«وودی آلن» در ۷۹ سالگی

خبرگزاری ایسنا: «وودی آلن» کارگردان، نویسنده و کمدین صاحب سبک سینمای جهان ۷۹ ساله شد.

«وودی آلن» متولد اول دسامبر ۱۹۳۵ در نیویورک، از بزرگ‌ترین فیلم‌سازان معاصر سینمای جهان به‌شمار می‌رود که فیلم‌نامه‌ی آثارش را خودش می‌نویسد و از فلسفه، ادبیات و روانشناسی به‌عنوان پایه‌های اصلی ساخت فیلم‌هایش بهره گرفته است.

سرعت بالا در تولید فیلم یکی از ویژگی‌های بارز «وودی آلن» است که کارنامه‌ سنگینی شامل آثار کمدی و فیلم‌های بلند را برای وی رقم زده است.

وی بعد از پایان دوران دبیرستان به دانشگاه نیویورک رفت، اما هرگز نتوانست در رشته‌ فیلم و ارتباطات موفق باشد و سرانجام از آنجا اخراج شد. در ۱۹سالگی شروع به نگارش سناریو برای مجموعه‌های تلویزیونی کرد و تبحرش دراین زمینه درآمد، وی را از هفته‌ای ۷۵ دلار به هفته‌ای ۱۵۰۰ دلار رساند.

بعد از سال‌ها نگارش فیلم‌نامه، آثار کمدی و مطالب انیمیشن برای مجلات، «وودی آلن» در سال ۱۹۶۵ اولین‌بار وارد دنیای سینما شد و فیلم‌نامه‌ «تازه چه خبر، پیشی؟» را نوشت، اما به‌عنوان کارگردان در سال ۱۹۶۶ بود که فیلم «چه خبر، سوسن ببری» را ساخت و یک ‌سال بعد در فیلم «کازینو رویال» از سری فیلم‌های جاسوسی جیمز باند ایفای نقش داشت.

فیلم‌های «پول‌ رو بردار و در رو» (۱۹۶۹)، «موزها» (۱۹۷۱)، «عشق و مرگ» (۱۹۷۵) و «خوابیده» (۱۹۷۳) از دیگر تجربیات فیلم‌سازی «وودی آلن» در سال‌های اولیه‌ کارگردانی بودند که بیشتر آنها مضامین کمدی داشتند.

البته در این سال‌ها وی بازیگری را رها نکرد و در آثاری چون «دوباره بزنش سام» در سال ۱۹۷۲ و «جبهه» در سال ۱۹۷۶ نقش‌آفرینی داشت.

نقطه اوج شهرت و موفقیت «وودی آلن» در سال ۱۹۷۷ با فیلم «آنی هال» رقم خورد؛ فیلمی که جایزه‌ اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را برای وی به‌همراه آورد و «دایانا کیتون» را نیز به اسکار بهترین بازیگر زن رساند.

این فیلم که پایه‌گذار استاندارد جدیدی برای آثار کمدی رمانتیک مدرن محسوب می‌شود، از سوی انجمن فیلم آمریکا در رتبه‌ چهارم بهترین آثار کمدی و در رتبه‌ ۳۵ بهترین فیلم‌های تاریخ سینما قرار گرفته است.

وودی آلن دو سال بعد فیلم «منهتن» را ساخت که نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه شد. این فیلم سیاه و سفید به‌نوعی ابراز احترام او به زادگاهش نیویورک است و هم‌چون دیگر آثار «آلن»، فرهیختگان طبقه ثروتمند جامعه شخصیت‌های اصلی آن را تشکیل می‌دهند.

البته نباید فراموش کرد که این کارگردان آمریکایی در فاصله میان ساخت فیلم‌های «منهتن» و «آنی هال»، فیلم «صحنه‌های داخلی» را در سال ۱۹۷۸ ساخت که برای آن بار دیگر نامزد اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه شد.

از نقاط درخشان کارنامه سینمایی وودی آلن، عملکرد بی‌نظیر او در جوایز اسکار است. او در مجموع ۱۵بار نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه و هشت‌بار نامزد بهترین کارگردانی شد که در این میان فقط دوبار در بخش بهترین فیلم‌نامه و یک‌بار در بخش بهترین کارگردانی موفق به کسب اسکار شد.

با آغاز دهه‌ ۸۰، فیلم‌های «وودی آلن»، حتی آثار کمدی او، رنگ و بوی فلسفی گرفتند و آثاری چون «سپتامبر» و «خاطرات اکلیلی» به ‌شدت تحت تاثیر آثار کارگردانان اروپایی چون «اینگمار برگمن» و «فدریکو فلینی» قرار گرفتند. در اواسط این دهه، «آلن» المان‌های کمدی و تراژیک را با یکدیگر درآمیخت و در فیلم‌هایی چون «هانا و خواهرانش»(۱۹۸۵) و «جرم‌ها و بزهکاری‌ها» (۱۹۸۹) دو داستان متفاوت در انتهای فیلم به یکدیگر مرتبط می‌شوند. وی با فیلم «هانا و خواهرانش» موفق به کسب اسکار بهترین فیلم‌نامه شد هرچند در کسب اسکار بهترین کارگردانی ناکام ماند.

وودی آلن با ساخت سه فیلم «دنی رز برادوی» (۱۹۸۴)، «رز بنفش قاهره» (۱۹۸۵) و «روزگار رادیو» (۱۹۸۷) به اهمیت صنعت تجاری سینما و رادیو پرداخت.

فیلم «رز بنفش قاهره» از نگاه مجله «تایم» یکی از ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما است که خود «وودی آلن» نیز آن را به‌همراه «خاطرات اکلیلی» و «امتیاز نهایی» یکی از سه فیلم محبوب‌اش می‌داند.

پس از فیلم «سایه‌ها و مه» که احترام به اکسپرسیونیست‌های آلمانی بود، «آلن» در سال ۱۹۹۲ فیلم تحسین‌برانگیز «شوهران و زنان» را ساخت که بار دیگر نامزد اسکار فیلم‌نامه و کارگردانی شد.

از دیگر فیلم‌های او در سال‌های پایانی دهه‌ ۹۰ می‌توان از «گلوله‌ها برفراز برادوی» (نامزد اسکار بهترین کارگردانی)، «آفرودیت توانمند» (نامزد اسکار بهترین فیلمنامه)،«شالوده‌شکنی هری» (نامزد اسکار بهترین فیلمنامه) و «همه می‌گویند دوستت دارم» اشاره کرد.

پس از فیلم «نفرین عقرب یشمی» که پرهزینه‌ترین فیلم کارنامه‌ سینمایی «وودی آلن» بود که با هزینه ۳۳ میلیون دلاری در سال ۲۰۰۱ ساخته شد، یکی از تحسین‌برانگیز‌ترین فیلم‌های این کارگردان آمریکایی در دهه‌ گذشته، یعنی «امتیاز نهایی» مورد استقبال فراوان منتقدین قرار گرفت. این فیلم که مجموع فروش جهانی ۸۵ میلیون دلار را کسب کرد، وی را تا آستانه‌ کسب اسکار بهترین فیلم‌نامه و دو جایزه گلدن گلوب پیش برد.

پس از ساخت فیلم‌هایی چون «خبر داغ»، «خانه» و «رویای کاساندرا»، در سال ۲۰۰۸ «ووی آلن» فیلم «ویکی کریستینا بارسلونا» را با حضور بازیگران سرشناسی چون «خاویر باردم»، «پنه‌لوپه کروز» و «اسکارلت جانسون» ساخت که «پنه‌لوپه کروز» با این فیلم توانست جایزه‌ اسکار را به‌دست آورد.

فیلم‌ بعدی آلن در سال ۲۰۱۱ با عنوان «نیمه‌شب در پاریس» در افتتاحیه جشنواره کن نمایش یافت و «آلن» سال پس از آن به سراغ ساخت «تقدیم به رم با عشق» با بازی «الک بالدوین»،«روبرتو بنینی» و «پنلوپه کروز» رفت.

سال ۲۰۱۳ نوبت به کمدی درام قدرتمند «یاسمن غمگین» رسید که علاوه بر کسب جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی اسکار برای «کیت بلانش»، یک نامزدی اسکار فیلمنامه‌نویسی دیگر برای «وودی آلن» به ارمغان آورد.

کمدی «جادو در مهتاب» با بازی «کالین فرث» و «اما استون» جدیدترین ساخته «آلن» است که وی در این فیلم از فضای سنگین و تاریک فیلم «یاسمین غمگین» ساخته‌ی تحسین‌شده‌ی آلن در سال گذشته میلادی فاصله خواهد گرفت و بار اصلی داستان نیز بر دوش «کالین فرث» و «اما استون» بازیگران اصلی این اثر سینمایی است و البته مانند فیلم «نیمه شب در پاریس» به نمایش زیبایی‌های کشور فرانسه نیز پرداخته است.

ودی آلن طی سه دهه فیلم‌سازی افتخارات و جوایز سینمایی متعددی کسب کرده است که مهم‌ترین آنها عبارتند از: چهار اسکار شامل یک اسکار بهترین کارگردانی و سه جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی، دو جایزه‌ بهترین کارگردانی و شش جایزه‌ بهترین فیلم‌نامه از جوایز بافتا انگلیس، خرس نقره‌ای جشنواره‌ برلین در سال ۱۹۷۵، جایزه‌ فیپرشی جشنواره‌ کن در سال ۱۹۸۵ برای «رز بنفش قاهره»، دو جایزه‌ بهترین فیلم خارجی از جوایز سزار فرانسه برای «منهتن» و «رز بنفش قاهره»، جایزه‌ بهترین فیلم‌نامه از گلدن گلوب برای «رز بنفش قاهره» در سال ۱۹۸۶، جایزه بهترین فیلم اروپایی از جوایز گویا اسپانیا در سال ۲۰۰۶ برای «امتیاز نهایی»، شیر طلای افتخاری جشنواره‌ ونیز در سال ۱۹۹۵، جایزه‌ یک عمر دستاورد سینمایی از جشنواره‌ سن‌سباستین.