سقط جنین قانونی در ایران چه شکلی است؟

مجله سیب سبز: سقط جنین در نگاه اول ناراحت‌کننده و غیر قانونی است. از نظر دین مبین اسلام این کار قتل نفس است. اکثریت قریب‌به یقین افراد هم با این مسئله کاملا مخالفند و آن را غیر قانونی و حتی خلاف شرع می‌دانند و سقط جنین عمدی را یک گناه بزرگ دانسته و تحت هر شرایطی آن را نادرست می‌دانند، نه فقط در کشور ما بلکه کشورهای زیاد دیگری هستند که این عمل در آنجا کاملا غیر قانونی و اشتباه است اما بهتر است بدانیم موارد و مواقعی وجود دارد که سقط جنین به صورت کاملا قانونی می‌تواند انجام بگیرد.

چه نوع جنینی به صورت قانونی سقط می‌شود

از چند سال پیش سازمان پزشکی قانونی کشور طی نشستی که با متخصصان زنان و زایمان کشور داشت به این نتیجه رسید که در یکسری از ناهنجاری‌های جنینی که باعث مشکلات زیادی از نظر سلامت برای جنین یا مادر می‌شود باید سقط جنین صورت بگیرد (مشکلاتی از قبیل مشکلات کروموزومی که معمولا سه‌تایی شدن کروموزوم‌های ۱۳-۱۸- ۲۱ از اساسی‌ترین و شایع‌ترین مشکلات است. یکسری دیگر از مشکلات ممکن است غیر کروموزومی باشد از قبیل تشکیل نشدن سر جنین، تشکیل نشدن کلیه‌ها، بیرون بودن تمام روده‌ها از جداره شکم، کاهش رشد بسیار زیاد جنین و ناهنجاری‌های بسیار شدید تمام دستگاه‌ها مثل تشکیل نشدن اندام‌ها یا ریه‌ها و مشکلاتی که منجر به مرگ جنین یا عدم توانایی در رشد و تکامل نرمال جنین بعد از تولد و غیر قابل درمان باشد و با زندگی طبیعی او مغایرت داشته باشد) در این موارد معمولا تا هفته هجدهم بارداری اجازه قانونی برای ختم بارداری صادر شده است.


برای انجام سقط جنین چه مراحلی باید طی شود ؟

ابتدا باید ناهنجاری به صورت تخصصی تشخیص داده شود بعد از تشخیص شخص به پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شود. در آنجا پزشک قانونی نظریه پزشک متخصص را با ۲ یا ۳ متخصص حاضر در پزشکی قانونی مورد مشورت قرار می‌دهد و تايیدیه آنها را می‌خواهد كه اگر آنها هم این نظریه را تایید کنند دوباره نظریه به پزشکی قانونی برمی‌گردد و یک نامه قانونی از طرف آنها نوشته می‌شود و شخص مجدد به پزشک معالج همراه با نامه‌ای با این مضمون که این خانم به دلیل مشخص ذکر شده تا تاریخ زیر ۱۸ هفته بارداری اجازه سقط جنین را دارند، ارجاع داده می‌شود. با وجود آن نامه بیمار در بیمارستان بستری می‌شود و به صورت قانونی این عمل روی او انجام می‌گیرد که همین امر باعث جلوگیری از بیماری‌های زیادی در آینده می‌شود.

تست‌های‌ غربالگری را جدی بگیرید

اساسی‌ترین دلیل سقط‌های قانونی به خاطر انجام تست غربالگری در اوایل بارداری یعنی سه ماهه اول (۱۱هفته تا ۱۳ هفته و ۶ روز) و غربالگری ۳ ماهه دوم (۱۵ هفته و ۵ روز تا هفته ۲۱ و ۲۳) است که معمولا تلاش متخصصان بر این است كه این تست‌ها در هفته‌های کمتر انجام شود تا اگر با مشکلی مواجه شدند بیمار آزمایشی را به نام آمینوسنتز انجام دهد به این صورت که سوزنی به داخل مایع آب دور جنين زده می‌شود و جهت کشت و شمارش کروموزوم‌ها فرستاده می‌شود و اگر اشکالی در تعداد یا شکل آنها وجود داشته باشد و از نظر متخصصان ژنتیک خطر جنین را تهدید کند و جنین دچار ناهنجاری‌های عظیم جسمی باشد در این شرایط معمولا با افزایش یا کاهش یا کنده شدن قسمتی از کروموزوم‌ها مواجه می‌شویم که در این موارد هم پزشکی قانونی دستور سقط قانونی را صادر خواهد کرد. می‌توان گفت اولین دليل سقط جنین قانونی تست‌های غربالگری است.

بعد از سقط قانونی به دلیل ناهنجاری جنینی یا مادرزادی، بهتر است مادر به یک متخصص ژنتیک مراجعه کند تا علت آن ناهنجاری پیدا شود و با برطرف کردن آن برای بارداری‌های بعدی با آن مشکل مواجه نشود و با تشخیص‌های قبل از بارداری از بروز مجدد این مشکل جلوگیری شود.

وقتی مادر در خطر باشد

بیماری‌هایی هم وجود دارد که به مادر مربوط است به عنوان مثال مادری که مبتلا به انواع سرطان پیشرفته باشد تا حدی که بارداری باعث شود جان مادر به خطر بیفتد یا مادر دچار بیماری قلبی است که با توجه به زیاد شدن حجم خون و بالا رفتن ضربان قلب در بارداری ممکن است دچار خطر و حتی مرگ شود یا هر بیماری شدید دیگری که با بارداری تشديد شده و برای مادر خطرناك باشد توسط پزشکی قانونی اجازه سقط داده می‌شود.

کورتاژ چیست؟

در مواقعی که سقط به وسیله دارو اتفاق بیفتد معمولا شخص کمتر دچار مشکل می‌شود اما وقتی عمل کورتاژ روی شخص انجام ‌شود، خراشیدن رحمی که باردار است باعث سندرمی به نام آشرمن می‌شود که باعث چسبندگی بین ۲ دیواره رحم می‌شود. این چسبندگی منجر به این می‌شود که دیگر جنین نتواند روی رحم بنشیند و سقط مکرر اتفاق می‌افتد که درمان این موارد به شدت مشکل است.

اینها دلیل موجهی نیست

داشتن فرزندان زیاد و دوباره باردار شدن دلیل موجهی برای سقط جنین قانونی نیست زیرا جنین یک موجود زنده است که می‌تواند ادامه حیات بدهد و کسی حق ندارد حیات را از او بگیرد حتی در خیلی از کشورها که مسلمان هم نیستند این عمل غیر قانونی است اما در بعضی از کشورهای اروپایی این مسئله کاملا آزاد است.

خطر بالای مرگ در سقط‌جنین‌های غیرقانونی

متاسفانه سقط‌های غیر قانونی از قدیم در تمام دنیا وجود داشته است و اولین دلیل در سقط‌های غیر قانونی مربوط به مادرانی است که فرزندان زیادی دارند و ناخواسته مجددا باردار می‌شوند و به دلایل روحی یا حتی مالی نمی‌توانند جنین خود را حفظ کنند. علت دوم ممکن است در موارد روابط در دوران عقد باشد که شخص به دليل موارد و مشکلات خانوادگی اقدام به این کار می‌کند و چون این کار غیر قانونی است شخص به هر راهی متوسل می‌شود. در این موارد شاید شخصی که این کار را انجام می‌دهد یک بهیار معمولی یک درمانگاه یا ماما یا حتی متخصص زنان باشد. در اصل شخص انتخاب‌های زیادی ندارد زیرا هيچ‌كس این کار را به‌طور قانونی انجام نمي‌دهد و فرد به ناچار متوسل به دوستان و آشنایان خود می‌شود. این کار معمولا در مطب‌های شخصی انجام می‌شود، شرایط استرلیزه بودن وجود ندارد، مراجعه کننده با سودجویی افراد مواجه می‌شود و به صورت اشتباه هدایت می‌شود و عوارض بسیار زیادی به دنبال این سقط غیر قانونی وجود دارد از جمله عفونت‌های رحمی، پاره شدن رحم، پاره شده روده، خطر خونریزی داخل شکم، خطر عفونت داخل شکم و حتی متاسفانه در چندین مورد مرگ شخص را شاهد بوده‌ايم. حتی بعد از موارد سقط قانونی هم با اينكه اين عمل در محيطي استريليزه و توسط متخصصان انجام شده فرد ممکن است با مشکلاتی مواجه شود حال در نظر بگیرید اگر این عمل در یک محیط غیر استریل و به دست اشخاص غیر متخصص انجام شود، قطعا خطرات بیشتری فرد را تهدید می‌کند.