رفتارهای جنسی کودکان از کجا پیدا می‌شود؟
صحبت کردن درباره بعضی مسائل برای همه سخت است؛ کدام مسائل؟ مسائلی که در آنها روی موضوعات حساسی مثل رفتارهای جنسی دست گذاشته شود. پرداختن به این موضوع برای والدین کودکان بیشتر از همه دشوار است.
نی‌نی سایت: صحبت کردن درباره بعضی مسائل برای همه سخت است؛ کدام مسائل؟ مسائلی که در آنها روی موضوعات حساسی مثل رفتارهای جنسی دست گذاشته شود. پرداختن به این موضوع برای والدین کودکان بیشتر از همه دشوار است. کودکانی که در دنیای معصومانه خودشان به دور از این گرایش‌ها تصور می‌شوند. حالا تصور کنید شرایط برای مادری که رفتارهای جنسی نامعمول از فرزند خودش می‌بیند تا چه میزان غیرقابل پذیرش است.
مثلا کودکانی که با آلت تناسلی خود بازی می‌کنند یا علاقه خاصی به مالش دادن بدن خود دارند و... اما واقعا باید نگران این‌گونه رفتارها بود؟ چه عاملی باعث صدور این طور عمل‌ها از یک کودک است؟ از چه سنی و نسبت به کدام عملکردهای فرزندتان باید حساس باشید؟
دکتر مهراندخت پورشایگان، روانشناس کودک و نوجوان درباره درک جنسی کودکان گفت: «کودک تا ۳ الی ۳/۵ سالگی آگاهی چندانی نسبت به جنسیت و آلت تناسلی خود ندارد و از این سن به بعد است که هوشیاری بیشتری دارد و نسبت به این موضوع کنجکاوی نشان می‌دهد. در این سن او متوجه تفاوت جنسیت می‌شود و می‌تواند دختر یا پسر بودن را تشخیص دهد. این کنجکاوی باعث می‌شود که اگر در اقوام یا آشنایان نزدیک کودکی همسن و سال آنها و با جنسیت متضاد وجود داشته باشد، مثل دخترخاله و پسرخاله، نسبت به هم بیشتر توجه کنند یا بازی‌های خاصی با هم بکنند اما نیت و فکری راجع به این رفتارشان و موضوع جنسی ندارند و صرفا از روی غریزه این کار را می‌کنند.»
این روانشناس کودک و نوجوان درباره سن هوشیاری کودکان نسبت به مسائل جنسی و رفتارهایی که حساسیت برانگیز هستند توضیح داد: «از ۴سالگی به بعد این حس کنجکاوی و توجه بیشتر به جنس مخالف ممکن است ادامه پیدا کند که باعث می‌شود بچه‌ها رفتارهایی از خودشان نشان دهند که ما آن را به نام «دکتر بازی» می‌شناسیم. اما اگر این رفتارها سمت و سوی دیگری پیدا کند و حالت «خودارضایی» به خودش بگیرد باید به دنبال علت‌های بیرونی برای این رفتار کودک بود.
به عنوان مثال ممکن است که کودک روابط پدر و مادرش را مشاهده یا فیلمی و عکسی را دیده باشد که ذهنش را درگیر خودش ساخته است و حالا می‌خواهد با این رفتارها ادای آنچه را که دیده در بیاورد و با رفتارش آن را شبیه‌سازی کند. علاوه بر اینها، ممکن است دلیل این دسته از رفتارهای کودک، حرکاتی باشد که او از دوستش یا همسالانش (چه دختر و چه پسر) دیده است و حالا سعی دارد رفتار آنها را تقلید کند.
خودارضایی البته می‌تواند در اثر اختلالات در خون کودک نیز به وجود بیاید که در این صورت این کودکان باید دارو دریافت کنند. نامتعادلی در سدیم خون یا فاکتورهای دیگری ممکن است که این اختلال را ایجاد کرده باشند. رفتار این کودکان مانند این است که وقتی دچار اضطراب می‌شوند با جویدن ناخن سعی می‌کنند خودشان را آرام کنند؛ در شرایط اختلالات جسمی نیز، کودک خودارضایی را به قصد آرام کردن خود انجام می‌دهد. اگر در آزمایش خون این کودکان اختلال یا عدم تعادلی به چشم بخورد با اصلاح تغذیه‌‌ای یا دارو درمانی این مشکل آنها برطرف می‌شود.»
دکتر پورشایگان درباره نقش والدین در رفتارهای شبه جنسی کودک نیز اظهار کرد: «از طرف دیگر موضوعی که قابل توجه است، این است که کودکان نیاز به نوازش و تماس‌های لمسی دارند و گاهی ریشه این رفتارها در همین موضوع نهفته است. یعنی مادر یا مراقب کودک بچه را کمتر از نیازش لمس و نوازش می‌کند و یا اینکه بیش از حد مورد نوازش قرار می‌دهد. در این دو حالت ممکن است کودک نیاز خود را به نوازش، از طریق لمس بدنش با اشیا یا مالیدن و لمس کردن بدن خودش برطرف کند. والدین باید توجه کنند که نیاز کودک را به نوازش و لمس بدنش به طور درست برطرف و تعادل را در این زمینه رعایت کنند؛ نه او را مورد بی‌مهری و نوازش نکردن قرار بدهند و نه آنقدر به بدن او توجه کنند و نوازش را ادامه دهند که جهت خاصی برای کودک پیدا کند.»
این روانشناس بعد دیگر موضوع رفتارهای جنسی کودکان را این طور تشریح و توصیف کرد: «یک نگرانی بزرگ والدین در چنین موقعیت‌هایی این است که نکند کسی با فرزندشان ارتباط غیرمعمول داشته است که باعث بروز چنین رفتارهایی در کودک شده است. البته این نیز گزینه‌ای است که بر اساس مشاهده رفتارهای کودک تقویت می‌شود. والدین باید بدانند که اگر چنین اتفاقی برای کودکان بیفتد، بچه‌ها این موضوع را به نحوی در بازی با عروسک‌های‌شان بازسازی می‌کنند و حین بازی شما می‌توانید به این موضوع پی ببرید؛ چون کودک شما رفتار نامعمولی را که با خودش شده است، روی عروسک‌هایش اجرا می‌کند. همین طور می‌توانید علامت‌هایی از چیزهایی را که به زبان نیاورده، در نقاشی‌هایش ردیابی کنید. البته سن کودک و آموزش‌هایی که والدین در این مورد به او داده‌اند بسیار حائز اهمیت است. اغلب کودکان زبان دفاع از خود را ندارند و گاهی نمی‌توانند اتفاقی را که برایشان افتاده بازگو کنند.»
دکتر مهراندخت پورشایگان روانشناس کودک و نوجوان درباره راه‌های پیشگیری و برخورد با چنین پیشامدی گفت: «والدین باید با فرزندشان صحبت کنند و به آنها آموزش دهند که قسمت‌های حساس بدن‌شان کجاست و اینکه هیچ کس جز مادر یا مراقب‌شان حق ندارد به آن نواحی دست بزند. باید تعارف و پرده‌پوشی را با بچه‌ها کنار گذاشت و خیلی صریح و روشن این موضوعات به آنها آموزش داده شود. البته بعضی از کودکان هوشیاری خوبی دارند و به سرعت متوجه رفتار نامعمول فرد دیگر می‌شوند و همین موضوع آنها را مصون می‌دارد. اگر پدرومادر نمی‌توانند به تنهایی این کار را برای فرزندشان انجام دهند یا روش درست برخورد با سوالات کودک‌شان را نمی‌شناسند باید از یک روانپزشک کودک کمک بخواهند. همچنین کودکانی که از لحاظ جنسی مورد سوءاستفاده یا نوعی از رفتار نامعمول قرار گرفته باشند باید توسط روانپزشک کودک معاینه شوند تا آنها با روش‌های خاص خود مانند بازی درمانی، نقاشی و گفت‌وگو مشکل آنها را حل کنند.»
مثلا کودکانی که با آلت تناسلی خود بازی می‌کنند یا علاقه خاصی به مالش دادن بدن خود دارند و... اما واقعا باید نگران این‌گونه رفتارها بود؟ چه عاملی باعث صدور این طور عمل‌ها از یک کودک است؟ از چه سنی و نسبت به کدام عملکردهای فرزندتان باید حساس باشید؟
دکتر مهراندخت پورشایگان، روانشناس کودک و نوجوان درباره درک جنسی کودکان گفت: «کودک تا ۳ الی ۳/۵ سالگی آگاهی چندانی نسبت به جنسیت و آلت تناسلی خود ندارد و از این سن به بعد است که هوشیاری بیشتری دارد و نسبت به این موضوع کنجکاوی نشان می‌دهد. در این سن او متوجه تفاوت جنسیت می‌شود و می‌تواند دختر یا پسر بودن را تشخیص دهد. این کنجکاوی باعث می‌شود که اگر در اقوام یا آشنایان نزدیک کودکی همسن و سال آنها و با جنسیت متضاد وجود داشته باشد، مثل دخترخاله و پسرخاله، نسبت به هم بیشتر توجه کنند یا بازی‌های خاصی با هم بکنند اما نیت و فکری راجع به این رفتارشان و موضوع جنسی ندارند و صرفا از روی غریزه این کار را می‌کنند.»
این روانشناس کودک و نوجوان درباره سن هوشیاری کودکان نسبت به مسائل جنسی و رفتارهایی که حساسیت برانگیز هستند توضیح داد: «از ۴سالگی به بعد این حس کنجکاوی و توجه بیشتر به جنس مخالف ممکن است ادامه پیدا کند که باعث می‌شود بچه‌ها رفتارهایی از خودشان نشان دهند که ما آن را به نام «دکتر بازی» می‌شناسیم. اما اگر این رفتارها سمت و سوی دیگری پیدا کند و حالت «خودارضایی» به خودش بگیرد باید به دنبال علت‌های بیرونی برای این رفتار کودک بود.
به عنوان مثال ممکن است که کودک روابط پدر و مادرش را مشاهده یا فیلمی و عکسی را دیده باشد که ذهنش را درگیر خودش ساخته است و حالا می‌خواهد با این رفتارها ادای آنچه را که دیده در بیاورد و با رفتارش آن را شبیه‌سازی کند. علاوه بر اینها، ممکن است دلیل این دسته از رفتارهای کودک، حرکاتی باشد که او از دوستش یا همسالانش (چه دختر و چه پسر) دیده است و حالا سعی دارد رفتار آنها را تقلید کند.
خودارضایی البته می‌تواند در اثر اختلالات در خون کودک نیز به وجود بیاید که در این صورت این کودکان باید دارو دریافت کنند. نامتعادلی در سدیم خون یا فاکتورهای دیگری ممکن است که این اختلال را ایجاد کرده باشند. رفتار این کودکان مانند این است که وقتی دچار اضطراب می‌شوند با جویدن ناخن سعی می‌کنند خودشان را آرام کنند؛ در شرایط اختلالات جسمی نیز، کودک خودارضایی را به قصد آرام کردن خود انجام می‌دهد. اگر در آزمایش خون این کودکان اختلال یا عدم تعادلی به چشم بخورد با اصلاح تغذیه‌‌ای یا دارو درمانی این مشکل آنها برطرف می‌شود.»
دکتر پورشایگان درباره نقش والدین در رفتارهای شبه جنسی کودک نیز اظهار کرد: «از طرف دیگر موضوعی که قابل توجه است، این است که کودکان نیاز به نوازش و تماس‌های لمسی دارند و گاهی ریشه این رفتارها در همین موضوع نهفته است. یعنی مادر یا مراقب کودک بچه را کمتر از نیازش لمس و نوازش می‌کند و یا اینکه بیش از حد مورد نوازش قرار می‌دهد. در این دو حالت ممکن است کودک نیاز خود را به نوازش، از طریق لمس بدنش با اشیا یا مالیدن و لمس کردن بدن خودش برطرف کند. والدین باید توجه کنند که نیاز کودک را به نوازش و لمس بدنش به طور درست برطرف و تعادل را در این زمینه رعایت کنند؛ نه او را مورد بی‌مهری و نوازش نکردن قرار بدهند و نه آنقدر به بدن او توجه کنند و نوازش را ادامه دهند که جهت خاصی برای کودک پیدا کند.»
این روانشناس بعد دیگر موضوع رفتارهای جنسی کودکان را این طور تشریح و توصیف کرد: «یک نگرانی بزرگ والدین در چنین موقعیت‌هایی این است که نکند کسی با فرزندشان ارتباط غیرمعمول داشته است که باعث بروز چنین رفتارهایی در کودک شده است. البته این نیز گزینه‌ای است که بر اساس مشاهده رفتارهای کودک تقویت می‌شود. والدین باید بدانند که اگر چنین اتفاقی برای کودکان بیفتد، بچه‌ها این موضوع را به نحوی در بازی با عروسک‌های‌شان بازسازی می‌کنند و حین بازی شما می‌توانید به این موضوع پی ببرید؛ چون کودک شما رفتار نامعمولی را که با خودش شده است، روی عروسک‌هایش اجرا می‌کند. همین طور می‌توانید علامت‌هایی از چیزهایی را که به زبان نیاورده، در نقاشی‌هایش ردیابی کنید. البته سن کودک و آموزش‌هایی که والدین در این مورد به او داده‌اند بسیار حائز اهمیت است. اغلب کودکان زبان دفاع از خود را ندارند و گاهی نمی‌توانند اتفاقی را که برایشان افتاده بازگو کنند.»
دکتر مهراندخت پورشایگان روانشناس کودک و نوجوان درباره راه‌های پیشگیری و برخورد با چنین پیشامدی گفت: «والدین باید با فرزندشان صحبت کنند و به آنها آموزش دهند که قسمت‌های حساس بدن‌شان کجاست و اینکه هیچ کس جز مادر یا مراقب‌شان حق ندارد به آن نواحی دست بزند. باید تعارف و پرده‌پوشی را با بچه‌ها کنار گذاشت و خیلی صریح و روشن این موضوعات به آنها آموزش داده شود. البته بعضی از کودکان هوشیاری خوبی دارند و به سرعت متوجه رفتار نامعمول فرد دیگر می‌شوند و همین موضوع آنها را مصون می‌دارد. اگر پدرومادر نمی‌توانند به تنهایی این کار را برای فرزندشان انجام دهند یا روش درست برخورد با سوالات کودک‌شان را نمی‌شناسند باید از یک روانپزشک کودک کمک بخواهند. همچنین کودکانی که از لحاظ جنسی مورد سوءاستفاده یا نوعی از رفتار نامعمول قرار گرفته باشند باید توسط روانپزشک کودک معاینه شوند تا آنها با روش‌های خاص خود مانند بازی درمانی، نقاشی و گفت‌وگو مشکل آنها را حل کنند.»
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
نظر کاربران
خیلی عالی بود تشکر