تئاتر ایران در سالی که گذشت

روزنامه ایران - سید کامران علمدهی: هنرهای نمایشی به عنوان یکی از هنرهای پرمخاطب و پُر‌توان در برخی از وجوه، بویژه در تربیت و تکامل بازیگران، نقش تعیین‌کننده‌ای در بنیان سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی دارد. تئاتر در طول سال‌های قبل و بعد از انقلاب همواره گرفتار مشکلات و معضلاتی بوده، به شکلی که تا امروز هم به‌طور کامل از آنها رهایی پیدا نکرده است. بودجه ناکافی، نبود برنامه‌ریزی مناسب، تالارهای محدود، متحد نبودن هنرمندان و... از جمله مسائلی هستند که تئاتر ایران با آن دست به گریبان است. حتی تعامل قابل ملاحظه‌ای هم میان نهادهای تأثیرگذار در امر آموزش - آموزش عالی و آموزش و پرورش - با هنرهای نمایشی دیده نمی‌شود.

این رویکرد باعث شده تا تئاتر ایران با فراز و نشیب‌های مثبت و منفی زیادی مواجه شود که البته بار منفی و معضلات در اغلب مواقع بیشتر بوده است.در دولت یازدهم اما، توجه به مسائل فرهنگی و هنری یک اصل بوده و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با همین نگاه وارد میدان شده است. نگاهی به کارنامه هنری این دولت نشان می‌دهد که عرصه‌های مختلف هنری در کشور سیر صعودی را طی می‌کنند و در مسیر پیشرفت و ارتقا هستند. شرایط در حوزه تئاتر اما، قدری متفاوت‌تر بوده و نامگذاری و توجه بیشتر به عرصه تئاتر در سال ۹۴ باعث شده تا نگاه ویژه‌تری به این مقوله صورت گیرد.

اگرچه هنوز فاصله زیادی با شرایط ایده‌آل و فضای آرمانی در هنرهای نمایشی داریم، اما تغییرات در سطح کلان و مدیریتی در اداره کل هنرهای نمایشی، گویای آن است که در آینده‌ای نزدیک شاهد شکوفایی و رشد چشمگیری در این بخش خواهیم بود. نگاهی به کارنامه یکساله این اداره و سیاست‌های مهدی شفیعی مدیرکل آن نشان می‌دهد که تئاتر ایران در حال پوست‌اندازی است و حمایت‌های دولتمردان و مدیران قوای مختلف کشور نیز در این ارتقا و پیشرفت روزافزون بی‌تأثیر نیست. در ادامه، کارنامه یکساله اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، گروه‌های نمایشی و برخی از مؤسسات و تالارهای خصوصی را در سال ۱۳۹۴ می‌خوانید...

نامگذاری سال 94 به نام تئاتر

پس از سال‌ها بی‌توجهی به عرصه تئاتر در کشور، آیین پایانی اردیبهشت تئا‌تر ایران محفلی بود که فضای هنر نمایش را دگرگون کرد. نامگذاری سال 1394 به نام تئاتر از سوی علی جنتی، باعث شد تا نگاه‌های فرهنگی و هنری مسئولان، دست‌اندرکاران و فعالان این حوزه به عنوان سال 94 معطوف شود و رویکرد نوتری در این خصوص درپیش گیرند. نامگذاری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چند پیامد داشت که مهمترین آنها توجه و حمایت بیشتر به عرصه تئاتر بود. اگرچه برخی از اهالی این هنر بر این باور هستند که باید کارهای زیادی به نفع تئاتر انجام می‌شده ولی کار خاصی صورت نگرفته است با این حال بسیاری هم معتقد هستند که این نام‌گذاری باعث شده تا امور متعددی که در سال‌های اخیر بر زمین مانده بود محقق شود و در خیلی از برنامه‌ها نیز ساماندهی خوبی صورت گیرد.

علی جنتی در مراسم مورد اشاره صراحتاً گفته بود: در وزارتخانه سال ۹۴ را با عنوان تئا‌تر نامگذاری کردیم و جزو اولویت‌های کاری‌مان در سال جدید این است که توجه ویژه برای افزایش تالار‌ها و تئا‌تر شهرهای شهرستان‌ها و حمایت از تولید تئا‌تر و گروه‌های نمایشی داشته باشیم.

حضور وزیران و دولتمردان دولت یازدهم در سالن‌های تئاتر

در سال‌های گذشته حضور با فاصله وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالن‌های اجرای نمایش‌ها امری طبیعی و معمول محسوب می‌شد اما امسال علاوه بر حضور مستمر علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و پیگیری مشکلات سالن‌ها و هنرمندان، برخی از چهره‌های برجسته و عالیرتبه دولتی و مدیران نهادها و ادارات مختلف نیز با حضور در سالن‌های تئاتر، نگاه‌ها را به سمت این هنر متمرکز کردند.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت یازدهم، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هرکدام از مدیرانی هستند که با مشغله‌های بسیاری مواجهند اما به خاطر توجه به این هنر والا همگی در دی‌ماه 94 بیننده نمایش «خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از قتل امیرکبیر» به کارگردانی علی رفیعی شدند.

نکته جالب توجه هم آن است که وزیر امور خارجه در شبی میهمان این نمایش شد که تولد 77 سالگی کارگردان شهیر نمایش «خاطرات و کابوس‌ها...» بود و به گفته رفیعی خالق این اثر؛ حضور ظریف در آن شب ماندگارترین شب زندگی‌اش شد.

البته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نشان داده که علاقه زیادی به هنر تئاتر دارد و اگر مشغله کاری به او اجازه می‌داد حضور پررنگ تری در سالن‌ها داشت. او در فروردین سال 94 هم به دیدن نمایش «سقراط» کار حمیدرضا نعیمی رفت و پس از اجرا با عوامل این نمایش دیدار و گفت‌و‌گو کرد.

سی‌و‌چهارمین جشنواره تئاترفجر هم فرصت مناسبی بود تا برخی از نمایندگان مجلس و عضو شورای شهر تهران در برنامه‌هایی از جشنواره حضور پیدا کنند. همزمان با ششمین روز از جشنواره تئاتر فجر، احمد سالک رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و نماینده اصفهان، مفید کیایی‌نژاد عضو کمیسیون مجلس و نماینده طالقان و احمد مسجد جامعی عضو شورای شهر تهران، در مجموعه تئاترشهر حضور پیدا کردند و دو اثر این جشنواره را نظاره‌گر شدند.

نمایش «تکه‌های سنگین سرب» به کارگردانی ایوب آقاخانی کاری بود که این میهمانان ویژه به تماشای آن نشستند و پس از اجرا هم با عوامل این نمایش دیدار و گفت‌و‌گو کردند. گفتنی است احمد مسجد‌جامعی هم در ایام جشنواره فجربرنامه تهران‌گردی با نام تئاترگردی را به بازدید از دیروز و امروز تئاتر ایران اختصاص داد. در این برنامه او به تماشاخانه سنگلج، خیابان لاله‌زار، تئاتر نصر، تئاتر پارس، گراند هتل رفت. حضور در آکادمی استاد سمندریان و ادای احترام به هنرمندان فقید و از دست رفته حمید سمندریان و هما روستا و همینطور دیدار با آهو خردمند و پاسداشت زنده‌یاد محمود استادمحمد، دیدار با خانواده استاد اکبر رادی و دیدار با استاد داوود رشیدی از دیگر بخش‌های این برنامه بود.

اردیبهشت تئاتر



«اردیبهشت تئاتر ایران» مجموعه همایش هایی است که به مناسبت روز جهانی تئاتر از سال ۱۳۸۷ به مدت یک ماه در کشور برگزار می‌شود.

در جشن اردیبهشت سال ۹۴ که با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در تهران برگزار شد، ضمن معرفی و افتتاح پلاتوهای مجموعه تئاتر تهران (پردیس خاوران) از تعداد ۴۱ نفر شامل استاندار، شهردار، برخی از معاونان فرهنگی اجتماعی شهرداری‌ها، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تنی چند از مدیران و مسئولان نهادهای مختلف استانی و کشور که حامی تئاتر و هنرمندان این عرصه بودند قدردانی به عمل آمد.

تغییر نام ایستگاه مترو چهارراه ولیعصر به ایستگاه تئاتر‌شهر

ایستگاه مترو چهارراه ولیعصر در جلوی مجموعه تئاترشهر قرار گرفته است و در زمان احداث این خط مترو با مخالفت بسیاری از هنرمندان مواجه شد و در نهایت ایستگاه راه‌اندازی شد که پس از بحث و بررسی در شورای شهر تهران و به پاس خدمات هنرمندان و همینطور حفظ حرمت به اهالی تئاتر نام این ایستگاه به ایستگاه تئاترشهر تغییر نام پیدا کرد.

سی‌و‌چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاترشهر



آیین گشایش سی‌و‌چهارمین دوره جشنواره تئاتر فجر با محوریت گرامیداشت پنجاه سالگی تئاتر سنگلج و قدردانی از پیشکسوتان تئاتر اولین روز بهمن‌ماه برگزار شد. تماشاخانه سنگلج یکی از قدیمی‌ترین سالن‌های نمایش تهران است که در محله سنگلج، در خیابان بهشت و در ضلع جنوبی پارک شهر قرار دارد. تماشاخانه سنگلج در اوایل دهه ۱۳۴۰ توسط مهندس بابائیان ساخته شد و در مهرماه سال ۱۳۴۴ آغاز به‌کار کرد. از نمایش‌های مهمی که در اوایل کارِ این تماشاخانه بر صحنه رفت میراث و ضیافت کارِ بهرام بیضایی را می‌توان نام برد که در آذر ماه ۱۳۴۶ اجرا شد. سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در گروه‌های نمایشی، در بخش های؛ مرور تئاتر سال 1394، میهمان، نسل نو، مسابقه بین‌الملل و مسابقه تئاتر ایران آثار خود را در مجموعه سالن‌های تئاتر‌شهر، تالار وحدت، خانه هنرمندان، تماشاخانه ایرانشهر، تالار فردوسی، تماشاخانه سرو، تالار هنر، تالار مولوی، تالار حافظ و تماشاخانه سنگلج به نمایش گذاشتند و همین‌طور گروه‌های تئاتر محیطی و خیابانی هم در فضای محوطه مجموعه تئاتر شهر، باغ هنر(خانه هنرمندان ایران) و محوطه برج میلاد به اجرا و رقابت با یکدیگر پرداختند. سعید اسدی دبیر سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که در مراسم اختتامیه جشنواره به عنوان دبیر دوره سی و پنجم نیز منصوب شد و طبق گفته‌های او قرار است به منظور استفاده بهینه از زمان و فرصت باقیمانده تا برگزاری دوره جدید این رویداد بین‌المللی تئاتر ایران، درصدد رفع اشکالات - سی و چهارم - هستیم و دبیرخانه جشنواره سی و پنجم تئاتر فجر هم از اسفندماه سال 94 به صورت جدی فعالیت خود را آغاز می‌کند.

بازگشایی تالار مولوی


یکی دیگر از اتفاق‌های خوب در سال ۹۴ بازگشایی تالار مولوی بود. این تالار که مدت‌ها به سبب تعمیرات تعطیل شده بود، سرانجام با تجهیز وسایل و نوسازی بنای آن بازگشایی شد. تالار مولوی سال‌هاست که به عنوان سالنی حرفه‌ای برای اجرای تئاتر در میان اهالی هنر نمایش شناخته شده است و این مسأله باعث شد تا تئاتری‌ها از بازگشایی مجدد آن خشنود و مسرور شوند.

دیدار مدیرکل اداره هنرهای نمایشی با پیشکسوتان

در آستانه برگزاری سی‌و‌چهارمین جشنواره تئاتر‌فجر مدیرکل هنرهای نمایشی با محمدعلی کشاورز دیدار کرد و در پایان این دیدار هم از استاد کشاورز به عنوان یکی از بزرگان عرصه تئاتر برای آغاز این رخداد فرخنده رخصت گرفت.

برگزاری هفته تئاتر سایر کشورها در ایران

مهدی شفیعی، مدیرکل هنرهای نمایشی اعلام کرده بود که اداره هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شرایط برگزاری هفته تئاتر کشورهای دیگر را در ایران دارد و از این اتفاق که باعث آشنایی با تئاتر روز جهان می‌شود نیز حمایت همه جانبه‌ای خواهد کرد.ضمن آنکه او خاطرنشان کرده بود همواره درصدد آن هستیم شرایطی را برای اجرای نمایش‌های خارجی در ایران و بالعکس فراهم کنیم و در این راستا با رایزن‌های فرهنگی بسیاری از کشورها که در عرصه تئاتر حرفی برای گفتن دارند وارد تعامل شده‌ایم. هفته تئاتر لهستان یکی از نمونه‌هایی است که شاهد برگزاری آن بودیم. گفتنی است در سال ۹۴ برای نخستین بار بود که هفته تئاتر لهستان در ایران برگزار شد و تمام برنامه‌های این هفته که شامل اجرای نمایش‌ها، سخنرانی و میزگرد است توسط لهستانی‌ها ترتیب داده شده بود.

انتشار سالنامه تئاتر ایران سال ۹۵

در ماه‌های گذشته طی فراخوانی از هنرمندان، صاحبنظران و فعالان عرصه تئاتر کشور خواسته شد با ارائه نظرات شان نسخه به‌روز‌رسانی شده سالنامه تئاتر ایران برای سال ۱۳۹۵ منتشر ‎شود.
انتشار سالنامه تئاتر ایران که از جمله آرزوهای دیرینه هنرمندان، صاحبنظران، مدیران و دیگر فعآلان حوزه تئاتر محسوب می‌شد، در سال 1387 به ثمر نشست و در سال 1389 به‌روز‌رسانی شد و پس از گذشت نزدیک به شش سال‌بار دیگر منتشر خواهد شد.

معرفی طرح برگزاری بازار بهاره تئاتر ایران

مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، مدیر امور بین‎الملل اداره کل هنرهای نمایشی، مدیران تماشاخانه‎‏های خصوصی در جلسه‌‏ای با میزبانی اداره کل هنرهای نمایشی، درباره برگزاری بازار تئاتر به توافقاتی دست یافتند و قرار شد بازار تئاتر ایران در اردیبهشت‎ماه سال 95 برگزار شود. شکل‌گیری سالن‌های خصوصی تئا‌تر و نقش بازاریابی سالن‌ها برای ادامه حیات اقتصادی هریک از آنها از جمله مباحث حائز اهمیت در جلسه و برقراری بازار تئاتر ایران بوده است. در این برنامه سالن‌های خصوصی تئا‌تر که مجوز خود را دریافت کرده‎اند می‌‎توانند تولیدات، اجرا‌ها، برنامه‎های آموزشی و...خود را معرفی کنند. نقش مارکتینگ در معرفی کمپانی‎های تئاتری، قراردادهای تولید و اجرای آثار، بهینه‎سازی سالن‌ها و امکانات سالن‌های خصوصی، نقش تماشاخانه‎های خصوصی در زمینه ارتباطات بین‎المللی و تبادل اجرا، تسهیلات اداره کل هنرهای نمایشی در زمینه تبادل اجرا با کشورهای دیگر و...مورد گفت‎وگو قرار گرفت.

ریزش پیشانی صحنه تالار اصلی تئاترشهر

یکی از حوادث سال 94 در عرصه تئاتر، فرو ریختن بخشی از سازه فلزی پیشانی صحنه تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر به دلیل فرسودگی بکسل‌های مهارکننده این سازه بود که نگرانی زیادی را در خانواده تئاتر به وجود آورد. این حادثه روز شنبه 25 مهرماه در حالی به وقوع پیوست که مدیر واحد صحنه در حال نصب دکور بود و باعث آسیب دیدگی شد.

مهدی شفیعی در حضور علی مرادخانی عنوان کرد که بازسازی‌ها باید براساس اولویت انجام می‌شد. این سازه باید از سالن خارج شود و سازه‌ای سبک‌تر را با هماهنگی گروه نمایش تدارک ببینیم تا ضمن حفظ ایمنی سالن، نمایش به صحنه برود سپس بازسازی را آغاز کنیم.

علی مرادخانی نیز پس از مشاهده وضعیت سالن اظهار داشت: ما دوست نداریم در شرایط ناامن نمایشی در این سالن اجرا شود، ابتدا باید ایمنی کامل سالن توسط دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بررسی و تضمین شود، سپس برای اجرای نمایش‌ها تصمیم بگیریم.

بازدید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از روند بازسازی تئا‌ترشهر


مدیر دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بازدید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از تئاتر شهر، تاریخ تحویل سالن سایه و پلاتوهای تمرین مجموعه تئاترشهر را مردادماه اعلام کرد.

صبح روز یکشنبه چهاردهم تیرماه، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه علی مرادخانی، معاون امور هنری و مهدی شفیعی، مدیرکل هنرهای نمایشی، ضمن بازدید از عملیات بازسازی تئا‌ترشهر در جریان تازه‌ترین اتفاقات و پیشرفت مراحل ساخت این مجموعه قرار گرفت. در این بازدید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از سالن‌های سایه، قشقایی و پلاتوهای تئاتر بازدید کرد و در جریان مراحل ساخت، خرید تجهیزات و تغییرات ایجاد شده قرار گرفت. جنتی با اشاره به نام‌گذاری سال ۹۴ به نام تئاتر، از کند بودن روند بازسازی ابراز نارضایتی کرد و بر لزوم به سامان رسیدن و افزایش سرعت کار مراحل بازسازی این مجموعه و بهبود شرایط هنرمندان تأکید کرد.

مسعود معمار، مدیر دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد نیز توضیحاتی را به وزیر ارشاد ارائه و تاریخ تحویل سالن سایه و دو پلاتو تمرین این مجموعه را یک ماه بعد اعلام کرد. در حاشیه این بازدید علی مرادخانی، معاون هنری وزیر ارشاد گفت که پس از بازدید با مهدی شفیعی، مدیرکل هنرهای نمایشی و مسعود معمار، مدیر دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد جلسه‌ای را برای پیگیری دستورات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار کردند تا موارد مورد نظر سریع‌تر پیگیری شود.

مرادخانی اعلام کرد که بخشی از تجهیزات لازم خریداری شده است. او با اشاره به زمان اعلام‌شده از سوی مدیر دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد برای تحویل سالن سایه و پلاتوها، گفت: «شاید این روند چند روز عقب‌تر از زمان‌های اعلام شده باشد اما آنچه برای ما اهمیت دارد کیفیت کار است. نمی‌خواهیم به دلیل زمان از کیفیت کار کاسته شود. دوستان حوزه تئاتر هم این تاخیر را به واسطه نتیجه آن خواهند بخشید.»

جشنواره‌ها در سال ۹۴

در طول سال ۹۴ جشنواره‌های کوچک و بزرگی در کشور برگزار شد که اشاره به همه آنها به سبب محدودیت جا غیرممکن بود از این رو در ادامه به برخی از جشنواره هایی که در این سال برگزار شد به انضمام تاریخ برگزاری آن اشاره می‌کنیم:

پانزدهمین جشنواره عروسکی(مبارک)/۱ تا ۷ شهریورماه

بیست‌و‌پنجمین جشنواره تئاتر سیستان و بلوچستان/ ۱۹ تا ۲۱ مهرماه

بیستمین جشنواره تئاتر استان تهران/ ۱۴ تا ۱۶ مهرماه

چهارمین جشنواره تئاتر شهر/۱ تا ۶ مهرماه

چهارمین جشنواره سراسری آیین‌های نمایشی و پرده‌خوانی/۳۱ مردادماه

بیست‌و‌هفتمین جشنواره استانی چهار محال و بختیاری/۲۷ تا ۳۰ شهریورماه

نهمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان رضوی/ ۱۸ تا ۲۱ مهرماه

هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی(محک)/۱ تا ۱۰ شهریورماه

بیست و هفتمین جشنواره تئاتر استان اصفهان/۷ تا ۱۰ مهرماه

بیست و هفتمین جشنواره‌ تئاتر استان لرستان/ ۱۶ تا ۱۹ مهرماه

بیست و چهارمین جشنواره تئاتر استان یزد/ ۲۳ تا ۲۵ شهریورماه

پنجمین جشنواره تئاتر البرز/۱۲ تا ۱۵ شهریورماه

بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان /۹ تا ۱۴ مهرماه

سومین یادواره «طلوع خرداد»/ ۱۵ تا ۲۵ خردادماه

رپرتوار دفاع مقدس و حماسه حسینی/۲۴ مهرماه تا ۱ آبان ماه

نمایش خیابانی ویژه رمضان/ ۴ تا ۲۲ تیرماه

ششمین جشنواره خیابانی شهروند لاهیجان/۱۱ تا ۱۵ شهریورماه

دهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان/۵ تا ۹ شهریور

دهمین جشنواره سراسری تئاتر رضوی ۲۴ تا ۲۹ مردادماه

هجدهمین جشنواره ملی تئاتر مقاومت - فتح خرمشهر/ ۳۰ اردیبهشت تا ۳ خردادماه

نمایش‌های اجرا شده در سال ۹۴

در یازده ماه سال ۹۴ تعداد ۱۱۰۱ مجوز برای ۸۲۵ عنوان نمایش صادر شد. در بخش نمایش‌های حرفه‌ای بیش از ۵۰۰ مجوز برای ۴۶۸ نمایش، در بخش تئاتر کودک ۱۴۳ مجوز برای ۱۲۶ نمایش، در بخش تئاتر کمدی(آزاد) ۲۶۱ مجوز برای ۱۰۱ عنوان نمایش، در بخش سرگرمی‌های نمایشی ۱۷۶ مجوز برای ۱۱۸ نمایش و در بخش آثار متفرقه نمایشی ۱۳ مجوز برای ۱۳ نمایش تعزیه و آیین‌های محلی صادر شد.

البته در عرصه نمایشنامه خوانی و نمایش خانگی به ترتیب چهل و شش مجوز صادر شد.

راه‌اندازی پرتال جامع تئاتر ایران

پرتال جامع تئاتر ایران با هدف تجمیع فرآیند اطلاع‌رسانی رویدادهای تئاتری سراسر کشور و ارتقای جایگاه تئاتر در حوزه رسانه، هماهنگی تمامی واحدهای تابعه اداره کل هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی سراسر کشور، کانون‌های تخصصی، جشنواره ها، رویدادهای تئاتری و سالن‌های زیرمجموعه اداره کل، پس از چند ماه پژوهش و بررسی از شهریور سال ۹۴ آغاز به کار کرد و راه‌اندازی شد.

برگزاری چهاردهمین جشن سالانه انجمن منتقدان خانه تئاتر

چهاردهمین جشن سالانه انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر با معرفی نمایش‌های برگزیده در سال ۹۳ و اعلام برگزیدگان مسابقه مطبوعاتی این انجمن شامگاه پنجشنبه ۲۹ مردادماه برگزار شد.

از دست رفتگان


سال ۹۴ به لحاظ از دست رفتن بزرگان عرصه فرهنگ و هنر ایران سال خوبی نبود و برخی هنرمندان بزرگ حوزه تئاتر کشور از میان ما رفتند. یکی از این بزرگان همای تئاتر ایران(هما روستا) بود که روز سه‌شنبه ۱۴ مهرماه از خانه هنرمندان ایران تشییع شد. احمد علامه دهر، مصطفی عبدالهی، بهرام ریحانی، علی عباد، زهرا رشیدی، عزت‌الله هنرآموز، امیر بختیاری، بهمن مظفری، ثریا شیرزاد، مصطفی اسلامیه، ولی الله مؤمنی و... از دیگر هنرمندانی بودند که دیگر در میان ما حضور ندارند.

تعامل با هنرمندان اروپایی

بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان، مجال خوبی برای تعامل و همکاری با هنرمندان و دست اندرکاران تئاتر اروپا بود. گوردون واین رئیس خانه تئاتر فرانکفورت هم که برای این جشنواره به ایران سفر کرده بود درباره تئاتر ایران گفته که در آلمان سعی کردیم هنر تئاتر ایران را در اروپا جا بیندازیم و در این راستا بسیاری از هنرمندان اروپا مشتاق همکاری با ایران هستند و معتقدم در اینجا توانمندی هنری بالایی وجود دارد.

طبق توافق‌های صورت گرفته میان رئیس خانه تئاتر فرانکفورت و کانون تئاتر همدان مقرر شده تا برنامه‌های درازمدت و مستمری تا سال ۲۰۲۰ با گروه‌های کانون تئاتر و هنرمندان همدانی انجام شود.

گفتنی است ۶۸ گروه نمایشی از پنج قاره دنیا از جمله؛ کشورهای روسیه، آلمان، ایتالیا، فنلاند، هندوستان، ارمنستان، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، اسپانیا، امریکا، اسلوونی، فرانسه، استرالیا، سوئد متقاضی شرکت در این جشنواره بودند.

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با ابراز خشنودی از برگزاری رویداد هنری مختص کودکان و نوجوانان، به این جشنواره پیام داد که در بخشی از پیام ایشان، آمده‌است‌: «جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان فرصت مناسبی برای ارائه بهترین آثار تئاتر کودک و نوجوان در طول یک‌سال و مجال مغتنمی برای گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و اقوام مختلف ایران اسلامی است که با تدبیر و برنامه‌ریزی شایسته، زمینه آگاهی و اندیشه‌ورزی کودکان و نوجوانان این مرزوبوم را بیش‌ازپیش فراهم می‌نماید.»

فاجعه منا؛ تعطیلی اجراها و برگزاری همایش آیینی حج

فاجعه منا و به شهادت رسیدن حجاج ایرانی در مکه مکرمه در سال ۹۴‌ از جمله فجایع انسانی بود که همه عرصه‌ها را تحت‌الشعاع قرار داد. در عرصه تئاتر هم به نشانه همدردی با خانواده قربانیان اجراهای نمایشی تعطیل شدند. در بخشی از پیام مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی در این رابطه آمده بود: «اندوه تلخی است که در عید قربان، پرچم عزا برافراشته‌ایم و در سوگ هموطنان مؤمن خویش، به غم نشسته‌ایم. اداره کل هنرهای نمایشی در پی اعلام عزای عمومی، با تعطیلی تالارها و... و تعویق رویدادهای تئاتری استان‌ها و جشنواره مریوان، به همدردی با ملت ایران و سوگواران این فاجعه عظیم خواهد نشست.» در همین راستا نیز همایش پژوهشی نمایش و جلوه‌های آیینی حج برگزار شد. همایش دو روزه پژوهشی «نمایش و جلوه‌های آیینی و نمادین مناسک حج ابراهیمی» روز یکشنبه پنجم مهرماه، با یاد قربانیان فاجعه‌ منا در حوزه هنری آغاز به کار کرد.

جنتی: همه توان‌مان را صرف تئاتر می‌کنیم


وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از پایان جلسه با مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها، گفته بود: گسترش فضاهای نمایشی کشور در دستور کار وزارتخانه قرار دارد. علی جنتی درباره حمایت دولت از تئاتر خصوصی گفته بود: شهرداری در این زمینه کمک‌های خوبی انجام داده است و در مورد تئاتر خصوصی هم اگر حمایت مالی صورت نگیرد، با تخفیف در هزینه عوارض و مالیاتی که بر عهده آن‌هاست، کمک می‌کنند.

او ادامه داده بود: خوشبختانه در تهران کار بسیار خوبی انجام شده و بازسازی تئاترشهر، ساخت پردیس تئاتر خاوران و همین‌طور تماشاخانه‌های مختلف خصوصی، فضای خوبی در اختیار تئاتر ما گذاشته است.

جنتی درباره حمایت از تئاترهای خصوصی هم تأکید کرده بود: هر کمکی از دست‌مان برآید برای حل مشکلات بخش خصوصی انجام می‌دهیم و حتی اگر اعتبار لازم را نداشته باشیم، از شهرداری‌ها کمک خواهیم گرفت تا با تخفیف در عوارض و مالیات به رشد آنها کمک کنند.

اهدای نشان خسرو خورشیدی و انتشار فراخوان سمینار تخصصی طراحی صحنه

اهدای نشان خسرو خورشیدی نیز از برنامه‌های مهم در سال ۹۴ بود که برای نخستین بار در اولین سمینار تخصصی طراحی صحنه تئاتر و سینما به همت مؤسسه فرهنگی هنری کارنامه منتشر شد. این سمینار در آذر‌ماه در دو بخش ارائه مقالات و میزگردهای تخصصی و طراحی صحنه تئاتر و سینمای ایران برگزار می‌شود و در سه بخش بهترین طراحی صحنه تئاتر، بهترین طراحی صحنه سینما و تلویزیون، مؤثرترین پژوهشگر و مدرس در حوزه طراحی صحنه نشان خسرو خورشیدی اهدا می‌شود.


حمایت از تالارهای خصوصی

در دولت یازدهم، توجه به خصوصی‌سازی مسأله‌ای حائز اهمیت محسوب می‌شود. از این رو در حوزه هنرهای نمایشی هم این امر نقش ویژه‌ای دارد و مدیران فرهنگی نهایت تلاش خود را در راستای افزایش کمی و کیفی تالارهای خصوصی به کار گرفته‌اند.

تشکیل صنف تماشاخانه‌های خصوصی

در نشست مدیرکل هنرهای نمایشی، مدیران وزارت کار و مدیران تماشاخانه‌های خصوصی تشکیل صنف تماشاخانه‌های خصوصی کلید خورد.

مهدی شفیعی، مدیرکل هنرهای نمایشی، در نشست مشترک با مدیران کل وزارت کار و مدیران تماشاخانه‌های خصوصی بر تکمیل طرح تثبیت و هویت‌بخشی به تماشاخانه‌های خصوصی تأکید کرد. شفیعی با اشاره به اهمیت زمانی تحقق این طرح، تشکیل صنف تماشاخانه‌ها را موجب تعریف افق رویکردی و حفظ این پدیده از آسیب‌های محتمل دانست و امکان ایجاد تعامل با دولت را از نتایج تشکیل این صنف برشمرد.

در پایان این نشست دبیر سازمان رسیدگی به امور مؤسسات هنری تک منظوره، توضیحاتی ارائه کرد و مدیران تماشاخانه‌های خصوصی، ضمن طرح پرسش‌هایی از مسئولان حاضر، اظهار امیدواری کردند که با تشکیل این صنف، علاوه بر خدمت به جامعه تئا‌تر، مبحث اقتصاد تئا‌تر را محقق کنند.

تا پایان سال ۹۴ حدود ۲۶ تالار خصوصی در تهران فعالیت قانونی می‌کنند که هرکدام سهم بسزایی در افزایش اجراهای گروه‌های تئاتری در پایتخت دارند. نکته حائز اهمیت نیز آن است که بر خلاف سالهای قبل که تالارها و محل اجرای نمایش‌ها در محدوده یک یا دو منطقه متمرکز بود، در حال حاضر تالارهای خصوصی در بسیاری از مناطق تهران ساخته شده است و همین مورد باعث شده تا ارتباط تئاتر با مردم در مناطق مختلف شهر تهران مضاعف تر شود.