال هایی است که در ابتدا برای مخاطبان داخلی ساخته می شوند و سپس بینندگان جهانی پیدا می کنند و شرکت های بین المللی مانند کمپانی های دانمارکی و فرانسوی آن را توسعه می دهند.)

۳. تولیدات جهانی که کنترل بخش اعظم تولید هنری آنها در اختیار تیم سازنده تلویزیونی یک کشور است. (این بخش شامل سریال هایی مانند «شرلوک»، «دانتون ابی» و «هانیبال» می شود)

۴. تولیدات جهانی با چندین بازار بین المللی که بازارهای جهانی برابر هم دارند. (این گونه شامل سریال هایی مانند «مدیر شب»، «آخرین پلنگ ها» و «بر فراز دریاچه» می شود) منظور این است که این سریال ها توسط چند کشور تولید می شود.

راه دیگری هم برای شناخت تفاوت این سریال ها وجود دارد. مثلا سریال «شرلوک» که یک تولید بریتانیایی با بهره گیری از منابع جهانی است راه و روش بریتانیایی دارد و در برابر سریالی مانند «مدیر شب» قرار می گیرد که یک همکاری مشترک جهانی است و با بودجه، تصمیم گیری و فیلمنامه جهانی ساخته شده است. یا حداقل باید این سریال را انگلیسی/ آمریکایی بدانیم.

ایالات متحده آمریکا به خاطر میزان قابل توجه بینندگان سریال های تلویزیونی یک شریک مهم در تولید سریال های جهانی است. مثلا پرونده کنجکاوی برانگیز «هانیبال» تولید مشترک «ان بی سی»، «سونی پیکچرز» و «تلویزیون جهانی گامونت فرانسه» است.

شبکه گامونت بخش قابل توجهی از هزینه های فیلم را تامین کرد و این موضوع رابطه یک برنامه نسبتا ارزان قیمت برای تولید و نمایش در شبکه ان بی سی را نشان می داد. شبکه گامونت وقتی شبکه ان بی سی را از پروژه بیرون راند این برنامه برایش دیگر سودآور نبود. برای اینکه مقدار قابل توجهی از بینندگان فراوان آمریکایی خودش را از دست داد.

«دیوید نوینس» مدیر بخش سرگرمی های شبکه ان بی سی در گفت و گو با «ورایتی» درباره عواملی که باعث می شود یک پروژه تولید مشترک جهانی خوبی بشود، چنین می گوید:

«زمانی تولید یک پروژه مشترک بین المللی مهم تر می شود که احساس کنیم یک ارتباط مساوی در بازار جهانی بر مبنای ساخت و تاریخ فرهنگی مشترک وجود دارد. وقتی شما بکی برنامه ای دارید که به طور ذاتی آمریکایی است و در یک شهر آمریکایی بنا می شود دیگر نیازی به همکاری با جای دیگر ندارید. تنها زمانی این کار را انجام می دهیم که یک مزیت مالی مشخصی در میان باشد.»

تامین سرمایه سریال ها

اگرچه تولیدات جهانی سریال ها به خصوص در همکاری با بریتانیا در حال افزایشند مخصوصا در کشور آمریکا؛ اما این موضوع تاریخچه طولانی در کشور آمریکا دارد. نام آن «PBS'Master piece» است که در سال 2011 جشن چهلمین سالگرد کاری خودش را مخصوصا در همکاری با بی بی سی جهانی جشن گرفت.

برکا ایتون، تهیه کننده اجرایی«Master piece» در گفت و گو با «گاردین» درباره میراث ماندگار تولیدات برنامه های تلویزیونی بریتانیا در اشتراک با آمریکا گفت: «فکر می کنم کمپانی ما در حدود نیم میلیارد دلار در بخش درام های بریتانیایی هزینه کرده است. حالا چه در بخش تامین هزینه تولید، خریدن حق و حقوق کار یا تبلیغات یک درام تلویزیونی.»

حضور ستاره ها در تولید سریال

بازار غیررقابتی تولیدات جهانی در سال های اخیر به شدت داغ تر شده است. کمپانی های تبلیغاتی آمریکایی، شبکه های آمریکایی و شبکه های آنلاین اینترنتی مانند «نتفلیکس» و «آمازون» علاقه بیشتری به تولیدات جهانی نشان داده اند. برای مثال به مینی سریال «جنگ و صلح» آمریکایی- بریتانیای نگاه کنید. پنج یا ۱۰ سال پیش این برنامه ممکن بود فقط در آمریکا (PBS) ساخت شود.

کمپانی «وین استاین» این پروژه را از PBS دور نگه داشت و در یک کار مشترک با شبکه بی بی سی آن را تولید کرد و در کشور آمریکا در شبکه های «آی اندای» و «تاریخ» روی آنتن رفت. بودجه آنها به کار اجازه داد تا همه بازیگران ستاره بتوانند در کشورهای لیتوانی، بتونی و روسیه جلوی دوربین بروند.

موفقیت سریال «جنگ و صلح» در تامین سرمایه هو مخاطب حالا الهام بخش برنامه های مشترک بین المللی دیگر مانند «بینوایان» شده است که «اندرو دیویس» نویسنده «جنگ و صلح» را هم به این پروژه متصل کرده است.

در جای دیگری (دقیقا در ایتالیا) شاهد لباس های مخملی برای تولید سریال تلویزیونی «مدیچی: اربابان فلورانس» که داستان رشد و به قدرت رسیدن خانواده فلورانسی دوران رنسانس را نشان می دهد. فیلمبرداری در رم و فلورانس شامل دسترسی بی سابقه به کلیسای سن لورنزو و جاهای دیگر بود.

نمونه هایی از دیگر همکاری های بین المللی در آمریکا در حال پخش مانند «اوتلندر»، «پنی دردفول»، «هیومانز»، «دیمونز داوینچی» و «میسینگ» بودند. این کار تنها برای سود مالی صورت می گیرد.

شبکه پیچیده مالی تولیدات بین المللی

در چه نقطه ای یک نمایش تلویزیونی تبدیل به یک تولید جهانی می شود؟ سریال «بازی تاج و تخت» اگرچه در خارج از آمریکا جلوی دوربین می رود ولی یک درام کاملا آمریکایی است به خاطر این که تهیه کنندگان و نویسندگان آن آمریکایی هستند. حق و حقوق آن متعلق به شبکه «اچ بی او» است، با اینکه بازیگران جهانی در مناطقی مانند ایرلند شمالی جلوی دوربین می روند.

در همین حین مبالغی از بخش تولید فیلم توسط یک کمپانی ایرلند شمالی پرداخت می شود. طبق گفته «international Business Times» بخش سینمایی ایرلند شمالی ۳.۱۵ میلیون دلار بودجه به سریال «بازی تاج و تخت» برای چهار فصل پرداخت کرده و چیزی در حدود ۱۰۸ میلیون دلار درآمد را به این منطقه آورده است.

کایتل برت، منبع: denofgeek