بازگشت هدیه تهرانی محبوب با «دختر»؟

هفته نامه تماشاگران امروز - محمد تاجیک: این روزها خبرهایی منتشر می شود که قرار است هدیه تهرانی در فیلم جدید رضا میرکریمی با عنوان «دختر» بازی کند. هدیه تهرانی از مطرح ترین بازیگران سینمای ایران است که این روزها فیلم «روز مبادا» ساخته فائزه عزیزخانی با بازی او در سینماهای گروه هنر و تجربه اکران شده و از آن استقبال نسبتا خوبی هم شده است.

هدیه تهرانی بازیگری است که اصلا اهل مصاحبه نیست و در سال های اخیر هیچ مصاحبه بلندی از او منتشر نشده است. تنها مصاحبه های بلند او متعلق به سال ها قبل است که توسط ماهنامه فیلم انجام شده. در این گزارش می خواهیم به بررسی این موضوع بپردازیم که چه چیزهایی برای هدیه تهرانی برای قبول کردن یک نقش مهم است.


دستمزد بالا

هدیه تهرانی سال هاست که کمتر در فیلمی بازی می کند. او دستمزد بالایی دارد و مگر در موارد خاص از این دستمزد بالا، مبلغ کمتری را قبول نمی کند. این موارد خاص هم احتمالا مثل بقیه بازیگران مشهور، در جهت حمایت از سینمای فرهنگی است. او در سال های اخیر حامی تولیدات هنری و تجربی هم بوده است.

اسپانسر گردن کلفت برای دستمزد

همانطور که گفته شد دستمزد هدیه تهرانی برای بازی در فیلم ها رقم بالایی است اما با توجه به فروش نه چندان بالای فیلم ها، دستمزد او چگونه تامین می شود؟ طبیعتا تنها اسپانسرها و حامیان مالی یک فیلم هستند که می توانند دستمزدهای هدیه تهرانی یا بازیگران مشابه او را پرداخت کنند.


سریال قلب یخی به کارگردانی سامان مقدم را که در شبکه نمایش خانگی عرضه شد در نظر بگیرید؛ این فیلم پر از ستاره هایی با دستمزدهای بالا بود و طبعا تنها از فروش سی دی های این سریال نمی شدهزینه دستمزد بازی در این سریال را داد. اسپانسرهای گردن کلفت و متمول این سریال یا فیلم های دیگر طبعا پرداخت کننده دستمزد این ستارگان بودند؛ اسپانسری مثل شرکت سامسونگ.

دستمزد را چگونه پرداخت می کنند؟

اسپانسر سریال قلب یخی چگونه دستمزد بالای بازیگران این سریال را تامین می کرد. پاسخ این سوال را باید در یادداشت فرشته طائرپور جستجو کرد که در زمان عرضه این سریال در خبر آنلاین منتشر کرده بود: «از اینکه یک سریال جدید ایرانی هم به بازار ویدیو بیاید و ذائقه ملت را کمی به سمت تماشای آثار خودی برگرداند، کلی خوشحال و امیدوار می شوم... اما وقتی می بینم به مدد خزانه «سامسونگ»، هر چه بیلبورد و عرشه پل هوایی و تابلوهای تبلیغاتی است، در خدمت تبلیغ این سریال قرار گرفته...»


دور زدن ممنوعیت تبلیغ محصولات خارجی

طائرپور در بخش دیگری از این یادداشت نوشته بود: «... گفتند که محصولات خارجی دیگر حق تبلیغات میدانی ندارند. خوشا به حال «سامسونگ»ها که اگر از نشان دادن تصویر اجناس سیاه و نقره ای خود محروم شده اند، حالا با توسل به ستاره های سینمای ایران، هر دو بازار را قبضه می کنند...» با خواندن این یادداشت خانم طائرپور دقیقا میتوان متوجه شد که هزینه های دستمزد بازیگران مشهور این سریال چگونه تامین شده است.

دزدی زنی از همسرش برای هدیه!

هدیه تهرانی در میان عامه مردم هم به عنوان هنرپیشه ای با دستمزد گران شناخته شده است. جالب است بدانید در همین فیلم روز مبادا که در گروه هنر و تجربه اکران شده و اتفاقا از فیلم های فوق العاده و جذاب در این گروه سینمایی است، به این ماجرا به شکل جالبی اشاره شده. فائزه عزیزخانی کارگردان فیلم روز مبادا در خود فیلم در حال ساخت فیلمی است که بازیگران اصلی آن خانواده خود خانم عزیزخانی هستند.


مادر فائزه عزیزخانی در میانه فیلم به دخترش می گوید: «چرا از ما فیلم می گیری، بهتر است به جای ما یک هنرپیشه خوب بازی کند.» مادر کارگردان فیلم، هدیه تهرانی را پیشنهاد می دهد ولی فائزه عزیزخانی می گوید که هدیه تهرانی قبول نمی کند و از طرف دیگر دستمزد بالایی دارد. مادئر کارگردان فیلم تصمیم می گیرد برای تهیه دستمزد بازیگر فیلم، از شوهرش که رابطه چندان خوبی با او ندارد دزدی کند. البته دزدی پولی که از شوهرش طلب داشته.

توصیه کیارستمی به هدیه تهرانی

جالب است بدانید هدیه تهرانی با توصیه کیارستمی در همین فیلم روز مبادا بازی کرده است. خود فائزه عزیزخانی کارگردان فیلم در گفتگو با سایت هنر و تجربه در پاسخ به سوالی که سکانسی در فیلم دارید که می خواهید هدیه تهرانی را راضی کنید که در فیلم بازی کند، در واقعیت چطور هدیه تهرانی را راضی کردید، به هر حال شما فیلم اولی هستید و چرا هدیه تهرانی و نه بازیگر دیگری؟ گفته است: «به اعتبار و با توصیه آقای کیارستمی. خیلی دوستش دارم. راستش کس دیگری را در این نقش نمی دیدم. به هر حال انتخاب کاراکتر من هم همین بود و بخشی از وجود من در این کاراکتر است. یک جور مرام و کاراکتری دارد که حسش می کنید.»

فیلمنامه خوب

فیلمنامه خوب از جمله فاکتورهایی است که به نظر می رسد برای هدیه تهرانی بسیار مهم است. یک ضرب المثل مهم در سینمای ایران وجود دارد که فیلمنامه خوب را اگر دست کارگردان بد بدهی ممکن است فیلم خوبی بشود ولی فیلمنامه بد را حتی اگر دست کارگردان بسیار خوب هم بدهی، به احتمال زیاد فیلم بدی می شود.


جالب است بدانید هدیه تهرانی بازی در فیلم «هفت دقیقه تا پاییز» را پس از رد کردن ۱۵۰ فیلمنامه قبول کرده است. در صحبت هایی که نگارنده با آقای ساداتیان در همان زمان ها داشت، او عنوان می کرد: «وقتی فیلمنامه را خواندبه سرعت قبول کرد.» یا آقای ساداتیان در جای دیگری گفته: «در مقطعی که خانم هدیه تهرانی قصد بازگشت به سینما را داشتند ایشان فیلمنامه را به علت موضوع متفاوتش از میان ۱۵۰ فیلمنامه پیشنهادی پذیرفتند.»

چالش با نقش

از نظر هدیه تهرانی چالش با نقش های مختلف و دلهره و اضطراب برای اجرای آنها یک وسوسه درونی بوده است که آیا از پس این کارها برمی آید یا می تواند آنقدر از خودش دور شود که فرضا یک زن کرد را که ده سال هم از او بزرگتر است قابل باور کند یا نه؟ (هدیه تهرانی این موضوع را در مصاحبه ای با ماهنامه فیلم گفته).

تجربه کار کردن با کارگردانان مختلف

به نظر می رسد هدیه تهرانی علاقه زیادی به کار کردن با کارگردان های صاحب سبک و متفاوت داشته باشد. مثلا برای بازیگری همانند هدیه تهران احتمالا بازی در فیلمی به کارگردانی رضا میرکریمی مهم است. از چند سال پیش بازی او در فیلم «خیابان های آرام» تقوایی هم قطعی شده بود ولی مشکلات ممنوع الخروجی مانع از حضور او در این فیلم شد.


تهرانی و فیلم هایی که بازی کرد و نکرد

هدیه تهرانی از زمانی که در سینما حضور یافته بسیاری از نقش ها را قبول نکرده. ما در ادامه به دلایل قبول نکردن این فیلم ها از زبان خود هدیه تهرانی می پردازیم. همه نقل قول ها نیز به نقل از مصاحبه های او با ماهنامه فیلم است.

چرا بازی در روز واقعه را نپذیرفت؟

اولین بار که به طور جدی به بازی در یک فیلم فکر کرد، بیست سالش بود و آقای تقوایی قرار بود «چای تلخ» را بسازد اما فیلم به سرانجام نرسید. این درست موقعی بود که قصد داشت به آلمان برود و در رشته دکوراسیونداخلی ادامه تحصیل بدهد اما می گذرد و یک روز در یک فروشگاه محمدرضا شریفی نیا و آزیتا حاجیان از هدیه تهرانی می پرسند به بازیگری علاقه دارد و او در جواب می گوید نه. چون در آن زمان سینمای ایران را زیاددوست نداشت و بازیگری هم طبعا جذابیت چندانی برایش نداشت اما بالاخره با پیگیری شریفی نیا و حاجیان اوبرای فیلم روز واقعه به دفتر هدایت فیلم دعوت می شود.


از نظر خودش نقش خیلی کوتاهی به او پیشنهاد داده بودند که کار خاصی غیر از گفتن چند تا بله و خیر نداشت و بیشتر یک تیپ ساده بود تا شخصیت و به همین خاطر جواب منفی می دهد. او به گفته خودش می دانست که قدم گذاشتن در این دنیا ممکن است تمام زندگی اش را تحت الشعاع قرار دهد پس اولین نقش باید ارزش این ریسک را می داشت. بعد ماجرای دعوت مهرجویی از او برای فیلم جدیدش به وجود می آید.

ماجرا به گفته هدیه تهرانی از این قرار بوده که آناهیتا همتی که با هدیه تهرانی در شهرک اکباتان همکلاس بوده برای تست بازیگری به دفتر مهرجویی می رود. وقتی متوجه می شوند او متعلق به شهرک اکباتان است از او می پرسند که آیا در این شهرک، دختری به اسم هدیه را می شناسد و او می گوید سه نفر را به اسم هدیه می شناسد. در واقع این سه نفر که یکی از آنها هدیه تهرانی بود در مدرسه پشت یک میز می نشستند.

چرا بازی در فیلم لیلا را قبول نکرد؟

هدیه تهرانی برای فیلم لیلا دعوت می شود ولی چون به گفته خودش قصه فیلم را دوست نداشته آن را قبول نمی کند. او درباره رد کردن فیلم مهرجویی بعدها در مصاحبه ای می گوید: «البته آن موقع عقلم نمی رسید و شاید به خاطر اسم و اعتبار آقای مهرجویی باید قبول می کردم اما این مضمون که مردی می خواهد زن بگیرد چون همسرش نازاست برایم قابل هضم نبود.»


«بودن یا نبودن» را چرا بازی نکرد؟

بعد از این برای فیلم «بودن یا نبودن» کیانوش عیاری دعوت می شود و کیانوش عیاری قصه را برای او تعریف کرده و تهرانی از قصه خوشش می آید و می پذیرد. کم کم قرارها جدی تر می شود و او شروع می کند به تمرین و تحقیق و صحبت با بیماران قلبی.

تهرانی درباره منتفی شدن بازی اش در این فیلم گفته: «این پروسه تمرین و تحقیق دو سال طول کشید و من هم چون با فضا و شرایط سینمای ایران آشنایی نداشتم تا بدانم دوستان چقدر به هم لطف دارند و چطور زیرآب هم را می زنند (؟) مدام می شنیدم که این فیلم پروانه ساخت ندارد و به مرحله تولید نمی رسد و حتی یکی از دوستان نزدیکم از آقای عیاری شنیده بود که ساخت اینه فیلم منتفی شده، در حالی که همه اینها شایعه بود و من هم از این ماجراها دلخور بودم که چرا آقای عیاری مرا در جریان نگذاشته اند.»

چگونه قبول کرد در «قرمز» بازی کند؟

فیلم «قرمز» که هدیه تهرانی در آن بازی کرده بود فیلمی بود که در ابتدا در فیلمنامه آن دیالوگ های شخصیت هستی با بقیه یکسان و یک لحن بود. در این خصوص هدیه تهرانی با فریدون جیرانی بحث می کرد که چون شخصیت هستی شخصیت مدرن و امروزی است باید دیالوگ ها را عوض کرد یا در خیلی جاها این نقش باید با سکوت اجرا شود و این اتفاق هم افتاد.


مثلا در صحنه درگیری دادگاه، شخصیت هستی طبعا و طبق فیلمنامه باید در واکنش به داد و بیداد کردن و سیلی زدن خواهر شوهرش او هم داد و بیداد می کرد و سیلی می زد اما هدیه تهرانی تصور کرده بود که اگر خودش جای آن زن بود، هیچ گاه این کار را نمی کرد؛ تهرانی در این باره گفته تمام این پروسه در فیلم ها یک جور کشف و شهود بود که هم خودم را کشف می کردم و هم دنیای اطرافم را بهتر می شناختم.

چرا در «جایی برای زندگی» بازی کرد؟

البته او در فیلم «جایی برای زندگی» چنین حسی را نداشته و از نظر خودش خیلی هم دوست داشتنی بود. در آنجا یک مادر امی چهل ساله است و حتی وقتی فیلمنامه را خواند و قرار شد در آن بازی کند فکر کرد علاوه بر تمایزهایی که نقش در فیلمنامه دارد، تغییرهای دیگری هم باید به آن اضافه کرد تا درست تر از کار درآید.


«زمانه» اولین نقش فرعی

«زمانه اولین باری بود که می خواستم نقش فرعی بازی کنم. با خودم به این نتیجه رسیده بودم که به نقش های اول و حضورهای طولانی روی پرده عادت نکنم. ابتدا خیلی داستان فیلم را درک نمی کردم و صحبت های مفصل با آقای صالحمند هم چیزی را حل نکرد. البته نقش در حد همین یکی دو دقیقه حضور نبود و جذابیت اولین تجربه نقش کوتاه در قبول کردن من تاثیر داشت. آن موقع شایعه های زیادی راه افتادند که من به خاطر حضور گلزار این نقش را قبول کرده ام در حالی که این کار هیچ ارتباطی به ایشان نداشت.»

چرا تهرانی در «اشک سرما» بازی نکرد؟

اشک سرما ساخته تحسین برانگیز عزیزالله حمیدنژاد با بازی گلشیفته فراهانی از فیلم هایی است که قرار بوده هدیه تهرانی در آن بازی کند. هدیه تهرانی در این باره گفته: «فیلمنامه اشک سرما اگرچه نقص هایی داشت اما نقش زن فیلم را دوست داشتم ولی به دلیل تداخل با کار دیگر میسر نشد.»


هدیه تهرانی و بوتیک اصلا به درد من نمی خورد

هدیه تهرانی همچنین درباره بوتیک گفته: «بوتیک را هم خیلی دوست دارم و اوایل کار صحبت های مختصر و کمرنگی با دستیار نعمت الله شد ولی من مشغول انجام کار دیگری بودم. اتفاقا این نقش اصلا به درد من نمی خورد و باید خود گلشیفته بازی اش می کرد. البته دوست داشتم به سن و سال گلشیفته بودم و بوتیک را بازی می کردم.

لیلا حاتمی چگونه جایگزین هدیه تهرانی در فیلم صدرعاملی شد؟

اما جالب است بدانید ابتدا قرار بود هدیه تهرانی در فیلم «هر شب تنهایی» رسول صدرعاملی بازی کند. آقای صدرعاملی در مصاحبه ای با برنامه ای تلویزیونی درباره بازی لیلا حاتمی در «هر شب تنهایی» گفته است قرار بود در این فیلم هدیه تهرانی بازی کند که به دلیل بیماری نتوانست و لیلا حاتمی را انتخاب کردم و بعدا دیدم من اشتباه کرده بودم و لیلا از اول مناسب این نقش بوده است.

سلطان را به خاطر نام کیمیایی بازی کرد؟

بعد قرار می شود که در فیلمی از مسعود کیمیایی با فیلمنامه ای با عنوان «سیب سرخ حوا» بازی کند که ساخت این فیلم توسط کیمیایی منتفی می شود و سعید اسدی آن را می سازد که خانم تهرانی نیز طبعا در ان حضور پیدا نمی کند. پس از آن، دو مرتبه کیمیایی با او تماس گرفته و می گوید می خواهد که یک کار خیابانی بیست روزه را کار کند که ممکن است خوب از کار دربیاید و احتمال دارد خوب از کار درنیاید.


خلاصه قرار می شود که در فیلم «سلطان» کیمیایی بازی کند. او درباره بازی در سلطان گفته: «نام کیمیایی برایم مهم نبود چون اگر اینجور بود باید در فیلم مهرجویی بازی می کردم. راستش یک دلیلی که در فیلم سلطان بازی کردم این بود که من خیلی به مسائل قدیمی علاقه دارم؛ بناهای معماری گذشته و مبلمان و اشیای قدیمی و کلا مخالف از بین رفتن این چیزها بودم و قصه سلطان هم به این ماجراها مربوط می شد.»