خندوانه، شبیه ماه عسل احسان علیخانی!

روزنامه هفت صبح: با دعوت عوامل «خندوانه» از سرپرست اتاق فکر «ماه عسل» در آستانه ماه رمضان، این برنامه از مسیر خود خارج شده و حال و هوایی شبیه برنامه احسان علیخانی پیدا کرده. این شباهت ها را بررسی می کنیم.

«خندوانه» در این یکی دو هفته اخیر، یک جورهایی تغییر ساختار داده و حال و هوایش را عوض کرده. منظورمان تغییرات مثبت یا منفی نیست. فعلا نمی شود درباره اینکه مسیر جدید «خندوانه» قرار است به چه سمت و سویی برود صحبت کرد. اما آنچه مسلم است این است که مسیر جدید «خندوانه»، چندان متعلق به خودش نیست. رامبد جوان بعد از تست کردن چندین و چند راه و مسیر مختلف برای رسیدن به نقطه اوج، حالا دست روی فرمول امتحان شده برنامه «ماه عسل» گذاشته. او در انتخاب میهمان ها، پیش بردن سوژه و دعوت از میهمان های مکمل و... درست به شیوه احسان علیخانی عمل می کند؛ شیوه و روشی که به هیچ وجه با حال و هوای «خندوانه» همسو نیست. هفت صبح این مسئله را بررسی می کند.


راه حل ها برای تغییر وضعیت

در شرایطی که «خندوانه» در وضعیت بسیار بحرانی قرار داشت و به دلیل کمرنگ شدن عناصر جذاب، از سکه افتادن جناب خان، نبود میهمان های درجه یک، فقر سوژه هال خلاقانه و... پیش بینی می شد خیلی زود مخاطبانش را از دست بدهد، رامبد جوان روی چند راه حل دست گذاشت. اول از همه اینکه نیما شعبان نژاد را مجددا به برنامه دعوت کرد و آیتم هایی را به او واگذار کرد.

درست است که این اقدام تا حدی موثر بود و یک مقدار برنامه را از وضعیت رخوت قبلی خارج کرد اما صرفا نمی شد با یک نیما برنامه را نجات داد. جوان برای تغییر و تحول اساسی برنامه، با سرپرست اتاق فکر برنامه های احسان علیخانی موارد مذاکره شد. مریم نوابی نژاد که سال ها به عنوان سرپرست اتاق فکر «ماه عسل»، تمام سوژه ها و برنامه ها را سازماندهی می کرد، به خندوانه آمد تا روی وضعیت میهمان ها و قصه موجود در پس پرده هرکدام مدیریت کند.

شروع تغییرات از برنامه پورسرخ

از برنامه پوریا پورسرخ، وضعیت برنامه مقداری تغییر کرد. او روی صندلی مقابل رامبد نشست و با او گپ زد. در بخشی از این گپ و گفت، رامبد صحبت را به سمت فیلم «روز سوم» برد و بعد از آن اعلام کرد مردی که کاراکتر پوریا پورسرخ در فیلم «روز سوم»، براساس زندگی او ساخته شده، الان در استودیو است. آن مرد رو به روی پورسرخ قرار گرفت. از این جا به بعد، صحبت ها درباره همین مسئله جلو رفت.

قسمت حضور پورسرخ در برنامه، جذاب از آب درآمد و می شد انتظار داشت که حال و هوا برنامه یک مقدار تغییر کند. با اینکه همین برنامه هم آن طور که باید روی رسالت شوخی و خنده خندوانه جلو نمی رفت.


شروع بحران از برنامه مقلدان پاشایی

مسئله تغییر شیوه و مسیر برنامه، زمانی بحث برانگیز شد که خندوانه روی سوژه بحران هویت دست گذاشت و از چند جوان که مشابه مرتضی پاشایی تیپ می زدند و مثل او می خواندند دعوت کرد به برنامه بیایند. رامبد با آنها درباره تقلیدشان از این خواننده فقید صحبت کرد و گفت که به جای رفتن سراغ چنین تقلیدی باید سعی کنند روی هویت خودشان باقی بمانند. با توجه به حساسیت های موجود در جامعه، قطعا می شد حدس زد این برنامه، خیلی زود به انتقاد و اعتراض بینجامد.

به هرحال مرتضی پاشایی طرفداران پروپاقرصی دارد و مشخص بود مطرح شدن چنین حرف هایی از تریبون برنامه ای مثل خندوانه ذاتا خطرناک است. قطعا اگر این سوژه در برنامه «ماه عسل» مطرح می شد، هیچ سر و صدایی راه نمی افتاد. چون تکلیف آن برنامه مشخص است و جنس سوژه هایش کاملا از این الگو پیروی می کند. «خندوانه» اما معنا و مفهوم خاص خودش را دارد. برنامه ای که صرفا برای خنده و شادی ساخته می شود و اساس آن روی خنده و نشاط است، زمانی که به چنین بستری ورود می کند، قطعا خطرآفرین می شود. اینجاست که می شود صراحتا گفت مریم نوابی نژاد و تیمش، روی سوژه های درجه یک و جذابی دست می گذارند و طبیعتا در برنامه ای مثل «ماه عسل»، می ترکانند اما شکل و شمایل و فضای خندوانه شاید چندان با این شیوه جور در نمی آید.

جریان سازی اشتباه

مهمترین ویژگی برنامه های فصل دوم «خندوانه» این بود که بلافاصله بعد از پخش، جریان ساز می شدند. هنوز یادمان نرفته سر رقابت استندآپ کمدی امیرمهدی ژوله و امین حیایی، چه شور و هیجانی در جامعه به پا شد و طرفداران هر نفر برای بالا بردن رتبه شرکت کننده مورد علاقه شان چه تلاش هایی کردند. این شور و هیجان صرفا به این دلیل شکل گرفت که رقابت استندآپ کمدی، در بستر برنامه ای مثل خندوانه ایجاد شده بود. یعنی حال و هوا و مختصات برنامه، می طلبید که چنین رقابتی در آن شکل بگیرد و چنین انرژی از آن ساطع شود.

در فصل سوم عملا چنین شور جمعی به واسطه هیچکدام از برنامه های خندوانه ایجاد نشد. برنامه بحران هویت و دعوت از چند مقلد مرتضی پاشایی هم با اینکه عوامل انتظار داشتند بترکاند، سر و صدای زیادی به راه نینداخت. تا جایی که خود رامبد جوان در گروه تلگرامی که مدیر روابط عمومی اش ادمین آن است و اعضای آن هم فعالان رسانه در حوزه سینما و تلویزیون هستند، عملا از اعضای گروه که درواقع همگی خبرنگار هستند درخواست کرد که به بحث بحران هویت بها بدهند و حتی شماره تلفن یکی از جامعه شناسان را در این گروه به اشتراک گذاشته که رسانه ها بتوانند تماس بگیرند و این در حالی است که برای جریان ساز کردن یک موضوع و مورد توجه قرار دادن، قطعا نیازی به انتشار شماره تلفن یا توصیه عوامل آن نیست. برنامه باید آنقدر خودش جذاب باشد که خبرنگاران را به فکر پیگیری بیندازد.


شباهت کامل به ماه عسل

در برنامه پنجشنبه شب، همچنان شباهت گسترده به «ماه عسل» وجود داشت. رضا داودنژاد، به عنوان میهمان ویژه برنامه رو به روی رامبد نشست و راجع به مسائل مختلف از جمله بیماری اش صحبت کرد. بعد بحث به جشن نفس و اهدای عضو کشیده شد و از روی رابطه فامیلی داودنژاد با عسل بدیعی، ماجرای فوت این بازیگر هم به میان آمد. بعد از این مسئله بود که رامبد جوان اعلام کرد پدر عسل بدیعی در جمع آنهاست و از داودنژاد خواست تا با او گفت و گو کند.

مشابه چنین برنامه ای را در ماه عسل زیاد دیده بودیم. علیخانی با یکی از میهمان ها صحبت می کرد و بعد از میهمانی مرتبط می خواست به جایگاه بیاید و ادامه بحث را با هم پی بگیرند. در این مورد هم درست است که شاید برنامه داودنژاد برای خیلی ها جذاب باشد اما این روند، جزو سبک و سیاق «خندوانه» نیست.

الگوگیری از رقیب

سال گذشته چند روز مانده بود به ماه رمضان، اعلام شد که به دلیل تداخل زیاد برنامه های بعد از افطار، شبکه نسیم تصمیم گرفته برنامه «خندوانه» را به قبل از اذان مغرب موکول کند. آن زمان خندوانه به سرسخت ترین رقیب «ماه عسل» مبدل شد. علیخانی با تمام میهمان های ویژه ای که به برنامه آورد و تلاش هایی که برای جذب مخاطب کرد، نتوانست مقابل جذابیت و شادی و نشاط خندوانه، کاری از پیش ببرد.

بخش مهمی از توجه ها به سمت خندوانه کشیده شد و رامبد جوان برنده میدان رقابت رمضانی نام گرفت. حالا اما وضعیت «خندوانه» و نبوده ایده های جذاب در آن به حدی رسیده که عوامل تصمیم گرفته اند روی الگوی از پیش امتحان شده «ماه عسل» دست بگذارند. این یعنی یک عقب نشینی عجیب در نقطه شروع رقابت رمضان.


خندوانه همچنان برنده می ماند؟

هنوز معلوم نیست که وضعیت پخش «خندوانه» در رمضان امسال چه می شود. قرار است ساعت پخش آن به همین سبک و سیاق ادامه پیدا کند یا مثل سال گذشته به قبل از افطار موکول شود اما طبیعتا با پی گرفتن ساختاری مشابه آن برنامه، بعید به نظر می رسد موفقیت خاصی در انتظارش باشد. درست است که خندوانه دارد تلاش می کند همین سوژه های مشابه را هم به صورت متفاوت و البته جذاب روایت کند اما همچنان به نظر می رسد «ماه عسل» قطعا بستر مناسب تری برای ورود به چنین سوژه هایی است.