مواد غذایی که نباید با هم ترکیب شوند

هفته نامه سلامت - ترجمه مریم سادات کاظمی: مصرف انواع خوراکی ها موجب دریافت تمام ریزمغذی های مورد نیاز بدن می شود. برای این منظور باید به اصول تغذیه درست، متعادل، متنوع و البته تا حد امکان سالم توجه کرد. در رابطه با تغذیه، رعایت یک اصل مهم همیشه اولویت دارد و آن چگونگی ترکیب خوراکی های مختلف با هم است.

بسیاری از مواد غذایی، خواص فراوانی برای مقابله با بیماری ها دارند که اگر به درستی با هم ترکیب شوند، تاثیر بهتری خواهند داشت، در حالی که ترکیب نادرست شان، نه تنها فواید خاص هر یک را خنثی می کند، بلکه حتی می تواند آثار منفی داشته باشد زیرا واکنش هایی در بدن انجام خواهدشد. ما نیز این مطلب را به خوراکی هایی اختصاص داده ایم که نباید با هم مخلوط کرد و به مصرف رساند.

در رابطه با تغذیه، رعایت یک اصل مهم اولویت دارد و آن چگونگی ترکیب خوراکی های مختلف با هم است. بسیاری از مواد غذایی، خواص فراوانی برای مقابله با بیماری ها دارند که اگر به درستی با هم ترکیب شوند، تاثیر بهتری خواهندداشت، در حالی که ترکیب نادرست شان، نه تنها فواید خاص هر یک را خنثی می کند، بلکه حتی می تواند آثار منفی داشته باشد زیرا واکنش هایی در بدن انجام خواهد داشت.

شاید یک لیوان آب پرتقال با چند شیرینی میان وعده خوشمزه ای به نظر برسد، اما بهتر است بدانید ترکیب این دو خوراکی باعث افزایش کالری، بدون تامین ریزمغذی ها می شود. کمبود پروتیین، فیبرها و همچنین مقدار بالای کربوهیدرات ها افزایش ناگهانی قند خون را نیز در پی دارد. از این رو، به جای آب پرتقال، نوشیدن شیر را به شما توصیه می کنیم.

سده ترین وضیح در عدم توصیه مصرف همزمان گوشت با غلات این است که نشاسته موجود در این خوراکی ها (همچنین نشاسته حبوبات و سیب زمینی) روند هضم یکسانی ندارند.

گرچه ترکیب اسفناج با پنیر طعم دلچسبی دارد، اما از نظر علم تغذیه مورد تایید نیست. آن هم به این علت که اسفناج حاوی ماده به نام اگزالات است که مانع از جذب کلسیم در بدن می شود.

۱. خوراکی های حاوی منیزیم و نوشابه های گازدار

گرچه نوشابه های گازدار به علت شکر زیاد و دیگر ترکیبات ناسالم شان به طور کلی توصیه نمی شوند، اما متخصصان تغذیه، به خصوص تاکید دارند از مصرف آنها همراه با غلات و دیگر خوراکی های حاوی منیزیم مانند گردو، لوبیای پخته، ذرت، موز، تخمه آفتابگردان و.. پرهیز شود زیرا این نوشیدنی ها حاوی فسفات هستند و این ترکیب مانع جذب مینزیم در بدن می شود.

2. همبرگر و چیپس

چربی های همبرگر با قند موجود در چیپس ترکیب میش ود و تولید سیتوکین، نوعی پروتیین محلول در آب را افزایش می دهد که التهاب و از بین رفتن سلول ها را در پی دارد. این شرایط به خصوص روند پیر شدن سلول ها و اختلالات متابولیک را تشدید می کند.

3. شیرینی و آب پرتقال

شاید یک لیوان آّ پرتقال یا چند شرینی میان وعده خوشمزه ای به نظر برسد. اما بهتر است بدانید ترکیب این دو خوراکی باعث افزایش کالری، بدون تامین ریزمغذی ها می شود. کمبود پروتیین، فیبرها و همچنین مقدار بالای کربوهیدرات ها افزایش ناگهانی قند خون را نیز در پی دارد. از این رو، به جای آب پرتقال، نوشیدن شیر را به شما توصیه می کنیم.

۴. آناناس و شیر

ترکیب بروملایین؛ آنزیم های پروتیولیتیک موجود در آناناس، با شیر یا حتی ماست عامل تهوع، سردرد، گاز و درد معده در بزرگسالان می شود و می تواند اسهال شدید را به دنبال داشته باشد. فراموش نکنید این عوارض در کودکان می تواند شدیدتر ایجاد شود. به علاوه ترکیب آب پرتقال با آّ هویج که معمولا در آبمیوه فروشی ها عرضه میش ود، ریفلاکس شدید و سوزش معده را به دنبال دارد.

5. غذاهای ادویه دار و نوشابه

ادویه های تند مانند فلفل، زیره، کاری و... چاشنی عالی غذاها هستند، اما دمای بدن را به سرعت بالا می برند و تمایل به مصرف نوشیدنی ها را تشدید می کنند. با این حال، اگر برای رفع تشنگی نوشابه را انتخاب کرده اید باید ۲ ساعت صبر کنید. نوشابه های گازدار در مواجهه با دمای بالا، اسیدسولفوریک تولید می کنند و مصرف همزمان شان با غذاهای تند هیچ تاثیری جز افزایش شیره گوارشی ندارد.

۶. اسفناج و پنیر

گرچه ترکیب اسفناج با پنیر طعم دلچسبی دارد، اما از نظر علم تغذیه مورد تایید نیست. آن هم به این علت که اسفناج حاوی ماده ای به نام اگزالات است که مانع از جذب کلسیم در بدن می شود. پس از این به بعد، اسفناج را با پنیر یا دیگر لبنیات مخلوط نکنید، بلکه بهتر است آن را مخلوط شده با سایر سبزی ها میل کنید.

۷. گوشت و غلات

ساده ترین توضیح در عدم توصیه مصرف همزمان گوشت با غلات این است که نشاسته موجود در این خوراکی ها (همچنین نشاسته حبوبات و سیب زمینی) روند هضم یکسانی ندارند. زمانی که لقمه ای حاوی نشسته در دهان گذاشته می شود. بزاق دهان شروع به ترشح آنزیمی به نام پتیالین می کند که نقش آن تغییر شکل نشاسته به مولکولی کوچک تر است.

در نهایت این مولکول به کم آنزیم های دیگر در روده به گلوکز (ساده ترین قند مورد استفاده بدن) تبدیل می شود. همه این واکنش ها در محیطی با PH بین ۷ تا ۸ انجام می گیرد، اما پروتیین ها اصولا توسط آنزیم های معده و به کمک اسید کلریدریک (PH بین ۲ تا ۴، محیط کاملا اسیدی) هضم می شوند.

در صورتی که یک غذا همزمان حاوی پروتیین حیوانی و نشاسته باشد، ابتدا واکنش روی پروتیین ها شکل می گیرد زیرا ناپایدار هستند و حالت اسیدی ناشی این فرایند باعث توقف یا ترشح محدود پتیالین می شود. نشاسته نیز تا زمان شروع واکنش باقی می ماند و تخمیر می شود، اما برعکس، می توان با خیال راحت ترکیبات نشاسته ای را با پروتیین های گیاهی مصرف کرد که هضم سریع تری دارند و منبع غذایی ویتامین ها و مواد معدنی نیز محسوب می شوند.

۸. چای و شیر

چای سیاه سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که عملکرد آنها کاهش التهابات زمینه ساز بسیاری از بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی- عروقی و دیابت است، اما افزودن کمی شیر گاو یا سویا به فنجان چای تا حدی از این تاثیرات مثبت کم می کند. پروتیین های شیر با آنتی اکسیدان های چای پیوند برقرار می کنند و مانع از جذب آنها می شوند. اگر واقعا دوست دارید ماده دیگری به چای اضافه کنید، چند قطره آبلیمو بهترین انتخاب است چرا که می تواند مقدار آنتی اکسیدان های قابل جذب را نیز افزایش دهد.

9. نان سفید و مربا

اگر می خواهید دستور غذایی بسیار بدی داشته باشید، مربا را همراه با نان سفید بخورید. در این صورت قند خون به سرعت بالا می رود و بدن با ترشح انسولین از لوزالمعده مجبور به فعالیت شدیدتر برای کاهش قند خون و رساندن آن به حد طبیعی می شود. زمانی که این کاهش قند اجتناب ناپذیر اتفاق بیفتد، انرژی و خلق و خو نیز افت کرده و علائم خستگی، تندخویی و تحریک پذیری بروز می کند.

این فرایند در طولانی مدت می تواند زمینه ساز آسیب به لوزالمعده و بروز مقاومت نسبت به انسولین و دیابت شود. از این رو، به جای نان سفید که از آرد تصفیه شده تهیه می شود، بهتر است غلات سبوس دارد سرشار از فیبر مصرف کنید زیرا فیبرها به روند آهسته هضم کمک می کنند.

۱۰. سالاد و چاشنی بدون روغن

زمانی که سس های حاوی روغن را از سالاد حذف و تنها به افزودن کمی سرکه یا آبلیمو بسنده می کنید، مانعی در جذب ریزمغذی ها ایجاد کرده اید. در واقع، تحقیقات نشان می دهد رنگدانه های کاروتنویید سبزیجات که در پیشگیری از ابتلا به سرطان، بیماری های قلبی- عروقی و... نقش دارند، اگر همراه با چربی ها دریافت شوند، جذب بهتری خواهندداشت، بنابراین حتما کمی روغن زیتون و سرکه به سالادتان اضافه و آن را میل کنید.