توصیه های تغذیه ای در مسمومیت غذایی

هفته نامه سلامت - ترجمه از ندا احمدلو: در ۴ مورد از هر ۵ مورد ابتلا به مسمومیت غذایی، علت اصلی و دقیق این مشکل هرگز روشن نمی شود. این مسئله جای نگرانی ندارد چون مشکل در بیشتر موارد به خودی خود از بین می رود. با این حال، در مواردی که عامل ابتلا شناسایی شده است، معمولا یکی از این عوامل در بروز مسمومیت غذایی دخیل بوده است.

۱. نوروویروس

معمولا با اصطلاح آنفلوانزای معده شناخته می شود. عامل بروز بیش از نیمی از موارد ابتلا به مسمومیت غذایی است. این عامل میکروبی می تواند هم از راه خوردن مواد غذایی آلوده و هم از راه لمس کردن دستگیره ها یا انواع سطوحی که با فرد آلوده تماس داشته اند، افراد را به بیماری مبتلا کند. اگر یکی از اعضای خانواده به این میکروب آلوده است، باید آشپزخانه را کاملا ضد عفونی کنید. معمولا ۱۲ تا ۴۸ ساعت طول می کشد تا فرد آلوده به آن احساس بیماری کند. علائم ابتلا هم بین ۱ تا ۳ روز ادامه پیدا می کنند.

2. لالمونلا

نام گروهی از باکتری هاست. این باکتری ها در گوشت و تخم مرغ نیم پز رشد می کنند، اما احتمال ابتلا به سالمونلا با مصرف شیر یا پنیر غیر پاستوریزه هم وجود دارد. بعضی از میوه ها و سبزی ها مانند انواع ملون ها یا جوانه ها نیز می توانند سالمونلا داشته باشند. علائم ابتلا به سالمونلا در عرض 1 تا 3 روز شروع می شوند و می توانند تا یک هفته هم ادامه پیدا کنند.

3. کلستریوم پرفرنژنس

باکتری خاصی است که معمولا هنگام آماده سازی مواد غذایی به صورت فله ای، مثل سالن های غذاخوری در اداره ها و سازمان های مختلف به وجود می آید. فرآیند پختن، این باکتری را از بین می برد اما تخم آن را نابود نمی کند. بنابراین، گرم کردن غذا می تواند به رشد میکروب های جدید منجر شود. احتمال انتقال این باکتری از راه مصرف گوشت قرمز یا مرغ وجود دارد. فرد مسموم در عرض 6 تا 24 ساعت احساس بیماری می کند و معمولا هم بعد از چند روز بهبود احساس می شود.

4. کامپیلوباکتر

از راه مصرف مرغ نیم پز، شیر غیر پاستوریزه و گاهی اوقات هم آب وارد بدن می شود. شروع علائم ابتلا به کامپیلوباکتربین 2 تا 5 روز طول می کشد اما فرد مسموم باید بین 2 تا 10 روز وضعیت بهتری پیدا کند. این باکتری به دیگران منتقل نمی شود اما در موارد شدید می تواند فرد مسموم را به اسهال خونی مبتلا کند.

اگر مسموم شده اید...

1. چای زنجبیلی بنوشید

زنجبیل با توجه به ترکیبات ضد باکتریایی ویژه ای که دارد، با پاتوژن های مخرب مبارزه می کند. در نتیجه مشکلات معده را تسکین می دهد.

2. سرکه سیب مصرف کنید

تحقیقات متعددی نشان داده اند سرکه سیب دارای خاصیت ضد میکروبی است و سموم را از بدن دفع می کند. برای استفاده از این سرکه باید یک فنجان آب را با 2 قاشق چای خوری از سرکه سیب مخلوط کنید.

3. با مایعات شروع کنید

مسمومیت غذایی که با اسهال و استفراغ همراه می شود، به راحتی آب بدن را کاهش می دهد. بنابراین وقتی استفراغ به پایان رسید، فرد مسموم باید 1 یا 2 جرعه از مایعات استاندارد در فواصل 10 دقیقه ای بنوشد. مایعات مورد نظر عبارتند از آب، چای رقیق، آب قلم و آب سیب. اگر مصرف مایعات شما را به استفراغ دوباره انداخت، این کار را برای یک ساعت متوقف کنید و بعد تلاش خودتان را از سر بگیرید.

4. رژیم BRAT و مواد غذایی نرم را فراموش نکنید

وقتی احساس کردید معده تان می تواند عمل هضم را به طور طبیعی انجام بدهد (معمولا در روز دوم)، مواد غذایی نرم را به رژیم غذایی تان اضافه کنید. اگر نمی دانید کدام مواد غذایی را باید انتخاب کنید، کلمه مخفف BRAT را به ذهن تان برسانید. BRAT از اولین حروف این مواد غذایی تشکیل شده است: موز، برنج، مارچوبه و نان تست. غلات پخته شده مانند جو دوسر یا کراکرها هم می توانند انتخاب مناسبی باشند.

5. برنامه بهبود برای خودتان بچینید

وقتی برای بازگشت به رژیم غذایی عادی آماده شدید، این مواد غذایی را به وعده های غذایی خودتان اضافه کنید: تخم مرغ آب پز نرم
ف میوه های پخته، سبزی های پخته و سینه مرغ. همچنین تا زمان رسیدن به وضعیت صددرصد عادی باید از مصرف این مواد غذایی خودداری کنید: محصولات لبنی، غذاهای چرب و تند و سرخ شده، سبزی های خام و نوشیدنی های کافئین دار.

۶. حتما محصولات پروبیوتیک مصرف کنید

تا اتمام مسمومیت غذایی و طی کردن دوره بهبود، پروبیوتیک ها را به رژیم غذایی تان اضافه کنید. پروبیوتیک ها مانند لاکتوباسیلوس اسید و فیلوس و لاکتوباسیلوس بولگاریوس به باز گرداندن تعادل باکتری های سالم در روده کمک می کند. امروزه ماست های پروبیوتیک، گزینه های مناسبی برای دریافت این ترکیبات مفید هستند.

ممنوعیت های غذایی در مسمومیت

1. فیبر

مواد غذایی سرشار از فیبر برای یک رژیم غذایی سالم حیاتی هستند اما نباید سریع به رژیم غذایی افرادی که مسمومیت غذایی را تجربه کرده اند اضافه شوند. دستگاه گوارش برای تجربه مواد غذایی سرشار از فیبر مجبور است شدیدا فعالیت کند در حالی که بعد از مسمومیت غذایی به استراحت و بهبود نیاز دارد. بنابراین از مصرف این مواد غذایی پرهیز کنید: سبزی ها، میوه ها، مغزهای خام، محصولات تهیه شده از غلات سبوس دار و حبوبات.

2. برخی آبمیوه ها

گرچه به نظر می رسد مایعات شفاف می توانند بعد از مسمومیت غذایی مفید باشند اما آب میوه هایی مانند گلابی حاوی سوربیتول، گلوکز و فروکتوز است که می تواند اسهال را تشدید کند.

3. ادویه ها

اگر مواد غذایی چرب یا پر ادویه خیلی رود بعد از مسمومیت غذایی مصرف شوند، احتمال ایجاد مشکلات ناشی از گاز معده را افزایش می دهند. به علاوه این غذاها می توانند باعث شروع دوباره اسهال شوند.

4. محصولات لبنی

مصرف انواع خوراکی های لبنی بعد از مسمومیت غذایی و قبل از اتمام دوره بهبود، می توانند به نفخ شدید و سوء هاضمه منخر شود. خود اسهال ناشی از مسمومیت هم می تواند عدم تحمل لاکتوز ایجاد کند. البته ماست، تنها محصول لبنی بی خطری است که لاکتوز خیلی کمی دارد. در نتیجه پس از مسمومیت غذایی مشکلی برای معده ایجاد نمی کند.

5. کافئین

بدن بعد از مسمومیت غذایی به مایعات نیاز دارد اما نه مایعاتی که هم آب بدن را کاهش می دهند و هم می توانند تحریک کننده علائم مسمومیت غذایی باشند. بنابراین، مصرف انواع خوراکی ها و نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه و شکلات بعد از مسمومیت غذایی ممنوع است.

10 عامل رایج مسمومیت غذایی

1. مواد غذایی خام یا نیم پز
۲. مواد غذایی که در دمای مناسب نگهداری نشده اند
3. قرار دادن مواد غذایی بیرون از یخچال
۴. نشستن دست ها قبل از آماده سازی غذا یا قبل از خوردن غذا
5. آلوده شدن مواد غذایی از طریق تماس با گوشت خام
۶. مصرف غذاهای فاسد شده
7. گرم نکردن غذاها به اندازه کافی
۸. نشستن مواد غذایی به اندازه کافی قبل از شروع آماده سازی غذا
9. تمیز نکردن ظروف پخت و پز و تخته های آماده سازی غذا
۱۰. مصرف مواد غذایی غیر پاستوریزه