علائم فشار خون بالا چیست و روش‌های اندازه گیری فشار خون کدامند؟

فشار خون بالا چیست؟

اندازه‌گیری فشار خون میزان خونی که از سرخرگ‌ها عبور می‌کند و فشار وارد شده به دیواره‌های رگ‌ها وارد می‌شود را گزارش می‌دهد. به این نکته دقت کنید که رگ‌های خونی باریک که به عنوان شریان‌های خونی هم شناخته می‌شوند مقاومت بیشتری در حین جریان خون از خودشان نشان می‌دهند. در نتیجه هر چقدر که رگ‌های خونی باریک‌تر باشند از سمت دیگر فشار خونی که به دیواره‌های عروق خونی وارد می‌شود بیشتر شده و در نتیجه آن فشار خون فرد بالاتر خواهد بود.

در دراز مدت فشار خون بالا خطرات زیادی برای فرد به همراه دارد.

هایپرتنشن(Hypertension) نام دیگر فشار خون بالاست. این بیماری یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در دنیای امروزی است. این عارضه معمولا در طی چندین سال پیشرفت می‌کند و در اوایل استیج بیماری هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهد. با این حال حتی بدون وجود علائم می‌تواند عواقب خطرناکی برای قلب، مغز، چشم و کلیه‌های فرد به همراه داشته باشد.

انواع مختلف فشار خون

به طور کلی دو نوع هایپرتنشن داریم که هر کدام هم علت‌های متفاوتی دارند:

هایپرتنشن اصلی(اولیه)

مدل اصلی که با نام فشار خون اولیه یا همان Primary High Blood Pressure نیز شناخته می‌شود مدلیست که اغلب افراد درگیر آن هستند و تنها در طول زمان پیشرفت می‌کند. در پیدایش این مدل عموما فاکتورهای مختلفی موثر هستند. از جمله:

ژنتیک

بسیاری از افراد به دلیل مشکلات ژنتیکی مستعد فشار خون بالا هستند. این مشکلات عموما به صورت جهش‌ها و ناهنجاری‌های ژنی از یک فرد به فرد دیگر به ارث می‌رسد – عموما از والدین به فرزندان.

سن

افراد 65 سال به بالا بیشتر از بقیه در معرض فشار خون بالا هستند.

چاقی

چاقی و اضافه وزن می‌تواند مشکلات قلبی جدی برای فرد به همراه داشته باشد که یکی از آن‌ها فشار خون بالاست.

مصرف بیش از اندازه الکل

افرادی که روزانه بیش از 2 لیوان نوشیدنی‌های الکی مصرف می‌کنند بیشتر از بقیه افراد در معرض خطر هایپرتنشن هستند.

دیابت و سندروم متابولیک

افرادی که در آن‌ها دیابت و سندروم متابولیک تشخیص داده شده باشد بیشتر از بقیه در معرض ریسک ابتلا به فشار خون بالا قرار دارند.

مصرف بیش از اندازه سدیم

مصرف افراطی خوراکی‌های دارای سدیم(نمک) و ابتلا به فشار خون رابطه مستقیمی با هم دارند.

سبک زندگی کم تحرک

میزان تحرک، کیفیت پایین تناسب اندام فردی و در نتیجه فشار خون بالا ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. هر چقدر که سبک زندگی کم تحرک‌تری داشته باشید بیشتر در معرض خطر هایپرتنشن خواهید بود.

هایپرتنشن فرعی(ثانویه)

برخلاف فشار خون اولیه، هایپرتنشن ثانویه به سرعت اتفاق می‌افتد و شدت بیشتری از مدل اولیه دارد. شرایط مختلفی می‌تواند منجر به بروز فشار خون ثانویه شود. از جمله:

• مشکلات کلیوی

• آپنه انسدادی خواب

• مشکلات قلبی مادرزادی

• مشکلات تیروئید

• عوارض جانبی داروهای مختلف

• مصرف بیش از حد الکل

• تومورها و غدد

• مصرف داروهای غیرقانونی

علائم فشار خون بالا را بشناسید

هایپرتنشن عموما به عنوان یک بیماری خاموش شناخته شده، به این دلیل که اکثر افرادی که با آن درگیر می‌شوند هیچ علائم جدی را تجربه نمی‌کنند! همان طور که بالاتر هم گفتیم ممکن است سال‌ها طول بکشد تا علائم به قدری جدی شوند که فرد نشانه‌های واضح بیماری را مشاهده کند.

بیش از یک سوم افرادی که فشار خون بالا دارند علائم آن را متوجه نمی‌شوند.

بهترین روش تشخیص هایپرتنشن چکاپ‌های منظم است – بخصوص اگر در خانواده و نزدیکان افرادی را دارید که تجربه فشار خون بالا را داشته‌اند و این بیماری یک عارضه موروثی در خانواده‌تان است.

خب، از علائم فشار خون بالا می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• سردردهای شدید

• خونریزی بینی

• خستگی و سردرگمی شدید

• مشکلات بینایی

• درد شدید قفسه سینه

• مشکلات تنفسی

• ضربان قلب نامنظم

• مشاهده خون در ادرار

• سرگیجه

• نقطه‌های خونی در چشم

• گُر گرفتگی در قفسه سینه، گوش‌ها و گردن

• سرخ شدن و قرمزی صورت(برای اطمینان از اینکه سرخی صورت به خاطر هایپرتنشن است یا نه بهتر است با یک دکتر پوست مشورت کنید)

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

به محض مشاهده علائم بالا باید فورا به پزشک مراجعه کنید. فراموش نکنید که فشار خون می‌تواند نشانه وجود بیماری‌های دیگری باشد و در صورت کنترل نشدن می‌تواند منجر به حملات قلبی و سکته در بیمار شود.

روش‌های تشخیص و اندازه‌گیری فشار خون

تشخیص فشار خون بالا به سادگی و با اندازه‌گیری آن صورت می‌گیرد.

اگر دقت کرده باشید در حین اندازه‌گیری فشار خون فرد دو عدد از سمت پزشک گزارش می‌شود. این دو عدد نشان دهنده چه چیزی هستند؟

فشار سیستولیک(Systolic pressure)

این عدد، عدد بالاییست و نشان دهنده فشار وارد شده به شریان‌ها و عروق خونی در حین پمپاژ خون از سمت قلب است.

فشار دیاستولیک(Diastolic pressure)

دومین عدد که عدد پایینی می‌باشد در واقع فشار موجود در شریان‌ها را بین ضربان قلب نشان می‌دهد. (منبع: cornell)

به طور کلی به منظور تشخیص شدت فشار خون چند دسته‌بندی تعریف شده است:

فشار خون سالم و طبیعی

زمانی که عدد سیستولیک کمتر از 120 و دیاستولیک کمتر از 80 باشد.

فشار خون بالا

اگر سیستولیک در بازه 120 تا 129 و دیاستولیک کمتر از 80 باشد فشار خون فرد افزایشی و بالاست.

هایپرتنشن مرحله اول

سیستولیک بین 120 تا 139 و دیاستولیک بین 80 تا 89 باشد.

هایپرتنشن مرحله دوم

سیستولیک و دیاستولیک به ترتیب هر کدام بیش از 140 و 90 باشند.

فشار خون بالا بحرانی

عدد سیستولیک بیش از 180 و دیاستولیک بالای 120 گزارش شود. در چنین شرایطی فرد شرایط بسیار جدی دارد و باید سریعا اورژانس خبر کنید.

درمان فشار خون بالا

فرقی نمی‌کند درگیر چه مدلی از هایپرتنشن باشید. تغییر سبک زندگی و دنبال کردن لایف استایل سالم می‌تواند تاثیر بسزایی در کنترل و حتی درمان این بیماری داشته باشد. ورزش کنید، غذای سالم بخورید، نوشیدنی‌های الکی را فراموش کنید، نمک را کمتر کنید، سیگار نکشید، رژیم غذایی غنی از پروتئین داشته باشید و ... اگر در شرایطی که وضعیت کمی شدت بیشتری داشته باشد پزشک شما از داروهای کمکی به منظور کنترل فشار خون‌تان کمک می‌گیرد.

سخن پایانی

هر چقدر که سریع‌تر این بیماری را تشخیص دهید شانس درمان و کنترل آن هم بیشتر خواهد بود. به این منظور پیشنهاد می‌کنیم که به صورت مرتب فشار خون‌تان را بگیرید. حتی می‌توانید از دستگاه‌های اندازه‌گیری دیجیتال در خانه هم استفاده کنید. به علاوه اینکه حتما و برای اطمینان خاطر با یک دکتر قلب مشورت کنید. مشکلات قلبی و عروقی از رایج‌ترین علل بیماری فشار خون هستند.