سياتيك، این عصب روی اعصاب!

درد عصب سياتيك يكي از شايع‌ترين بيماري‌هايي است كه به دلايل مختلف از قبيل تخريب غشاي ديسك، جابه جايي لگن، آسيب ديدن استخوان خاجي، فشارهاي عصبي و استرس ممكن است در افراد بزرگسال ديده شود. اگر تا امروز براي درمان قطعي اين بيماري روش يا شيوه‌هاي درماني خاصي شناسايي و معرفي نشده است اما راهكارهاي مختلفي در شيوه‌هاي درمان‌هاي طبيعي در جهان وجود دارد كه ابتلا به اين بيماري و عود كردن آن در بدن را كنترل و مهار مي‌كند. در طب سنتي ايران نيز تدابير و دستورات مختلفي درباره چگونگي پيشگيري از ابتلا به اين بيماري ذكر شده كه رعايت آنها بيمار مستعد به ابتلا به سياتيك را از نگراني رهايي مي‌بخشد.



درد عصب سياتيك يكي از شايع‌ترين دردهايي است كه بيشتر انسان‌ها حداقل يك‌بار آن را در زندگي خود تجربه كرده‌اند. اين عصب كه در طب سنتي ايران با نام «عرق النساء» از آن ياد مي‌شود در حقيقت ضخيم‌ترين و بلندترين عصبي است كه در بدن وجود دارد. ريشه اين عصب در استخوان خاجي و 3 مهره انتهايي ستون فقرات قرار دارد و ادامه آن به سمت پاها كشيده مي‌شود.يكي از رايج‌ترين دلايلي كه موجب بروز درد عصب سياتيك مي‌شود فشارهايي است كه به‌دليل جابه‌جايي ديسك يا تغيير حالت آن به اين عصب وارد شده و موجب دردناك شدن آن مي‌‌شود. در حقيقت اگر ديسك دفرمه شده و با تغيير حالت‌هايي كه به دلايل مختلف در بدن به‌وجود مي‌آيد كوچك‌ترين فشاري به عصب سياتيك وارد كند، اين عصب را تحريك كرده و موجب متورم شدن آن و در نهايت دردناك شدن آن مي‌شود.



بيشتر افرادي كه دردهاي سياتيك را تجربه مي‌كنند براساس تجربيات خود به اين مسئله اشراف دارند كه سرما ميزان دردهاي عصب سياتيك را افزايش مي‌دهد؛ علت اين مسئله آن است كه هواي سرد موجب افزايش غلظت مايع ميان مفصلي مي‌شود و افزايش حجم اين مايع همانطور كه اشاره شد موجب فشار آمدن به عصب سياتيك شده و آن را دردناك مي‌كند بنابراين درمانگران طب سنتي به افراد مبتلا به سياتيك توصيه مي‌كنند از قرار گرفتن در شرايط آب و هوايي سرد پرهيز كنند و مصرف موادغذايي كه مزاج و طبع سرد دارند را در سبدغذايي خود كاهش دهند.



افرادي كه مبتلا به سياتيك هستند به اين معنا كه چه به دلايل ذكر شده از قبيل جابه‌جايي ديسك، تجمع رسوبات در اطراف مهره‌ها يا جابه‌جايي لگن دچار سياتيك هستند و چه افرادي كه اين بيماري را به‌صورت ارثي در بدن دارند با داشتن استرس، اضطراب، شوك و عصبانيت كه منجر به انقباض عضلات بدن مي‌شود، به دردهاي سياتيك مبتلا مي‌شوند. شنيدن خبر بد توسط اين افراد موجب افزايش درد در اعصاب آنها به‌ويژه عصب سياتيك‌شان مي‌شود.

توجه به اين نكته بسيار اهميت دارد كه تمامي اين فشارها و تنش‌هاي عصبي موجب بروز انقباض‌هاي عضلاني در بدن شده و در نهايت منجر به تنگ شدن مجاري ريشه‌هاي عصبي مي‌شود. اين تنگي مجاري به اعصاب به‌ويژه عصب سياتيك فشار وارد كرده و منجر به افزايش درد يا شروع درد در بيماران مستعد به دردهاي سياتيكي مي‌شود؛ به همين دليل است كه در شرايط بحراني و استرس‌زا بسياري از افرادي كه مستعد ابتلا به سياتيك هستند دچار اسپاسم‌ها و انقباض‌هاي عضلاني شده و بدن‌شان دردناك مي‌شود.



در طب سنتي توصيه‌هاي كاربردي زيادي براي پيشگيري از عود كردن دردهاي عصب سياتيك به افراد مبتلا به سياتيك شده است.

• درمانگران طب سنتي انجام حركت‌هاي ورزشي ملايم و پياده روي صبحگاهي يا عصرگاهي مستمر را در بهبود علائم حملات سياتيك بسيار موثر مي‌دانند و معتقدند ورزش‌هاي نرم و ملايم به مرور مانع از گرفتگي و درد اين عصب مي‌شود.

• براساس متون كهن طب سنتي، مصرف ماست و دوغ به همراه غذاها و موادغذايي كه در آنها گوشت قرمز يا سفيد مصرف شده، اكيدا توصيه نمي‌شود و بيماران مبتلا به سياتيك بايد از مصرف ماست يا دوغ به همراه اين غذاها پرهيز كنند.

• اين افراد بهتر است در وعده‌هاي غذايي خود به‌ويژه وعده صبحانه يا ميان وعده‌هاي صبح و عصر از شيره انگور و مغزگردو استفاده كنند؛ اين مواد تاثير زيادي در بهبود سياتيك و پيشگيري از دردناك شدن آن دارد.

گاهي در برخي از موارد ابتلا به سياتيك تكرار انقباض‌ها و اسپاسم‌هاي عصبي شديد در عضلات بدن به‌ويژه عضلات كمر و پا منجر به نوعي دررفتگي مفصل ران و انحراف آن از مسير اصلي خودش مي‌شود. شناسايي اين مسئله قطعا با نظر متخصص مربوطه بايد انجام شود اما بايد توجه داشت افراد مبتلا به سياتيك‌هاي شديد كه اين مسئله را چند بار در طول هفته تجربه مي‌كنند بايد به بررسي وضعيت مفاصل ران خود نيز بپردازند و از سلامت آن مطمئن شوند چرا كه بروز اين انحراف در مفصل و درمان نكردن آن به مرور، موجب بروز ترس از حركت و مانع از حركت بيمار شده و عوارض جبران نشدني براي او به همراه دارد.


درمان قطعي براي دردهاي سياتيكي در شيوه‌هاي مختلف درماني وجود ندارد اما رعايت نكات ايمني، شيوه درست نشستن و بلند شدن به پيشگيري دردهاي سياتيك كمك مي‌كند



افرادي كه به دردهاي عصب سياتيك مبتلا هستند كاملا با اين موضوع آشنايي دارند كه دردهاي سياتيك با شدت بسيار خفيف آغاز مي‌شود و به مرور افزايش يافته و تشديد مي‌شود، به‌طوري كه تمامي ناحيه كمر و پاها را به مرور درگير و دردناك مي‌كند. گاهي شدت درد آنچنان زياد مي‌شود كه بيمار حتي قادر نيست پاهاي خود را حركت دهد و در شرايط فيزيكي ديگري قرار گيرد. به همين دليل گاهي ممكن است شدت درد بيمار را خانه‌نشين كند. اين واكنش‌ها همگي از علائم عود كردن سياتيك در افراد است.



متاسفانه درمان قطعي براي دردهاي سياتيكي در شيوه‌هاي مختلف درماني وجود ندارد اما رعايت نكات ايمني لازم، شيوه درست نشستن و بلند شدن، مراقبت از بدن و پيشگيري از دريافت ضربه‌هاي احتمالي به لگن، پرهيز از جابه جايي اجسام سنگين و مراقبت از ديسك كمر همگي از جمله مواردي است كه به پيشگيري از ابتلا و تشديد دردهاي سياتيك كمك مي‌كند. علاوه بر اينها پرهيز از قرار گرفتن در شرايط بحراني، پر استرس و محيط‌هاي تنش‌زا نيز در پيشگيري از انقباضات و اسپاسم‌هاي عصب سياتيك بسيار موثر است. پرهيز از مصرف بيش از اندازه غذاهايي با طبع سرد و رعايت نكات ذكر شده مي‌تواند تاثير بسيار زيادي در پيشگيري از بروز اين بيماري در بدن داشته باشد و ‌رعايت نكردن اين نكات و بي‌توجهي به آنها نيز با شروع دردهاي خفيف و به‌دنبال آن بروز دردهاي شديد در بدن همراه است.