همه مشکلات مردانی که پدر نمی‌شوند
امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، برای تمام محققان عرصه ناباروری معلوم شده که نازایی تنها یک مشکل زنانه نیست، بلکه فاکتورهای مردانه نیز در این امر دخالت دارند.
مجله سیب سبز: امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، برای تمام محققان عرصه ناباروری معلوم شده که نازایی تنها یک مشکل زنانه نیست، بلکه فاکتورهای مردانه نیز در این امر دخالت دارند و با وجود آنکه در گذشته عنوان می‌شده که بخش عمده‌ای از علل ناباروری را باید در زنان جست‌وجو کرد، پزشکان امروز اذعان دارند که نقش زوجین در این امر یکسان است و زن و مرد هر دو حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از علل ناباروری را شامل می‌شوند.
چه زمان زوج را نابارور مي‌دانيم؟
دکتر محمدمهدي آخوندي، رئيس پژوهشگاه و مرکز فوق‌تخصصي درمان ناباروري ابن‌سينا با اشاره به تعريف سازمان بهداشت جهاني درباره ناباروري به «سيب سبز» مي‌گويد: «زن و شوهري که به مدت يک سال به صورت مداوم و بي‌وقفه بدون بهره‌مندي از هيچ نوع ابزار و وسيله پيشگيري براي بچه‌دار شدن تلاش مي‌كنند اما با وجود تلاش‌هاي آنها بارداري انجام نمي‌شود، بايد هوشيار باشند و براي بررسي موقعيت خود نزد متخصص ناباروري بروند. اين در حالي است كه زوج در طول يك سال بعد از سيكل قاعدگي خونريزي زن و همزمان با مكانيسم آماده شدن تخمك براي بچه‌دار شدن اقدام كنند. به اين ترتيب در هر سيكل قاعدگي كه ۱۲ دفعه در سال اتفاق مي‌افتد، ۱۰ تا ۲۰ تخمک با‌لغ مي‌شود و در نهايت یک تا ۲ عدد از آنها آزاد مي‌شود. در اين حالت يك روز بعد از رابطه زناشويي اسپرم به سمت لوله‌هاي رحمي كه تخمك در آنها مستقر است حركت مي‌كند و بارداري شكل مي‌گيرد. »
وي اضافه مي‌كند: «در شرايطي كه اين روند ۱۲ بار بعد از سيكل قاعدگي زن و تخمك‌گذاري او انجام شود و بارداري اتفاق نيفتد در اين حالت بايد احتمال نازايي اين زوج مورد بررسي قرار گيرد كه چه دليلي براي آن وجود دارد. اينگونه نيست كه به همين سادگي به زوج بگوييم نابارور است.»
عوامل ناباروري در مردان
دلايل مختلفي احتمال ناباروري را در مردان به وجود مي‌آورد كه بروز هر يک از اين احتمال‌ها مي‌تواند بارداري را در زوج دچار اختلال کند. دكتر آخوندي با اشاره به اين مطلب مي‌گويد:«در اين شرايط متخصصان پس از ۱۲ بار تکرار تلاش براي بچه‌دار شدن، در صورت به دست نيامدن نتيجه و مشخص شدن اين موضوع كه دليل ناباروري در مرد نهفته است براي بررسي‌هاي بيشتر، كسب نتيجه و شناسايي و درمان علت ناباروري اقدام مي‌كنند. در اين شرايط گاهي ممكن است اسپرم سالم وجود نداشته باشد يا اسپرم شكل و فرم مناسبی براي باروري نداشته باشد. علاوه بر اين گاهي ممكن است اسپرم به اندازه كافي فعال و محرك نباشد.»
دكتر آخوندي اضافه كرد: «احتمال‌هاي ديگري نيز وجود دارد كه ناباروري در مردان را سبب مي‌شود و آن اين است كه اسپرم در مسير رسيدن به رحم و پيش از لقاح از بين برود يا امکان رسيدن اسپرم به تخمک به دلايلي وجود نداشته باشد يا عوامل مناسب براي لقاح وجود نداشته باشد كه در اين۲ مورد اخير بايد فاكتورهاي مناسب براي بارداري اسپرم و تخمك را مورد بررسي قرار داد. همه اينها موجب مي‌شود تا با وجود تلاش‌هاي زوج بارداري اتفاق نيفتد.»
۱۰ درصد از مرداني كه نابارور هستند به دليل آنكه در گروه افراد آزواسپرمي قرار مي‌گيرند ناباروري را تجربه مي‌كنند. اين گروه در بافت بيضه خود هيچ اسپرمي ندارند. دكتر صادقي در اين باره مي‌گويد: «آزواسپرمي ۲ عامل دارد؛ گاهي ممكن است مجاري‌ای كه اسپرم را از بيضه تخليه مي‌كند مسدود شده باشد كه يكي از مهم‌ترين علت‌هاي اين انسداد مي‌تواند ابتلا به عفونت‌هاي جنسي و حتي عفونت‌هاي ادراري باشد كه فرد در سال‌هاي دور يا نزديك تجربه كرده است.»
در اين شرايط بايد فورا براي درمان اقدام کرد
در بعضی موقعيت‌ها مردان بايد خيلي سريع براي درمان ناباروري اقدام كنند و نيازي نيست براي ۱۲ ماه روند درماني را ادامه دهند. دكتر آخوندي در اين باره مي‌گويد: «وقتي بيضه مرد به علت بيماري دچار عفونت شده باشد يا بر اثر حادثه يا تصادف، ضربه در گذشته يا در حال حاضر ضربه خورده باشد بايد براي بررسي بيشتر سريع‌تر به متخصص ناباروري مراجعه كند. علاوه بر اين در شرايطي كه رويش موها در بدن مرد طبيعي نباشد يا مرد دچار كوتاهي يا بلندقامتي مفرط باشد، در اين شرايط نيز بهتر است هر چه سريع‌تر براي درمان ناباروي اقدام كند و در نهايت افرادي كه در خانواده آنها سابقه ناباروري وجود دارد به ويژه در ميان بستگان درجه يك آنها، بهتر است براي درمان زودتر به متخصص مراجعه كنند و نيازي نيست براي مشخص شدن اختلال در روند ناباروري‌شان ۱۲ ماه صبوري به خرج دهند.»
هزينه‌هاي درمان چقدر است؟
از آنجا که بسياري از تجهيزات و داروهايي که براي درمان ناباروري در کشور مورد استفاده قرار مي‌گيرد، وارداتي است، تحريم‌هاي اخير تاثير زيادي بر هزينه‌هاي تامين دارو و تجهيزات گذاشته و اين مسئله موجب شده تا هزينه‌هاي درمان ناباروري دو برابر شود. در حال حاضر هزينه هر دوره درمان ناباروري اعم از دارو، خدمات پاراکلينيکي و اتاق عمل بسته به ميزان مشکلات زوج‌ها بين ۲.۵ تا ۵ ميليون تومان هزينه به دنبال دارد و هر زوج براي درمان بايد ۳ تا ۴ دوره درماني را پشت سر بگذارد که بخشي از اين هزينه‌ها مربوط به بخش تشخيص دلايل نازايي براي برخي زوج‌هاست. در اين شرايط جراحي‌هاي تشخيصي به زوج‌ها توصيه مي‌شود که در کنار سونوگرافي و آزمايش‌هاي مختلف حدود ۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان هزينه دارد و مابقي هزينه‌ها در بخش درمان مربوط به داروهايي است که بايد توسط زوج مصرف شود، مثل نسخه‌ها و داروهايي که گاهي بايد سه تا چهار بار براي درمان قطعي تجويز شود.
شايع‌ترين علت ناباروري در مردان
۸۰ تا ۹۰ درصد مردان به دليل اليگواسپرمي ناباروري را تجربه مي‌كنند. دكتر صادقي، معاون پژوهشي و فناوري پژوهشگاه ابن‌سينا در اين‌باره مي‌گويد: «اين گروه از مردان اسپرم توليد مي‌كنند اما اسپرم آنها مشكلاتي دارد. مثلا گروهي از اين مردان تعداد اسپرم كمي دارند و تعداد اسپرم آنها زير ۲۰ ميليون در ميلي‌ليتر است. اين مسئله دلايل مختلفي دارد و گاهي موقتي و قابل درمان است. بايد توجه داشت در اين شرايط اسپرم توانايي رسيدن به تخمك را ندارد و نمي‌تواند فرد را بارور كند كه خوشبختانه براي درمان اين مورد راه‌حلي وجود دارد و مي‌توان با خارج كردن تخمك از بدن زن و تزريق كردن اسپرم مرد به داخل تخمك زن براي باروري اقدام كرد.»
وي اضافه كرد: «در مواردي كه اسپرم وجود دارد اما توانايي رساندن خود به تخمك را ندارد يعني تحرك لازم را ندارد يا در جاي خود تحرك نشان مي‌دهد و نمي‌تواند از مسير لوله‌هاي رحمي به تخمك برسد، مي‌توان با راهكارهايي براي غلبه بر اين اختلال اقدام كرد و درمان را انجام داد.»
كدام مركز را انتخاب کنید
زوج‌ها براي درمان ناباروري بايد به مراکز سرشناس و معتبر در زمينه درمان ناباروري مراجعه کنند. رئيس پژوهشگاه و مرکز فوق‌تخصصي درمان ناباروري ابن‌سينا در اين‌باره به «سيب سبز» مي‌گويد: «زوج‌ها بهتر است مراکزي را براي درمان انتخاب كنند که در آنجا متخصص ناباروري مردان، متخصص ناباروري زنان و جنين‌شناس وجود داشته باشد چراكه درمان ناباروري نياز به كار گروهي دارد و بايد همزمان علت ناباروري در مرد و زن مورد بررسي قرار بگيرد و مشکلات و احتمالاتي که باعث ناباروري در مردان و زنان مي‌شود به طور کامل بررسي شود.»
دكتر آخوندي اضافه مي‌كند: «مراکزي که در وهله اول تشخيص درستي از ناباروري و دلايل ناباروري مراجعان خود داشته باشند و با كار گروهي عوامل مختلف ناباروري در زن و مرد را بررسي كنند بهترين انتخاب براي درمان زوج‌هاي نابارور هستند. پيدا كردن اين مراكز كار چندان دشواري نيست؛ كافي است با انجمن ناباروري تماس بگيريد يا از پزشك‌تان درباره چنين مراكزي پرس‌وجو كنيد.»
تراتواسپرمي و ناباروري مردان
يكي ديگر از عواملي كه باعث ناباروري در مردان مي‌شود و در بسياري از مردان نابارور ديده مي‌شود تراتواسپرمي است كه به شكل ظاهري و وضعيت اسپرم‌ها مربوط مي‌شود. معاون پژوهشي و فناوري پژوهشگاه ابن‌سينا در اين‌باره مي‌گويد: «در شرايطي كه بيش از ۴ درصد اسپرم‌هاي مرد شكل طبيعي و نرمال نداشته باشد، در اين شرايط قادر به ايجاد جنين طبیعی نيستند. بروز اين اختلال دلايل مختلفي دارد كه يكي از مهم‌ترين آنها آسيب به بافت بيضه و عوامل بيروني و محيط است كه به طور مستقيم بر اسپرم و ظاهر آن نيز تاثیر مي‌گذارد.»
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر