طراح این لوگوهای معروف کیست؟
نام محمد احصایی بیشتر به دلیل حضور در حراجیها و نمایشگاههای بزرگ و فروش بالای تابلوهایش برای همه آشناست؛ در حالیکه برخی لوگوها و نشانههای معروفی که ممکن است هر روز با آنها روبهرو شویم، از کارهای مهم این هنرمند هستند.
هشتم تیر ماه سالروز تولد این خوشنویس، طراح گرافیک و نقاش است.
بخشی از فعالیت هنری محمد احصایی مربوط به طراحی لوگو و نشانه برای نهادها و مؤسسات مختلف بوده است. لوگوهای معروفی که سالها دیده شده و به عنوان نشانه و نمادی از آن نهاد در ذهنها ثبت شدهاند، اما شاید کمتر کسی نام طراح آنها را بداند.
محمد احصایی در گفتوگویی اظهار کرده است:«جذابیت لوگوی بصری از دو جنبه اهمیت دارد؛ خود کلمه و اجرای کلمه که دومی به حوزه گرافیک مربوط است. چگونگی اجرای کلمه آن هم با تکنیکهای شناخته شده نیز کار بسیار دشواری است، مثلاً برای اجرای یک لوگوی نستعلیق، چون این قلم به نوعی قلم ملی ما محسوب میشود، کار با آن به دلیل شناخت بالای مخاطب امر بسیار دشواری است. لوگوتایپ باید توسط فردی کار شود که هم در حوزه خوشنویسی متبحر باشد و هم در حوزه گرافیک.»
فعالیت احصایی در زمینه طراحی لوگو به دهه ۴۰ و سالهای پیش از انقلاب برمیگردد. طراحی لوگوهای «بنیاد نهجالبلاغه»، «موسسه فرهنگی انتشاراتی صراط»، «سازمان انتشاراتی ابوذر»، عنوان «کتاب اول»، «سازمان کتابهای درسی ایران»، «سازمان میراث فرهنگی کشور» عنوان «نشریه گزیده»، «فرهنگسرای نیاوران» و «هتل بینالمللی قشم» از جمله فعالیتهای احصایی در این حوزه به شمار میرود.
بنیاد نهجالبلاغه
لوگوی بنیاد «نهج البلاغه» به گفته خود احصایی از موفقترین کارهای این هنرمند است. احصایی گفته است:«هنگام طراحی نامنوشته نهجالبلاغه، مجموعهای از زیباشناسی خطوط در ذهن من بود، به علاوه مسائلی که از گرافیک میدانستم به اضافه خود نهجالبلاغه؛ یعنی نهجالبلاغه کار خود را کرد. شما اگر دقت بکنید قدرتی که در کلمه «علی» وجود دارد به شدت در عنوان نهج البلاغه متبلور است.
احصایی این لوگو را در سال ۱۳۶۱ طراحی کرد.
سازمان کتابهای درسی ایران
او از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۵۷ عضو رسمی وزارت فرهنگ (وزارت آموزش و پرورش)، کارشناس هنری و ویراستار سازمان کتابهای درسی بوده است. لوگویی که این هنرمند برای سازمان کتابهای درسی در سال ۱۳۴۹ طراحی کرد، یکی از نخستین نشانه نوشتههای این هنرمند بود.
احصایی نام کامل این سازمان را با هنرمندی و به صورت بازی با حروف در نشانه نوشته آورده است که اگرچه خوانده شدن آن در ابتدا سخت به نظر میرسد، اما با کمی دقت میتوان شکل حروف را دنبال کرد و به نام سازمان رسید.
سازمان میراث فرهنگی
تا وقتی که صنایع دستی و گردشکری به عنوان «سازمان میراث فرهنگی» اضافه نشده بود، این سازمان از لوگویی که محمد احصایی در سال ۱۳۶۴ طراحی کرده بود، استفاده میکرد. پس از تغییر نام این سازمان به «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» لوگوی جدیدی طراحی و جایگزین لوگوی قبلی شد.
فرهنگسرای نیاوران
طراحی لوگوی فرهنگسرای نیاوران به عنوان یکی از قدیمیترین فرهنگسراهای تهران نیز از فعالیتهای محمد احصایی در زمینه طراحی نشانه به شمار میرود. بنای این فرهنگسرا پیش از پیروزی انقلاب طراحی و ساخته شد و در سال ۱۳۵۶ به پایان رسید. در همین سال محمد احصایی با خط شکسته و زیبای خود نام آن را خوشنویسی کرد.
کتاب اول
خیلیها برای استفاده از نقشه جیآیاس «کتاب اول» که یکی از دقیقترین نقشههای شهر تهران است، به وبسایت آن مراجعه میکنند. کتاب اول مجموعهای از اطلاعات تجاری شهر تهران است که طراحی عنوان آشنای آن کار محمد احصایی است.
مجموعه کتاباول در بهمن ماه سال ۱۳۷۳ با الگوبرداری از کتاب راهنمای مشاغل (Yellow Pages) شهر واشنگتن و طراحی کتاب راهنمای مشاغل و اطلاعات شهری تهران بزرگ تحت عنوان کتاباول و با حمایت شهرداری تهران فعالیت خود را آغاز کرد.
محمد احصایی هشتم تیر ماه سال ۱۳۱۸ در قزوین متولد شد. او فارغالتحصیل دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. احصایی را از پایهگذاران هنر نقاشیخط در دوره معاصر میدانند. فعالیت او در زمینه خوشنویسی و نقاشیخط سابقهای ۵۰ ساله دارد و فروش تابلوهایش در حراجیهای مهم اعتباری جهانی برای او به ارمغان آورده است.
احصایی فعالیت هنریاش را با مجله «جوانان جمعیت شیر و خورشید» شروع کرد. او بعدها به سازمان کتابهای درسی میرود و به صفحهبندی و گرافیک مشغول میشود. همراهی او با مرتضی ممیز در به راه افتادن رشته گرافیک در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران تاثیر زیادی داشت. این هندمند سابقه تدریس در دانشکده هنرهای زیبا و دانشکده هنر الزهرا را در کارنامه دارد.
او از خوشنویسی به سمت نقاشی حرکت کرد و این حرکت در شکل حروف و بیان آنها در فرمهای خاص به وضوح مشخص است. احصایی از عناصر و آرایههای بصری و مفهومی نقاشی در خوشنویسیهایش استفاده میکرد. کار او در این زمینه موافقان و مخالفان خاص خود راداشت، اما آنچه که مشخص است استقبال از تابلوهای او در نمایشگاهها و حراجیهای بینالمللی در سالهای اخیر بوده است.
در بیشتر نمایشگاههای مهم موزه هنرهای معاصر و فرهنگستان هنر از این هنرمند تابلوهایی به نمایش گذاشته میشود. در سال ۱۳۸۵ گرانترین اثر نقاشیخط حراج کریستیز دبی متعلق به او با نام «اسماءالله» بود. این اثر با قیمتی بیش از ۱۰۰هزار دلار به فروش رسید. در سال 1386 نیز دو اثر از او در نمایشگاه بزرگ سال گروه هفت نگاه به قیمت ۲۰ و ۱۵ میلیون تومان فروش رفت.
درهمان سال و در حراجی سادبیز لندن تابلویی از این هنرمند به مبلغ ۸۸ هزار پوند (بیش از ۲۱۷ هزار دلار) به فروش رفت که رسانههای بینالمللی بهطور گستردهای آنرا بازتاب دادند. این اثر بالاترین نرخ اشیاء حراجی این نگارخانه را به خود اختصاص داد و این اولین بار است که تابلو خطی یک هنرمند معاصر ایرانی به چنین مبلغی فروخته شده است.
آثار دیگر این هنرمند در قالب نقش برجسته کار شدهاند که از مهمترین آنها میتوان به نقش برجسته تالار اجتماعات دانشکده الهیات دانشگاه تهران و نمای سفارت ایران در ابوظبی است.
محمد احصایی چند سالی است که در خارج از کشور اقامت دارد.
ارسال نظر