روحانی آرتیست

روزنامه هفت صبح - بامداد نامی: پخش سریال «پرده نشین» با موضوع زندگی روحانیت و بازی تعدادی از بازیگران در نقش روحانی در این سریال بهانه ای شد تا سراغ تنها روحانی بازیگر سینما و تلویزیون برویم. او از مشکلات حضورش در عرصه سینما و مشکلاتی که در جامعه روحانیت و سینماگران با آن روبروست می گوید.

حجت الاسلام یاسر ولایی، یک روحانی عاشق سینماست. از نوجوانی عادت سینما و تئاتر رفتنش قطع نشده و همیشه آرزو داشته بازیگ رو کارگردان شود. پیرو تلاش هایش برای حضور در این عرصه، تا به حال در چند فیلم و سریال بازی کرده و این روزها هم مشغول بازی در پروژه «کیمیا»ست.


او به عنوان تنها روحانی عاشق سینما برای برآورده شدن آرزویش، تلاش های زیادی کرده و بارها از سوی جامعه روحانیت طرد شده؛ با همه این اوصاف معتقد است باید بماند، تلاش کند و به یک بازیگر و کارگردان موفق در این عرصه تبدیل شود.

او در گفتگویی درباره ایفای نقش روحانیون توسط بازیگران، مشقات ورودش به این عرصه، مخالفت های سایر روحانیون با بازیگری او و خلاصه پارادوکسی که میان روحانیت و سینما وجود دارد صحبت های جالبی کرده است.

این روزها سریال «پرده نشین» روی آنتن شبکه یک قرار دارد؛ سریالی که هومن برق نورد و فرهاد آییش نقش دو روحانی را در آن ایفا کرده اند. از طرف دیگر فیلم «فرشته ها با هم می آیند» هم با بازی جواد عزتی در نقش روحانی، در شبکه نمایش خانگی توزیع شده. به عنوان طلبه ای که در چندین پروژه سینمایی و تلویزیونی به عنوان بازیگر حضور داشته اید فکر می کنید این نقش ها خوب از آب درآمده اند؟

- غیر از زنده یاد خسرو شکیبایی که نقش مدرس را خیلی خوب ایفا کرد، تمام بازیگرانی که این سال ها نقش روحانی را ایفا کرده اند، به شدت کارشان افتضاح بوده. کارگردان ها و تهیه کننده ها فکر می کنند اگر از بازیگر بخواهند یک ماه برود و در حوزه علمیه زندگی کند، می تواند در قالب روحانیون دربیاید و ایفای نقش کند اما اصلا اینطور نیست. طلبگی با رگ و خون و پی ما آمیخته شده، طرز نشستن، بلند شدن، حرف زدن و حتی دست تکان دادن مان شبیه به خودمان است و هیچ بازیگری نمی تواند تا این حد ملموس این نقش را ایفا کند.

شما خودتان تا الان در چند فیلم تلویزیونی و سریال در نقش روحانی ظاهر شده اید و آنطور که معلوم است علاقه زیادی به حضور در کارهای سینمایی و تلویزیونی دارید. فکر می کنید اصولا استفاده از بازیگر برای ایفای نقش روحانیت اشتباه است؟

- وقتی می توانید از یک روحانی برای ایفای این نقش ها استفاده کنید، چرا باید از بازیگر بخواهند چنین کاری را انجام دهد؟ اما متاسفانه برای تهیه کنندگان و کارگردان های ما مهم نیست که چه کسی و با چه اعتقادی دارد نقش روحانی را بازی می کند و این دلسردکننده است.

ورود ی روحانی به عرصه سینما و بازیگری، اتفاق عجیبی است. چه شد به فکر افتادید به این عرصه وارد شوید؟

- من در یک خانواده بسیار مذهبی بزرگ شدم. زمانی که وارد حوزه علمیه شدم علاقه زیادی به کارگردانی داشتم و دلم می خواست در کنار کارگردانی، بازیگری را هم شروع کنم. آن زمان زنده یاد حمید سمندریان کلاس های بازیگری داشت و من هم برای شروع، در این کلاس ها ثبت نام کردم روز اولی که رفتم سر کلاس، حس کردم فضای خیلی خوبی است اما زمانی که برگشتم خانه پدرم واکنش خیلی خوبی نشان نداد و حتی به خانه راهم نداد. در دوره تحصیلاتم چه زمانی که تهران بودم و در حوزه درس می خواندم، چه در قم، عادت رفتن به سینما، تئاتر و دیدن فیل را هیچ وقت ترک نمی کردم.

سال ۸۹ با دوست تهیه کننده ای تصمیم داشتیم برویم تئاتر، همان زمان علی شاه حاتمی هم آمد و در ماشین ما نشست. وقتی من را دید گفت گزینه خوبی برای ایفای نقش طلبگی است. بعد هم پیشنهاد داد در تله فیلم «بالانشین» بازی کنم. سال ۹۰ دوباره شاه حاتمی تله فیلمی به اسم «ژنرال» را ساخت که من در آن نقش یک روحانی ترسو را بازی می کردم. یک اپیزود هم در «شاید برای شما» بازی کردم به کارگردانی شهره سلطانی و الان هم مشغول بازیگری در کیمیا هستم.


در تمام این فیلم ها و سریال ها فقط نقش روحانی را بازی کردید؟

- بله، اتفاقا یکی از بازیگران مشهور سینما به من گفت که چرا نمی آیی آرتیست آخوندها بشوی؟ ما روحانی با این ویژگی نداریم. من هنوز که هنوز است در آن آرزوی خودم به سر می برم که بتوانم کارگردان شوم چون معتقدم هنر خیلی می تواند اثرگذارتر از منبر رفتن باشد. از سال ۷۹ دارم منبر می روم اما باز هم به نظرم اندازه سریالی مثل مختارنامه اثر ندارد. فیلم خوب می تواند مبدأ میل انسان ها را عوض کند.

پس قصدتان این است که فقط بازیگر نقش روحانیت باشید؟ یعنی حاضر نیستید برای بازیگری محاسن تان را بتراشید و در نقش های دیگری بازی کنید؟

- نه، اصلا. من مقلد آیت الله سیستانی هستم و از دفتر ایشان استفتا گرفته ام گفتند اگر شأن لباس روحانیت پایین نیاید می توانی نقش آدم های صالح را بازی کنی. اگر می خواستم صرفا بازیگر باشم که پیشنهاد زیادی داشتم اما خودم راضی نمی شوم. اگر بازی کنم فردا که من را بالای منبر می بینند دیگر کسی حرف مرا نمی خواند. می گویند رفته نقش عاشق دلخسته را بازی کرده حالا دارد ما را ارشاد می کند.

پس حتما باید نقش خوب بازی کنید. حتی اگر نقش آخوند هم به شما پیشنهاد شود صرفا باید آخوندی خوب و موجه باشد نه مثلا آخوندی در حد رضا مارمولک!

- نه نمی شود چون در آن صورت جایگاه لباس روحانیت پایین می آید.

فکر می کنید چندتا نقش از یک آخوند می توانید ارائه دهید. به هر حال خودتان هم اعتراض داشتید که همه نقش های آخوند را مثل هم بازی می کنند. آنقدر توانایی دارید که هر بار یک نقش را به اشکال مختلف ارائه کنید؟

- به این سوال تا الان فکر نکرده بودم ولی خب روحانیون هم در موقعیت های مختلف قرار می گیرند. مثلا نقش روحانی ترسو را خیلی خوب بازی کردم در صورتی که اصلا در خونم نبود. روحانی جبهه با روحانی ترسو و ... فرق دارد.

به عنوان یک طلبه بازیگر در میان سایر روحانیت چه وضعیتی دارید؟ جامعه روحانیت ورود شما به این عرصه را تایید می کند یا مخالف است؟

- الان در وضعیت خوبی قرار ندارم. دوستان طلبه من را به خاطر رفتن به سمت و سوی سینما و بازیگری، تکفیر می کنند و عکس العمل های منفی نشان می دهند. از طرف دیگر در کمال تاسف می بینم که در حوزه سینما هم کسی قدمی برای بازیگری ام برنمی دارد. من هم این مشکلات و سختی ها را به جان خریده ام و به سمت سینما آمده اما از طرف آنها هم حمایت نمی شوم. خیلی جاها رفته ام. خیلی ها باهام بد برخورد کرده اند و یا حتی دستم انداخته اند. من اول از همه روحانی و طلبه ام و به شغلم افتخار می کنم اما حالا که به خاطر علاقه ام به سمت بازیگری و کارگردانی رفته ام و می خواهم از این طریق به اسلام کمک کنم باز هم حمایت نمی شوم.

چقدر برای تبدیل شدن به یک بازیگر موفق تلاش کرده اید؟ آموزشی هم در این عرصه دیده اید؟

- با یکی از بهترین بازیگران تئاتر تمرینات زیادی داشتم و به هر حال تجربه بازی در چند اثر را دارم.

فیلم هم زیاد می بینید؟

- خیلی زیاد. آخرین فیلمی که دیدم «جانگوی آزاد شده» کوئنتین تارانتینو را دیدم و قبل از شروع محرم هم رفتم سینما «آتش بس ۲» را دیدم.

سریال چطور؟

- آخرین سریالی که دیدم یک سریال کره ای بود که بازیگر یانگوم بازی می کرد اما کلا سریال کره ای دوست ندارم. فیلم های معمایی را ترجیح می دهم. «شکارچیان ذهن» و «سکوت بره ها» را خیلی دوست دارم چون به کارگردانی علاقه دارم، همه فیلم ها را تماشا می کنم که یاد بگیرم. حالا شاید هیچ وقت به عمل نرسد و نتوانم کارگردان شوم.

تصمیم ندارید به صورت آکادمیک تحصیلات در عرصه بازیگری و کارگردانی را شروع کنید؟

- خیلی دلم می خواهد اما وقتی سن آدم بالا می رود دیگر تحصیلات اینچنین برایش جذابیتی ندارد. من به صورت تجربی کار رایاد گرفتم و حالا که وارد شده ام دوست دارم آنهایی که من را می شناسند کمکم کنند. متاسفانه از هیچ ی از سردمدارانی که در حوزه تولیدات تلویزیون و سینما فعالند، حمایتی ندیدم.

می خواستید طرح ببرید برای کارگردانی؟

- هم کارگردانی هم تهیه کنندگی. متاسفم برای کسانی که تفکر غیرمذهبی دارند اما در جایگاه های مذهبی قرار گرفته اند. آن وقت در برنامه هفت می آیند می گویند بیایید از روحانیون استفاده کنید. خب من الان هستم چرا از من کسی استفاده نمی کند.

به نظر می رسد مشکل شما بیشتر از سمت روحانیت باشد تا سینماگران. درست مثل فیلم «فرشته ها با هم می آیند.» که می بینیم نگاه خوبی به بازیگری در میان روحانیت وجود ندارد.

- من فکر می کنم یک جور بخل است. وقتی پیش خیلی از بزرگان گفتم که می خواهم بازی کنم بهم خندیدند و گفتند تکلیف ما چیز دیگری است. در حالی که من الان تکلیف را در این می بینم. سینما و تلویزیون به این مسئله نیاز دارد. یادم می آید زمانی که قرار بود در فاز سه «سرزمین کهن» بازی کنم موقع تست گرفتن به کمال تبریزی گفتم که اگر سر «مارمولک» مشاور مذهبی خوبی داشت این اتفاق ها نمی افتاد. متاسفانه چون یک پارادوکسی میان روحانیت و سینما وجود دارد؛ از طرف دوستان هنرمند هم استقبالی نمی شود.

شاید به خاطر همان شأن و جایگاهی است که برای روحانیون متصور هستند. مثلا شاید یک کارگردان سختش باشد به یک روحانی سر صحنه فیلمبرداری بگوید که چه کار کندن چه کار نکند.

- روحانی ها در فیلم های سینمایی یا سریال ها عموما یا در مسجد هستند یا در یک محله حضور پیدا می کنند بنابراین زیاد نیازی به کنش و واکنش میان آنها نیست.

به نظر می رسد دغدغه شما فقط جنس بازی نیست. بیشتر دنبال این هستید که تفکر روحانیت وارد سینما شود.

- بله کاملا.

اینکه در سریال ها نشان می دهند مردم برای رفع مشکلات شان مدام به مسجد محله می روند و با روحانی آنجا مشورت می کنند چقدر واقعیت دارد؟

- در واقعیت اصلا چنین چیزی نداریم. به نظرم شو برگزار می کند تا فیلم خوب جلوه کند؛ حداقل برای کسی مثل بنده که قبلا مسجد در جاهای مختلف تهران داشته ام ندیدم چنین چیزی را، دیده ام می آیندن طلب پول می کنند اما برای رفع مشکل نه. نه من دیدم نه دوستان.