از H۱N۱ تا H۷N۹
تفاوت سرماخوردگی با آنفلوانزا
بار دیگر فوت چند تن از هموطنان ما در استان کرمان به علت ابتلا به آنفلوانزای خوکی طی یک ماه گذشته خبرساز شد.
هفته نامه سلامت - دکتر حمید عمادی*: بار دیگر فوت چند تن از هموطنان ما در استان کرمان به علت ابتلا به آنفلوانزای خوکی طی یک ماه گذشته خبرساز شد. هرگاه آنفلوانزا منجر به فوت می شود، زنگ های خطر برای سیستم بهداشتی کشورها به صدا در می آید تا زودتر نوع ویروس را تشخیص دهند و بتوانند ارتباط ویروس را تشخیص دهند و بتوانند ارتباط ویروس با انسان ها را قطع کنند. ویروس های آنفلوانزا معمولا در افراد سالم کشنده نیستند و خطر متوجه کسانی است که از نظر ایمنی ضعیف هستند. تعداد این افراد در جوامع کم نیست و اگر جلوی شیوع ویروس گرفته نشود، شاهد مرگ و میر قابل توجهی در جمعیت کشورها خواهیم بود.
ویروس آنفلوانزای جدیدی طی چند سال اخیر در پرنده ها دیده شد. این ویروس قابلیت انتقال به انسان را داشت و افرادی که در تماس با پرنده ها بودند به ویروس آلوده شدند. سپس تغییرهایی در ساختار ویروس ها ایجاد شد که انتقال ویروس از انسان به انسان دیگر را امکان پذیر کرد و باعث شد بیماری جدید و جدید آنفلوانزای پرندگان دنیا مطرح شود.
شیوع آنفلوانزا از پرندگان
ویروس آنفلوانزای پرندگان از نوع H۵N۱ بود که در سال ۲۰۰۳ میلادی در مرغ ها و پرندگان خانگی بیماری شدیدی ایجاد می کرد ولی در پرندگان مهاجر آبزی وحشی علائمی نداشت و آنها فقط ناقل بودند. این نوع آنفلوانزا در انسان ها هم خطرناک بود و تقریبا نیمی از انسان هایی که در تماس با پرندگان بودند، فوت کردند. این موضوع از این نظر بسیار نگران کننده شد که بتواند از انسان به انسان منتقل و منشاء پاندمی یا همه گیری در کل دنیا شود.
نگرانی از این بابت تمام نشده بود که در سال ۲۰۰۹ آنفلوانزای خوکی که از کشور آمریکا منشاء گرفته بود از راه رسید. البته آنفلوانزای خوکی بیماری خفیفی ایجاد می کند، اما طی سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ آنفلوانزای H۵N۱ خیلی مساله ساز شد و حتی به ایران هم رسید.
ورود پرندگان مهاجر آبزی از روسیه به تالاب های ایران و تماس آنها با پرندگان خانگی باعث شد پرندگان شمال کشور ما آلوده شوند و در آن سال ها بسیاری از مراکز مرغداری برای جلوگیری از انتقال ویروس به سایر پرندگان و انسان تمام مرغ ها را معدوم کردند.
خطر حدی آنفلوانزای H۷N۹
از سال ۲۰۱۳ به این طرف آنفلوانزای جدیدی به نام H۷N۹ دیده شده که مواردی از آن در کشور چین گزارش شده است. این نوع از آنفلوانزا بسیار خطرناک است و به آنفلوانزای فوق حاد شهرت دارد و باعث مرگ و میر بالایی می شود. این آنفلوانزا هم بین پرندگان شیوع دارد. باز هم انسان هایی که با پرندگان تماس داشتند، اولین قربانیان بودند.
آنفلوانزای H۵N۱ بیشتر جوان ترها را درگیر کرد و متوسط سن بیماران ۲۶ سال بود، ولی متوسط سن مبتلایان به H۷N۹ حدود ۶۰ سال بود. این ۲ نوع آنفلوانزا همچنان در فصل سرما باعث نگرانی هستند. پرندگان آلوده در کشور چین در تابستان به مناطق سردسیر سیبری مهاجرت و آنها را هم آلوده کردند.
با آمدن فصل سرما دوباره مهاجرت پرندگان از سیبری به مناطقی از ایران مانند تالاب هایی در بندرانزلی، کرمان و... شروع خواهد شد و این دغدغه باز هم برای مسئولان بهداشتی کشورمان وجود دارد که پرندگان ویروس جدید H۷N۹ را با خود همراه داشته باشند. گرچه مسئولان دامپزشکی در پرندگان آبزی وحشی هر ساله پایشی را انجام می دهند تا اگر موردی پیدا شد خیلی سریع اطلاع رسانی کنند ولی خطر بالقوه همیشه با آغاز فصل سرما وجود دارد.
راهکارهای بهداشتی چیست؟
سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ مرغداری های ایران خسارت زیادی دیدند. به نظر می رسد دوباره ویروس جدید دیگر H۷N۹ در دنیا دیده شده که هنوز معلوم نیست این ویروس به ایران رسیده یا نه ولی همین اطلاع رسانی رسانه های مختلف و هوشیار بودن کشورها باعث می شود تا در صورت یافتن ویروس، خیلی زود بتوان جلوی انتقال را گرفت و بیماری را کنترل کرد.
ویروس آنفلوانزای پرندگان و شاید بهتر باشد این هشدار به مرغدارها داده شود که مرغ های خود را بیمه کنند چون در آن سال ها مرغداری ها خسارت زیادی دیدند. مردمی که ارتباط نزدیک تری با پرندگان وحشی آبزی دارند هم باید مراقب باشند تا این پرندگان را برای خوردن شکار نکنند یا اگر قصد این کار را دارند، حتما گوشت پرنده را به خوبی بپزند و بهداشت را رعایت کنند.
مسدود کردن چرخه انتقال ویروس از انسان به انسان دیگر مانند ویروس سرماخوردگی است. ویروس آنفلوانزا یا سرماخوردگی در فصل تابستان هم وجود دارد ولی به دلیل اینکه پنجره ها باز هستند و جریان هوا در محیط برقرار است، افراد کمتر به آن مبتلا می شوند. در این فصل افراد باید سعی کنند با هم روبوسی نکنند و دست ندهند. دست های خود را بیشتر با آب و صابون بشویند و گاهی هم در ساعت هایی از روز پنجره ها را باز کنند تا هوا جریان یابد.
علائم آنفلوانزای خوکی یا پرندگان مانند آنفلوانزای انسانی است ولی تب، عفونت تنفسی و سرفه باید جدی گرفته شود. در مواقعی که آنفلوانزا شدید باشد، باید در بیمارستان نمونه گیری از بیمار انجام گیرد. پس از آن نمونه به دانشگاه بهداشت دانشگاه تهران فرستاده می شود.
اما آنفلوانزایی که در کرمان جان چند تن از هموطنان را گرفته همان آنفلوانزای فصلی از نوع H۱N۱ خوکی است که هر ساله دیده می شود. این نوع آنفلوانزا به راحتی از انسان به انسان منتقل می شود و احتمالا در ماه های آینده در همه استان ها شایع شود. آنفلوانزای H۱N۱ باعث فوت نمی شود ولی در افرادی که بیماری زمینه ای مانند ضعف سیستم ایمنی و بیماری های قلبی- ریوی دارند و باردار یا مسن هستند احتمال فوت وجود دارد. بهتر است افراد در معرض خطر قبل از شروع فصل سرما واکسن بزنند.
تفاوت سرماخوردگی با آنفلوانزا
آنفلوانزا بیماری ویروسی است که علائم آن بسیار شدیدتر از سرماخوردگی است. این بیماری اغلب با تب بالای ۳۷.۸ همراه است. بیماران دچار کوفتگی عضلانی، خستگی مفرط، خشکی و درد گلو و درد بدن می شوند. افراد جوان و سالم معمولا دوره بیماری را بدون مشکل طی می کنند ولی اگر آنفلوانزا با عفونت باکتریایی همراه شود شرایط بیمار بسیار دشوار خواهد شد. عفونت های باکتریایی اغلب به دستگاه تنفس تحتانی حمله می کنند و باعث عفونت ریه می شوند.
عفونت ریه خطرناک است. این بیماران به سختی نفس می کشند، سرفه می کنند و ممکن است خلط خونی داشته باشند. در چنین مواقعی بیمار باید در بیمارستان بستری و درمان با آنتی بیوتیک آغاز شود. بیماران برای کاهش سردرد و دردهای عضلانی می توانند از مسکن هایی مانند استامینوفن یا ایبوبروفن استفاده کنند.
برای کاهش سرفه استفاده از بخور و شربت ضدسرفه توصیه می شود. پاشویه با آب ولرم نیز باعث کاهش دمای بدن می شود. سیگاری ها، افراد مسن، بیمارانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی هستند و کودکان و نوجوانانی که سیستم ایمنی بدن شان کامل نشده، بیشتر در معرض آنفلوانزا هستند. طول مدت فعالیت ویروس آنفلوانزا در بدن ۳ تا ۴ روز است. همه افراد مبتلا به آنفلوانزا که همزمان دچار عفونت گوش، سینوس ها و مجاری تنفسی هستند حتما باید خیلی زود به پزشک مراجعه کنند.
در طول مدت بیماری، بیماران باید تماس خود را با دوستان و افراد خانواده به حداقل برسانند. آنها باید دستمال کاغذی استفاده شده را در ظرف دردار بیندازند و مایعات گرم بیشتر مصرف کنند چون مصرف مایعات به تسکین درد گلو کمک می کند.
*متخصص بیماری های عفونی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
ویروس آنفلوانزای جدیدی طی چند سال اخیر در پرنده ها دیده شد. این ویروس قابلیت انتقال به انسان را داشت و افرادی که در تماس با پرنده ها بودند به ویروس آلوده شدند. سپس تغییرهایی در ساختار ویروس ها ایجاد شد که انتقال ویروس از انسان به انسان دیگر را امکان پذیر کرد و باعث شد بیماری جدید و جدید آنفلوانزای پرندگان دنیا مطرح شود.
شیوع آنفلوانزا از پرندگان
ویروس آنفلوانزای پرندگان از نوع H۵N۱ بود که در سال ۲۰۰۳ میلادی در مرغ ها و پرندگان خانگی بیماری شدیدی ایجاد می کرد ولی در پرندگان مهاجر آبزی وحشی علائمی نداشت و آنها فقط ناقل بودند. این نوع آنفلوانزا در انسان ها هم خطرناک بود و تقریبا نیمی از انسان هایی که در تماس با پرندگان بودند، فوت کردند. این موضوع از این نظر بسیار نگران کننده شد که بتواند از انسان به انسان منتقل و منشاء پاندمی یا همه گیری در کل دنیا شود.
نگرانی از این بابت تمام نشده بود که در سال ۲۰۰۹ آنفلوانزای خوکی که از کشور آمریکا منشاء گرفته بود از راه رسید. البته آنفلوانزای خوکی بیماری خفیفی ایجاد می کند، اما طی سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ آنفلوانزای H۵N۱ خیلی مساله ساز شد و حتی به ایران هم رسید.
ورود پرندگان مهاجر آبزی از روسیه به تالاب های ایران و تماس آنها با پرندگان خانگی باعث شد پرندگان شمال کشور ما آلوده شوند و در آن سال ها بسیاری از مراکز مرغداری برای جلوگیری از انتقال ویروس به سایر پرندگان و انسان تمام مرغ ها را معدوم کردند.
خطر حدی آنفلوانزای H۷N۹
از سال ۲۰۱۳ به این طرف آنفلوانزای جدیدی به نام H۷N۹ دیده شده که مواردی از آن در کشور چین گزارش شده است. این نوع از آنفلوانزا بسیار خطرناک است و به آنفلوانزای فوق حاد شهرت دارد و باعث مرگ و میر بالایی می شود. این آنفلوانزا هم بین پرندگان شیوع دارد. باز هم انسان هایی که با پرندگان تماس داشتند، اولین قربانیان بودند.
آنفلوانزای H۵N۱ بیشتر جوان ترها را درگیر کرد و متوسط سن بیماران ۲۶ سال بود، ولی متوسط سن مبتلایان به H۷N۹ حدود ۶۰ سال بود. این ۲ نوع آنفلوانزا همچنان در فصل سرما باعث نگرانی هستند. پرندگان آلوده در کشور چین در تابستان به مناطق سردسیر سیبری مهاجرت و آنها را هم آلوده کردند.
با آمدن فصل سرما دوباره مهاجرت پرندگان از سیبری به مناطقی از ایران مانند تالاب هایی در بندرانزلی، کرمان و... شروع خواهد شد و این دغدغه باز هم برای مسئولان بهداشتی کشورمان وجود دارد که پرندگان ویروس جدید H۷N۹ را با خود همراه داشته باشند. گرچه مسئولان دامپزشکی در پرندگان آبزی وحشی هر ساله پایشی را انجام می دهند تا اگر موردی پیدا شد خیلی سریع اطلاع رسانی کنند ولی خطر بالقوه همیشه با آغاز فصل سرما وجود دارد.
راهکارهای بهداشتی چیست؟
سال های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ مرغداری های ایران خسارت زیادی دیدند. به نظر می رسد دوباره ویروس جدید دیگر H۷N۹ در دنیا دیده شده که هنوز معلوم نیست این ویروس به ایران رسیده یا نه ولی همین اطلاع رسانی رسانه های مختلف و هوشیار بودن کشورها باعث می شود تا در صورت یافتن ویروس، خیلی زود بتوان جلوی انتقال را گرفت و بیماری را کنترل کرد.
ویروس آنفلوانزای پرندگان و شاید بهتر باشد این هشدار به مرغدارها داده شود که مرغ های خود را بیمه کنند چون در آن سال ها مرغداری ها خسارت زیادی دیدند. مردمی که ارتباط نزدیک تری با پرندگان وحشی آبزی دارند هم باید مراقب باشند تا این پرندگان را برای خوردن شکار نکنند یا اگر قصد این کار را دارند، حتما گوشت پرنده را به خوبی بپزند و بهداشت را رعایت کنند.
مسدود کردن چرخه انتقال ویروس از انسان به انسان دیگر مانند ویروس سرماخوردگی است. ویروس آنفلوانزا یا سرماخوردگی در فصل تابستان هم وجود دارد ولی به دلیل اینکه پنجره ها باز هستند و جریان هوا در محیط برقرار است، افراد کمتر به آن مبتلا می شوند. در این فصل افراد باید سعی کنند با هم روبوسی نکنند و دست ندهند. دست های خود را بیشتر با آب و صابون بشویند و گاهی هم در ساعت هایی از روز پنجره ها را باز کنند تا هوا جریان یابد.
علائم آنفلوانزای خوکی یا پرندگان مانند آنفلوانزای انسانی است ولی تب، عفونت تنفسی و سرفه باید جدی گرفته شود. در مواقعی که آنفلوانزا شدید باشد، باید در بیمارستان نمونه گیری از بیمار انجام گیرد. پس از آن نمونه به دانشگاه بهداشت دانشگاه تهران فرستاده می شود.
اما آنفلوانزایی که در کرمان جان چند تن از هموطنان را گرفته همان آنفلوانزای فصلی از نوع H۱N۱ خوکی است که هر ساله دیده می شود. این نوع آنفلوانزا به راحتی از انسان به انسان منتقل می شود و احتمالا در ماه های آینده در همه استان ها شایع شود. آنفلوانزای H۱N۱ باعث فوت نمی شود ولی در افرادی که بیماری زمینه ای مانند ضعف سیستم ایمنی و بیماری های قلبی- ریوی دارند و باردار یا مسن هستند احتمال فوت وجود دارد. بهتر است افراد در معرض خطر قبل از شروع فصل سرما واکسن بزنند.
تفاوت سرماخوردگی با آنفلوانزا
آنفلوانزا بیماری ویروسی است که علائم آن بسیار شدیدتر از سرماخوردگی است. این بیماری اغلب با تب بالای ۳۷.۸ همراه است. بیماران دچار کوفتگی عضلانی، خستگی مفرط، خشکی و درد گلو و درد بدن می شوند. افراد جوان و سالم معمولا دوره بیماری را بدون مشکل طی می کنند ولی اگر آنفلوانزا با عفونت باکتریایی همراه شود شرایط بیمار بسیار دشوار خواهد شد. عفونت های باکتریایی اغلب به دستگاه تنفس تحتانی حمله می کنند و باعث عفونت ریه می شوند.
عفونت ریه خطرناک است. این بیماران به سختی نفس می کشند، سرفه می کنند و ممکن است خلط خونی داشته باشند. در چنین مواقعی بیمار باید در بیمارستان بستری و درمان با آنتی بیوتیک آغاز شود. بیماران برای کاهش سردرد و دردهای عضلانی می توانند از مسکن هایی مانند استامینوفن یا ایبوبروفن استفاده کنند.
برای کاهش سرفه استفاده از بخور و شربت ضدسرفه توصیه می شود. پاشویه با آب ولرم نیز باعث کاهش دمای بدن می شود. سیگاری ها، افراد مسن، بیمارانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی هستند و کودکان و نوجوانانی که سیستم ایمنی بدن شان کامل نشده، بیشتر در معرض آنفلوانزا هستند. طول مدت فعالیت ویروس آنفلوانزا در بدن ۳ تا ۴ روز است. همه افراد مبتلا به آنفلوانزا که همزمان دچار عفونت گوش، سینوس ها و مجاری تنفسی هستند حتما باید خیلی زود به پزشک مراجعه کنند.
در طول مدت بیماری، بیماران باید تماس خود را با دوستان و افراد خانواده به حداقل برسانند. آنها باید دستمال کاغذی استفاده شده را در ظرف دردار بیندازند و مایعات گرم بیشتر مصرف کنند چون مصرف مایعات به تسکین درد گلو کمک می کند.
*متخصص بیماری های عفونی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر