دفاع شریفی نیا از قلاده های طلا و امین حیایی

خبرگزاری تسنیم: محمدرضا شریفی‌نیا، مرد پرکار سینمای ایران، امسال هم حضور و نفوذش در سینما را حفظ کرده است. او در گفتگو با تسنیم در مورد کارنامه امسالش صحبت می‌‌کند.

"محمدرضا شریفی نیا" در تمام سال های بعد از پخش سریال "امام علی (ع)" هم بازیگر محبوبی بوده و هم طرفداران بسیاری داشته است.او تقریبا با تمام کارگردانان مهم سینمای ایران کار کرده و در شاخه های متفاوتی از سینما، فعالیت هایی حرفه ای داشته است.

شریفی نیا در سال ۹۱، ۴ فیلم به روی پرده داشت، در چند فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی به ایفای نقش پرداخت، تهیه کنندگی یک فیلم سینمایی را به عهده داشت، نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره سی و یکم شد و در اکران نوروزی هم دو فیلم میلیاردی را به روی پرده دارد.تمام این دلایل سبب شد تا او به عنوان یکی از چهره های مهم و پرکار سینمایی مطرح باشد.

سینمای ایران در سال گذشته، حواشی بسیاری را به خود دید که این حواشی، تاثیراتی کاملا مستقیم و البته منفی بر میزان استقبال مخاطبان از تولیدات سینمایی داشت.ارزیابی شما از این اتفاقات و حواشی چیست؟ شما آدم بانفوذی در سینمای ایران هستید. واقعا در سال گذشته در سینمای ایران چه اتفاقی افتاد؟

در سال اخیر، یک تشتتی در بین بچه های سینما به وجود آمد که مجموعه اش، به ضرر سینما و اهالی سینما شد.همه می دانند که تا آن همدلی و یکپارچگی بین بچه های سینما نباشد، امکان ندارد که سینمای ما رشد کند.رشدی که ما در طی این سال ها به دست آوردیم، بخاطر رعایت این یکپارچگی و یگانگی بود که تا حدودی میان اهالی سینما وجود داشت.

بعد از انقلاب، سینما بیشتر از دیگر مقولات عرصه هنر رشد کرد به طوری که هیچ شاخه ای از هنر به اندازه سینما نتوانست برای ما جوایز داخلی و خارجی به همراه داشته باشد ضمن آنکه ما به وسیله سینما توانستیم خودمان را به تمام دنیا بشناسانیم و بهترین کارها را عرضه کنیم؛ حالا ممکن است این وسط چند تا فیلم ضدایرانی هم به جشنواره های بین المللی راه پیدا کرده باشد ولی ما توانستیم جای این فیلم ها را در جشنواره هایی معتبرتر پر کرده و کارهای بهتری عرضه کنیم.خیلی حیف است که چنین اتفاقاتی در جامعه سینمایی ما وجود داشته باشد که سینماگرانش از هم جدا شوند و آن وحدت و یکپارچگی لازم را نداشته باشند.البته بخشی از این مشکلات هم به مسئولین ما باز می گردد که اجازه ندهند چنین شرایطی به وجود آید و با اقداماتی که انجام می دهند هنرمندان را به سمتی نبرند که به انسان هایی منزوی و دور از هم تبدیل شوند.

سال گذشته را با فیلم میلیاردی "قلاده های طلا" آغاز کردید.آقای "امین حیایی"، بارها در نشست ها و مصاحبه های خود گفته که به دلیل بازی در این فیلم، مورد بازخواست برخی ها قرار گرفته که مثلا گفته اند چرا حاضر به بازی در یک فیلم سیاسی شده است.می خواستم بدانم آیا این وضعیت در مورد شما هم به وجود آمد یا اینکه بخاطر بازی در این فیلم، مورد بایکوت جریان یا کارگردانی قرار گرفتید؟

من فکر نمی کنم در این سینما، کسی بتواند کسی را بایکوت کند.در موردامین حیایی باید بگویم که بعد از فیلم "قلاده های طلا"، خود من حداقل ۴ تا فیلم به او پیشنهاد دادم که بیاید بازی کند مثل سابق.کماکان آقای حیایی در صدر بازیگران ایرانی قرار دارد و کماکان طرفداران بسیاری زیادی دارد.بازی امین در "قلاده های طلا" بسیار خوب بود؛ من فکر می‌کنم فیلم "قلاده های طلا" بخشی از توانایی های نهفته امین را نشان داد و برای چندمین بار ثابت کرد که او چه بازیگر قابلی است. البته باید این را هم در نظر داشت که فیلم "قلاده های طلا" یکی از فیلم های بسیار خوبی بود که در این مملکت ساخته شده.آقای حیایی بخاطر کارهای نمایش اخیرش، "قحطی نور"، سرش حسابی شلوغ است؛ یک تئاتر موزیکال و نمایش حرکت و موزیک ضمن اینکه ایشان ۷، ۸ سال است می گوید می خواهد در عرصه موسیقی فعالیت های بیشتری داشته باشد و آلبوم منتشر کند اما وقتش را ندارد.

ما در عرصه سینمای بین المللی، هنرمندی داریم به نام "آنتونی کوئین".این هنرمند، مسلمان نیست ولی آمده برای یک فردی به نام "مصطفی عقاد" که اعتقادات مذهبی داشته و مسلمان است، در فیلم "محمد رسول الله (ص)"، نقش عموی پیامبر را بازی کرده است.

وقتی ایشان چنین کاری کرد، حالا باید تمام یهودیان جهان از او متنفر شوند؟این هنرمند با این کارش، تمام جهان اسلام را عاشق خود کرد و نشان داد ما در عرصه هنر، برادر هم هستیم.او به ما نشان داد که باید در عرصه هنر سعی کرد تا سلایق خودمان را به هم نزدیک تر کنیم. یک انسانی که خودش یهودی است و اسلام را قبول ندارد، می آید و در نقش عموی پیامبر (ص) برای ما بازی می کند.ببینید که این حرکت چقدر ارزشمند است آن وقت کسانی می آیند و مثلا "امین حیایی" را برای بازی در "قلاده های طلا" نفی می کنند.واقعا کسانی که "امین حیایی" را نفی می کنند، مغزشان به اندازه فندق است.

طبیعتا هر کسی که یک فیلمی کار می کند، مورد نقد مردم قرار می گیرد بعضی ها خوششان می آید و بعضی های دیگر هم خوششان نمی آید.من فکر می کنم استقبالی که از فیلم "قلاده های طلا" به عمل آمد و فروش بسیار خوبی که اصلا هیچکس توقعش را نداشت، از این فیلم حاصل شد، نشان دهنده این است که هم آقای حیایی، هم آن فیلم و هم تمام آن آدم هایی که در این فیلم کار کردند، به نوعی مورد توجه مردم هستند.

آقای شریفی‌نیا، این اصولا یک سوءتفاهم بزرگ در سینمای ایران است. شما تجربه بازی در کار کارگردانان با هر نگاه سیاسی و سلیقه ای را دارید.انگار به مانند برخی بازیگران که گرایشات سیاسی دارند، شما به این چیزها توجه چندانی ندارید؟

همه دارند در یک چارچوب قانونی کار می کنند و سلیقه هایی متفاوت با یکدیگر دارند.ما همه مسلمانیم و همه مان یک عقیده ای داریم که داریم کار می کنیم، منتها سلایقمان ممکن است برخی اوقات با هم تفاوت کند اصلا اصل سینما و اصلا اینکه کار هنری انجام می دهیم، برای این است که این سلایق را به هم نزدیک کنیم.اینکه من بگویم در فیلم فلان کارگردان بازی می کنم یا در فیلم فلان کارگردان بازی نمی کنم، بدترین حرفی است که در عرصه هنر می شود بر زبان آورد.

سینما و هنر محل تبادل افکار است.ما یک آیه شریف در قرآن مجید داریم که "فبشروا عباد الذین . . .. قولا احسنا" و معنی اش این است که "بشارت باد بر کسانی که حرف های مختلف را می شنوند و از بین آن، بهترینش را انتخاب می کنند" و یا یک حدیث از امام علی (ع) داریم که می فرمایند: "شما نظرات و حرفهایتان را با هم بگوئید و مطرح کنید، حقیقت از بین این حرف ها آشکار می شود".عرصه هنر، عرصه تبادل نظر و تبادل افکار است.عقاید و نظرات گوناگون و سلیقه های مختلف می آید وسط.شما یک نمایشگاه می گذارید در ژانر کلاسیک، یک نفر دیگر در ژانر کوبیسم می گذارد یکی نمایشگاه می گذارد در یک نگاه دیگری.اینها می آیند با هم تبادل افکار می کنند.ممکن است کسی آن بخشی که شما کار می کنید را دوست نداشته باشد ولی شما را به افکار خودش نزدیک می کند.چه معنی می دهد که ما با یک نفر کار کنیم و با یک نفر دیگر کار نکنیم.

شما سال گذشته در "پس کوچه های شمرون"، تنها در چند سکانس، حضوری خاص داشتید. فیلم با انتقادات فراوانی مواجه شد و حضور شما در فیلم هم همین‌طور. ماجرای بازی در این فیلم چه بود؟

بعضی از دوستان، دینی به گردن من دارند و دوست دارند من در کارهایشان باشم.آقای "محمدحسین فرحبخش" یکی از تهیه کنندگان خوب سینماست؛ آقای قدکچیان هم کارگردان قدیمی و بسیار خوبی است.یک فیلمنامه خوبی به من داده شد که در آن، دختر و پسری می خواستند از هم طلاق بگیرند و با توجه به مشکلاتی که دوروبرشان وجود داشت، به دنبال شاهد بودند که در این مسیر، با شاهدان مختلفی برخورد می کنند.یک شخصیتی در این کار وجود داشت که خیلی جذاب بود.

فردی بود که در وهله اول برای ما سوء تفاهم ایجاد می کرد و در وهله دوم، می فهمیم که این فرد، می خواهد خطراتی که در جامعه برای یک زن مطلقه وجود دارد را به پسر گوشزد کند.این چند سکانس برای من خیلی جالب بود و حاضر شدم در این فیلم به صورت آنچه گفته می شود "حضور افتخاری"، بازی کنم و چون مراوده و دوستی با دفتر آقای فرحبخش دارم، این کار را به صورت رفاقتی انجام دادم.این فیلم، فیلمنامه خوبی داشت ولی اگر با ترکیب دیگری ساخته می شد، بیشتر مورد توجه قرار می گرفت ولی در نهایت فیلم سالمی بود که در عین حال یکی از کارهای خوب آقای قدکچیان هم محسوب می شود.

از بین ۴ فیلمی که شما در سال ۹۱ به روی پرده داشتید، ۲ فیلمش را با کارگردان اولی کار کردید (اختاپوس و گیرنده). حتی از بین ۲ فیلمی که در اکران نوروزی از شما به روی پرده بود، یک فیلمش متعلق به کارگردان فیلم اولی است (تهران ۱۵۰۰). شاید از این حیث هم تنها بازیگر شهیری باشید که ریسک بازی در فیلم کارگردانان اولی را می پذیرید.

من بخش اعظمی از علاقه ام به کسانی است که می خواهند کار اولشان را بسازند.کارگردانانی که علاقمندند و کاربلدند و آمده اند و شروع کرده اند.من باید به آنها کمک کنم.اگر من کمک نکنم چه کسی باید به آنها کمک کند؟آدم هایی که در این عرصه زحمت کشیده اند و کار کرده اند و خبره شده اند و باید دست بچه های جدید را بگیرند.کار کنند و کمک کنند.حالا ممکن است چند کار هم خوب درنیاید، اشکالی ندارد؛ برعکس، فیلمی بازی می کنیم که خیلی خوب می شود.همه ما امسال در جشنواره فجر دیدیم که کارگردانان اول ما بسیار خوب درخشیدند.

مثل کارگردان فیلم "دهلیز" یا کارگردان فیلم "تنهای تنهای تنها" یا کارگردان فیلم "قاعده تصادف" که فیلم اولی نبود اما کارگردان جوانی داشت.این جوانان، امسال خودی نشان دادند.من به شخصه این کمک را از کسی دریغ نمی کنم.برای من هم فرق نمی کند که آن کارگردان چه نگاهی دارد.مهم این است که دارند در جهت رسیدن به یک کمال و حقیقت کار می کنند.همه آدم ها دارند جستجو می کنند، ما در مسائل فکری، تازه اول راه هستیم و داریم می رسیم به آن حقیقت نهایی و کمال مطلوب.بنابراین همه ما در این عرصه شاگرد هستیم.این که حالا من کسی شده ام برای خودم یا فلانی کسی شده برای خودش، در جامعه هنری، هیچ معنایی ندارد.

سال گذشته، فیلم کودک "اختاپوس" را هم به روی پرده داشتید که در کل کشور، استقبال بسیار خوبی از آن به عمل آمد.انتظار این میزان فروش را داشتید؟ چند سالی است که فیلم‌های کودک دیگر مورد استقبال قرار نمی‌گیرند.

بله، ما انتظارمان بیشتر هم بود.من در زمینه ادبیات کودک، سال های سال است که کار کردم.شغل اصلی ام معلمی بوده و متخصص کلاس اول دبستان هستم و زمانی برای بچه ها، ۱۳ جلد کتاب نوشتم.یک سری کتاب شعر برای نوجوانان و جوانان کار کردم.همین جا اعلام می کنم همه کسانی که در عرصه کودکان کار می کنند، می توانند روی کمک من حساب کنند.آقای "سید جواد هاشمی" این قصه را نوشته بودند که من، آن را خیلی دوست داشتم.بچه ها را دور هم جمع کردیم و توانستیم یکی از زیباترین کارها در عرصه کودک در مملکت را بسازیم.

این فیلم در جشنواره فجر سال گذشته و جشنواره کودک و سایر جشنواره های معتبر توانست افتخارات زیادی را از آن خود کند که از آن جمله می توان به جایزه بهترین کارگردانی، جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن برای "ترلان پروانه"، جایزه بهترین دستاورد هنری، جایزه بهترین فیلم از دید آموزش و پرورش، کاندیدای بهترین بازیگر مکمل زن و دهها جازه و کاندیداتوری دیگر اشاره کرد.فیلم بیش از ۱ میلیارد تومان در تهران و شهرستان ها فروش داشته اما هنوز در بسیاری از شهرستان ها به روی پرده نرفته است.

هم اکنون فیلم را برای نمایش، به دبی فرستاده ایم.عید امسال هم فیلم، در لس آنجلس آمریکا اکران شد و به زودی نیز وارد شبکه نمایش خانگی می شود که من فکر می کنم سی دی این کار مورد توجه بسیاری قرار خواهد گرفت و بعدش هم ان شاء الله قسمت های دوم و سوم این فیلم را جلوی دوربین خواهیم برد.

فیلم دیگر سال پیش شما هم که «گیرنده» بود که آن هم فیلم اول کارگردانش بود.با آقای غفارزاده هم آشنایی داشتید؟

من چند کتاب آقای غفارزاده را مطالعه کرده بودم و با ایشان صحبت هایی داشتم و با نظراتش بیشتر آشنا شدم.دیدم در این عرصه حرفی برای گفتن دارند بخاطر همین، هم بازیگران این فیلم را انتخاب کردم و هم برایش بازی کردم.با توجه به اینکه فرصت برای بازی در این نقش را نداشتم اما یک وقتی را برای بازی در این کار جفت و جور کردم.همان بحثی که در مورد علاقه به کار با کارگردانان اول زده بودم، در مورد این فیلم هم صدق می کند.دوست دارم هر کمکی از دستم برمی آید برای این کارگردانان انجام دهم که در این فیلم هم چنین کاری کردم و همانطور که می دانید فیلم در جشنواره فجر سال گذشته موفق شد نظر هیات داوران را به خودش جلب کرده و چند جایزه مهم را از آن خودش کند."گیرنده" فیلم موفقی است که حالا باید منتظر باشیم و ببینیم که در اکران بین المللی چه اتفاقاتی برایش رقم می خورد.

شما چندی پیش یک کار جدید دیگری هم انجام دادید و به جرگه تهیه کنندگان سینما پیوستید در حالی که شاید خیلی ها با توجه به تجربه بیش از ۲ دهه ای شما در عرصه سینما، بیشتر انتظار داشتند مقوله کارگردانی را تجربه کنید.چطور شد به تهیه کنندگی رو آوردید؟ از «قصه عشق پدرم» استقبال زیادی هم نشد

من در عرصه سینما، بیشتر علاقمند هستم تا یک فیلمی را جمع کنم.من در شاخه های مختلف سینما کار کردم، تحقیق کردم و تقریبا تمام اجزای یک فیلم را می شناسم.به نظر من در کشورمان تهیه کنندگان خوب، خیلی کم وجود دارد.کسانی که این موقعیت را داشته باشند که بتوانند یک فیلم را به نحو احسن از ۰ تا ۱۰۰ انجام دهند و بازدهی خوبی هم داشته باشد، بسیار کم است.ساخت یک سری فیلم های مفهومی یا فیلم هایی که حرفی برای گفتن داشته باشند، به عهده تهیه کننده است که به دنبال چنین مفاهیمی برود و آن را در اختیار کارگردان بگذارد و بعد عوامل خوبی را برایش فراهم کند.

یکی از کارهای زیبایی که امسال خواندم، "قصه عشق پدرم" کار آقای ورزی بود که بر اساس داستان "پدرم حاج محمود" نوشته شده بود و من از این فیلمنامه خیلی خوشم آمد.اول به عنوان بازیگر وارد این کار شدم و بعد سرمایه گذاری کل مجموعه را پذیرفتم و با توجه به اینکه آقای لدنی، درگیر یکی، دو تا پروژه تلویزیونی بودند، من مسئولیت کار را به عهده گرفته و فیلم را تهیه کردم.خدا را شکر که این فیلم خیلی مورد توجه مردم قرار گرفت و استقبال از این فیلم در روزهای جشنواره، بسیار بسیار خوب بود.

در هر سئانسی که ما برای تماشای این فیلم، به سینمایی می رفتیم، بعد از پایان فیلم، بی اغراق مردم ۵ دقیقه برای فیلم دست می زدند.فیلم در جشنواره فجر استان کرمان در شاخه های بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر زن برای "مهراوه شریفی نیا" و بهترین بازیگر مرد برای "مصطفی زمانی"، مورد تجلیل قرار گرفت.با توجه به اینکه فیلم به مقام پدر تقدیم شده و اثری در بزرگداشت پدر و بزرگداشت شهید است، امیدواریم بتوانیم آن را در روز ولادت حضرت علی (ع) به اکران عمومی برسانیم.

«قصه عشق پدرم» البته حواشی زیادی هم داشت به خصوص حضورش در بخش جنبی جشنواره سی‌و یکم

امسال، فارابی فیلم هایی را کار کرد و پول هایی چند میلیاردی را برای تولیدشان صرف کرد که اگر قرار بود فیلم ما به بخش مسابقه راه پیدا کند، طبیعتا این فیلم های چند میلیاردی بیرون می ماندند.بالاخره "قصه عشق پدرم" در بخش خصوصی کار شده بود و با هزینه شخصی به تولید رسیده بود و اثری در حوزه دفاع مقدس بود که تمام اینها سبب شد فیلم، مظلوم واقع شود.خیلی از فیلم هایی که امسال در بخش خارج از مسابقه حضور داشتند، ده ها برابر بهتر از برخی فیلم های بخش مسابقه بودند و همه ما دیدیم که مردم چه برخورد بدی با بعضی فیلم های بخش مسابقه کردند.فیلم هایی که به زور وارد بخش مسابقه شده بودند و حتی شاید هیات انتخاب هم دخالتی در ورود این فیلم ها به بخش مسابقه نداشت.فشار از بالا، چانه زنی از پائین که گاهی اوقات، برعکس هم می شود.

در اکران نوروزی امسال هم که دو فیلم "رسوایی" و "تهران ۱۵۰۰" را به روی پرده داشتید.دو فیلمی که میلیاردی فروختند.تصور فروش میلیاردی برای "رسوایی" از پیش تعیین شده بود اما این میزان فروش را برای "تهران ۱۵۰۰" تصور می کردید؟

"رسوایی" که به نظرم یک فیلم ویژه ای است که در سینمای ایران ساخته شده و بازی های بسیار خوبی دارد که یکی از آن بازی های جذاب، بازی اکبر عبدی است که به نظرم واقعا شایسته دریافت سیمرغ بود.کار ده نمکی هم یک حرکت رو به جلو است بخاطر اینکه این فیلم، اثری کمدی نیست و فیلمی کاملا جدی است که مورد استقبال هم قرار گرفت.

فیلم "تهران ۱۵۰۰" هم یک کار جدیدی در سینمای ایران است که تا به حال چنین کاری در سینمایمان انجام نشده بود.فیلم، قابل مقایسه با نمونه های موفق خود و حتی کارهای "والت دیسنی" است.کاری بسیار ارزشمند که من توصیه می کنم که در آن، شخصیت ها به شکل کارتونی ساخته شده و بازیگران بسیار بزرگی به جای خودشان صحبت کرده اند در حالی که شکل و شمایل خودشان را دارند.

این کار جدید سینمای ایران در نتیجه زحمت ۲ سال و نیم تیمی ۱۰۰ نفره از اهالی بسیار زبده انیمیشن و سینماست که خدا را شکر با استقبال بسیار خوبی از سوی مردم مواجه شد.این فیلم نشان داد که ما در عرصه انیمیشن به چه پیشرفت هایی رسیده ایم.به هر حال امیدوارم هر دوی این فیلم ها در شبکه نمایش خانگی نیز با استقبال قابل توجهی مواجه شوند.