کار و بار، کارد و پنیرند؟

معمولا هر خانمی که ازدواج می کند، دوست دارد مادر شدن را هم تجربه کند اما گاهی مسایلی پیش می آید که ممکن است با بارداری منافات داشته باشد. یکی از آنها شاغل بودن خانم هاست.

هفته نامه سلامت - محبوبه ریاستی: معمولا هر خانمی که ازدواج می کند، دوست دارد مادر شدن را هم تجربه کند اما گاهی مسایلی پیش می آید که ممکن است با بارداری منافات داشته باشد. یکی از آنها شاغل بودن خانم هاست. خیلی از خانم ها از بارداری به دلیل شرایط کاری شان هراس دارند، درحالی که با برنامه ریزی می توان این دوران را نیز به سلامت طی کرد. در این گفت و گو دکتر شیرین نیرومنش، استاد زنان و زایمان، دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره اینکه خانم های شاغل چگونه دوران بارداری شان را به خوبی و بدون خطر سپری کنند، پاسخگوی سوالاتمان شده است.

زنانی که مجبورند در دوران بارداری شان کار کنند، چطور می توانند این دوران را به سلامت طی کنند؟

اصولا کارکردن منافاتی با بارداری ندارد و خیلی از خانم های شاغل در تمام نقاط دنیا این دوران را به سلامت طی می کنند اما نکته مهم این است که خانم های شاغل باردار باید حتما ماه های آخر بارداری را جدی بگیرند و حجم کارشان را کم یا از زیاد نشستن یا زیاد ایستادن پرهیز کنند چون این اعمال باعث زایمان زودرس و مشکلات دیگر می شوند.

مشکلاتی که به آنها اشاره کردید معمولا از هفته چندم بارداری ممکن است ایجاد شود؟

معمولا از هفته ۲۰ بارداری امکان این گونه خطرها برای ختم بارداری بیشتر می شود.

برای خانم هایی که شغل های خاص و سنگین دارند مانند پرستارها، پزشکان و... چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

این افراد باید سعی کنند حجم کارشان را پایین بیاورند یا ساعت های کمتری را کار کنند. چون نتایج تحقیقات نشان داده باردار هستند و شغل سختی دارند هم دچار استرس بیشتری می شوند و هم امکان پارگی کیسه آب در آنها افزایش پیدا می کند بنابراین بهتر است با مدیر خود صحبت کنند یا از پزشک شان گواهی کار سبک بگیرند.

ضمن اینکه باید سعی کنند حتما ۳ ساعت یکبار در محل کارشان در مکانی آرام کمی استراحت کنند. به عنوان مثال کارها چند دقیقه ای از جای خود بلند شوند و راه بروند تا نیرویی تازه بگیرند. همچنین اگر شرایط و محیط کار اجازه می دهد، خوب است چنددقیقه ای چراغ ها را خاموش کنند، چشمانشان را ببندند و پاهایشان را روی سطحی بلند بگذارند تا حال بهتری پیدا کنند.

چطور می توانند با استرس کار کنار بیایند چون هر کاری ممکن است مقداری استرس همراه داشته باشد؟

استرس یکی از مهم ترین عوامل در زایمان زودرس محسوب می شود. به همین دلیل خانم های باردار شاغل باید سعی کنند از افکار منفی دوری کنند و تا جایی که می شود زیاد با ارباب رجوع در تماس نباشند و با ورزش کردن و پیاده روی به تقویت روحیه شان کمک کنند. حتی می توانند برای کنترل استرس فهرستی از کارهای روزانه را به ترتیب اولویت شان تهیه کنند؛ شاید برخی از این کارها را بتوان حذف کرد یا به فرد دیگری سپرد. مورد دیگر اینکه درباره نگرانی هایشان با دوست، همکار یا همسر خود صحبت یا سعی کنند به شیوه های مختلفی مانند تنفس آرام و عمیق خود را آرام کنند.

خیلی از خانم های باردار در ماه های اول دچار ویار شدید هستند. در این شرایط چه باید بکنند؟

ویار داشتن اصلا علامت بدی نیست و اتفاقا خانم های بارداری که ویار دارند، بارداری موفق تری هم دارند. این مساله نشان می دهد جفت و جنین با یکدیگر هماهنگی خوبی دارند و هورمون ها هم خوب کار می کنند، اما این مادران می توانند از مصرف غذاهایی که ویار آنها را تشدید می کند خودداری و مصرف مایعات و مواد غذایی مانند نان سوخاری، لیموترش، زنجبیل، غذاهای خشک و کم حجم را زیاد کنند.

خیلی از خانم های باردار از خستگی مفرط طی دوران بارداری شان شکایت دارند. چطور می توان این خستگی را کاهش داد؟

به هر حال بدن در این دوران نسبت به گذشته تفاوتی اساسی پیدا کرده است. به همین دلیل احساس خستگی نباید چیزی عجیب و دور از انتظار باشد، اما پیشنهادی که می توانم در این رابطه داشته باشم این است که از مواد غذایی سرشار از آهن و پروتئین استفاده کنند. خستگی می تواند نشانه کم خونی فقر آهن هم باشد که در این صورت با تغییر رژیم غذایی برطرف می شود، بنابراین بهتر است در رژیم غذایی خود از گوشت قرمز، گوشت مرغ، غذاهای دریایی و سبزی های برگ دار سبزرنگ استفاده کنید.

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و مضر چقدر برای خانم های باردار خطرناک است؟

خیلی زیاد، معمولا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و مضر، ساعت های کاری زیاد، ایستادن برای مدتی طولانی، بلند کردن اجسام سنگین، سر و صدای بیش از حد، استرس زیاد و سرمای بیش از حد محیط کار از جمله شرایطی است که احتمال ایجاد عوارض زایمان زودرس را افزایش می دهد. علاوه بر این، فعالیت هایی که به چابکی و تعادل نیاز دارد، ممکن است در این دوران دشوارتر از قبل انجام شود یا حتی نتیجه دلخواه را نداشته باشد؛ پس باید در این شرایط بیشتر دقت کنید.

آیا پوشیدن جوراب واریس برای خانم های بارداری که مجبورند بیشتر سرپا بایستند مفید است؟

بله، می تواند کمک کننده باشد و درد پاهای آنها را کاهش دهد.

با آدم های انرژی منفی معاشرت نکنید؛ مخصوصا در بارداری

دکتر بهروز بیرشک - دانشیار علوم پزشکی ایران: معمولا کار کردن و بارداری خیلی روی یکدیگر اثر منفی نمی گذارند و برخلاف آنچه که اکثر خانم ها فکر می کنند که کارکردن می تواند روی بارداری شان اثر منفی بگذارد، اشتغال به کار حتی می تواند کمک کند که دوران بارداری شان را راحت تر بگذرانند و زمان هم برایشان زودتر بگذرد، اما کار کردن در این دوران شرایطی دارد که یکی از مهم ترین آنها این است که کار خیلی سنگین و استرس زا نباشد. در مورد استرس کار و بارداری باید بگویم خصوصیات هر فرد با دیگری متفاوت است. به همین دلیل نیم شود تنها یک راه حل پیشنهاد کرد.

مثلا خانم هایی که از نظر روحی حساس تر هستند، قطعا دوران بارداری سخت تری را هم می گذرانند. در این مورد می توانم به خانم های شاغل باردار پیشنهاد کنم؛ حتی الامکان از فضاها و افرادی که منفی نگر هستند و دیدنشان برای آنها حس خوبی را به دنبال ندارد، دوری کنند.

با ورزش کردن و مصرف غذاهای خوب و مفید روحیه شان را بالا ببرند. سعی کنند در ساعات خارج از محیط کار به علایقشان بپردازند و از بحث کردن و عصبانیت کاملا پرهیز کنند. از طرف دیگر، می توانند در طول دوران بارداریشان تحت نظر یک مشاور باشند تا آنها را بهتر راهنمایی کند. استرس داشتن نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه قطعا روی جنین و حتی خود مادر، اثر مخرب می گذارد. به همین دلیل بهتر است خانم های شاغل با پذیرش شرایط جدید خود، افکارشان را کنترل و سعی کنند بیشتر در محیط های شاد و دوستانه قرار بگیرند و خارج از محیط کار سرگرمی های خوب و مفیدی برای خود فراهم کنند.