سال ۹۳ كدام آهنگ را بیشتر دوست داشتی؟

مجله زندگی ایده آل - بهمن بابازاده : همین اول گزارش تكلیف مان را با خودمان روشن كنیم. یا یك خوره موسیقی هستیم و همه اخبار و آلبوم‌ها و تك قطعات موسیقی را گوش می‌كنیم و بهترین‌ها را انتخاب می‌كنیم و وارد play list مان می‌كنیم. یا پرچمی هستیم كه به هر طرفی‌كه باد می‌وزد، سر برمی‌گردانیم و بر اساس آهنگی‌هایی كه در هر دوره «مد» می‌شود، موسیقی مورد علاقه‌مان را از همان قطعات «توی بورس» انتخاب می‌كنیم و به آنها گوش می‌دهیم.

می‌پرسید این دو گروه چه فرق‌هایی با هم دارند؟ جواب‌اش راحت است. گروه اول خودشان كسانی هستند كه در شكل‌گیری ذائقه گروه دوم كاملا تاثیر گذارند و به قول معروف، مسیر اصلی پدید آمدن «هیت»‌ها از سطح سلیقه آنها بیرون كشیده می‌شود. می‌خواهیم وارد متن اصلی گزارش شویم و درباره «هیت»‌ها و اینكه اصولا چه تعریف درستی می‌شود درباره هر «هیت» داشت حرف بزنیم و در كنارش هم به بهترین آثار و پرطرفدار‌ترین‌های امسال بپردازیم؛ قطعاتی كه بیش از هر اثر دیگری شنیده شده و توانسته طرفداران بیشتری را به خود جذب كند.


«هیت» كه میگی یعنی چه؟!

«هیت» تعریف‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد. مثلا فكرش را بكنید وقتی همه دانش‌آموزان یك مدرسه دخترانه در مقطع ابتدایی قطعه «نگران منی» مرتضی پاشایی را همه با هم می‌خوانند و حفظ‌اند، می‌شود با قدرت تمام از این حرف را زد كه این قطعه یك «هیت» تمام عیار است. مفهوم عبارتی این واژه این‌گونه می‌تواند باشد كه مثلا یك قطعه موسیقی‌ كه یك جامعه بزرگ مخاطب - فارغ از اینكه طرفدار یك خواننده باشند یا نه - این اثر را شنیده‌اند و دوستش داشته‌اند.

حالا اگر قرار باشد چند نمونه كلی «هیت» را كه در تاریخ موسیقی ایران ثبت شده نام ببریم، شاید «تو‌ ای پری كجایی»، «گل یخ» و «الهه ناز» بتواند انتخاب‌هایی درست و بجایی باشدكه همه نسل‌های دوستدار موسیقی آنها را شنیده‌اند و همین الان كه این گزارش را هم در حال مطالعه‌ دارند، زیر لب می‌خوانند: «تو‌ای پری كجایی/ كه رخ نمی‌نمایی. . . ». گوش‌های‌تان را تیز كنید. شما هم حتما می‌توانید زمزمه آنها را بشنوید.


نسل جدید

موسیقی سه دهه اخیر دستخوش اتفاقات و بالا و پایین‌های زیادی شده و به مرور توانست خودش را با فضای موجود وفق دهد و از اوایل دهه 80 بتواند نسل جدید خواننده‌های داخلی را توی بورس ببیند.

خشایار اعتمادی، عصار، اصفهانی، شادمهر، سعید شهروز، ناصر عبداللهی و خیلی‌های دیگر به مرور وارد گود شدند و توانستند خودی نشان دهند. «هیت»‌ها هر سال بین همین چهره‌ها و چند چهره دیگر دست به دست می‌شد. از «غزلك» و «مسافر» و «دهاتی» و «ناصریا» بگیر تا «خیال نكن نباشی» و آثار مجتبی كبیری و. . . . نوبت بنیامین و فریدون آسرایی با «دنیا دیگه مثل تو نداره» و «آهای خوشگل عاشق» هم رسید و آنها با سرعت نور وارد play list مخاطبان موسیقی شدند. مخاطبانی كه هنوز با كاست‌های قدیمی دلخوش بودند و آرام آرام سر و كله سی دی‌های نسل اول از راه رسیده بود.

«آریان» آمد و آرام آرام سر و كله محسن چاوشی، یگانه و حامد هاكان پیدا شد. موسیقی در حال پوست انداختن بود و دیگر جوانان عشق موسیقی آرام آرام توانسته بودند از زیر زمین بیرون بیایند. چهره‌ها همین طور بیشتر و بیشتر شدند و فرزاد فرزین، مهدی مقدم، مازیار فلاحی، احسان خواجه امیری و خیلی‌های دیگر وارد جغرافیای موسیقی كشور شدند. آلبوم‌ها پشت سر هم وارد بازار می‌شد و دیگر فضا به قدری جدی شده بود كه موسیقی لس آنجلس آرام آرام جول و پلاس‌ خود را داشت جمع می‌كرد و به خاطره‌ها می‌پیوست. اوایل دهه 90 را سپری می‌كنیم و دیگر رسیده‌ایم به سال 93. قرار است «هیت»های این سال را مرور کنیم.


كوتاه بیا عمو!

از همان اوایل سال آلبوم‌ها یكی یكی وارد بازار می‌شدند. سال ۹۳ با توجه به شلوغ شدن بازار موسیقی بسیار پر آلبوم بود و بسیاری از چهره‌های موسیقی آثارشان را به بازار فرستادند. آلبوم‌های چهره‌های موسیقی یكی پس از دیگری وارد بازار شد. بهنام علمشاهی و علی اصحابی باآلبوم‌های «مدل‌تازه» و «دیره» آفتابی شدند و به جز بخشی كه مخاطب همیشگی آثار این چهره‌ها بودند، نتوانستند اتفاق جدیدی را حادث شوند.

محمد زارع هم با با آلبوم «رو در و دیوار این شهر ۲» آمد كه باز هم آن سر و صدای اثر قبلی‌اش با همین نام را داشته باشد ولی نه تنها اتفاق خاصی برایش نیفتاد، بلكه اگر كمی بیشتر پیش می‌رفت حتما خاطره اثر قبلی را هم می‌رفت كه از یادها ببرد و خدشه‌دار كند.


چرا جهانبخش خداحافظی نكرد؟

بابك جهانبخش پس از انشار آلبوم قبلی‌اش «اكسیژن» بارها و بارها تكرار كرد كه این آخرین آلبوم اوست. در چند مصاحبه مفصل نیز در این باره حرف زد و تاكید داشت كه آن آلبوم آخرین آلبوم اوست. این موضوع تا تابستان امسال ادامه پیدا كرد ولی به یك باره بابك جهانبخش آلبوم «مدار بی‌قراری» را منتشر كرد تا بار دیگر فقدان یك سیاستگذاری درست در روند كاری این هنرمند بیشتر و بیشتر به چشم بیاید.


جهانبخش كه با آلبوم «من و بارون» توانست به یك باره وجهه هنری خود را از این رو به آن رو كند، پس از آن آلبوم موفق دو اثر شكست خورده و ضعیف را به بازار فرستاد و علاوه بر اینكه در «هیت»‌های امسال هیچ جایی نداشت، بلكه‌ آلبومش نیز جزء ضعیف‌ترین آثار امسال لقب گرفت.


این دو نفر

شاید بتوان آلبوم‌های «سامان جلیلی» و «مهدی احمد وند» را جزء پرطرفدارترین آلبوم‌های امسال قرار داد. جوانان تازه نفسی كه امسال وارد گود شدند و آلبوم‌های‌شان بیشتر از بسیاری از چهره‌های قدیمی شنیده شد. «تشویش»، «شعله دار» و«حبس ابد» از جمله قطعاتی بود كه از آلبوم سامان جلیلی شنیده شدند و «بارون»، «سرگیجه» و «از این ساعت» هم قطعات محبوب و پرطرفدار آلبوم «مهدی احمدوند» بودندكه توانست مخاطبان خودش را پیدا كند. شاید اگر قرار باشد مهم‌ترین هیت‌های امسال را معرفی كنیم، آلبوم‌های این دو چهره جوان بیشتر و بهتر توانسته معیارهای هیت بودن را داشته باشند.


پاروی بی قایق

آلبوم جدید محسن چاوشی آلبوم محبوب همه اهالی رسانه و كارشناسان موسیقی بود. آلبومی كه خیلی زود روی جلد مهم‌ترین مجله‌ها و روزنامه‌های مهم رفت و برخی قطعاتش مثل «دزیره»، «خواب»، «پاروی بی‌قایق» و تفنگ سر پر» توانستند به همه‌گیری قابل قبولی هم دست یابند. آلبومی كه بسیاری از معیارها و اصول حرفه‌ای تولید یك اثر مدرن در آن در نظر گرفته شده بود و توانسته بود به خوبی در جریان موسیقی روز كشور، مخاطبان چاوشی را درگیر خود كند. چاوشی علاوه بر تكرار موفقیت‌های قبلی توانست یك پله دیگر بالاتر برود و مخاطبانش را نیز با خود به جلو براند.


و اما «چرا رفتی»

خب، اگر قرار باشد درباره «هیت»‌های امسال با جسارت بیشتری حرف بزنیم، بدون شك می‌توان از دو اثر با صدای «همایون شجریان» شروع كنیم. «چرا رفتی» و «آرایش غلیظ» دو قطعه مهم و پرمخاطب امسال بودند كه هر دو به‌شدت در جامعه همه گیر شدند و توانستند با خیلی‌ها ارتباط برقرار كنند. برخی حواشی و ماجراهای فیس بوكی هم باعث شد جنجال‌های این دو قطعه بالا بگیرد و بیشتر و بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

هر چند آلبوم «نه فرشته‌ام نه شیطان» در آخرین روزهای سال 92 به بازار آمد ولی عملا تمام بازخوردها و بازتاب‌هایش در اوایل امسال در بازار وارد شد و همین شوك بزرگ كه به یك باره قشر عظیمی را درگیر خود كرده بود، باعث شد «چرا رفتی» خیلی زود به «هیت» مهم سال 93 تبدیل شود. هنوز خیلی‌ها گوشش می‌دادند كه همایون با «آرایش غلیظ» بار دیگر خون به پا كرد تا این خواننده جوان امسال را به نام خود سند بزند و بتواند عنوان مهم‌ترین خواننده سال را از آن خود كند.


ماه عسل

بخش اعظم هیت‌های هر سال مربوط به تیتراژ‌های تلویزیونی است كه همه ساله جزء تعیین كننده‌ترین بخش‌ها برای دوستداران موسیقی و معرفی «هیت»‌های سال است. امسال قطعه «نگران منی» با صدای مرحوم «مرتضی پاشایی» یكی از مهم‌ترین آثاری بود كه شاید «هیت»‌ترین قطعه سال نیز لقب گرفت و توانست بخش اعظمی از مخاطبان موسیقی را درگیر خود كند.

قطعه‌ای كه در روز تشییع پیگر این خواننده در تالار وحدت با صدای هزاران نفر اجرا و باعث شد دوستداران وی خاطره‌ای بزرگ را با این قطعه برای همه سال‌های زندگی‌شان در ذهن داشته باشند؛ خاطره‌ای تلخ و ناراحت كننده از قطعه‌ای كه در دوره‌ای توانسته بود خاطرات زیادی را برای‌شان تداعی كند و انتهایش به كنسرتی چند هزار نفره تبدیل شد در روز تشییع پیكر خواننده‌اش.



سال «بی هیت»

آلبوم رضا یزدانی، احسان خواجه امیری، فریدون آسرایی و چند خواننده دیگر هم در اواخر سال وارد بازار شده و چون هنوز زمان زیادی از انتشار آنها نگذشته، نمی‌توان با قدرت و صراحت درباره واكنش مردم درباره این آثار نظر داد. منطقی هم نیست درباره آلبومی در مدت زمانی كمتر از سه ماه حرف زد و در مورد‌اش حكم صادر كرد ولی مشخص‌ترین اتفاق در این بود این است كه سال 93 سالی بود كه هرگز «هیت» ویژه‌یی را در بازار ندیدیم.

هرگز آن اتفاقی كه سال‌ها قبل با بنیامین و خیلی‌های دیگر شاهد بودیم، در مقیاس‌های خیلی كوچك‌تر هم اتفاق نیفتاد تا سال 93 سال خوبی برای موسیقی كشور به حساب نیاید. در موسیقی پاپ كه ستاره‌ها دوران افول خود را سپری می‌كنند و تنها دغدغه‌شان پر شدن سالن كنسرت شان است و دیگر آن نگاه بزرگ به تولید آثار خوب، جایش را به كل تعداد سئانس‌های كنسرت داده است و همین رویه باعث شده كیفیت آثار به طرز شگفت‌انگیزی پایین بیاید.


تو فوق‌العاده‌ای. . .

آلبوم «فوق‌العاده» با صدای «بهنام صفوی» هم از جمله نخستین آثاری بود كه در بهار امسال وارد بازار شد. قطعه «فوق‌العاده» توانست كمی تا قسمتی فضای «بی‌هیت» ابتدای سال را بهتر كند ولی به هیچ وجه حتی به گرد پای «عشق من باش» هم نرسید و در همان جغرافیای دوستداران و علاقه‌مندان صفوی باقی ماند. تداوم و تاكید به پرداختن به فضاهای موفق آثار قبلی باز هم بزرگ‌ترین آسیبی بود كه صفوی در این آلبوم گرفتارش شد و این خواننده هرگز نتوانست از موج شدیدی كه با قطعه «عشق من باش» در جامعه برایش به وجود آمده بود، بیشتر و بیشتر استفاده كند و بتواند آن فضا را به درستی مدیریت كند و پیش ببرد.


آش شله قلمكار

آلبوم گروهی «من و ما» با حضور تعدادی از چهره‌های تراز اول موسیقی كشور در تابستان امسال به بازار آمد و توانست مخاطبان موسیقی را تا حدی دیگیر خود كند. حضور «سینا حجازی» در این آلبوم بیش از بقیه چهره‌ها به چشم آمد و او توانست با نخستین آلبومی كه به صورت رسمی در ماركت داخلی فعالیتش را آغاز كند، خوش بدرخشد. حجازی در این آلبوم با یك قطعه حضور داشت و با همان تك آهنگ توانست اتفاقات خوبی را رقم بزند ولی هنوز فاصله زیادی داریم تا بتوانیم درباره «هیت»‌های امسال با قدرت و جسارت حرف بزنیم و از اثری به عنوان هیت یاد كنیم.