سنگ تمام برای «هدیه» سینمای ایران

روزنامه هفت صبح - کمال بردبار: دیروز هدیه تهرانی به همراه جمعی دیگر از هنرمندان گواهینامه درجه یک هنر دریافت کرد. به همراه منوچهر اسماعیلی، جلال مقامی، رضا کیانیان و ... اعطای یک جایزه رسمی به این بازیگر مشهور در ذات خود تناقض های فراوانی به همراه دارد. شاید در لیست چهره هایی که می شد حدس زد وزارت ارشاد درصدد تجلیل از خدمات آنهاست، کسی برای هدیه تهرانی شانسی قائل نبود.

این مسئله به معنای زیر سوال بردن این جایزه نیست اما نسبتی که هدیه تهرانی با سینمای ایران داشت در درجه اول یک ستاره پولساز و محبوب بود. از جمله بازیگرانی که در سینمای ملی هر کشوری حضور دارند. در آمریکا، هند یا مصر. تهرانی از سال 76 که با سلطان به سینمای ایران معرفی شد تا سال 1384 در واقع تنها ستاره سینمای پس از انقلاب ایران محسوب می شد. کاراکتر او عنصری بود که تماشاگران انبوه را به سالن های سینما می کشاند. سلطان، غریبانه، دست های آلوده، پارتی، شوکران، قرمز، دختر ایرونی و ...


نوعی خونسردی و اعتماد به نفس که به شکل غریزی از کاراکتر او روی پرده سرازیر می شد و برای تماشاگر انبوه ایرانی بخصوص میلیون ها دختر نوجوانی که در انفجار جمعیتی میانه دهه ۷۰ به عناصر مهمی تبدیل شده بودند (و ردپای خواسته هایشان را در حرکت های سیاسی اجتماعی فائزه هاشمی و اصلا خود دوم خرداد می شد دید) نوعی لایف استایل جذاب و کمتر دیده شده را عرضه می کرد.

کاراکتر او آنقدر مورد توجه بود که در جشنواره فجر ۷۸ داوران را مجاب کرد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن را برای فیلم قرمز به او بدهند در حالی که می شد با ضرس قاطع گفت جایزه حق نیکی کریمی برای فیلم دو زن بود اما بعد از این سیمرغ انگار تازه بازیگری برای تهرانی جدی شد که حاصلش چند بازی خیلی خوب از او در فیلم هایی مثل شوکران و چهارشنبه سوری بود. این دومی به شایستگی یک سیمرغ بلورین دیگر برای تهرانی به ارمغان آورد تا او و در کنار ترانه علیدوستی و پشت سر فاطمه معتمد آریا (که رکورددار دریافت سیمرغ است) به جرگه بازیگران پرافتخار بپیوندد. بازی او در برخی سکانس های چهارشنبه سوری از کامل ترین تجربیات یک بازیگر سینمای ایران در طول حیاتش بوده است.


تهرانی این محبوبیت را در میان رسانه ها هم داشت. زندگی شخصی و پرتلاطم او را به شکل عامدانه ای از سوی رسانه ها نادیده گرفته شد تا تهرانی با فراغ بال به دغدغه هاتیش در معماری داخلی، لوازم تزیینی، طراحی صحنه و بازسازی کاروانسراهای قدیمی مناطق کویری بپردازد. حتی وقتی شایعات مربوط به پیشنهاد حضور او در تبلیغ یک اتومبیل مشهور کره ای در اواخر دهه ۷۰ بر سر زبان ها پیچید و ماجرایی که موجب شد هدیه تهرانی به این پیشنهاد جواب رد دهد. رسانه ها تعرجیح دادند چندان پیگیر قضیه نشوند، گویی کسی نمی خواست خاطر این چهره ویژه سینما مکدر شود.

او در حالی که تنها سی و سه سال بیشتر نداشت عامدانه از فضای سینما کناره گرفت و بین فیلم هایش فاصله افتاد. گرتاگاربووار از صحنه پرتلألو زندگی ستاره ای دور شد و از میانه دهه ۸۰ شاهد بود که نسل جدیدتر بازیگران زن به تدریج جایگاه او را اشغال کردند.


ترانه علیدوستی در کنعان (که می شد با حضور هدیه تهرانی به فیلم بسیار بهتری بدل شود) یا هانیه توسلی و بعد هم طناز طباطبایی. نقش زنان متکی به نفسی که در آستانه فصل سرد زندگی خود ایستاده اند اما در سال ۸۸ یک بی احتیاطی هاله پر رمز و راز این چهره محبوب سینمای ایران را در هم شکست. وقتی برای یک نمایشگاه عکس به دستور رحیم مشایی از ۱۲۰ میلیون تومان کمک مالی بهره مند شد. انتشار تصویری از ملاقات این دو نفر در خانه هنرمندان خشم رسانه های جناح های مختلف را به دنبال داشت.

اصولگرایان سراغ دولت رفتند که چرا مرد متنفذ دولت اینگونه بی پروا در کنار یک ستاره سینمایی عکس می گیرد و از آن سو رسانه های اصلاح طلب که در فضای اتفاقات ۸۸ نمی توانستند حضور بازیگر سینما در کنار دست راست احمدی نژاد را تحمل کنند و اینجا بود که تهرانی دیگر آن زن متکی به نفس محبوب نبود.

در کنفرانس مطبوعاتی نمایشگاه عکس خود بغضش شکست و بی پروا اشک ریخت... این هدیه تهرانی بود که کسی با او آشنایی نداشت.


شش سال از آن دوران گذشته است. حالا دولتی که بر مبنای ائتلاف اعتدالیون و اصلاح طلبان شکل گرفته و وزیری که به محافظه کاری مشهور است و پسر متنفذترین روحانی رادیکال کشور در مراسمی رسمی، گواهینامه درجه اول هنری را به ستاره محبوب گیشه ها می بخشد. خانم ستاره نیز با مانتوی بلند و گشاد مشکی خود نشان می دهد دیگر حوصله دردسر ندارد. هر چند حتی قبل از برگزاری مراسم زمزمه اعتراض ها بلند شده بود. این بار از سوی برخی اساتید هنر و سینما در دانشگاه ها.

هدیه تهرانی روی صحنه آمد و تقدیر شد و رفت. آن ستاره محبوب، آن شمایل زن دهه ۷۰ حالا از دوران ستارگی و درخشش خود تنها لبخند فروتنانه ای را به همراه داشت؛ همان لبخندی که زمانی سرشار از غرور و اعتماد به نفس بود...