آشنایی با کشورهای صاحب سبک در سینما: اسلواکی

همشهری آنلاین - مهدی تهرانی: جمهوری اسلواکی با ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جمعیت و ۴۹ هزار کیلومتر مربع وسعت در اروپای مرکزی قرار داشته و براتیسلاوا پایتخت این کشور از فرهنگی‌ترین شهرهای اروپا به شمار می‌آید.

فرهنگ سنتی در کشور اسلواکی در طی قرن‌های اخیر یکی از غنی‌ترین و قوی‌ترین فرهنگ‌ها در میان مردم اروپا بوده است. چه در زمانی که اسلواکی به همراه جمهوری چک کشور چکسلواکی را تشکیل داده بودند و چه بعد از استقلال اسلواکی در ۱۹۹۳ همواره فرهنگ و سنت براتیسلاویایی به عنوان نماد فرهنگ این کشور جلوه گری داشته است.

از این رو با ظهور و بروز سینما در اروپا، اسلواکی نیز از سینما برای اشاعه ی فرهنگ خود استفاده کرد. اولین فیلم در اسلواکی در ۱۹۱۹ یعنی یکسال پس از پایان جنگ جهانی اول ساخته شد.و جالب اینکه در همین سالها چیزی بین ۸ تا ۱۰ سالن کوچک نمایش فیلم در براتیسلاوا وجود داشت.

در ۱۹۲۱ اما اولین فیلم داستانی به مفهوم واقعی کلمه در اسلواکی ساخته شد. فیلمی با نام "یانوسیک" به کارگردانی "یاروسلاو گری سیاکل" که نمایش در کشورهای دیگر نیز داشت.

در بین سالهای 1922 تا 1939 که جنگ استقلال اسلواکی پیش آمد، سینمای این کشور روند رو به رشدی داشت. تا جایی که در سال 1938 اولین مدرسه فیلمسازی با نام " موسسه هنرهای نمایشی" در براتیسلاوا تاسیس شد که هدایت و مدیریتش بر عهده دو نفر از پیشگامان سینمای اسلواکی یعنی "پلیکا" و "کادار" بود.

"یان کادار" به نوعی افتخار و پدر سینمای اسلواکی نیز محسوب می‌شود. او علاوه بر تدریس سینما در مدرسه سینمایی هنرهای نمایشی براتیسلاوا، چندین فیلم مهم نیز ساخته است. بهترین اثر ماندگار وی به احتمال زیاد "فروشگاه پائین شهر" محصول 1965 هست که برنده ی جایزه ی اسکار بهترین فیلم خارجی زبان نیز شد.

دهه ۵۰ و ۶۰ برای سینمای اسلواکی روزهای خوبی نبود. اشغال چکسلواکی و چنبره‌ی فرهنگ و سیاست شوروی سابق بر این کشور چنان خفقانی ایجاد کرد که جز معدود چهره‌های تثبیت شده؛خبری از نسل جوان در بدنه سینمای اسلواکی دیده نمی‌شد.

با این حال تک چهره هایی مانند "استفان اوهر" با فیلم "رد خورشید" محصول ۱۹۶۳؛ "یوراگ جاکوبیسکو" با فیلم " پرندگان، یتیم‌ها و احمق‌ها" محصول ۱۹۶۹ و یا "آلیان راب گریلت" با فیلم " بهشت و بعد از آن" محصول ۱۹۷۰ حضوری موفق در این سالها داشتند.

در دهه ۸۰ همزمان با باز شدن تدریجی فضاهای فرهنگی بدنه‌ی سینمای اسلواکی نیز در شرف بلوغ دوباره قرار گرفت و فیلمسازانی مانند "مارتین هولی" با فیلم "سواران شب" ظهور پیدا کردند.

سینمای اسلواکی بعد از استقلال این کشور در ۱۹۹۳ جهش خوبی داشته است. در سالهای اخیر کارگردانانی مانند "پاول باراباس"، "یوراگ وتا"، "مارتین سولیک" و " دوسان ترانسیک" در سینمای اسلواکی مطرح بودند.

در سطح بازیگری نیز سینمای اسلواکی هنرپیشه های توانمندی مانند " میشل دوکولومانسکی"، " جوزف کرونر"، ماریان لابودا"،

پانا پاهوفونا"، " امیلیا واساریوا" و " ماگدا واساریوا" را به سینمای جهان عرضه کرده است.

در حال حاضر در کشور جمهوری اسلواکی ۲۰۹ سالن سینمای فعال وجود دارد و میزان تولید سالیانه فیلم حدود ۸ فیلم است. تعداد سینماروهای این کشور نیز در سال حدود ۳میلیون و ۶۰۰ هزار نفر گزارش شده است.

شرح تصویر: نمایی از فیلم کلاسیک "رد خورشید" ساخته‌ی "استفان اوهر"؛ محصول ۱۹۶۳ ؛از موفق ‌رین فیلم‌های تاریخ‌سینمای اسلواکی.