با عادت‌های مخرب بجنگید!

مجله سیب سبز: بيشتر مردم زماني كه به اعتياد فكر مي‌كنند سريع مواردي مانند مواد‌مخدر و روان‌گردان به ذهن‌شان متبادر مي‌شود اما در سال‌هاي اخير دانشمندان زمان زيادي را به مطالعه درباره آنچه به‌صورت اعتياد رفتاري خوانده مي‌شود يا ميل شديد به انجام رفتار يا عملي خاص است، انجام داده‌اند. برخي ويژگي‌هاي اعتياد به مواد‌مخدر با اعتياد رفتاري مشترك است مانند كنترل نداشتن بر انجام كاري، رفتار وسواس‌گونه و اصرار به انجام كاري باوجود عواقب منفي آن.

هر چند براي برخي انواع اعتياد، عملي كه از فرد سر مي‌زند از نظر اجتماعي قابل‌قبول است و همين باعث مي‌شود فرد متوجه اعتيادش نباشد و به‌نوعي نتواند آن را تشخيص دهد. در حقيقت برخي رفتارها بسيار معمول و شايع هستند و می‌شود مورد توجه قرار نگيرند اما مرز بين رفتار طبيعي و رفتار اعتيادگونه كجاست و چگونه مي‌توان تفاوت آنها را تشخيص داد؟ در اينجا برخی رفتارهایي را كه افراد و حتي شما ممكن است ندانيد كه به آنها اعتياد داريد با هم مرور مي‌كنيم.

دنبال بهانه‌اي براي كار كردن ‌مي‌گرديد...

آدم‌هايي كه به كار اعتياد دارند دنبال بهانه‌اي براي كار كردن مي‌گردند حتي اگر نيازي نباشد. ذهن آنها به‌طور مداوم با كار و مسائل مربوط به آن مشغول است. اين نوع اعتياد يك اختلال وسواسي است كه معتاد به آن حتي ممكن است كارش را دوست نداشته باشد.

اعتياد به كار يك مشكل عاطفي است پس ربطي به ساعاتي كه شما كار مي‌كنيد ندارد بلكه مربوط به ذهن شما و فرايند‌هاي شيميايي است كه در بدن شما اتفاق مي‌افتد و باعث تقويت اين رفتار در شما مي‌شود.

مانند هر نوع اعتيادي، اعتياد به كار هم مي‌تواند عواقب منفي در ابعاد ديگر زندگي ازجمله روابط خانوادگي و حتي سلامت جسمي داشته باشد. از آنجا كه جامعه به كار زياد بها مي‌دهد بنابراين به سختي مي‌توان تشخيص داد كه فردي به كار معتاد است.

وقتي هميشه آنلاين هستيد

اشتياق برخي افراد به بودن در فضاي مجازي فراتر از سرگرمي است. بنابراين احتمالا باور اين‌ موضوع باتوجه به زمان زيادي كه هر كدام از ما اين روزها مقابل كامپيوتر صرف مي‌كنيم، سخت نيست. براساس گزارش مركز بازيابي معتادان به اينترنت، اين روزها ۵تا ۱۰درصد مردم به اينترنت معتاد هستند. ميزان اعتياد در ميان دانشجويان رو به افزايش است و برخي مطالعات اين ميزان را ۱۵درصد ارزيابي كرده‌اند.


برخي مطالعات نشان داده است، معتادان به اينترنت تنها براي اين آنلاين مي‌شوند كه احساس بهتري داشته باشند و زماني كه مجبورند دور از اينترنت باشند، احساس آدم‌هاي در حال ترك را دار ند. همچنين معتادان ممكن است وقتي نمي‌توانند به اندازه كافي آنلاين باشند، احساس تحريك‌پذيري، ‌افسردگي و تنهايي ‌كنند. معتادان به اينترنت به‌طور متوسط ۳۸ساعت در هفته آنلاين هستند.

وقتي كافئين خوشحال‌تان مي‌كند!

اين روزها مصرف نوشيدني‌هاي با كافئين زياد در هر يك از كافي‌شاپ‌هاي شهر براي بيشتر مردم كاملا شايع است. اما آيا براي‌تان پيش آمده كه درصورت فراموش‌كردن قهوه‌ صبحگاهي دچار سردرد شده‌ باشيد يا عصبي برخورد كنيد؟ اگر جواب‌تان مثبت است، احتمالا شما اعتياد به كافئين داريد.

كافئين باعث افزايش توليد دوپامين كه مركز لذت را در مغز فعال مي‌كند، مي‌شود.

بيش از نيمي از آنهايي كه كافئين مصرف مي‌كنند، زماني كه سعي كرد‌ه‌اند نوشيدن قهوه را ترك كنند، علائم ترك را تجربه كرده‌اند.

دست‌تان به خاموش كردن تلويزيون نمي‌رود

آيا فكر اينكه ديدن سريال محبوب‌تان را از دست داده‌ايد، آزارتان مي‌دهد؟ ۵/۱۲درصد از مردم مي‌گويند به تلويزيون معتاد هستند. مطالعات نشان مي‌دهد مردم زماني كه تلويزيون تماشا مي‌كنند احساس آرامش بيشتري دارند و راحت‌تر با مسائل برخورد مي‌كنند. آنها وقتي تلويزيون تماشا مي‌كنند كمتر نگرانند و امواج مغزي‌شان فعاليت كمتري دارد و اين دقيقا چيزي است كه بيشتر افراد بعد از يك روز طولاني كاري مي‌خواهند.


مسئله اين است كه اتكا به چيزهايي مانند تلويزيون براي كم كردن استرس مي‌تواند رفتار اعتيادگونه ايجاد كند و مانند داروهاي مخدر هرچه بيشتر به آن بپردازيد كمتر از شر آن خلاصي مي‌يابيد. به عبارت ديگر ايجاد آرامش جلوي تلويزيون باعث مي‌شود شما براي خاموش كردن تلويزيون و انجام كاری ديگر داوطلب نباشيد.

هميشه ليلي، هميشه مجنون

بعضی آدم‌ها عاشق، عاشق شدن هستند. دانشمندان می‌گویند این افراد به عاشق شدن معتاد شده‌اند و نمی‌توانند بدون عشق زندگی کنند. از نظر آنها حدود ۵تا ۱۰درصد كساني كه اهل ايالات‌متحده هستند به عشق اعتیاد دارند و به‌همین دلیل محققان در تلاش هستند تا با بررسی بیشتر این موضوع، فکری به حال این اعتیاد عجیب و غریب کنند. عاشق بودن، با خودش نوعی احساس هیجان و دلبستگی می‌آورد اما معتادان به عشق بیش از آنچه باید با این احساس درگیر می‌شوند. آنها درواقع نوعی احساس وسواس‌گونه پیدا می‌کنند.

در نوعی از این اعتیاد عاشقانه، فرد با وسواسی غیرقابل کنترل، نگران رابطه عاشقانه و فرد مورد علاقه‌اش است. چنین افرادی مدام به این فکر می‌کنند که هرگز نمی‌توانند بدون عشق‌شان زندگی کنند و گمان می‌کنند وجود فردی که به او این احساس را دارند، تنها دلیل شادی در زندگی‌شان است. یکی دیگر از انواع اعتیاد به عشق زمانی اتفاق می‌افتد که فرد معتاد برای رسیدن به یک رابطه عاطفی ایده‌آل، مدام به‌دنبال روابط جدید می‌گردد و باوجود آزمون و خطاهای بسیار، نمی‌تواند خودش را قانع کند که رابطه فعلی می‌تواند رابطه‌ای مناسب برایش باشد.

وقتی شما عاشق هستید، بدن‌تان مقدار زیادی مواد شیمیایی را در خود آزاد می‌‌کند که باعث می‌شود سرزنده، شاداب، خوشحال همچنین سرشار از انگیزه باشید. در اين مواقع عشق در بدن شما مثل ترکیب شیمیایی دوپامین عمل می‌کند. گذشته از این، با به‌وجود آمدن چنین احساسی سطح اکسی‌توسین در بدن‌تان بالاتر می‌رود و به‌همین دلیل احساس دلبستگی و ارتباط متقابل در وجود‌تان تقویت می‌شود.


چنین اتفاقاتی را بدن معمولا در ماه‌های آغاز رابطه تجربه می‌کند و افرادی که به عشق معتاد شده‌اند، مدام به‌دنبال رابطه‌های جدید و عشق‌های تازه می‌گردند تا همیشه این احساسات هیجان‌انگیز را در خود داشته باشند و همیشه در اوج عشق به سر ببرند. دانشمندان معتقدند، برخی عوامل می‌توانند جست‌و‌جوی همیشگی عشق را توجیه کنند. شاید برای برخی معتادان به این احساس، مشکلات مرتبط با ساختار مغز، یکی از دلایل سیری‌ناپذیری از عشق باشد. تجربه‌های اجتماعی همچنین تجربه‌هایی که فرد در سال‌های قبل در خانواده مشاهده کرده است هم می‌توانند نقش مهمی در این مورد بازی کنند.

بعضی پژوهشگران حتی گناه را بر گردن فرهنگ می‌اندازند و می‌گویند بعضی فرهنگ‌ها آنقدر روی عشق تمرکز و تبلیغ می‌کنند که اهالی‌شان تصور می‌کنند زندگی بدون این حس، حتی برای یک روز هم ممکن نیست.

آیا معتادان به عشق به رابطه زناشویی هم اعتیاد دارند؟

گرچه در بسیاری مواقع، عشق و ارتباط زناشویی به نوعی همراه و مکمل یکدیگر هستند و فرایندهای شیمیایی مشابهی را در بدن باعث می‌شوند اما اعتیاد به عشق، لزوما با اعتیاد به این رابطه همراه و هم‌ردیف نیست. گرچه بررسی‌ها می‌گویند برخی افراد به هر دوی این موضوعات اعتیاد دارند اما پژوهشگران بر این باورند که هیچ ارتباط قطعی میان این دو وجود ندارد و خیلی افراد تنها به‌دليل ماهیت عشق سراغ آن می‌روند و گاهی حتی نبود ارتباط زناشویی، تاثیری بر وجود این حس در آنها نمی‌گذارد. با همه اینها به نظر می‌رسد این گروه باید با مشاوره یک متخصص برای تجربه زندگی شاد و بدون دغدغه راهنمایی بگیرند.

پوستت را نکنند

كندن، خاراندن، فشار آوردن و با گوشه ناخن پوست را كندن، به‌نظر بي‌ضرر مي‌آيد اما نه هميشه. اعتياد به كندن پوست شامل وسواس كندن و كشيدن پوست است حتي اگر باعث صدمه و خونريزي شود. برخي از اين نوع معتادان از ناخن‌شان براي اين كار استفاده مي‌كنند و برخي هم وسايلي مانند قيچي به كار مي‌برند. اين معتادان گاهي تا ۱۲ساعت در روز را صرف كندن پوست‌شان مي‌كنند.

اين بيماري تنها مربوط به قسمت خاصي از بدن نيست و مي‌تواند دست‌ها، بازوها، صورت و تقريبا هر جاي ديگري باشد. برخي هم رفتار وسواس گونه‌اي نسبت به قسمت خاصي از بدن دارند. براي بسياري از افراد مبتلا اين رفتار زماني اتفاق مي‌افتد كه فرد تحت استرس قرار مي‌گيرد و گاهي حتي به‌صورت ناخودآگاه اين كار را انجام مي‌دهد. بيشتر اين نوع معتادان را نيز زنان تشكيل مي‌دهند.

خريد حال‌تان را خوب مي‌كند

تا به حال شده كه به شما بگويند خيلي خريد مي‌كنيد؟ به‌نظر مي‌رسد اعتياد به خريد دست‌كم يك نفر از ۲۰نفر را درگير مي‌كند. اين نوع اعتياد مي‌تواند حتي براي حساب بانكي شما هم مخرب باشد، بنابراين چه چيزي باعث مي‌شود شما به جاي خريد اضطراري يك جفت كفش نو ديگر بخريد؟ چيزي كه اتفاق مي‌افتد اين است كه خريد باعث مي‌شود بدن شما آندورفين آزاد كند كه اين باعث تحريك مركز لذت در مغز شما مي‌شود.


يكي ديگر از دلايلي كه معتادان به خريد را به فروشگاه‌ها مي‌كشاند، اين است كه اين كار احساسات منفي مانند غم و اندوه و افسردگي آنها را تسكين مي‌دهد. اما از كجا بايد فهميد كه چه زمان عادت‌هاي خريد از كنترل خارج شده است. يكي از بارزترين نشانه‌ها اين است كه به‌طور مداوم بيشتر از بودجه‌اي كه داريد، خرج كنيد. اين افراد شايد در ذهن‌شان اين‌گونه باشد كه كم خرج كنند اما كنترلي بر اين تصميم ندارند و اين اتفاق بارها و بارها مي‌افتد. معتادان به خريد اين‌گونه خود را متقاعد مي‌كنند كه به آن چيزي كه خريده‌اند نياز داشته‌اند.

غذايي كه به آن حساسيت داريد

بله درست است. شما ممكن است به چيزي كه به آن حساسيت داريد معتاد باشيد. اين يك پديده عجيب و غريب اما بسيار شايع است. وقتي به ريشه علمي اين موضوع برگرديد، خواهيد ديد كه اين عادت هم دقيقا مانند ساير موارد اعتياد عمل مي‌كند. هنگامي كه شما به يك ماده غذايي واكنش آلرژيك نشان مي‌دهيد بدن مقدار زيادي آندورفين آزاد مي‌كند و باعث شادي شما مي‌شود. اين حالت مي‌تواند مانند مصرف داروها اعتيادآور باشد و شما مدام به‌دنبال اين غذاها به‌منظور تكرار احساس خوبي كه داشتيد، هستيد. اين فرايند مي‌تواند درنهايت تبديل به اعتياد به مواد آلرژيك شود. مواد‌غذايي كه اين حالت را ايجاد می‌كنند شامل شكلات، سويا، فرآورده‌هاي لبني و گندم هستند.

اعتياد به بازي

در ميان جوانان يكي از شايع‌ترين انواع اعتياد به اينترنت، اعتياد به بازي‌هاي آنلاين است. به‌همين دليل سازماني به‌نام خط بازيكنان آنلاين تشكيل شده تا به معتادان به بازي‌هاي آنلاين كمك كند در ۱۲مرحله بر اعتيادشان غلبه كنند