کارگردانانی که در جوانی درخشیدند
«دود از كنده بلند می‌شود!» در تاریخ سینمای جهان بسیاری از فیلم‌ها و آثار تلویزیونی در سن جوانی كارگردان‌های‌شان خلق شدند. اورسن ولز در ۲۶ سالگی برترین فیلم تاریخ سینمای جهان، همشهری كین را می‌سازد؛ فیلمی‌كه امروزه سرمشق فیلمسازان دانشگاهی است...
همشهری شش و هفت - سعیده نیك اختر: «دود از كنده بلند می‌شود!» در تاریخ سینمای جهان بسیاری از فیلم‌ها و آثار تلویزیونی در سن جوانی كارگردان‌های‌شان خلق شدند. اورسن ولز در ۲۶ سالگی برترین فیلم تاریخ سینمای جهان، همشهری كین را می‌سازد؛ فیلمی‌كه امروزه سرمشق فیلمسازان دانشگاهی است. هنوز برای هنرجویان سینما آنچه دوربین گرگ تولند ثبت كرده جای سوال و معماست! استنلی كوبریك، هم اسپارتاكوس، یكی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای حماسی جهان را در ۳۲ سالگی می‌سازد ؛ فیلمی‌كه برنده چهار اسكار شد و در صدر ۱۰ فیلم برتر جهان نشست.
سرجیولئونه بعد از موفقیت «به‌خاطر یك مشت دلار،» در ۳۷ سالگی بهترین اثرسینمای وسترن، «خوب بد، زشت» را روی پرده سینما برد. فیلمی‌پر از ایده‌های ناب كه تا امروز مورد تقلید خیلی‌ها قرار گرفته است؛ ایده قاتل خونسرد، مرد طماع و پلیس خوب. در سینما و تلویزیون ایران هم این اصل صدق كرده و بسیاری از كارگردان‌های مطرح ما در جوانی بهترین اثر موفق خود را ساخته‌اند. دوران اوج اغلب آنها بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی است و این مثل در ذهن زنده می‌شود كه «همه چیز به جوانی»! به همین بهانه نگاهی می‌كنیم به كارنامه چند كارگردان اسم و رسم‌دارتلویزیون و سینما. ببینیم بهترین كارهای خود را در چه سنی خلق كرده‌اند.
۳۱ سالگی
بهروز افخمی/ سردار جنگل (میرزاكوچك خان)
باور كردنی نیست كه خالق سریال عظیمی‌مثل میرزا كوچك خان یك جوان ۳۱ ساله باشد؛ سریالی كه به لحاظ حجم بازیگر با سربداران و هزاردستان برابری می‌كرد، در سخت‌ترین لوكیشن ممكن در جنگل‌های شمالی كشور ساخته شد. بهروز افخمی‌در آن زمان یكی از مدیران گروه فیلم و سریال تلویزیون بود و پس از ناكام ماندن انجام پروژه میرزاكوچك خان توسط تقوایی، عهده دار ساخت این مجموعه شد. افخمی‌داستان را دوباره از روی كتاب «سردار جنگل» ابراهیم فخرایی بازنویسی كرد و با مشورت نعمت حقیقی وارد تولید این سریال شد؛ فیلمبرداری كه بعد‌ها او را در ساخت عروس و شوكران همراهی كرد. این سریال تنها دوره اول قیام میرزا و تشكیل هیات اتحاد اسلام را به تصویر می‌كشد. داستان تا تسلیم حاج احمد كسمایی و اعدام دكتر حشمت ادامه پیدا می‌كند ولی به دوره دوم قیام میرزا نمی‌رسد. این سریال تنها اثر تلویزیونی بهروز افخمی‌است و دیگر پس از آن اقدام به ساخت هیچ اثر تلویزیونی نكرد.
33سالگی
داوود میرباقری/ امام علی
نزدیك به 20 سال است كه تنها مرجع تلویزیون در شب‌های شهادت امام علی (ع)، پخش تصاویر سریال«امام علی» داوود میرباقری است. سریالی عجیب و ماندگار كه میرباقری آن را در 33 سالگی نوشت و كارگردانی كرد. این سریال سال 73 با 150 بازیگر اصلی و پنج هزار هنرور مقابل دوربین رفت و چهار سال ساختش طول كشید. برای اولین بار به تاریخ اسلام از بعد تازه‌ای نگاه شد و داستان از زبان جناح مخالف ائمه یا همان ضد قهرمان‌ها روایت شد.
دكورهای این سریال در بخشی از شهرك سینمای غزالی ساخته شد و به عنوان دكورهای سریال‌های دیگری چون تنهاترین سردار و ولایت عشق استفاده شد. میرباقری پیش از ساخت سریال امام علی سریال‌های پر مخاطبی مثل رعنا و گرگ‌ها را روی آنتن برده بود ولی سریال امام علی اوج سریال سازی او قبل از مختارنامه در سن كم محسوب می‌شود.
35سالگی
علی حاتمی/ هزاردستان
زنده یاد علی حاتمی‌وقتی سریال ماندگار هزاردستان را ساخت 35 سال بیشتر نداشت. در اوج جوانی و شكوفایی این اثر را نوشت و به تصویر كشید. در جایی عنوان كرده :«وقتی وارد شهرك سینمایی شدم جوانی بودم و وقتی از این شهرك خارج شدم پیر شده بودم! » اگر دست روزگار او را از ما نمی‌گرفت امروز كارگردانی 72 ساله بود، اما هنوز هم بعید به نظر می‌رسد كه می‌توانست اثری ماندنی‌تر از هزار دستان بر پرده تصویر بكشد. بنا به گفته خود حاتمی: «موقع تولید این سریال فكر می‌كردم آخرین كارم باشد. به همین خاطر برای تولید آن تمام نیرویم را گذاشتم».
مهم‌ترین یادگار این سریال هشت ساله ساخت شهرك سینمایی غزالی بود كه هنوز بعد از گذشت 30 سال شهركی روی دستش نیامده و حتی مشابه‌اش ساخته نشده است و هنوز كه هنوز است تنها لوكیشن داستان‌های تاریخی تهران در دهه 20 و 30 است. این سریال پر نقش و نگار با دیالوگ‌هایی شاعرانه و ماندگار در بحبوحه روزهای انقلاب نوشته و نزدیك به هشت بار بازنویسی شد تا این كه 15 روز بعد از 22 بهمن 57 كارش به پایان رسید. هزاردستان 60 بازیگر اصلی و صدها بازیگر نقش فرعی و سیاه لشگر دارد و در كنار بازی‌های ماندگار، پای صداهای ماندگار را هم به میان كشید و با دوبله شدن كار توسط دوبلور‌های معروف سینما اثری جاودانه خلق شد.
36سالگی
حسن فتحی/ پهلوانان نمی‌میرند
حسن فتحی كارگردان موفقی كه این روزها با سریال شبكه نمایش خانگی شهرزاد نامش بیش از گذشته سر زبان‌ها افتاده است، در 36 سالگی سریال جنایی پهلوانان نمی‌میرند را ساخت. این درام در نوع خودش ساختار جدیدی در سریال سازی محسوب شد و با این كه بافت تاریخی داشت، اما داستانی معمایی جنایی داشت كه برای تماشاگر تلویزیونی اتفاق جدیدی بود. فتحی در كارهای بعد هم نشان داد تبحر خاصی در طراحی درام‌های معمایی در بستر تاریخی ایران دارد، اما اتفاق دیگری كه در روند ساخت سریال سازی فتحی افتاد سریال شب دهم بود. شب دهم برای اولین بار ساختار نمایشی مذهبی ایرانی را در قالب تعزیه به نمایش گذاشت، آن هم با تلفیق عشق و معما و ارادت به ائمه. فتحی شب دهم را در 42 سالگی ساخت. این سریال نوروزی با تقارن نوروز 80 با ایام محرم توانست مخاطب زیادی جذب كند.
27سالگی
اصغر فرهادی/ داستان یك شهر/ 27 سالگی
شاید كسی فكرش را هم نمی‌كرد كسی كه 17 سال پیش سریال داستان یك شهر و بخش‌هایی از روزگار جوانی را كارگردانی كرد امروز نخل كن را در دستانش بگیرد. عجیب‌تر این كه فرهادی این سریال را در 27 سالگی ساخت و از این بابت جوان‌ترین كارگردان سریال ساز ایرانی است كه بهترین اثر تلویزیونی اش را در سن پایین تولید كرده است. داستان یك شهر یك سریال اجتماعی بود كه خود فرهادی آن را نوشته بود و می‌شود رگه‌های موفقیت امروزش را در همان اتودها دید. در هر قسمت از این سریال یك اتفاق برای یكی از شخصیت‌ها می‌افتاد. داستان این گونه بود كه دوربین یك گروه تلویزیونی داخل شهر سفر می‌كرد تا مشكلات مردم را ضبط كند كه اغلب این گروه گره گشایی از مشكلات را هم خودش به عهده می‌گرفت.
35سالگی
داریوش فرهنگ/ سلطان و شبان
داریوش فرهنگ وقتی تصمیم گرفت از زن و شوهر هنرمندی چون مهدی هاشمی‌و گلاب آدینه در سریال سلطان و شبان استفاده كند، 35سالش بود. فرهنگ و مهدی هاشمی‌به همراه هم داستان سریال را در قالب افسانه‌ای كهن نوشتند؛ داستانی كه بر اساس یك خواب شكل می‌گیرد و ظلم پادشاه بلای جانش می‌شود و مردم از ظلمش رهایی پیدا می‌كنند. نكته جالب این سریال كه بخش عمده آن درون استودیو اتفاق افتاد، چهره پردازی كار بود كه توسط عبدالله اسكندری انجام شد. نكته بعدی نوع روایت و تصویرسازی سریال بود. این سریال داستان پركشش و جذابی داشت كه پراز اتفاق و تصویر بود و شخصیت‌ها به دور از رخوت مدام در حال كنش و واكنش بودند. فرهنگ بعد از سلطان و شبان كارهای دیگری هم ساخت اما هیچكدام به ماندگاری این افسانه تبدیل نشد!
41سالگی
حاتمی‌كیا/ خاك سرخ
كارگردان پر طمطراق این روزهای سینمای ایران كه فیلمش اكران نوروزی هم داشت فیلم‌های زیادی درباره دفاع مقدس ساخته و همین نام رویش مانده است. تنها دوبار وارد فضای تلویزیون شد و یكی از سریال‌های جذاب در این زمینه را ساخت. خاك سرخ را حاتمی‌كیا در 41 سالگی ساخت و بعد از ساخت از كرخه تا راین كه در 31 سالگی آن را ساخت، از بهترین آثار او محسوب می‌شود. به لحاظ آشنایی با مقوله جنگ و تاثیراتش یكی از بهترین و واقعی‌ترین صحنه سازی‌های جنگ را طراحی كرد و داستان پر سوز و گدازی را به تصویر كشید.
داستان دو خواهر گمشده در روزهای انقلاب است كه حالا حوادث جنگ و حمله به خرمشهر این دو را به هم می‌رساند. نویسنده این سریال مسعود بهبهانی نیا است كه ارادت زیادی به جنگ و شهرهای جنوب كشور دارد و چند ماهی بیشتر نیست كه سریال كیمیا نوشته‌ای از او به پایان رسیده است.
38 سالگی
امرالله احمدجو/ روزی روزگاری
احمدجو از فیلمنامه نویسان و كارگردانان سینماست و فارغ التحصیل مدرسه عالی تلویزیون كه در یك شب یلدا در اصفهان متولد شد. زمانی كه قرار شد روی فیلمنامه روزی روزگاری كار كند، 38 سال بیشتر نداشت. داستان روزی روزگاری با خلقیات احمدجو سازگاری زیادی داشت. او غرق در فرهنگ بومی‌قبایل ایرانی بود. داستان این سریال درباره راهزنی به نام مرادبیگ است كه زیر دست شخصیتی به نام خاله رفته رفته متحول می‌شود. بازی خسرو شكیبایی در نقش مرادبیگ در خاطره‌ها ماندنی شد.
39 سالگی
محمدعلی نجفی/ سربداران
اوایل دهه 60 سیاست سازمان صداوسیما بر آن بود كه به عقبه تاریخی ایران توجه ویژه‌ای نشان داده شود و به همین سبب ساخت سریال‌های تاریخی در اولویت قرار گرفت. سربداران در سال 62 به حمله مغول به ایران و قیام خونین مردم خراسان توسط شیخ حسن جوری پرداخت. محمدعلی نجفی سربداران را در 39 سالگی ساخت؛ سریالی پر از جزئیات با گریم‌های سنگین و لوكیشن‌هایی بكر در فضایی باز.
این سریال پر از صحنه‌های خشونت‌زای جنگی بود كه نیاز به طراحی لباس و آكسسوار فراوانی داشت. نجفی در این باره می‌گوید:«در سریال سربداران برای اولین بار مساله طراحی گریم، طراحی دکور و طراحی لباس مطرح شد. با آن طراحی و ساخت دکور مردم به این باور رسیدند که سینما فراتر از آن چیزی است که قبل از انقلاب در نظر داشتند.» متن این سریال را رهگذر نوشت و نجفی به خوبی از عهده كارگردانی كار برآمد.
41سالگی
كیومرث پوراحمد/ قصه‌های مجید
كمتر كسی است كه قصه‌های مجید را ندیده یا نخوانده باشد. كیومرث پوراحمد این هنر را داشت كه بتواند از یك اثر هنری خلق شده مكتوب، اثر هنری جذاب‌تری در قالب تصویرخلق كند. او در سن 41 سالگی قصه‌های مجید را به تصویر كشید. با این كه خاستگاه این سریال طبق داستان‌های نگارنده‌اش مرادی كرمانی، كرمان بود، اما پوراحمد توانست داستان را به زادگاهش اصفهان منتقل كند و اثری ارزنده و عامیانه خلق كند.
این مجموعه دو شخصیت اصلی به نام مجید و بی‌بی داشت كه ظهر‌های جمعه كودك و پیر و جوان را پای تلویزیون می‌نشاند. از روی همین مجموعه كه مورد تقدیر بسیاری از منتقدین از جمله شهید آوینی قرار گرفته بود چند فیلم سینمایی ساخته شد. برای اولین بار یك اثر تلویزیونی توانست بسیاری از كسانی كه با سینما قهر بودند را به سینما بكشاند! كیومرث داستان‌های زیادی را در قالب سریال و فیلم سینمایی به تصویر كشید اما هیچكدام محبوبیت قصه‌های مجید را پیدا نكرد.
40سالگی
كیهان رهگذر/ بوعلی سینا
این سریال هم مثل خود شخصیتش یكی از افتخارات ما ایرانی‌هاست كه همیشه به داشتن آن به خود می‌بالیم. جای خوشحالی بود كه كیهان رهگذر در سال 64 آستین بالا زد و این مجموعه را در 40 سالگی ساخت.رهگذر فارغ‌التحصیل تئاتر بود و متن‌های زیبایی را برای دو سریال سربداران و بوعلی سینما نوشت. 13سال پیش در اثر سكته قلبی در دانمارك درگذشت اما هنوز نامش در تیتراژ بوعلی سینا به عنوان نویسنده و كارگردان و تدوین نگر خودنمایی می‌كند. نكته جالب كارهای رهگذر استفاده از فضای باز بود.
او از اماكن تاریخی و خانه‌های قدیمی‌مثل مسجد جامع نائین و مسجد جامع اصفهان به عنوان لوكیشن استفاده كرد. علاوه بر این خانه خود بوعلی سینا را در باغ بزرگی در پادگان اقدسیه بازسازی كرد. نكته جالب توجه این سریال جوان بودن اكثر عوامل آن است.منوچهر محمدی هم به عنوان تهیه كننده اولین سریال تلویزیونی‌اش در این پروژه مشاركت داشت. با توجه به تیم جوان این سریال تولیدش هفت ماه بیشتر طول نكشید و باعث شد راه برای سریال سازی تاریخی سریال‌های دیگر هموار شود.
بسیاری از كارگردان‌های مطرح ما در جوانی بهترین اثر موفق خود را ساخته‌اند. دوران اوج اغلب آنها بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی است و این مثل در ذهن زنده می‌شود كه «همه چیز به جوانی»!
سرجیولئونه بعد از موفقیت «به‌خاطر یك مشت دلار،» در ۳۷ سالگی بهترین اثرسینمای وسترن، «خوب بد، زشت» را روی پرده سینما برد. فیلمی‌پر از ایده‌های ناب كه تا امروز مورد تقلید خیلی‌ها قرار گرفته است؛ ایده قاتل خونسرد، مرد طماع و پلیس خوب. در سینما و تلویزیون ایران هم این اصل صدق كرده و بسیاری از كارگردان‌های مطرح ما در جوانی بهترین اثر موفق خود را ساخته‌اند. دوران اوج اغلب آنها بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی است و این مثل در ذهن زنده می‌شود كه «همه چیز به جوانی»! به همین بهانه نگاهی می‌كنیم به كارنامه چند كارگردان اسم و رسم‌دارتلویزیون و سینما. ببینیم بهترین كارهای خود را در چه سنی خلق كرده‌اند.
بهروز افخمی/ سردار جنگل (میرزاكوچك خان)
باور كردنی نیست كه خالق سریال عظیمی‌مثل میرزا كوچك خان یك جوان ۳۱ ساله باشد؛ سریالی كه به لحاظ حجم بازیگر با سربداران و هزاردستان برابری می‌كرد، در سخت‌ترین لوكیشن ممكن در جنگل‌های شمالی كشور ساخته شد. بهروز افخمی‌در آن زمان یكی از مدیران گروه فیلم و سریال تلویزیون بود و پس از ناكام ماندن انجام پروژه میرزاكوچك خان توسط تقوایی، عهده دار ساخت این مجموعه شد. افخمی‌داستان را دوباره از روی كتاب «سردار جنگل» ابراهیم فخرایی بازنویسی كرد و با مشورت نعمت حقیقی وارد تولید این سریال شد؛ فیلمبرداری كه بعد‌ها او را در ساخت عروس و شوكران همراهی كرد. این سریال تنها دوره اول قیام میرزا و تشكیل هیات اتحاد اسلام را به تصویر می‌كشد. داستان تا تسلیم حاج احمد كسمایی و اعدام دكتر حشمت ادامه پیدا می‌كند ولی به دوره دوم قیام میرزا نمی‌رسد. این سریال تنها اثر تلویزیونی بهروز افخمی‌است و دیگر پس از آن اقدام به ساخت هیچ اثر تلویزیونی نكرد.
داوود میرباقری/ امام علی
نزدیك به 20 سال است كه تنها مرجع تلویزیون در شب‌های شهادت امام علی (ع)، پخش تصاویر سریال«امام علی» داوود میرباقری است. سریالی عجیب و ماندگار كه میرباقری آن را در 33 سالگی نوشت و كارگردانی كرد. این سریال سال 73 با 150 بازیگر اصلی و پنج هزار هنرور مقابل دوربین رفت و چهار سال ساختش طول كشید. برای اولین بار به تاریخ اسلام از بعد تازه‌ای نگاه شد و داستان از زبان جناح مخالف ائمه یا همان ضد قهرمان‌ها روایت شد.
دكورهای این سریال در بخشی از شهرك سینمای غزالی ساخته شد و به عنوان دكورهای سریال‌های دیگری چون تنهاترین سردار و ولایت عشق استفاده شد. میرباقری پیش از ساخت سریال امام علی سریال‌های پر مخاطبی مثل رعنا و گرگ‌ها را روی آنتن برده بود ولی سریال امام علی اوج سریال سازی او قبل از مختارنامه در سن كم محسوب می‌شود.
علی حاتمی/ هزاردستان
زنده یاد علی حاتمی‌وقتی سریال ماندگار هزاردستان را ساخت 35 سال بیشتر نداشت. در اوج جوانی و شكوفایی این اثر را نوشت و به تصویر كشید. در جایی عنوان كرده :«وقتی وارد شهرك سینمایی شدم جوانی بودم و وقتی از این شهرك خارج شدم پیر شده بودم! » اگر دست روزگار او را از ما نمی‌گرفت امروز كارگردانی 72 ساله بود، اما هنوز هم بعید به نظر می‌رسد كه می‌توانست اثری ماندنی‌تر از هزار دستان بر پرده تصویر بكشد. بنا به گفته خود حاتمی: «موقع تولید این سریال فكر می‌كردم آخرین كارم باشد. به همین خاطر برای تولید آن تمام نیرویم را گذاشتم».
مهم‌ترین یادگار این سریال هشت ساله ساخت شهرك سینمایی غزالی بود كه هنوز بعد از گذشت 30 سال شهركی روی دستش نیامده و حتی مشابه‌اش ساخته نشده است و هنوز كه هنوز است تنها لوكیشن داستان‌های تاریخی تهران در دهه 20 و 30 است. این سریال پر نقش و نگار با دیالوگ‌هایی شاعرانه و ماندگار در بحبوحه روزهای انقلاب نوشته و نزدیك به هشت بار بازنویسی شد تا این كه 15 روز بعد از 22 بهمن 57 كارش به پایان رسید. هزاردستان 60 بازیگر اصلی و صدها بازیگر نقش فرعی و سیاه لشگر دارد و در كنار بازی‌های ماندگار، پای صداهای ماندگار را هم به میان كشید و با دوبله شدن كار توسط دوبلور‌های معروف سینما اثری جاودانه خلق شد.
حسن فتحی/ پهلوانان نمی‌میرند
حسن فتحی كارگردان موفقی كه این روزها با سریال شبكه نمایش خانگی شهرزاد نامش بیش از گذشته سر زبان‌ها افتاده است، در 36 سالگی سریال جنایی پهلوانان نمی‌میرند را ساخت. این درام در نوع خودش ساختار جدیدی در سریال سازی محسوب شد و با این كه بافت تاریخی داشت، اما داستانی معمایی جنایی داشت كه برای تماشاگر تلویزیونی اتفاق جدیدی بود. فتحی در كارهای بعد هم نشان داد تبحر خاصی در طراحی درام‌های معمایی در بستر تاریخی ایران دارد، اما اتفاق دیگری كه در روند ساخت سریال سازی فتحی افتاد سریال شب دهم بود. شب دهم برای اولین بار ساختار نمایشی مذهبی ایرانی را در قالب تعزیه به نمایش گذاشت، آن هم با تلفیق عشق و معما و ارادت به ائمه. فتحی شب دهم را در 42 سالگی ساخت. این سریال نوروزی با تقارن نوروز 80 با ایام محرم توانست مخاطب زیادی جذب كند.
اصغر فرهادی/ داستان یك شهر/ 27 سالگی
شاید كسی فكرش را هم نمی‌كرد كسی كه 17 سال پیش سریال داستان یك شهر و بخش‌هایی از روزگار جوانی را كارگردانی كرد امروز نخل كن را در دستانش بگیرد. عجیب‌تر این كه فرهادی این سریال را در 27 سالگی ساخت و از این بابت جوان‌ترین كارگردان سریال ساز ایرانی است كه بهترین اثر تلویزیونی اش را در سن پایین تولید كرده است. داستان یك شهر یك سریال اجتماعی بود كه خود فرهادی آن را نوشته بود و می‌شود رگه‌های موفقیت امروزش را در همان اتودها دید. در هر قسمت از این سریال یك اتفاق برای یكی از شخصیت‌ها می‌افتاد. داستان این گونه بود كه دوربین یك گروه تلویزیونی داخل شهر سفر می‌كرد تا مشكلات مردم را ضبط كند كه اغلب این گروه گره گشایی از مشكلات را هم خودش به عهده می‌گرفت.
داریوش فرهنگ/ سلطان و شبان
داریوش فرهنگ وقتی تصمیم گرفت از زن و شوهر هنرمندی چون مهدی هاشمی‌و گلاب آدینه در سریال سلطان و شبان استفاده كند، 35سالش بود. فرهنگ و مهدی هاشمی‌به همراه هم داستان سریال را در قالب افسانه‌ای كهن نوشتند؛ داستانی كه بر اساس یك خواب شكل می‌گیرد و ظلم پادشاه بلای جانش می‌شود و مردم از ظلمش رهایی پیدا می‌كنند. نكته جالب این سریال كه بخش عمده آن درون استودیو اتفاق افتاد، چهره پردازی كار بود كه توسط عبدالله اسكندری انجام شد. نكته بعدی نوع روایت و تصویرسازی سریال بود. این سریال داستان پركشش و جذابی داشت كه پراز اتفاق و تصویر بود و شخصیت‌ها به دور از رخوت مدام در حال كنش و واكنش بودند. فرهنگ بعد از سلطان و شبان كارهای دیگری هم ساخت اما هیچكدام به ماندگاری این افسانه تبدیل نشد!
حاتمی‌كیا/ خاك سرخ
كارگردان پر طمطراق این روزهای سینمای ایران كه فیلمش اكران نوروزی هم داشت فیلم‌های زیادی درباره دفاع مقدس ساخته و همین نام رویش مانده است. تنها دوبار وارد فضای تلویزیون شد و یكی از سریال‌های جذاب در این زمینه را ساخت. خاك سرخ را حاتمی‌كیا در 41 سالگی ساخت و بعد از ساخت از كرخه تا راین كه در 31 سالگی آن را ساخت، از بهترین آثار او محسوب می‌شود. به لحاظ آشنایی با مقوله جنگ و تاثیراتش یكی از بهترین و واقعی‌ترین صحنه سازی‌های جنگ را طراحی كرد و داستان پر سوز و گدازی را به تصویر كشید.
داستان دو خواهر گمشده در روزهای انقلاب است كه حالا حوادث جنگ و حمله به خرمشهر این دو را به هم می‌رساند. نویسنده این سریال مسعود بهبهانی نیا است كه ارادت زیادی به جنگ و شهرهای جنوب كشور دارد و چند ماهی بیشتر نیست كه سریال كیمیا نوشته‌ای از او به پایان رسیده است.
امرالله احمدجو/ روزی روزگاری
احمدجو از فیلمنامه نویسان و كارگردانان سینماست و فارغ التحصیل مدرسه عالی تلویزیون كه در یك شب یلدا در اصفهان متولد شد. زمانی كه قرار شد روی فیلمنامه روزی روزگاری كار كند، 38 سال بیشتر نداشت. داستان روزی روزگاری با خلقیات احمدجو سازگاری زیادی داشت. او غرق در فرهنگ بومی‌قبایل ایرانی بود. داستان این سریال درباره راهزنی به نام مرادبیگ است كه زیر دست شخصیتی به نام خاله رفته رفته متحول می‌شود. بازی خسرو شكیبایی در نقش مرادبیگ در خاطره‌ها ماندنی شد.
محمدعلی نجفی/ سربداران
اوایل دهه 60 سیاست سازمان صداوسیما بر آن بود كه به عقبه تاریخی ایران توجه ویژه‌ای نشان داده شود و به همین سبب ساخت سریال‌های تاریخی در اولویت قرار گرفت. سربداران در سال 62 به حمله مغول به ایران و قیام خونین مردم خراسان توسط شیخ حسن جوری پرداخت. محمدعلی نجفی سربداران را در 39 سالگی ساخت؛ سریالی پر از جزئیات با گریم‌های سنگین و لوكیشن‌هایی بكر در فضایی باز.
این سریال پر از صحنه‌های خشونت‌زای جنگی بود كه نیاز به طراحی لباس و آكسسوار فراوانی داشت. نجفی در این باره می‌گوید:«در سریال سربداران برای اولین بار مساله طراحی گریم، طراحی دکور و طراحی لباس مطرح شد. با آن طراحی و ساخت دکور مردم به این باور رسیدند که سینما فراتر از آن چیزی است که قبل از انقلاب در نظر داشتند.» متن این سریال را رهگذر نوشت و نجفی به خوبی از عهده كارگردانی كار برآمد.
كیومرث پوراحمد/ قصه‌های مجید
كمتر كسی است كه قصه‌های مجید را ندیده یا نخوانده باشد. كیومرث پوراحمد این هنر را داشت كه بتواند از یك اثر هنری خلق شده مكتوب، اثر هنری جذاب‌تری در قالب تصویرخلق كند. او در سن 41 سالگی قصه‌های مجید را به تصویر كشید. با این كه خاستگاه این سریال طبق داستان‌های نگارنده‌اش مرادی كرمانی، كرمان بود، اما پوراحمد توانست داستان را به زادگاهش اصفهان منتقل كند و اثری ارزنده و عامیانه خلق كند.
این مجموعه دو شخصیت اصلی به نام مجید و بی‌بی داشت كه ظهر‌های جمعه كودك و پیر و جوان را پای تلویزیون می‌نشاند. از روی همین مجموعه كه مورد تقدیر بسیاری از منتقدین از جمله شهید آوینی قرار گرفته بود چند فیلم سینمایی ساخته شد. برای اولین بار یك اثر تلویزیونی توانست بسیاری از كسانی كه با سینما قهر بودند را به سینما بكشاند! كیومرث داستان‌های زیادی را در قالب سریال و فیلم سینمایی به تصویر كشید اما هیچكدام محبوبیت قصه‌های مجید را پیدا نكرد.
كیهان رهگذر/ بوعلی سینا
این سریال هم مثل خود شخصیتش یكی از افتخارات ما ایرانی‌هاست كه همیشه به داشتن آن به خود می‌بالیم. جای خوشحالی بود كه كیهان رهگذر در سال 64 آستین بالا زد و این مجموعه را در 40 سالگی ساخت.رهگذر فارغ‌التحصیل تئاتر بود و متن‌های زیبایی را برای دو سریال سربداران و بوعلی سینما نوشت. 13سال پیش در اثر سكته قلبی در دانمارك درگذشت اما هنوز نامش در تیتراژ بوعلی سینا به عنوان نویسنده و كارگردان و تدوین نگر خودنمایی می‌كند. نكته جالب كارهای رهگذر استفاده از فضای باز بود.
او از اماكن تاریخی و خانه‌های قدیمی‌مثل مسجد جامع نائین و مسجد جامع اصفهان به عنوان لوكیشن استفاده كرد. علاوه بر این خانه خود بوعلی سینا را در باغ بزرگی در پادگان اقدسیه بازسازی كرد. نكته جالب توجه این سریال جوان بودن اكثر عوامل آن است.منوچهر محمدی هم به عنوان تهیه كننده اولین سریال تلویزیونی‌اش در این پروژه مشاركت داشت. با توجه به تیم جوان این سریال تولیدش هفت ماه بیشتر طول نكشید و باعث شد راه برای سریال سازی تاریخی سریال‌های دیگر هموار شود.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
این بزرگان دقیقا مصداق بارز سالی که نکوست از بهارش پیداست هستند
کوشن اون سریالها