در «ترمیناتور» جدید چه می گذرد؟

هفته نامه همشهری جوان - آیدا تدین: در طول دو دهه گذشته، هیچ فیلم دنباله داری نمادین تر- و البته جنجالی تر- از «ترمیناتور» ساخته نشده. بعد از دو فیلم اول («ترمیناتور» و «روز داوری») که بخش عظیمی از فرهنگ عامه را تحت تاثیر قرار دادند و در فهرست فیلم های به اصطلاح کالت (cult) ماندگار شدند، دنباله های بعدی ترمیناتور به قلمرو فیلم های درجه دو تنزل پیدا کردند. سری چهارم که برای خودش شکستی تمام عیار بود. واقعیت این است که دو فیلم اول همه چیز تمام بودند؛ از موسیقی گرفته تا بازی درخشان آرنولد شوارتزنگر و آن نقل قول معروفش: «بازخواهم گشت»، همگی در ناخودآگاه جمعی نسلی از عشاق سینما جاودانه شدند.

حوالی سال 2009 هم که سریال ترمیناتور ساخته شد و خیلی زود در اپیزود دوم متوقف شد. اما بعد از کلی کشمکش، سری پنجم ترمیناتور با عنوان «پیدایش» (Terminator Genisys) ساخته شد و از اول ژوئیه (10 تیر) در سینماهای دنیا روی پرده رفت. این بار البته آلن تیلور در مقام کارگردان سکان را به دست گرفت و آرنولد هم به صحنه بازگشت، اما سری جدید هم داد خیلی ها را درآورده. جیسن کلارک، امیلیا کلارک، جی.کی. سیمونز و مت اسمیت از مهم ترین چهره های سری جدید ترمیناتور هستند.

فیلم تا پایان هفته سوم اکرانش به فروشی معادل 277 میلیون دلار در سطح جهان دست پیدا کرده و با استقبال نه چندان گرم منتقدان رو به رو شده. باید منتظر ماند و دید استقبال تماشاگران چه آینده ای برای این قصه علمی- تخیلی رقم خواهدزد. اگر کنجکاوید بدانید در سری جدید چه اتفاقات و تغییراتی رخ داده، ادامه مطلب را بخوانید.


فیلم سینمایی یا یک انیمیشن سه بعدی

در سال ۲۰۱۰، قبل از اینکه سرنوشت فرنچایز (سری فیلم های دنباله دار) ترمیناتور به دلیل مسائل و مشکلات حقوقی در هاله ای از ابهام فرو رود، قرار بود نسخه بعدی فیلم در قالب یک انیمیشن بازتولید خواهدشد. قرار بود فیلمبرداری ترمیناتور از ژانویه ۲۰۱۱ آغاز شود، اما دعواهای حقوقی در نهایت باعث شد درست قبل از شروع فیلمبرداری، ساخت سری جدید منتفی اعلام شود.

وقتی در سال ۲۰۱۱، صحبت از نسخه دیگری از ترمیناتور پنج به کارگردانی جاستین لین و بازی آرنولد شوارتزنگر به میان آمد. باز هم امید هواداران نقش بر آب شد، چون مشکلات قانونی، کلید خوردن پروژه را منتفی کرد تا اینکه بالاخره کمپانی «آناپرنا پیکچرز» کلیه حق و حقوق تولدی ترمیناتور را خریداری کرد و سرانجام قرار شد سری جدید با عنوان «پیدایش ترمیناتور» تهیه و تولید شود.

جا به جایی در ترتیب زمانی وقایع

اول از همه باید بدانید اصلا جای تعجب ندارد که «پیدایش» بسیاری از وقایع دیده شده در نسخه های اولیه ترمیناتور را یک بار دیگر به تصویر کشیده است. بعضی ها توجیه شان این است که هرچه نباشد این رویکرد اتفاقا یک جورهایی شوخی با سفر زمان است و حین تماشای فیلم می توان از آن لذت برد. درنتیجه، وقتی کایل ریز در سری پنجم ترمیناتور به سال های دهه ۸۰ بر می گردد تا از سارا کانر محافظت کند، ناگهان متوجه می شود از قضا این سارا کانر است که دارد از او محافظت می کند. بله، تایم لاین و ترتیب زمانی وقایع در «پیدایش ترمیناتور» به طرز چشمگیری تغییر کرده است. در نسخه جدید می بینیم دشمن کانر پیشاپیش شکست خورده است و ترفندهایش نقش بر آب شده و این تنها تغییری نیست که در سری جدید اتفاق افتاده؛ در حالی که شروع فیلم- که در زمان آینده رخ می دهد- دقیقا شبیه سری اول ترمیناتور به نظر می رسد. همه چیز در گذشته با امکان دستکاری و تغییر مواجه است یا به عبارت دقیق تر، همه چیز قبل از آن.


بنابراین می بینیم که جان کانر در آغاز فیلم، کایل ریز را به گذشته می فرستد تا از مادرش محافظت کند و می داند روند اتفاقات به شکلی خواهدبود که در نهایت این مرد روزی پدر او خواهد شد، اما این بار خیلی از احتمالات در گذشته تغییر کرده اند. فیلم در آغاز، بازآفرینی سری اول ترمیناتور به نظر می رسد، اما واقعیت این است که هیچ چیز بازسازی نشده. ظاهرا سارا پیشاپیش به شکلی حرفه ای کار با سلاح را آموخته و می تواند در تعقیب و گریزها به طرز حیرت آوری رانندگی کند؛ شبیه همان سارا کانری که در ترمیناتور دو دیده بودیم. تی- ۸۰۰ که یک جورهایی برای خودش «آدم خوبه» داستان بود هم در سری جدید حضور دارد. چطور؟ این دیگر می ماند برای وقتی که خودتان به تماشای فیلم نشستید.

سارا کانر در دامن مُشتی فلز

یکی از جذاب ترین قسمت های اولین تریلری که از «پیدایش» منتشر شد تصویر تی- ۸۰۰ بود که سارا کانر کم سن و سال را به شیوه ای حمایتگرانه با خودش حمل می کرد. همین یک صحنه دنیای از احتمالات تازه را پیش چشم تماشاگر ترسیم می کند. البته تا آنجا که خط اصلی قصه اجازه بدهد. اگر چه قرار نیست مسیر قصه داستان کودکی سارا کانر را پی بگیرد، اما به توضیح این نکته کمک می کند که چرا وقتی سروکله کایل ریز- در سال ۱۹۸۴- پیدا می شود، سارا پیشاپیش تا این حد اعتماد به نفس دارد و به شکل حرفه ای تعلیم دیده است. سارا سال ها تحت حفاظت تی- ۸۰۰ از تعلیمات او بهره گرفته. فقط بهتر است آرزو کنیم انسان بودن را از این موجود غول آسا یاد نگرفته باشد. به گزارش «انتر تینمنت ویکلی» سارای کوچک او را «بابایی» صدا می کند و شکی نیست که تی- ۸۰۰ مرگبارترین پرستار بچه در کل تاریخ است.


تی- ۸۰۰ هم پیر می شود

درست است که این بار حتی اسم جیمز کامرون را در فهرست تهیه کنندگان «پیدایش ترمیناتور» نمی بینیم، اما همین که بدانیم یکی از مهم ترین ایده های سری پنجم حاصل ذهن خلاق کارگردان «آواتار» است در نوع خودش جذاب به نظر می رسد. ایده کامرون رقم زننده این واقعیت است که ترمیناتور آرنولد می تواند پا به سن بگذارد و رفته رفته پیر بشود. دست کم از لحاظ ظاهری. فیلم را که ببینید خودتان متوجه خواهید شد از چه حرف می زنیم. وقتی قرار شد تولید سری پنجم ترمیناتور با حضور آرنولد که دهه ششم زندگی اش را پشت سر می گذارد، آغاز شود، تهیه کنندگان دست به دامن کامرون شدند تا ایده های فراموش شده اش را یکبار دیگر مطرح کند. این روایتی است که خودش در سالگرد ۳۰ سالگی ترمیناتور در گفت و گو با یکی از رسانه های سینمایی به آن اشاره کرد.

دنباله های دیگری در کار است؟

البته که دنباله های دیگری قرار است ساخته بشود، مگر می شود صاحبان فیلم های دنباله دار تا زمانی که به فروش چشمگیر در گیشه دست پیدا می کنند، بی خیال دنباله سازی شوند؟ هالیوود مدت هاست از تظاهر به اینکه هدف از ساخت دنبال فیلم ها چیزی فراتر از لمس دلارهای عزیزش است، دست برداشته. از همان روز اول، صحبت از این بود که ترمیناتور پنج آغازگر یک سه گانه جدید است.

چه نقشی برای بازی آرنولد وجود خواهدداشت. اگر اصلا قرار باشد که در سری های بعدی حضور پیدا کند؟ چه دوره های زمانی دیگری ممکن است در قصه ترمیناتور دنبال شود؟ همه این پرسش ها بستگی به موفقیت «پیدایش ترمیناتور» دارد. اول و مهم تر از هرچیز این است که سری پنجم به لحاظ مالی به درآمدی ماندگار در گیشه دست پیدا کند. اگر این اتفاق بیفتد، باید منتظر بازگشت دوباره بسیاری از عوامل ساخت «پیدایش» در پروژه بعدی بود.

ترمیناتور - The Terminator


تولد ترمیناتور از دل یک کابوس: همه چیز از یک کابوس در سال ۱۹۸۱ شروع شد. کامرون در آن زمان یک جوان ۲۶ ساله بود که در ابتدای راه فیلمسازی قرار داشت. او در رم بود که یک شب کابوسی وحشتناک دید. آقای کارگردان می گوید: «کابوس ها سرمایه کسب و کار من هستند.» کامرون تعریف می کند: «مریض و از پا افتاده بودم و تبم حسابی بالا بود. یکدفعه رویایی دیدم که در آن یک هیبت فلزی مرگبار از درون آتش بیرون می آمد. می دیدم که پوستش بر اثر تماس با شعله های آتش از بیخ و بن کنده و واقعیت درونش اشکار شده بود. وقتی توانستم تا اندازه ای تصویر واضح و روشنی را از خوابی که دیده بودم به یاد بیاورم، شروع به ترسیم آن کردم و این رویا تا امروز ادامه یافته است.»

چوب حراج به یک ایده ناب: کامرون کلیه حق و حقوق ترمیناتور را به قیمت فقط و فقط یک دلار به فروش رساند. کامرون در آن زمان تازه کار محسوب می شود و هیچ تضمینی وجود نداشت که ثابت کند او از پس کارگردانی این پروژه هالیوودی برخواهدآمد. در نتیجه کامرون از حق و حقوق خودش نسبت به ترمیناتور گذشت و درعوض آن را به گیل آن هرد، تهیه کننده و همسر آینده اش، واگذار کرد و به این ترتیب توانست جایگاه خودش را به عنوان کارگردان فیلم تثبیت کند؛ یک معامله منصفانه!

ترمیناتور ۲: روز داوری - Judgment Day


پول پارو کردن به سبک آرنولد: همه می دانند که تی- ۸۰۰ جزء ربات های پرحرف تاریخ سینما محسوب نمی شود، اما می دانستید ترمیناتور آرنولد واقعا چند کلمه حرف می زند؟ در اولین فیلم ترمیناتور، شوارتزنگر فقط ۱۸ خط دیالوگ داشته که در مجموع کمتر از ۱۰۰کلمه بوده. در ترمیناتور ۲، کامرون تصمیم می گیرد به شکل مشخصی دیالوگ های تی- ۸۰۰ را افزایش بدهد. هرچند، ۷۰۰ کلمه دیالوگ برای کاراکتر اصلی همچنان کمتر از حد معمول به حساب می آید، اما شوارتزنگر برای گفتن همین تعداد کلمه ۱۵ میلیون دلار دستمزد دریافت کرد. سرتان را درد نیاوریم، به عبارتی هر کلمه ای که شوارتزنگر ادا کرده، ۲۱ هزار دلار برای تهیه کنندگان ترمیناتور آب خورده؛ یعنی برابر با قیمت یک ماشین آبرومند و درست و حسابی در دهه ۱۹۹۰.

ترمیناتور ۳: قیام ماشین ها - Rise of the Machines


تاج و تخت در خدمت آرنولد: شوارتزنگر را باید فرمانروای بی چون و چرای سری سوم ترمیناتور نامید. قضیه از اینجا شروع شد که شوارتزنگر تمایلی به بازی در سری جدید ترمیناتور نداشت، خصوصا به این دلیل که قرار نبود این بار جیمز کامرون روی صندلی کارگردانی بنشیند، اما وقتی کامرون خودش دست به کار شد و شوارتزنگر را با وعده هایش ترغیب کرد، هم چیز رو به راه شد. آرنولد برای بازی در «قیام ماشین ها» حدود ۳۰ میلیون دلار دستمزد گرفت، به اضافه ۱.۵ میلیون هزینه اضافی برای استفاده از جت اختصاصی، باشگاه ورزشی و ۲۰ درصد از سود ناخالص فیلم. خلاصه که دنیا به کام آقای آرنولد شد؛ خودش از سیر تا پیاز ماجرا یعنی از کارگردان و گروه بازیگران گرفته تا آرایشگر و گریمور، بدلکار، پزشک و آشپزش را انتخاب کرد.

رستگاری ترمیناتور - Terminator Salvation


دستیاری ناامیدکننده آقای بیل: کریستین بیل در این فیلم یک جورهایی به شکل غیررسمی دستیار کارگردان بود. داد و هوارهای بیل سر صحنه فیلمبرداری (بیل به خاطر اینکه شین هرلبات فیلمبردار در جریان ضبط یکی از صحنه ها در دیدرسش قرار گرفته بود، کلی ناسزا بار او کرده بود) نقش اصلی این بازیگر در «رستگاری ترمیناتور» را تحت الشعاع قرار داد. بعد از آنکه بیل نقش جان کانر را روی هوا قاپید، ام سی جی کارگردان، بیل را شدیدا درگیر روند تولید فیلم کرد. در مرحله پس از تولید هم بیل به تدوین فیلم کمک کرد و روزی شش تا هشت ساعت از وقتش را صرف جمع و جور کردن فیلم کرد.

با وجود این حجم از دخالت و اظهارنظر، بیل بعدها ناامیدی خود را نسبت به فیلم اظهار و تلویحا ام سی جی را مسوول شکست «رستگاری» عنوان کرد. او قسم خورد دیگر هیچ وقت با این کارگردان همکاری نکند. کاملا هم قابل پیش بینی بود که از بازی در نقش جان کانر در سری پنجم سر باز بزند.

ماجراهای سارا کانر - The Search Connor Chronicles


ورود سارا کانر و ترمیناتور به دنیای سریال های تلویزیونی: از یک جایی به بعد صاحبان کمپانی های «قرن بیستم تلویزیون فاکس»، «تلویزیون برادران وارنر» و «سی ۲ پیکچرز» تصمیم گرفتند از برند ترمیناتور نهایت استفاده را ببرند و آن را به مرحله ساخت یک سریال تلویزیونی برسانند. زمستان ۲۰۰۸ بود که سریال «ترمیناتور» با عنوان ماجراهای سارا کانر از شبکه فاکس روی آنتن رفت و به این ترتیب روایتی تازه از سری فیلم های ترمیناتور وارد شبکه نمایش خانگی سراسر جهان شد.

ماجراهای این سریال به دنبال اتفاقاتی شکل می گیرد که در «ترمیناتور ۲، روز داوری» رخ می دهد. کامرون نام ترمیناتوری است که جان از سال ۲۰۲۹ به گذشته فرستاده تا خود قبلی اش را نجات دهد. با وجود استقبال پرشور مخاطبان و هواداری بی وقفه طرفداران سریال، کوین ریلی، مدیر شبکه فاکس در مه ۲۰۰۹ رسما اعلام کرد کمپانی فاکس قصد تولید فصل سوم این مجموعه را ندارد و ساخت آن را برای همیشه متوقف خواهدکرد.