شعار روز جهاني کليه :
از کليه هاي خود مراقبت کنيد تا به قلب شما آسيب نرسد
بيماري قلبي از مشكلات شايعي است كه افراد مبتلا به بيماريهاي كليوي با آن روبهرو هستند. اگر چه طي ۳۰ سال گذشته ابتلاي به اين بيماري رو به كاهش است (در كشورهاي توسعهيافته مانند آمريكا)، اما در بيماران مبتلا به بيماري مزمن كليوي متاسفانه هيچگونه كاهشي در شانس ابتلا به حمله قلبي يا نارسايي قلبي ديده نشده است. افراد مبتلا به ديابت، فشارخون بالا، سطح كلسترول بالا، افزايش وزن، افرادي كه سيگار مصرف ميكنند، افرادي كه در اشخاص نزديك خانواده خود سابقه حمله قلبي يا سابقه ابتلا به بيماريهاي قلبي وجود داشته باشد، در معرض بيشترين خطر براي بروز بيماريهاي قلبي هستند.
فشار خون را چگونه کنترل کنيم ؟
فشارخون بالا يكي از شناختهشدهترين عوامل موثر در بروز حمله قلبي و سكته مغزي است. معمولا فشارخون را با دو عدد گزارش ميكنند، عدد فوقاني (خط كسر) فشارخون سيستوليك و رقمي كه پايين قرار ميگيرد فشارخون دياستوليك است. افزايش هر دو فشارخون خطر ابتلا را افزايش ميدهند، به ويژه در افرادي كه سيگار مصرف ميكنند يا مبتلا به ديابت هستند يا اينكه سطح كلسترول بالايي دارند.فشارخون 85/130 ميليمتر جيوه، طبيعي و براي بيماران كمتر از 65 سال مناسب است، در فشارخون 90/140 ميليمتر جيوه شانس سكته مغزي خيلي بيشتر از احتمال حمله قلبي است. بيماراني كه پروتئين در ادرارشان دفع ميشود يا كاهش عملكرد كليه دارند به نظر ميرسد اين سطح فشارخون ميزان آسيبرساني به كليهها را كه از پيش مبتلا به بيماري كليوي بودهاند، كاهش ميدهد.راههاي فراواني براي كاهش فشارخون بدون استفاده كردن از دارو وجود دارد. يك رژيم غذايي كمنمك، ترك سيگار، كاهش وزن و ورزش. البته به ياد داشته باشيد بيشتر افراد براي پايين نگهداشتن فشارخون حد طبيعي كه منجر به كاهش احتمال بروز بيماريهاي قلبي شود و كليهها نيز محافظت شوند، نياز به مصرف دارو دارند.به طور متوسط تعداد زيادي از افراد با فشارخون بالا براي كنترل فشارخون نياز به مصرف 3 تا 4 نوع دارو دارند.
چربي خون احتمال بيماري قلبي را بيشتر مي کند
چربي موجود در جريان خون (ليپيدها)، منجر به سختشدن سرخرگها (اترواسكلروز) ميشوند. اين چربيها تحتعنوان كلسترول و تريگليسيريد ناميده ميشوند. هر دو نوع اين چربيها براي بدن ضروري هستند و به سلولهاي بدن كمك ميكنند تا به صورت طبيعي فعاليت داشته باشند و به زبان سادهتر در تامين سوخت موردنياز بدن كمك ميكنند. تنها در صورتي كه ميزان اين چربيها از حد مجاز افزايش يابد منجر به سختي سرخرگها و به عبارتي گرفتگي يا انسداد عروق ميشوند. اغلب پزشكان با بررسي سطح كلسترول خون آن را به عنوان يك مشخصه براي شانس بيماريهاي قلبي در نظر ميگيرند. كلسترول از دو بخش عمده تحتعنوان چربي خوب (HDL) و چربي بد (LDL) تشكيل شده است. بسته به وجود تعداد عوامل خطر ديگر در بروز بيماريهاي قلبيـ عروقي بهتر آن است كه ميزان كلسترول موردنظر تا ۲۰۰ ميليگرم در دسيليتر نگهداشته شود. همين ميزان براي تريگليسيريد در اين افراد نيز قابلقبول است.پايين نگهداشتن ميزان كلسترول به خصوص كلسترول بد (LDL)، شانس بروز بيماريهاي قلبي ـ عروقي را كاهش ميدهد. افرادي كه كلسترول خون بالايي دارند بايد در نظر داشته باشند كه عادتهاي غذايي خود را به صورت اجتناب از مصرف غذاهاي چرب و ساير مواد غذايي كه حاوي مقادير بالايي از كلسترول هستند، مانند گوشت قرمز، مواد لبني پرچرب و... تغيير دهند. رژيم غذايي به تنهايي فقط ميزان اندكي از چربي خون بالا را كاهش ميدهد بنابراين براي كاهش سطح بسيار بالايي از كلسترول نياز به مصرف داروها مخصوص است. اگر چه اين داروها بسيار موثر هستند اما ميتوانند سبب بروز يك سري عوارض جانبي در بيمار شوند يا با ساير داروهاي مصرفي بيمار مبتلا به بيماريهاي كليوي تداخل دارويي ايجاد كنند، به همين علت پزشكان به طور مرتب بيمار را تحتنظر ميگيرند. تريگليسيريد نيز نوعي چربي است كه به صورت طبيعي در خون يافت ميشود. زماني كه سطح آن به طور غيرطبيعي افزايش پيدا كند ميتواند عامل خطري در بروز سختي عروق باشد. كاهش مقدار مصرفي قند رژيم غذايي ممكن است در كاهش سطح تريگليسيريد تاثير داشته باشد. به خاطر داشته باشيد كه داروهايي نيز براي اين منظور وجود دارند.مصرف دخانيات از خطرناكترين عوامل خطر در بروز سختي سرخرگها است. دخانيات باعث كاهش سطح كلسترول خوب (HDL)، افزايش فشارخون، كاهش ميزان اكسيژن در جريان خون و ايجاد لخته به راحتي در رگهاي خوني كوچك قلب و مغز ميشود. مصرف سيگار (دخانيات) ميتواند باعث حمله قلبي و مرگ ناگهاني شود، مخصوصا در بيماراني كه سابقه مشكلات قلبي ـ عروقي داشتهاند. از طرف ديگر باعث بدتر شدن بيماري كليوي ميشوند. ترك مصرف دخانيات مهمترين راه براي كاهش بروز سكتههاي مغزي و حمله قلبي است، حتي در افرادي كه در گذشته به ميزان فراوان سيگار مصرف ميكردهاند صرفنظر از مدت زمان و ميزان مصرف دخانيات در گذشته با ترك آن شانس بروز حمله قلبي به نصف ميرسد.
تاثير ديابت در بروز بيماري هاي قلبي
ديابت شيرين يا همان ديابت قندي نيز يك عامل بسيار موثر در ايجاد سختي سرخرگها است. ديابت باعث انسداد در عروق كوچك در كليهها، قلب، مغز و چشمها ميشود. اين بيماري همچنين شايعترين عامل در ايجاد نارسايي كليوي است. بنابراين توجه داشته باشيد افزايش ميزان قندخون با نقصان در عملكرد كليهها، حملههاي قلبي، سكته مغزي و كور شدن همراه است.ديابت در بالغان اغلب با افزايش وزن همراه است، كه با كاهش وزن بر اساس يك رژيم غذايي بسيار دقيق و ورزش ميتوان شانس بروز بيماريهاي قلبي را كاهش داده و به اين وسيله ميتوان ديابت را نيز كنترل كرد. جهت دستيابي به بهترين راه براي كنترل قندخون، ممكن است بيماران ديابتي نياز به مصرف دارو به صورت خوراكي يا تزريق انسولين داشته باشد. آنچه كه ممكن است بعضي از داروهاي ضدديابت براي بيماران با مشكلات كليوي مناسب نيست علت آن است كه اين داروها منجر به تجمع اسيد در جريان خون ميشوند. پزشكاني كه با بيماران كليوي سروكار دارند از تجويز اينگونه داروها اجتناب ميكنند.هموسيستئين (نوعي اسيد آمينه كه در پروتئين يافت ميشود) به طور طبيعي در جريان خون يافت ميشود. سطح اين اسيد آمينه در بيماران مبتلا به بيماريهاي مزمن كليوي بالا رفته و منجر به سختي سرخرگها ميشود. سطح خوني هموسستئين را ميتوان با مصرف دوزهاي بالايي از اسيدفوليك و ساير ويتامينهاي B ميتوان كاهش داد. اما هنوز پزشكان كاملا به اين مساله كه مصرف ويتامينهاي ذكر شده شانس حملههاي قلبي و سكته مغزي را كاهش ميدهند، اطمينان ندارند.
بيماران کليوي توجه کنند
بيماران مبتلا به مشكلات كليوي در معرض خطر بالايي از سختي سرخرگها و در نتيجه حملههاي قلبي، نارسايي قلبي و سكتههاي مغزي قرار دارند. عوامل مختلفي در اين امر دخالت دارند. به نكات زير براي پيشگيري از بروز اترواسكلروز (سختي سرخرگها) توجه كنيد. تصور ميشود اين شيوههاي پيشگيري در بيماران كليوي بسيار موثر هستند.
1- كنترل فشارخون
۲- ترك مصرف دخانيات
3- كاهش كلسترول و تريگليسيريد
۴- كاهش وزن
5- رژيم غذايي مناسب
۶- ورزش
منبع : بنياد امور بيماري هاي خاص
ارسال نظر