مصاحبه با کارگردان پرحاشیه ی فیلم جنجالی
اسدالله نیکنژاد: دست خدا پشت فیلم لاله است
اسی نیکنژاد که تاکنون کمتر درباره انتقاداتی که به او و «لاله» میشود سخن گفته است، با تاکید بر اینکه میخواهد ریز هزینههای فیلمش را منتشر کند، برای نخستینبار پیرامون حجاب بازیگرانش و دیگر موضوعات مربوط به «لاله» صحبت کرد و گفت:«لاله» بر خلاف صحبت برخی، پر از معنویت و شعارهای انسانی است.
اسی نیکنژاد از زمانی که برای ساخت فیلم «لاله» به ایران آمده، با حواشی بسیار زیادی روبرو بوده است. فیلم او که از سوی سازمان سینمایی با صفت «فاخر» معرفی شد، پای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم کشاند اما همه اینها پس از مدتی به فراموشی سپرده و ساخت «لاله» شروع شد.
نیکنژاد که قبل از آغاز پروژهاش زیر ذرهبین انتقادات رسانهها و طیفی از سیاسیون بود، ترجیح داد با کلید زدن فیلم از رسانهها دوری کند. او اما در مراحل پایان فیلمبرداری «لاله» در یکی از لوکیشنهای فیلمش و هنگامی که گروه منتظر آماده شدن شرایط نور لوکیشن بود، روبروی خبرنگار ایسنا نشست و درباره شرایط فعلی فیلمش سخن گفت.
گلهی نیکنژاد از اجاره لوکیشن یک میلیونی به ۱۰ میلیون تومان! / دست خدا پشت این پروژه است
کارگردان فیلم سینمایی «لاله» در ابتدای این گفتوگو در پاسخ به پرسشی درباره شرایط فیلمبرداری این پروژه سینمایی بیان کرد: عدم همکاری با ما زیاد بود. هر جا که میرفتیم با مشکلاتی روبرو میشدیم، بهعنوان مثال اگر قیمت اجاره فلان لوکیشن یکمیلیون تومان است به ما میگفتند ۱۰ میلیون تومان! یعنی میخواستند در همه چیز جلوی کارمان مانع بندازند تا پروژه با مشکل روبرو شود.
وی در عینحال تاکید کرد: من از همان ابتدا گفتم که دست خدا پشت این پروژه است و هر اشکالی که هرکس جلوی راهمان انداخته، بهترش برای ما درست شده است.
نیکنژاد در ادامه با یک مثال درباره این جملهاش که «دست خدا پشت این پروژه است» گفت: از روزی که به لوکیشن گاراژ رفتیم، یک اتومبیل داشتیم که نسبت به سایر اتوموبیلها ارزانتر بود و شکل زیباتری نداشت اما این اتومبیل از روز اول در کادر من بود. امروز هنرپیشهای که نقش مربی «لاله» را بازی میکند، کاپها را دست گرفته بود و کنار این اتومبیل عکس میگرفت. من نشسته بودم داشتم با مشاور تکنیکیمان صحبت میکردم که او گفت آقای نیکنژاد چقدر خوب شد اتومبیل «سعید اعرابیان» را اینجا آوردید! مرحوم سعید اعرابیان مربی واقعی «لاله» است که من به حرمت ایشان نامشان را در فیلم به «رضا» تغییر دادم اما از طریق مشاور تکنیکیمان فهمیدیم که ناخوداگاه اتومبیل او در کادر ما بوده است.
وی افزود: چنین اتفاقاتی در «لاله» زیاد افتاده است. البته در مقابل خیلیها هم خواستند این پروژه را با مشکل مواجه کنند که موفق نشدند.
«لاله» بر خلاف صحبت برخی پر از معنویت و شعارهای انسانی است
نیکنژاد درباره ارقام میلیاردی که درباره بودجه تولید فیلم «لاله» مطرح میشود، توضیح داد: یکسری اوایل در اینباره شیطنت کردند.آنها ارقامی را در ذهن مردم انداختند و اکنون مردم فکر میکنند که ما با همان بودجههایی که به غلط منتشر شده بود، در حال کار هستیم. متاسفانه مردم ما اخباری که میشنوند در ذهنشان میماند اما تصحیح اخبار را در ذهنشان جایگزین نمیکنند.
وی ادامه داد: در هر صورت از ابتدا قصد ما در این پروژه خدمت بود و «لاله» بر خلاف صحبت برخی، پر از معنویت و شعارهای انسانی است و کار خودش را میکند.
فیلم «لاله» یک اثر «Based on true story» است
در ادامه این گفتوگو، خبرنگار ما با بیان اینکه دلایل انتقاد به «لاله» تاکنون بودجه فیلم، کارگردان آن و شخصیت لاله صدیق بوده است، از نیکنژاد در اینباره پرسید که وی پاسخ داد: یکی دو مورد این سوال از من پرسیده شده است و من هم پاسخ دادهام که این پرسش،اشتباه است.
کارگردان «لاله» توضیح داد: تصور کنید الان که هوا ابری است، شما بگویی الان آفتاب است چرا صورتت را نپوشاندهای؟! من طبیعتا به شما پاسخ میدهم الان آفتاب نیست و بههمین دلیل صورتم را نپوشاندهام، اما شما اصرار کنی که نه، فرضمان بر این است که الان آفتاب است! پس از این جنبه، این سوال اشکال دارد.
وی سپس به سهمورد انتقاد مطرح درباره «لاله» اشاره و عنوان کرد: اینکه میگویند «لاله» راجعبه زندگی لاله صدیق است، اشکال دارد. «لاله» فیلمی مستند راجعبه لاله صدیق نیست. این فیلم قصهای است که من میسازمش اما برای اینکه شکل علمی و واقعی به خودش بگیرد، کاراکتر لاله صدیق را در آن گذاشتهام که میشود همان «Based on true story». اینگونه شما یا هر کس دیگری «لاله» را میبیند نمیگوید که این فیلم فانتزی است و در ایران اصلا ماشین و ساختمان نیست که حالا مسابقات اتومبیلرانی داشته باشند.
نیکنژاد در تکمیل سخنانش خاطرنشان کرد: در «لاله» داستانی که بر دختری بهنام لاله صدیق در کشوری بهنام ایران میگذرد، واقعی است. ما یک درامی میسازیم و برای اینکه سندیت به آن بدهیم، حقوق استفاده از نام خانم لاله صدیق را خریدیم و بر اساس آن کار میکنیم.
کارنامهام از خیلی از انتقاد کنندگان پربارتر است
این کارگردان سینما که مدتها در هالیوود مشغول بهفعالیت بوده است، در پاسخ به انتقاداتی که به شخص او وارد میشود نیز اظهار کرد: شما گفتید که برخی راجعبه شما سوالاتی دارند، بله این حرف درست است چون بنده در این کشور بهتعداد افرادی که دوست دارم، دشمن هم دارم. این طبیعی است. اما کارنامه من از خیلیهایشان پربارتر است. هم کارنامه دانشگاهی و علمیام و هم کارنامه کاریام.
وی ادامه داد: برخی برای اینکه یکی را خراب کنند، میگردند و میگویند فلان جایش کج است و در فلان فیلم خانم و آقا یکدیگر را بوسیدهاند. درست است این کار در جامعه ما خلاف شرع است اما وقتی برای جامعهای فیلمی ساخته میشود باید بر اساس نوع فرهنگ و نیاز آنها باشد. طبیعی است که در ایران، فرهنگ و نیاز چیز دیگری است.
حجاب بازیگران زن «لاله» خیلی پوشیدهتر از سایر فیلمهای سینما و تلویزیون است / نگاهمان به نیمه پر جامعه ایران است
نیکنژاد سپس با تاکید بر اینکه فرهنگ و نیاز جامعه ایران را میشناسد، حجاب بازیگران زن فیلم «لاله» را با سایر آثار سینما و تلویزیون کشورمان مقایسه و تصریح کرد: در فیلم ما حجابهایی که استفاده میشود از تمام فیلمهای سینمایی ایران پوشیدهتر است. حجابی که در اغلب فیلمهای سینمایی استفاده میشود حجاب واقعی نیست، حجابی که در تلویزیون استفاده میشود بهنظرم حجاب واقعی نیست و از واقعیت دور است. اما من در «لاله» زندگی واقعی زنان این مملکت در شکل ظاهری آنها را که پوشیده، آراسته و شیک هستند به نمایش گذاشتهام.
وی با تاکید بر اینکه در ساخت «لاله» نگاهش به نیمه پر لیوان جامعه ایرانی است، بیان کرد: نگاه ما به جامعه ایران متفاوت است. برایی اینکه این نگاه را توضیح بدهم مثل لیوانی که نیمهای پر و نیمهای خالی دارد را یادآوری میکنم. در اکثر فیلمهای ایرانی مخاطب شاهد نیمه خالی لیوان است اما ما در «لاله» نیمه پر را نمایش میدهیم. کدام اشتباه میکنیم؟ هیچکدام. چون نظرها و نگاهها متفاوت است.
این کارگردان سینما و تلویزیون خاطرنشان کرد: نگاه من به جامعه ایران از نگاه نیمه پر لیوان است و کسی هم حق ندارد بهخاطر اینکه میخواهم نیمه پر را ببینم سرم را ببرد! چون منکر نیمه خالی لیوان نیستم. ما به عنوان هنرمندانی که وقایع را رصد میکنیم، حق داریم جامعه را از هر زاویهای بنگریم اما باید در یک مورد مشترک باشیم و آن ادب نسبت به یکدیگر است.
کارگردان «لاله» در پایان این بخش، با اشاره به سخنانی که درباره وی در رسانهها مطرح میشد، گفت: درباره من، بیادبیترین لغات را بهکار بردند و این انصاف ژورنالیست، سیاستمدار و... نبود. خداوند همهشان را خاموش کرد در حالی که اگر حق میگفتند کسی نمیتوانست «حق» را خاموش کند. فیلم من هم مثل فیلمهای دیگر است.
انتقاد شدید نیکنژاد از گمانهزنی درباره بودجه «لاله»: ریز هزینهها را منتشر خواهم کرد
اسی نیکنژاد در ادامه گفتوگو با خبرنگار ایسنا، در پاسخ به پرسشی درباره گمانهزنی پیرامون بودجه «لاله» و ارقام هزینهشده توضیح داد: بنده که هر روز سر پروژه هستم، دقیقا نمیدانم تاکنون چقدر خرج کردهام و باید اسنادم را ببینم. چگونه فردی که در دفترش نشسته، حساب و کتاب میکند که تاکنون برای «لاله» چند میلیارد هزینه شده است؟ آنها بر اساس چه سند و مدرکی حرفشان را مطرح میکنند؟
وی ضمن تاکید بر اینکه خبرنگار حق دارد، رقم اصلی هزینهکرد برای فیلم را بداند، تصریح کرد: من به شما به عنوان یک خبرنگار و ژورنالیست حق میدهم که بخواهید اسناد مالی فیلمم را نگاه کنید. دقیق تا یک ریال آخرش را مشاهده کن و بعد که سند را دیدی، برو و با انصاف بگو که برای «لاله» چقدر هزینه شده است اما وقتی هیچ سند و مدرکی نداری و فقط هیاهو میکنی در پایان آبروی تو میرود چون من یک روزی اسناد مالیام را منتشر میکنم.
کارگردان «لاله» با بیان اینکه اسناد مالی پروژه اش را منتشر خواهد کرد، افزود: من برای اولین بار در ایران اسناد مالی فیلم و مخارج آن را منتشر میکنم و فروشش را دقیقا اعلام خواهم کرد. حال اگر در این مدت کسانی بودند که با محفلگرایی و مافیا گراییشان توانسته بودند برخی سخنان را مطرح کنند، آن وقت دیگر نمیتوانند بهکارشان ادامه دهند.
روزی ۱۵ ساعت پای کار هستیم / استانداردها را رعایت کنی فیلمت بینالمللی میشود
این سینماگر در بخش بعدی گفتوگو، وجدان حرفهای افراد حاضر در پشت صحنه «لاله» را یکی از مهمترین شاخصههای این فیلم دانست و گفت: آنچه در این پروژه اهمیت دارد، وجدان حرفهای افراد است. من خودم روزی ۱۵ ساعت پا به پای بچهها روی پا هستم و البته هیچ منتی هم ندارم اما چون روزی ۱۵ ساعت میدوم، بلدم نیروهایم را هم روزی ۱۲ ساعت بدوانم.
وی خاطرنشان کرد: فاصله بین شاتهای من یک سیگار کشیدن هم نیست. تک تک بچههای پشت صحنه با وجدان کاری سر پروژه هستند و حقوقشان هم از سطح سینمای ایران پایینتر است.
نیکنژاد درباره اینکه «لاله» چه ویژگیای دارد که بهعنوان فیلمی بینالمللی معرفی میشود، بیان کرد: وقتی میگویید فیلمی در سطح بینالمللی است، یعنی چه؟ فیلمی که دارای استاندارد رنگ، نور، صدا و قصه باشد در همهجای دنیا قابل نمایش است. یعنی اگر در فیلمتان این چهار مورد را رعایت کرده باشید میتوانید آن را بهواسطه صنعت بودنش در همهجای دنیا نمایش دهید.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا با این تعریف، سینمای ایران تاکنون فیلم استانداردی نداشته که نتوانسته نمایش بینالمللی داشته باشد؟ اظهار کرد: اگر فیلم استانداردی داشته،حتما مورد توجه قرار گرفته است. اگر فیلمی مورد توجه قرار نگرفته یعنی این استانداردها را نداشته است.
گذاشتن نقص فیلم بهپای امکانات سینمای ایران، فرار از زیر بار مسئولیت است
کارگردان «لاله» درباره رعایت استانداردهایی که آنها را برشمرده بود، در فیلمش گفت: ما در تلاشیم در «لاله» استاندارد را رعایت کنیم. اگر نتوانستیم ضعف از فیلمساز است و اگر توانستیم هم قوت فیلمساز است. بالاخره یکی باید مسئولیت کار را برعهده بگیرد. بهعنوان مثال، من چند روز قبل دعوای شدید و جدیای با طراحمان برای رنگ یکی از اتاقها داشتم، چون اگر رنگ خوب در نیاید نمیتوانم برای آن قسمت زیرنویس بگذارم که طراح من اینجا حواسش نبود! پس، فیلمساز باید مسئولیت کارشرا برعهده بگیرد.
این سینماگر درباره اینکه برخی فیلمسازان نقصهای فیلمشان را بهپای امکانات سینمای ایران و... میگذارند، افزود:چنین سخنانی، فرار کردن از زیر بار مسئولیت است. من روزی که به تهران آمدم میدانستم وسایل تکنیکی ندارم. نمیتوانم بگویم فیلمم خوب نشده جون امکانات نداشتم. کسی که میداند امکانات ندارد پس چرا اصلا شروع به ساخت فیلمی میکند؟ بنابراین اگر کسی وارد ساخت فیلمی شد باید مسئولیتش را هم بپذیرد.
فیلم هندوانه بهشرط چاقوست و نمیتوان قبل از ساخت، فروختش!
وی در پاسخ به این پرسش که آیا از الان برای پخش بینالمللی «لاله» برنامهریزی شده است یا خیر، گفت:در سطح شهر، بعضیها هندوانه بهشرط چاقو میفروشند. صنعت و تجارت سینما هم فروش هندوانه به شرط چاقوست. یعنی فیلم باید ساخته شود و مشتری چاقو بزند و تستش کند تاآن را بخرد یا نخرد.
کارگردان «لاله» افزود: هیچ جای دنیا چنین چیزی که شما میگویید معنی ندارد مگر آنکه یکسری عوامل از جمله هنرپیشه مثل آقای براد پیت، کارگردان مثل آقای اسپیلبرگ، تهیهکننده مثل برادران وارنر که اسمهایشان میفروشد، پشت کار باشند. در این شرایط پخش میتواند گارانتی شود اما ازآن سطح که پایین میآیی هیچ چیزی نمیتواند پخش فیلم شما را پیش از دیدهشدن گارانتی کند.
از چند بازیگر هالیوودی در «لاله» استفاده کردیم که رگه ایرانی دارند
نیکنژاد درباره اینکه گفته میشد در فیلمش از بازیگران مطرح خارجی استفاده خواهد کرد و آنها به فروش فیلم کمک میکنند، عنوان کرد: بحث حضور خانم آنجلینا جولی و یکی دو نفر دیگر در فیلم مطرح بود اما برای فیلمی که قرار بود در امریکا ساخته شود اما وقتی موضوع ساخت «لاله» در ایران مطرح شد،قرار شد بازیگر نقش «لاله» ایرانی باشد. حتی عوامل فنی «لاله» هم با تمام پیچیدگیهایش بچههای ایرانی هستند.
وی درباره استفاده از بازیگر خارجی در «لاله» گفت: اکنون۷۵ بازیگر با ما همکاری میکنند. این نکته را باید در نظر داشته باشید که فیلم ما به زبان انگلیسی است و ما طبیعتا در چنین فیلمی نمیتوانیم از حسن و حسین به عنوان بازیگر استفاده کنیم.تنها چند بازیگر کم داشتیم که مجبور شدیم از بازیگران خارجی استفاده کنیم.
نیکنژاد یادآور شد: شما در شرایطی میتوانید از بازیگر بزرگ خارجی استفاده کنید که اولا بودجهاش را در نظر گرفته باشید و ثانیا برنامهاش را چیده باشید. این را در نظر بگیرید که هنرپیشه معروف با شرایط شدید تحریم به ایران نمیآید. البته ما دو بازیگر هالیوودی هم در کارمان داریم که اسم و رسم گیشهای ندارند اما ریشهشان ایرانی است و من افتخار میکنم که فیلمم را به دست ایرانیها میسازم. من همیشه شعار «ما میتوانیم» را باور دارم. دیروزمان هرچی بود، گذشته است و باید بیاموزیم که فردا بهتر باشیم.
میخواهم دینم را به کشورم ادا کنم
اسی نیکنژاد در پایان گفتوگویش با خبرنگار ما که در لوکیشن فیلم «لاله» انجام میشد، با ابراز امیدواری از موفقیت این فیلم گفت: من قبلا هم گفتهام، اگر «لاله» هزار بیننده داشته باشد که از میان آنها ۱۰۰ نفر نگاهشان به مملکتِمان تغییر کند، دینم را به این کشور ادا کردهام و ما پیروز واقعی بودهایم. این هدف من است که بهخاطرش با همه مشکلات ساختهام.
نظر کاربران
اسی نیک نژاد؟اسی؟!
چرا این فیلم اینقدر مهمه ؟
مگه این لاله خانم چیکار کرده؟