یک ترانه‌سرا، ده ترانه ماندگار؛ تورج نگهبان
تورج نگهبان، سراینده بیش از یک هزار ترانه و همکار بسياری از خوانندگان معروف ايرانی است.
برترین‌ها: در اینجا نقبی زده‌ایم به ماندگارترین ترانه‌های فارسی، آن‌ها که با همراهی ملودی به خانه‌ها نفوذ کردند و سال‌هاست که در شادی و غم، همراه ما هستند، تلاش داریم این سری مطالب دنباله‌دار باشد و هر پنجشنبه با محوریت یک ترانه‌سرا، این مطلب را ارائه کنیم، منوط به این که با استقبال شما مواجه شود، از جنتی عطایی، اردلان سرفراز و شهیار قنبری نوشتیم و برای این قسمت «تورج نگهبان» را محوریت قرار دادیم.
نگهبان همزمان با تحصیل در دانشگاه با عنوان معاون اداره مطبوعات در اداره کل انتشارات و رادیو مشغول کار شد و از ۱۳۴۲ خورشیدی به مرکز صنایع دستی ایران منتقل شد و تا پایان سال ۱۳۵۷ با عنوان مشاور وزیر صنایع و سرپرست انتشارات و روابط عمومی سازمان صنایع دستی ایران مشغول به خدمت بود. او کار ترانه سرایی را در سال ۱۳۲۸ با سرودن شعری بر روی یکی از آهنگ‌های همایون خرم آغازکرد و در سال ۱۳۴۰ به برنامه «گل ها» پیوست. نگهبان علاوه بر ساختن ترانه‌های بی شمار برای بسیاری از هنرمندان برجسته موسیقی پاپ ایرانی، در کارنامه خود، برگردان اشعار فیلم معروف «اشک‌ها و لبخند ها» را هم ثبت کرده است.
ایران ایران
در روح و جان من می‌مانی‌ای وطن / به زیر پا فتد آن دلی، که بهر تو نلرزد
کمتر ایرانی هست که با این تصنیف آشنا نباشد. «ای ایران» که توسط محمد نوری اجرا و خوانده شد، یکی از مهم‌ترین آثار موسیقایی در باب وطن و غرور ملی است.
سوگند
بر تو آن خاطره آسوده سوگند/ بر تو‌ای چشم گنه آلوده سوگند
آهنگساز این قطعه «جواد افشار» بود، این ترانه برای تیتراژ پایانی «سیانور» با صدای محمد معتمدی بازخوانی شد، «بهزاد عبدی» نیز بازآفرینی و تنظیم آن را برعهده داشته است.
بیگانه
چه کنم یارم چو به یاد آرم تو و مستی‌های گذشته/نه تو ماندی و نه نشان ماند از ره ناپیدای گذشته
نگهبان بعضی از ترانه‌های خود را به مناسبت‌های مختلف و یا اتفاقی خاص سروده است که در خصوص آن‌ها خاطره‌هایی گفته شده است. خود نگهبان درباره ساخت ترانه بیگانه می‌گوید: قرار بر این شد که آقای عباس شاپوری آهنگی درست کند. برای شعر این ترانه قرعه فال به نام من دیوانه زدند. عباس شاپوری اول قهر می‌کرد، نمی‌خواست این کار را بکند. وادارش کردند! بنده هم چند باری فرار کردم ... «بیگانه» گوشه‌ای از زندگی عباس شاپوری است.
خانه به دوش
میرقصد زندگی در جام چشم تو / سر زد صبح اُمید از شام چشم تو
«خانه به دوش» گروه پالت در واقع بازخوانی آهنگ «جام چشم» از زنده یاد عباس مهرپویا با شعری از تورج نگهبان می‌باشد.
خسته
خسته ام از همه خسته از دنیا / آسمان بشنو از قلب من این صدا
یکی از بهترین ترانه‌های دهه ۵۰ خسته یا زنجیری با صدای فرهاد است. این ترانه برای فیلم «زنجیری» به کارگردانی «خسرو یحیایی» است. «زنجیری» محصول سال ۱۳۵۲ تنها فیلم کارنامه او بود. داستان فیلم روایت زندگی شاهپور دانشجوی فلسفه است که اختلال روانی دارد و به تدریج بیماری او شدت می‌گیرد. پزشک معالج از بهبود حال شاهپور ناامید می‌شود و شاهپور به آسایشگاه روانی منتقل می‌شود.
آسمون با من و تو قهره
شبامون آخ که چه تاریک و چه سرده/ دلامون جای غمه لونه درده
این ترانه یکی از غم انگیزترین ترانه های نگهبان است.
رهگذر عمر
رهگذار عمر سیری در دیاری روشن و تاریک /رهگذار عمر راهی بر فضایی دور یا نزدیک
شعر این ترانه به سفارش رضا قطبی برای سریال «رهگذر عمر» سروده شد و آهنگ آن را ناصر چشم‌آذر تنظیم کرده، هرچند این آهنگ برای سریال استفاده نشد.
گمشده
نیمه شبان تنها در دل این صحرا گمشده خود رامی جویم / رفت و نوای غم ز طنین ترانه من نشنود
گمشده از جمله کارهای خاطره‌انگیزی نگهبان با همایون خرم است. خرم در خاطراتش از آشنایی با نگهبان در سنین جوانی یاد کرده است و اینکه ابتدا از سر تفنن شعر و ترانه می‌گفت، اما وقتی خرم متوجه استعداد او در ترانه‌سرایی شد، تشویقش کرد که به‌شکلی جدی به این حرفه روی آورد.
کلاه مخملی
دلم خون شد ز بس که، این دل صاحبمرده خونسرده/ ما رم رنگ می کنه ناکس، چه نالوطی چه نامرده
تورج نگهبان در طول عمر هنری خود به جز ترانه‌های مربوط به فیلم ها، بیش از ۷۰۰ ترانه تنها برای رادیو و به سفارش آن سازمان سرود. از ترانه‌هایی کوچه‌بازاری برای برخی فیلم‌فارسی‌ها تا آثاری برای آهنگ‌ساز‌های شاخص پاپ. ترانه «کلاه مخملی» به تعبیری اولین ترانه متن در تاریخ سینمای ایران است. آهنگ این ترانه را «اسفندیار منفردزاده» برای فیلم «قیصر» ساخته است.
تندباد حادثه
من و تو در گذر تند باد حادثه‌ها /هزار مرتبه اوج و حضیض دیده ایم
مضامین ترانه‌های نگهبان قابل اعتنا و برخاسته از ذهن آشنا با مسائل و موضوعات مبتلابه اجتماعی، فرهنگی و هنری است.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
خیلی عالی ولی یک انتقاد دارم.
چرا اسم خواننده ها رو نمیزنید؟
به هر صورت اونها خوب یا بد تاریخ موسیقی هستن.
فقط به بازخوانی اکتفا کردید.
از کارهای هنری تان سپاسگذارم چه خوبه هنرمندان فراموش شده رادوباره به مردم معرفی می کنید
شعر در دو روز عمر کوته هم واقعازیباست
بسیار عالی است لطفا ادامه بدهید و تمامی ترانه سراهای این کشور را فارق از نگاههای سیاسی و اجتماعی معرفی کنید که البته تا کنون نشان داده اید اینگونه عمل کرده اید ممنون از این ابتکار
پاسخ ها
بسیارخوب و خاطره.انگیز
عالی بود ممنون
روانش شاد. پلی بود از ترانه سرایی قدیم به جدید
از اسم داریوش واهمه دارید
پاسخ ها
البته داریوش ناخواسته سمت اینهابودالان عاقل شده
نگفتمت تنهامرو شب درکمین نشسته سیمای ان ازاده راغم برجبین نشسته نگفتمت بامن بیاتاسرزمین خورشید که رنگ غم برقامت این سرزمین نشسته
درود، هر چی آدمه با فرهنگ داریم از گذشته است امروز چی داریم ؟!
پاسخ ها
امروز تتلو و افشانی و مختاری داریم
امشب دل من هوس رطب کرده
عاشق شده از عشق تو تب کرده
این ترانه یکی از شاهکارهاست
پاسخ ها
بخصوص اونجا که شاعر میگه
به هنگام شنا مثه یه دست و پاچلفتی
بپا به مسیر دهن کوسه نیفتی..
این نشانگر نگرانی و دغدغه شاعر برای شناگره و خیلی قابل تقدیره...خخخخخخخخخ
ممنون ادامه بدید
زنده باد هر آنکس سرود و نام ایران و ایرانی را آوازه کرد . تورج نگهبان ، نگاهبان خاطرات کهنه و بعضا جدید اما......ماندگار . خدا برای ایران نگه بدارد ......
امشب دل من هوس رطب کرده
عاشق شده از عشق تو تب کرده
این ترانه شاهکاره
گل کار مرحوم ”کج کلاه خان”
شعر : تورج نگهبان
آهنگ : بابک افشار
تنظیم : واروژان
خواننننننننننده : عشقم ”گوگوش”
پیشنهاد میکنم برید کلیپش ببینید و زیبایی و هنر و شیرینی و نمک و طنازی گوگوش ببینید و یه جون به جونتون اضافه شه
اگربردن نام خواننده اشکال دارد.خب ترانه راهم ترانه سرا سروده.پس یا نام خواننده راببرید. ویانام ترانه سرا راهم نبرید.
نمیوانم شما ازچه وحشت دارید.