افسانه هایی که محو نمی شوند

روزنامه بانی فیلم - وصال روحانی: اگر به دنبال سری فیلم هایی بگردیم که از قسمت های ۸ گانه «جنگ ستارگان» در عرصه فیلم های فضایی قدیمی تر و ماندگارتر باشند، بی گمان نگاهمان متوجه «سفر ستاره ای» می شود. فیلم هایی که با یک مجموعه تلویزیونی در نیمه دوم دهه ۱۹۶۰ شروع شد و با فیلم هایی سینمایی از اواخر دهه ۱۹۶۰ استمرار یافت و از کاراکترهای پرشمار خود و حتی سفینه موسوم به اینترپرایز افسانه هایی ساخت که شاید هرگز محو نشوند. امروز (در آستانه پاییز ۲۰۱۶) این قصه ها و آدم ها و موجودات و اشیا به فولکلور سینما پیوسته اند و شاید بتوان ۵۰ سال بعد را هم با تولید فیلم تازه ای از این مجموعه از حالا در افق نظاره کرد.


در سال ۲۰۰۹ و پس از چند سال رکود جی جی آبرامز وارد عرصه احیای سری فیلم های فضایی و پرحادثه «سفر ستاره ای» شد. این فیلم ها از ۱۹۶۶ ابتدا به صورت یک مجموعه تلویزیونی عرضه شد که در ایران هم به نام «پیشتازان فضا» پخش می شد و از ۱۹۷۹ ورسیون های سینمایی آن به بازار آمد که بالغ بر ۱۶ فیلم درباره نسل اولیه سرنشینان سفینه افسانه ای اینترپرایز به سرکردگی کاپیتان کرک و آقای اسپاک و سپس نسل دوم به رهبری کاپیتان لوک پیکارد می شد. این به واقع در عرصه سریال سازی از روی این داستان هم اتفاق افتاد چرا که سریال اوری ژینال در سال ۱۹۷۲ متوقف شد و مجموعه دوم از ۱۹۸۵ با نام «سفر ستاره ای: نسل جدید» از تلویزیون به نمایش درآمد و از ۱۶ فیلم سینمایی اولیه نیز قدری بیش از نیم به نسل اول با بازی ویلیام شاتنر همچنان در قید حیات به جای کرک و لئونارد نیموی فقید در رل اسپاک اختصاص داشت و بقیه به گروه پیکارد با بازی پاتریک استوارت تعلق پیدا می کرد.

یک انتخاب درست

وقتی قرار شد این فرانچیز دیرپا احیا و قسمت هایی از نو تهیه شود بانیان امر با خوش ذوقی قابل تحسینی به سراغ آبرامز رفتند که هم از مستعدترین جوانان فیلمساز هالیوود در ۱۵ سال اخیر بوده و هم در زمینه کارهای فضایی با تجربه و صاحب سبک بود. این چنین بود که فیلم تاثیرگذار و موفق تازه ای از این مجموعه که با همان نام اصلی و اوری ژینال این مجموعه یعنی «سفر ستاره ای» نامیده شده بود، در سال ۲۰۰۹ عرضه گشت و با ایجاد جذابیتی تازه ساخت قسمت های بعدی را هم میسر ساخت.

آبرامز در ساخت قسمت بعدی با نام «سفر ستاره ای به درون تاریکی» هم سهیم بود اما اینک که یک دنباله سازی دیگر با نام «در ورای سفر ستاره ای» صورت گرفته و فیلمی با این نام طی ۶ هفته اکران در آمریکای شمالی ۱۵۳ میلیون دلار و در سایر قاره ها ۲۶۵ میلیون دلار فروخته، اثری از آبرامز پشت دوربین نمی بینیم و او فقط یکی از مدیران اجرایی و تهیه کنندگان پروژه است و این بار جاستین لین کارگردان سه قسمت از ۸ قسمت سری فیلم های اکشن و پربرخورد «سریع و خشمگین» در صندلی کارگردانی نوشته و البته از طریق این هنرمند نیز یک کار جذاب و صاحب قوت ضربه زنی به بینندگان عرضه شده است. آنچه در نظام کاری «لین» انجام حفظ و ارائه مجدد روح و جان قصه های «Star Trek» است که بیش از نیم قرن پیش توسط جین رودن بری پایه گذاری و ابداع شد و اینک در پنجاهمین سال پخش اولین ورسیون های نمایشی از روی آن داستان ها و به واقع در سالگرد شروع پخش سریال تلویزیونی مربوطه جا داشت فیلمی با همان بافت و نگره ها عرضه شود و هم نوستالژی گذشته احیا گردد و هم نوگرایی های شگفت انگیز روز در آن لحاظ شود.

یک دلیل قاطع دیگر

فلسفه و دلیل دیگر ساخت این قسمت تازه این نکته بدیهی و ساده است که دو فیلم اخیر «سفر ستاره ای» مجموعاً ۸۵۵ میلیون دلار در سطح جهان کاسبی کرده بودند و طبعاً چنین متاعی نباید به حال خود رها شود. در این فیلم از دو «از دست رفته» دو سال اخیر این سری فیلم ها نیز با آوردن عبارت هایی یاد می شود و آنها لئونارد نیموی که سال ها آقای اسپاک، آن مرد مشهور و گوش دراز و هوشمند مریخی حاضر در سفینه اینترپرایز بود و همچنین آنتون یلچین هستند. دومی (یلچین) برخلاف نیموی جوانمرگ شد و اخیراً در یک تصادف رانندگی در ۲۷ سالگی کشته شد و در نتیجه یادآوری آنها در عنوان بندی فیلم نیز کافی است تا هواداران سرسخت «Star Trek» فیلم جدید را خاطره ساز و با ارزش بشمرند و از بانیان این یادآوری تشکر کنند.


آمیزه ای از صلح و قاطعیت

سناریوی این فیلم تازه را سایمون پگ نوشته که به کار بازیگری هم در هالیوود می پردازد و در فیلم «در ورای سفر ستاره ای» نیز ایفاگر رل مشهور مونتگومری اسکات یکی از شخصیت های معروف فیلم ها و سریال اوری ژینال «Star Trek» است. پگ و دوگ جونگ شریک وی در نگارش فیلمنامه به سبک و سیاق فیلم ها و سریال اولیه محیطی را خلق کرده اند که همان ایده آل گرایی اولیه این سری داستان ها در آنها قابل حس کردن است و «حکومت» بر آمیزه ای از صلح طلبی و اتحاد مردم با حاکمان و قاطعیت برابر بیگانگان (موجودات سایر سیارات) استوار است. در افسانه های «سفر ستاره ای» با اینکه پیوسته در فضا در حال حرکت و سفر هستیم خانه و بنیاد خانواده مهم جلوه داده می شود و با اینکه نشانه های این رویکرد در فیلم های جدید این مجموعه به کلی متفاوت با چیزی است که در داستان های اوری ژینال با قلم جین رودن بری آمده اما به هر حال استمراری بر یکی از اصول بنیادین سریال به حساب می آید.

در سومین سال ماموریت اینترپرایز

این بار کرک (با بازی کریس پاین جوان) و اسپاک (زاکاری کینتو) با آدمی ذاتاً ناراحت و دردسرساز به نام کرال (ادریس البا) طرف هستند که در سومین سال از ماموریت ۵ ساله اینترپرایز در دل فضای نامتناهی بر این باور است که سیاست های «نوراسیون» (حکومت) باعث عدم استحکام در پایه های این نهاد شده و اوضاع محکم و قابل اطمینان نیست و آنچه این احساس های الزامی را به ارمغان می آورد، جنگجویی و قدرت نمایی بی قید و شرط و کوبیدن این و آن است. از قضا کرک و اسپاک هم در ورطه یک بحران بزرگ قرار دارند و تغییراتی را در زندگی خود طراحی می کنند. کرک به رغم تمامی جوانی ظاهری اش به سنی رسیده که از عمر مرحوم پدرش یک سال فراتر می رود و او باید لاجرم فکری برای باقی مانده یک زندگی سرشار از برخورد و ناآرامی کند. اسپاک نیز به رغم دلبستگی هایش به اوهورا (زوسالدانا) مجبور است موقتاً اینترپرایز را رها کند و به مریخ برگردد و در طرح افزایش جمعیت رو به کاهش رفته این سیاره سرخ همیشه مرموز مشارکت کند. حمله بیرحمانه کرال به این دو قهرمان آشفته و به واقع به اینترپرایز به قدری سنگین است که سفینه عظیم و شیک از حرکت باز می ایستد و کرک و همراهانش مجبور به فرود آمدن اضطراری در سیاره پرت افتاده و صحرا مانندی به التامید می شوند که پر از صخره است و هیچ چیز برای آنها دوستانه و امیدوار کننده نشان نمی دهد.

در اسارت «کرال»

این فرصت خوبی است تا جاستین لین در مقام کارگردان روی کاراکترهایی که دور از حاشیه امنیت بزرگ اینترپرایز لغزش های فکری و جسمانی شان بیشتر هویدا شده، تمرکز و روحیات پنهان مانده آنها را رو کند. کرک و چکوف (آنتون یلچین) در التامید با موجود فضایی پر رمز و رازی (لیدیا ویلسون) که آنها را به چنین روزی انداخت، مواجه می شوند و بونز (کارل اوربان) و اسپاک که به شدت مجروح شده، نیز به نقطه ای دیگر منتقل می شوند تا کاراکترهای واقعی خود را رو کنند و این در حالی است که یکی همچون جوکر ماجراجوست و دست به هر کاری می زند (بونز) و دیگری مثل همیشه یک رئالیست فاقد احساس است (اسپاک)، کرال وارد می شود و سولو (جان چو) و اوهورا را به اسارت می گیرد و در قدم بعدی تعدادی دیگر از سرنشینان اینترپرایز را هم به زندانیان خود تبدیل می کند و برای اسکاتی چاره ای نمی ماند جز اینکه با جایلا (سوفیا بوتلا) که موجودی از سیارات دیگر با صورتی همچون گورخر است و مثل آنها در وسط این سیاره سرگردان مانده، ائتلاف و بر علیه کرال اقدام کند و دیری نمی پاید که کرک و اسپاک نیز با غلبه بر زخم های جسمی و روحی شان به این مبارزه می پیوندند.

با شتابی هر چه بیشتر

همه اینها بدین معناست که انواع برخوردها و دوئل ها در این سیاره دور افتاده در راه است تا مشخص شود مردان و زنان اینترپرایز چه فرجامی خواهند داشت و جاستین لین با استفاده از همین نکته با شتابی هر چه بیشتر اتفاقات را به تصویر می کشد و لحظه ای هم توقف و استراحت را پیشه نمی کند. وجود چهار تدوینگر در فیلم نیز نشان می دهد که لین برای شناسایی بهترین سکانس ها و حذف صحنه های زاید به مشورت سایرین بسیار محتاج بوده است. جایی برای نگرانی نیست زیرا فیلم ارائه شده سریع و پرتعلیق است و موسیقی متن ساخته شده توسط مایکل جیاچینو هم بر شدت و حدت هیجانات افزوده است. مراقب خودتان باشید!

مشخصات فیلم


 عنوان «در ورای سفر ستاره ای»

محصول: کمپانی های پارامونت و اسکای ونس

تهیه کنندگان : روبرتو اورکی، برایان برک، چفری چرنو و جی جی آبرامز

سناریست ها: سایمون پگ و دوگ جونگ

کارگردان : جاستین لین

مدیر فیلمبرداری : استیفن اف ویندون

تدوینگران: گرگ دوریا، دیلان های اسمیت، کلی ماتسوموتو و استیون اسپرونگ

مدیر جلوه های بصری : پیتر چیانگ

موسیقی متن: مایکل جیاچینو

طول مدت : ۱۲۲ دقیقه

بازیگران: کریس پاین، زاکاری کینتو، زو سالدانا، جان چو، کارل اوربان، سایمون پگ، آنتون یلچین، ادریس البا، سوفیا بوته لا، لیدیا ویلسون و جو تاسلیم.