کامران تفتی: جای کسی را تنگ نکردم

هفته نامه همشهری جوان - محمدرضا کاظمی: شبکه نسیم روی دور تولید برنامه افتاده است و برای جذاب شدن برنامه هایش سراغ سوژه ها و چهره های مختلف می رود. در میان ایده های جدید این شبکه برنامه «وقتشه» با اجرای کامران تفتی مورد توجه ما قرار گرفت؛ برنامه ای که دست روی سوژه مهم ازدواج گذاشته، اما این برنامه که از همان ابتدا و به دلیل سبک اجرای تفتی با حرف و حدیث هایی همراه بود، در فرم و محتوا کم و کاستی هایی دارد. مواردی که اگر سازندگان برنامه در همین ابتدای راه به فکر رفع آنها نباشند، نمی توانند به پر بیننده شدن برنامه شان امیدوار باشند.

مواردی مثل سبک اجرای تفتی، عدم جمع بندی و نتیجه گیری در هر قسمت، استفاده از سبک و سیاق برنامه های موفق قبلی شبکه نسیم مثل خندوانه و دورهمی برای استفاده از مهمان های درون استودیو و ... استفاده از سلبریتی ها در برنامه و ... جزء نکاتی بود که دوست داشتیم در مورد تک تک آنها با کامران تفتی مجری این برنامه گپ بزنیم اما این روزها او چند جای مختلف سرش گرم بود و به دلیل کم بودن زمان نشد همه این موضوعات را باز کنیم ولی تا آنجا که راه داشت، با او گپ زدیم.

شما از ابتدا در جریان تولید این پروژه قرار داشتید یا صرفا مدتی قبل از شروع برنامه برای اجرا وارد مذاکره شدید؟

- من از اول در تیم تولید این برنامه بودم و در هشت ماه پیش تولید «وقتشه» در کنار آن حضور داشتم. این کار به نظرم از لحاظ تولیدی نسبت به برآوردهای شبکه نسیم و برنامه هایی که در این مقیاس ساخته می شود، عجیب و غریب است.

از چه نظر عجیب و غریب؟

- از لحاظ تولید، چون ابوالفضل صفری و گروه خوشفکری که در کنارش بودیم سوژه پر ریسکی را برای پرداختن در این برنامه قبول کرد.

البته به کمتر برنامه ای می شود از این جور صفت ها داد، حالا شما در این برنامه به دنبال چه چیزی هستید، هدف «وقتشه» دقیقا چیست؟

- در برنامه «وقتشه» دو هدف کلی وجود دارد، یکی این که برای ازدواج جوانان که در کشورمان هیچ کار جدی در این سال ها صورت نگرفته، کاری انجام دهیم. در طول این سال ها در تلویزیون هیچ برنامه ای به طور حرفه ای در این زمینه ساخته نشده است و اکثر آثار برنامه های گفتگو محور ساده ای بودند که مردم به صورت تلفنی سوالات شرعی و غیر شرعی خودشان را مطرح می کردند و کارشناس هم در مورد آنها حرف می زد.

یعنی اعتقاد دارید تا قبل از برنامه شما هیچ حرکت به دردبخوری در زمینه ازدواج صورت نگرفته؟

- «وقتشه» تنها برنامه ای است که جسارت کرده سراغ این موضوع برود و مباحث جدیدی در این زمینه را مطرح کند، مباحثی مثل این که آیا دو جوان باید قبل از ازدواج عاشق شوند یا نه؟ رابطه داشته باشند یا نه؟ دوران نامزدی چطور باید بگذرد؟ خواستگاری چطور است؟ و طلاق چرا زیاد شده؟ در برنامه ما به تمام این سوالات به صورت کارشناسی و علمی پرداخته شده.

هدف دوم برنامه «وقتشه» چیست؟

- هدف دوم برداشتن مانعی که بین مخاطب و تلویزیون است. فکر می کنم همه قبول دارند که یکسری تابوها بین مردم و تلویزیون وجود دارد و ما خواستیم آنها را بشکنیم و کاملا راحت و بی دغدغه حرف های مان را بزنیم. ما به دنبال یک رئالیتی شو (به معنای واقعی کلمه) رفتیم و خواستیم آدم هایی را رو در روی مردم بنشانیم که کاملا شبیه به خود آنها هستند، یعنی زندگی واقعی شان را به تصویر بکشیم تا با ما هم ذات پنداری کنند.

در این دو هفته که از پخش برنامه می گذرد استقبال از آن چطور بوده؟

- برنامه تازه 12 قسمت است که روی آنتن رفته و در همین چند قسمت، قدم های بزرگی برداشته است و حس می کنم با توجه به این تعداد پخش، خوب دیده شده. از قسمت دوم و سوم حس می کنم بینندگان برنامه سیر صعودی گرفتند و مردم کنجکاو شدند کار را ببینند. خوشبختانه نگاه سازمان صدا و سیما هم نگاه مناسبی به برنامه است و امیدواریم که حمایت ها ادامه داشته باشد تا بتوانیم هدف های مان را محقق کنیم.

اشکالی ندارد چندتا نقد از برنامه تان بکنیم؟

- نه، اتفاقا استقبال هم می کنم.

اولین و بزرگ ترین نکته منفی برنامه «وقتشه» این است که موضوعات هر قسمت را ابتر می گذارد. یعنی شما در طول یک برنامه کامل از طریق صحبت های خودت، گفتگو با مهمان ها و آیتم های مختلف و ... یک موضوعی را باز می کنید اما در انتها بدون هیچ جمع بندی و نتیجه گیری آن را رها می کنید.

- ما قرارمان این است که مردم را نصیحت نکنیم و به آنها حکم ندهیم. یعنی دنبال این نیستیم که به مخاطب مان بگوییم اگر این جور باشید به نتیجه خوبی می رسید، این جور باشید اوف می شوید! به نظر من اگر طرح موضوع درست باشد و پرداخت خوبی روی آن صورت بگیرد، خود فرد به جواب می رسد. مسلما ما وقتی راجع به این که جوان باید پیش از ازدواج کار داشته باشد حرف می زنیم، در مورد بزرگ ترین معضل ازدواج جوانان یعنی بیکاری صحبت می کنیم، یا مسائلی مثل مسکن و درآمد جوانان (که از دیگر معضلات اصلی جوانانی است که ازدواج نکرده اند) را به طور نامحسوس و بعضا محسوس مطرح می کنیم ولی در انتها حکم نمی دهیم.

بحث حکم دادن نیست، چرا به این جوان نمی گویید که برای حل این معضلات چه راهکارهایی وجود دارد؟

- من که نمی توانم در مورد بیکاری جوان ها، آنها را موعظه کنم و بگویم خودت را تکان بده و فلان کار را بکن. این مدل حکم دادن با هدف برنامه ما منافات دارد. ما وظیفه طرح مسئله را داریم و امیدواریم مسئول مرتبط با موضوع این حرف ها را بشنود و کارشان را درست کند. خود جوان هم بشنود و بداند که مثلا معضل بیکاری، با ماندن در خانه درست شدنی نیست.

به قول عادل فردوسی پور، اجازه دارم قانع نشوم؟! به نظر من چنین چیزی در یک برنامه تلویزیون باگ محسوب می شود. وقتی شما در طول یک برنامه کامل راجع به یک موضوع خاص صحبت می کنید، باید راهکار مناسب آن موضوع را هم ارائه کنید.

- من هم می پذیرم که این مسئله باگ است، اما در برنامه شصت دقیقه ای که البته بدون حساب آیتم ها و بخش های ویژه چیزی حدود ۴۰ دقیقه می شود، نمی توان هم طرح موضوع کرد، هم آن را واکاوی کرد و هم به جواب و راهکار رسید. اگر برنامه فرصت بیشتر داشته باشد می توان این بخش را هم اضافه کرد. انشاءالله با نگاه خوب مدیران سازمان به «وقتشه»، باکس اضافه برای این برنامه در نظر بگیرند.

برویم سراغ موضوعات هر قسمت، سوژه ها و موضوعات را با چه فاکتورهایی انتخاب می کنید؟

- ما یک تیم سیزده نفره شامل جامعه شناس ها، روانشناس ها و کارشناسان حوزه ازدواج در اتاق فکر برنامه داریم و حبه هیچ عنوان الکی سراغ موضوعات مختلف نمی رویم. سراغ چیزی می رویم که می دانیم در مدت زمان محدود برنامه فرصت برای صحبت کردن در رابطه با آن داریم. البته هر موضوع شرایط پیچیده و سخت خودش را هم دارد، مثلا در مورد معضل آشنایی پیش از ازدواج جوانان و این که محیط های آشنایی آنها باید چطور باشد، مجبوریم کلی حرف بزنیم، کما این که به نتیجه گیری هم نرسیم. یعنی نه قرار است در مورد این معضل حق را به جوان بدهیم و بگوییم مظلوم واقع شده و نه به مسئول و بگوییم کم کاری کرده. برنامه ما بیشتر شرایط را بررسی می کند و یک جورهایی وسط الحال است!

فرمول انتخاب و نوع چینش آیتم ها و بخش های مختلف برنامه چطور است؟

- اتاق فکر ما موضوعات و سرفصل ها را بررسی می کند و بر اساس یک جدول از نقطه شروع تا پایان را برنامه ریزی می کنند. نویسنده ها بر آن اساس متن ها را می نویسند و مهمان ها هم انتخاب می شوند. به طور کلی سعی می کنیم پرداخت مناسب تلویزیونی به موضوعات داشته باشیم تا تماشاگر حوصله اش سر نرود. به نظرم این که فلان کارشناس را به برنامه دعوت کنیم و او برای ما از معایب و مزایای ازدواج صحبت کند، باعث می شود مخاطب در لحظه کانال را عوض کند. ما باید شبیه به جوان ها باشیم، شبیه کسانی که این روزها درگیر مقوله ازدواج هستند و با آن دست و پنجه نرم می کنند.

بحث مهمان های شما هم یکی از نقدهای ما بود. در حال حاضر شبکه نسیم برنامه هایی دارد که در آنها از چهره های مطرح هنری و ورزشی به عنوان مهمان استفاده می کند، حالا شما هم در کنار آنها قرار گرفتید. خودتان خیلی دوست داشتید که مهمان حتما سلبریتی باشد؟!

- طبیعتا در ابتدای راه دوست داشتیم مهمان های سلبریتی و متفاوتی را که به فضای هر قسمت مرتبط بودند، به برنامه بیاوریم ولی بعد نسبت به سیاست هایی که برای برنامه گذاشته شد، مهمان ها دیگر صرفا سلبریتی نیستند و از خود مردم بهره می بریم. البته به نظرم این مهمان بازیگر، سلبریتی یا از مردم عادی باشد تفاوتی ندارد، مهم این است که به موضوع برنامه ارتباط داشته باشد.

کامران تفتی و انتقادهای مجریان درباره اجرایش

جای کسی را تنگ نکردم

میزان حضور بازیگران برای اجرای برنامه های شبکه نسیم به گونه ای است که هر کس که می بینید، حس می کند سردر گروه برنامه سازی این شبکه نوشته شده: «با بازیگر وارد شوید!» برنامه جدید «وقتشه» یکی از جدیدترین آثار همین ژانر است، بحث اجرای کامران تفتی در این برنامه یک بار دیگر موضوع مجری بودن بازیگران را سر زبان ها انداخت؛ موضوعی که مثل ماجرای مرغ و تخم مرغ انگار قرار نیست به جواب قطعی و نهایی برسد. با تفتی در خصوص این ماجرا و حرف هایی که در مورد اجرای او در این برنامه مطرح شده نیز گفتگو کردیم.

بحث اجرای شما یک بار دیگر حاشیه های مجری - بازیگرها را مطرح کرد، خودت هم با این حاشیه های روبرو شدی؟

- بله، شنیده ام که خیلی ها می گویند، این هم مجری شد. اما هنر برای من پکیج است. هر کاری که در حوزه هنر بتواند وسیله ای باشد که من با مخاطبم حرف بزنم و دغدغه ام را بگویم، انجام می دهم. خوانندگی، اجرا، بازیگری، دوبلوری و ... چنین چیزی از شاخه به آن شاخه پریدن نیست.

اما مجریان معتقدند شما اصول اجرا را بلد نیستید و جلوی دوربین بازی می کنید.

- بله، من اسم این کار را اجرا نمی گذارم. تمرین بیان، زبان بدن و نوع انتقال جسم جلوی دوربین عین بازیگری است. اجرا دسته بندی های خاص خودش را دارد اما کار من در این برنامه در هیچ کدام از آن دسته ها نیست. من یک اکتورم که برنامه ای را جلوی دوربین اجرا می کنم و از همه عناصر بازیگری در آن بهره می برم. مضاف بر این، کاراکتری که در آن برنامه هست، کاراکتر کامران تفتی است؛ یعنی شخصیت نوشته شده ای نیست که بخواهم آن را بازی کنم. یک رئالیتی در پبرفورمنس کامران تفتی در برنامه «وقتشه» وجود دارد.

همین نکته باعث می شود مجریان حس کنند که جای آنها را تک کرده اید؟

- من حس نمی کنم جای کسی را گرفته باشم. تلویزیون، سینما، تئاتر، موسیقی و ... به قدری وسیع است که کسی نمی تواند جای کس دیگری را بگیرد. اگر دوستی دچار این حس شده باید در توانایی های خود شک کند.

خب آن مجری حس می کند تو در جایگاه او قرار گرفته ای و کاری را انجام می دهی که او درسش را خوانده یا تجربه اش در آن چند برابر توست.

- من نسبت به توانایی هایم و آنچه هستم، عرصه های هنری مختلف را انتخاب می کنم و جلو می آیم. جدا از این، به من پیشنهاد می شود که فلان کار را انجام دهم. من که نمی گویم می خواهم اجرا کنم، کار به من پیشنهاد می شود، آن را بررسی می کنم و می گویم برای رزومه من اتفاق مناسبی است، به همین دلیل آن را می پذیرم و انجام می دهم.