عواقب رعايت نکردن زمان خوردن آنتي بيوتيک
پزشكان معمولا هنگام تجويز آنتيبيوتيكها توصيه ميكنند آنها را هر ۶ ساعت، ۸ ساعت، ۱۲ساعت يا هر ۲۴ساعت مصرف كنيم و شايد براي شما اين سوال پيشآمده كه مثلا چرا هر ۶ ساعت يا ۸ ساعت؟ از طرفي خيلي از ما نميدانيم اين داروها را بايد با غذا بخوريم يا وقتي معدهمان خالي است...
اثر آن بيشتر است؟ خيلي از پدر و مادرها هم وقتي پزشك براي كودك خردسالشان آنتيبيوتيك تجويز ميكند، نگران ميشوند كه مبادا بدن فرزندشان به آنتيبيوتيكها مقاوم شود و بعدها دچار مشكل شوند، بنابراين سر دو راهي مصرف يا مصرف نكردن دارو ميمانند.
آنتيبيوتيکها را هم مانند ساير داروها اگر بتوان از راه خوراکي مصرف کرد، بايد براي اثرگذاري به حداقل مقدار در خون يا بافت هدف برسد پس فواصل زماني مصرف آن بايد به دقت تعيين شود بنابراين مثلا پزشك به جاي اينكه به بيمار بگوييد ۲ بار در روز دارو مصرف كنيد، ميگويد هر ۱۲ ساعت يک بار، به جاي ۳ بار در روز، هر ۸ ساعت يک بار يا بجاي ۴ بار در روز، هر ۶ ساعت يك بار. اگر اين فواصل زماني کم و زياد شوند، بر غلظت دارو در خون و در نتيجه اثربخشي دارو تاثير ميگذارند و روند درمان كند ميشود.
آنتيبيوتيك را با چه بخوريم؟
وجود غذا در معده و نوع غذاي مصرفي ميتواند بر جذب و سرعت جذب آنتيبيوتيکها اثر بگذارد؛ بعضي از آنتيبيوتيکها را بايد با معده خالي و بعضيها را با غذا مصرف کرد. علاوه بر اين، مثل بقيه داروها حتما بايد با توجه به نوع آنتيبيوتيک موضوع تداخل دارويي آن را با ساير داروهاي مصرفي و غذا در نظر گرفت و در اينباره با پزشک و بهخصوص داروساز (داروپزشک) مشورت کرد.
بچهها آنتيبيوتيك نخورند؟
يکي از مهمترين مشکلاتي که سلامت بشر را تهديد ميکند، مساله مقاومت ميکروبي است که علت اصلي آن استفاده نابجا، نادرست، ناکافي و ناقص از آنتيبيوتيکهاست به نحوي که آخرين اطلاعات منتشرشده بهوسيله سازمان بهداشت جهاني در سال ۲۰۱۳ درباره مقاومت ميکروبي بسيار تکاندهنده است. همچنين بر اساس گزارش اخير مراکز کنترل و پيشگيري از بيماريها در آمريکا، عفونتهاي مقاوم به آنتيبيوتيکها سالانه باعث ابتلاي ۲ ميليون نفر و ۲۳ هزار مرگ ميشود. علاوه بر اين، اين موضوع بيشتر از ۲۰ ميليارد دلار هزينه مثلا بر بودجه آمريکا تحميل کرده است. اين مساله در کودکان هم جديتر مطرح ميشود. مطالعهاي که اخيرا در دانشکده پزشکي دانشگاه واشنگتن در آمريکا روي کودکان آمريکايي انجام شد، نشان داد ميکروبهاي بيضرر و همزيست موجود در روده اين کودکان حاوي ژنهاي متعدد مقاومت به آنتيبيوتيکها هستند.
وقتي ما آنتيبيوتيک را بيدليل و بيرويه و نابجا مصرف ميکنيم، اين ميکروبها بيشتر تكثير ميشوند و احتمال اين خطر که در كنار ساير ميکروبهاي بيماريزا به تبادل ژن مقاومت به آنتيبيوتيکها بپردازند، بيشتر ميشود و بدين ترتيب با يک جمعيت ميکروبي بيماريزاي مقاوم به آنتيبيوتيک نوظهور روبرو ميشويم بنابراين بايد به شدت حواسمان به مصرف نابجا و ناکافي و غلط آنتيبيوتيکها، بهخصوص در کودکان باشد.
چرا آنتيبيوتيك ساعت مصرف دارد؟
پاسخ به اين سوال به دانستن چند مفهوم پايهاي در علم داروشناسي نياز دارد. يک شاخه مهم در علم داروشناسي، مطالعه سرنوشت داروها در بدن است يعني اينكه پس از مصرف دارو چه اتفاقي براي آن در بدن ميافتد. دارو براي اينکه اثر کند، بايد به مکان موردنظر در بدن که دچار اختلال يا بيماري است برسد. مثلا وقتي دارو ميخوريم، بايد از دستگاه گوارش جذب، وارد جريان خون شود و با خون به عضو موردنظر برسد. بعضي از داروها کم، بعضي متوسط و برخي هم خيلي خوب از دستگاه گوارش؛ جذب خون ميشوند و سرعت جذب آنها با هم متفاوت است چون عواملي مانند جريان خون دستگاه گوارش و غذاي مصرفي بر ميزان و سرعت جذب تاثير ميگذارد. وقتي دارو وارد جريان خون ميشود، ابتدا غلظتش بالاست ولي بهتدريج بهدليل تجزيه در کبد يا ساير اعضا و برخي عوامل ديگر غلظتش کم و از راه کليه يا از راههاي ديگر از بدن دفع ميشود. يعني غلظت دارو پس از مدتي در خون کم خواهدشد و به حدي ميرسد که تاثيرش ديگر قابل ملاحظه نيست پس بايد دوباره آن را مصرف کرد. اين در واقع علت تعيين فاصله زماني بين مصرف است که براي داروهاي مختلف تفاوت دارد؛ مثلا يک دارو را در روز بايد يک نوبت، ديگري را در دو نوبت يا داروي ديگري را ۴ نوبت در شبانهروز مصرف کرد.
ارسال نظر