آشنایی با کشورهای صاحب سبک در سینما: استرالیا

همشهری آنلاین - مهدی تهرانی: به رغم سابقه‌ی طولانی و قدیمی؛ سینمای استرالیا تا دهه ۸۰ هرگز نتوانست وزنی در سینمای جهان پیدا کند؛ اما همواره از دهه‌های آغازین بروز و ظهور سینما این کشور پذیرای شرکت‌های فیلمسازی خارجی بود.

طی ۱۰۰ سال اخیر مناسبات دولتی و سیاسی دولت بریتانیا، سرزمین بکر استرالیا را برای فیلمسازان انگلیسی و حتی کشورهای دیگر جهان به محلی خاص برای تولیدات سینمایی تبدیل کرده بود. چنانچه تا دو دهه‌ی پیش فیلم‌های بسیاری در استرالیا ساخته می‌شد که ممکن بود حتی یک بازیگر استرالیایی نیز نداشته باشند.

با این حال در ۲ دهه‌ی اخیر سعی شده‌ است تا حد ممکن استعدادهای سینمای استرالیا در فیلم‌هایی که در خاک این کشور تولید می‌شوند حضور داشته باشند که در این زمینه سینمای آمریکا و سینمای آلمان بیشترین استفاده ها را برده‌اند.

از مهم‌ترین فیلم‌هایی که تاکنون در خاک استرالیا ساخته شده؛ این آثارشناخته شده‌تر هستند: آرواره‌ها ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ محصول ۱۹۷۵/استرالیا محصول ۲۰۰۸ ساخته‌ی بازلومان/ سری فیلم‌های ماتریکس و آخرین آنها انقلاب‌های ماتریکس ساخته لری و اندی واچوفسکی محصول ۲۰۰۳/ جنگ ستارگان اپیزود دوم حمله کلون‌ها ساخته‌ی جورج لوکاس محصول۲۰۰۲، جنگ ستارگان اپیزود سوم انتقام سیت ساخته‌ی جورج لوکاس محصول ۲۰۰۵/ جهان گمشده: پارک ژوراسیک ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ محصول ۱۹۹۷/ ماموریت غیرممکن ۲ ساخته‌ی جان وو محصول ۲۰۰۰/ مردان ایکس: بنیاد مردان ولوورین ساخته‌ی گوین هود محصول ۲۰۰۹ / وولورین ساخته‌ی جیمز منگولد محصول ۲۰۱۳ . در عمده فیلم‌های ذکر شده در بالا بازیگران استرالیایی نظیر هیو جکمن یا در نقش‌های اصلی و حاضر بوده‌اند و یا نقش‌های مکمل را ایفا کرده‌اند.

علت ظهور و به بازی گرفتن‌شدن استعداد‌های سینمای استرالیا؛ همانا بروز و ظهور موج نوی سینمای این کشور بود. بین سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۸۵ دولت این کشور بودجه مخصوصی را به سینماگران جوان اختصاص داد و در این راستا دیگر از ساخت و سازهای قدیمی و کارگردانان سنتی خبری نیود.

نتیجه ایده‌آل از کار درآمد و از دل موج نوی سینمای استرالیا چندین کارگردان و بازیگر درجه اول به سینمای جهان معرفی شدند. البته بنا به ذات هر موج هنری، موج نوی سینمای استرالیا نیز بیش از ۱۰ سال طول عمر نداشت اما اثرش اینقدر بود که باعث شد بین سال‌های ۱۹۸۲ تا ۲۰۱۲ حدود یک دوجین بازیگر طراز اول و حتی برنده ی جایزه اسکار را تحویل سینمای این کشور بدهد.

بعد از تولید مکس دیوانه محصول ۱۹۷۹ سینمای استرالیا به معنای واقعی کلمه به خود باوری رسید.

از مهم‌ترین کارگردانان این دوره باید از پیتر ویر خالق آثاری مانند انجمن شاعران مرده محصول ۱۹۸۹ و نمایش ترومن محصول ۱۹۹۸ نام برد.

پیتر ویر به نوعی رهبر و بنیان‌گذار موج نوی سینمای استرالیا هم به حساب می‌آید. جدای از ویر ، باید از باز لورمان نیز به عنوان یک استعداد در این دوره پس از موح نو نام برد. لورمان سازنده‌ی آثاری مانند رومئو و ژولیت محصول ۱۹۹۶، مولن روژ محصول ۲۰۰۱، استرالیا ۲۰۰۸ و گتسبی بزرگ محصول ۲۰۱۳ است.

در زمینه بازیگری نیز سینمای استرالیا با جفری راش سر به عرش سائید. بازیگر توانمند و صاحب سبک استرالیایی اولین بازیگر قاره اقیانوسیه شد که موفق شد به جایزه اسکار دست یابد. او برای فیلم درخشش محصول ۱۹۹۸ برنده این جایزه شد.

پس از موفقیت‌های ویر و لورمان و همچنین جفری راش استعداد‌های سینمایی این کشور نظیر راسل کرو، کیت بلانشت، هیو جکمن، سام نیل، نائومی واتس، میراندا اوتو، گای پیرس،هیث لجر و هوگو ویوینگ هرکدام به نوبه خود در سینمای جهان درخشیدند.

مهم‌ترین جشنواره سینمای استرالیا جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم سیدنی است که امسال دوره ۶۰ خود را برگزار خواهد کرد.

برگزاری اولین دوره در سال ۱۹۵۴ باعث شد فیلمسازان بیشتری به سمت و سوی خاک استرالیا برای تولیدات سینمایی ترغیب شوند و این روند تا بیست سال بعد ادامه یافت.

در اواسط سال‌های دهه‌ی ۷۰ خود استرالیایی‌ها نیز به سبب موج نوی سینمایشان فیلم‌هایی برای عرضه در این جشنواره داشتند. در دهه ۹۰ و به بعد نیز دیگر بازار داغ فیلم‌های استرالیایی بود که گوی سبقت را از دیگر کشورها می‌ربائید. اینگونه جشنواره فیلم سیدنی مساعدت بسیار زیادی به بدنه‌ی سینما استرالیا کرده است.

استرالیا انستیتوی فیلم و هنر و همچنین آکادمی فیلم و تلویزیون معتبری نیز دارد که عمدتا وظایف آموزشی و تحقیقی انجام می دهند.