در ماه پنجم بارداری چه می گذرد؟

مجله سیب سبز - نسرين خسروشاهي: در این ماه بايد خودتان را براي يك بازي تن‌به‌تن آماده كنيد. ماه پنجم بارداري مساوي با حركات زياد جنين است. جنين حالا الگوي خواب و فعاليت مشخصي دارد و حتي گاهي ممكن است با سكسكه‌هايش شما را غافلگير كند. در اين ماه شما به صورت واضح و مشخص تكان‌هاي جنين را حس مي‌كنيد. اين اتفاق جزو ويژگي‌هاي مهم اين ماه است به‌طوري كه در مراجعه به پزشك حتما از شما درباره حركات جنين سوال خواهد شد. اين اتفاق مهم و تغييرات ديگري كه بايد در اين ماه انتظارشان را داشته باشيد، همين‌جا با هم مرور مي‌كنيم!

بدن‌تان چه تغييري مي‌كند؟

در اين ماه جنين شما به‌خصوص بعدازظهرهافعال‌تر می‌شود. شايد بتوانيد حركات جنين و حتي لگد زدنش را در اوايل اين ماه ببينيد. در پايان اين ماه جنين شما يك الگوي منظم از فعاليت و خواب خواهد داشت، شايد حتي زماني كه شما تلاش مي‌كنيد استراحت كنيد او فعاليت بيشتري داشته باشد. علائم فيزيكي شما در اين ماه شامل موارد زير است:

• خستگي، يبوست، سوزش معده، خونريزي بيني، خونريزي لثه‌ها، افزايش اشتها، تورم مچ پا، پادرد، رگ‌هاي واريسي، ترشحات سفيد واژن، تنگي نفس، پشت درد و تغييرات رنگدانه پوست در اين ماه ممكن است وجود داشته باشد.


• در اوايل اين ماه ضربان قلب شما به منظور رساندن اكسيژن بيشتر به جنين، افزايش پيدا مي‌كند.

• در هفته بیستم شما وارد نيمه دوم بارداري مي‌شويد. ناف شما به سمت رحم كشيده مي‌شود و به همين دليل ممكن است فشار وارد كند. رحم در حال رشد به ريه‌ها و معده فشار وارد مي‌كند و همين موضوع مشكلات تنفسي براي مادر ايجاد مي‌كند.

• حالا ديگر شكم شما بزرگ شده و ممكن است هنگام بستن كمربند ايمني ماشين اذيت شويد اما همچنان بايد با اين مشكل كنار بياييد. كمربند را زير شكم و در راستاي باسن و ران ببنديد و آن را روي شانه‌تان قرار دهيد نه زير بازو. باز شدن كيسه هوا مي‌تواند يك مشكل بالقوه تلقي شود بنابراين بهتر است تا آنجا كه امكان دارد در صندلي عقب بنشينيد.

• سينه‌هاي شما همچنان بزرگ‌تر شده و نوك سينه‌هاي‌تان نرم‌تر مي‌‌شود و نقطه‌هاي‌ريزي اطراف نوك سينه ديده مي‌شود. اين برجستگي‌ها غدد سباسه هستند كه چربي ترشح مي‌كنند.

• هورمون‌هايي كه در اين دوران ترشح مي‌شوند ممكن است واريس ايجاد كرده و موجب درد پا شودند. براي كاهش رگ‌هاي واريسي بهتر است تا آنجا كه امكان دارد سرپا نايستيد. البته به خاطر داشته باشيد كه اين رگ‌هاي واريسي بعد از تولد كوچولو كم‌كم ناپديد مي‌شوند. در اين حالت بايد از پوشيدن جوراب‌هاي تنگ كه جريان خون پاها را مختل مي‌كنند و باعث بزرگ شدن سياهرگ‌هاي پا و ايجاد واريس مي‌شوند، خودداري كنيد.

• در اين ماه و البته باقي دوران بارداري ممكن است به دليل ادرار بيش از حد و ناراحتي شبانه دچار بي‌خوابي شويد. خستگي دوباره نمایان می‌شود ولي اگر ميزان خستگي زياد بود حتما به پزشك مراجعه كنيد، چون ممكن است نشانه كم‌خوني باشد.

• از ماه پنجم به بعد ممكن است مايع زرد و شفافي كه آغوز ناميده مي‌شود از سينه ترشح شود. اين ترشحات ممكن است در اطراف نوك سینه بماند و خشك شود. در اين حالت فقط با آب ولرم نوك سينه‌ها را شست‌وشو دهيد، چراكه صابون و الكل باعث خشكي پوست و حتي زخم و ترك نوك سینه مي‌شود.

• در اواسط اين ماه ممكن است روي شكم‌تان احساس خارش داشته باشيد كه بهتر است لباس‌هاي گشاد با الياف طبيعي بپوشيد و حتما از لوسيون براي چرب كردن استفاده كنيد.

• مچ پاي‌تان ممكن است شروع به تورم كند چون آب بيشتري را در خود نگه مي‌دارد و در پايان روز اين ورم بيشتر خواهد شد. كفش راحت بپوشيد. اگر اين حالت با سردرد، تغييرات بينايي يا درد شكمي همراه بود حتما پزشك را در جريان بگذاريد، چون ممكن است نشانه‌اي از فشار خون بالا در دوران بارداري باشد.

• در اواخر اين ماه بزرگ شدن رحم ممكن است با فشار به دنده پايين كمي احساس درد ايجاد كند كه براي تسكين آن بايد از ماساژ استفاده كنيد.

• هورمون‌ها ممكن است بينايي شما را تحت تاثير قرار دهند و شما ديگر با لنزهاي تماسي احساس راحتي نكنيد، بنابراين توصيه ما اين است كه در دوران بارداري از خريدن لنز خودداري كنيد.

استروژن زياد مي‌شود

در طول ماه چهارم يا پنجم، ممكن است ميل جنسي‌ افزايش ناگهاني بيابد. اين طبيعي است چون در اين دوره بدن استروژن زيادي توليد مي‌كند. تخمدان‌ها در يك روز به اندازه سه سال يك زن غيرباردار استروژن توليد مي‌كنند و از آنجا كه حالت تهوع و خستگي سه ماهه اول از بين رفته است، احساس تحريك بيشتري مي‌كنيد.

كوچولو چه شكلي است؟

در اين دوره جنين رشد سريعي پيدا مي‌كند و وزنش به حدود ۲۵۰ گرم مي‌رسد. در اين مرحله يك ماده سفيد پنير مانند روي پوست جنين تشكيل مي‌شود كه وظيفه اين ماده حفاظت پوست جنين از مايع اطرافش است. در پايان اين ماه موهاي سر جنين شروع به رشد مي‌كنند و اگر كودك دختر باشد رحم او شروع به ساخته شدن مي‌كند. اگر شكم‌تان گاهي اوقات دچار حركات پرشي منظمي مي‌شود، اصلا نگران نباشيد چون ممكن است جنين شما در حال سكسكه باشد.

آزمايش‌هاي ماه پنجم

كارهايي كه پزشك در اين ماه براي‌تان انجام مي‌دهد تقريبا مشابه ماه گذشته است. متخصص زنان، وزن، فشار خون، ادرار، ضربان قلب جنين، اندازه و شكل رحم، ارتفاع بالاي رحم، تورم مچ پا و تغييرات بينايي را در شما بررسي خواهد كرد اما برخي از زنان در معرض خطر ممكن است آزمايشي به نام كوردوسنتز را به منظور تشخيص ناهنجاري‌هاي كروموزومي انجام دهند. در اين آزمايش يك سوزن توخالي از طريق ديواره شكم مادر وارد وريد بندناف شده و نزديك جفت مقداري از خون نوزاد را خارج مي‌كند. اين آزمايش حتما بايد بعد از هفته ۱۸ بارداري انجام شود چون بايد اطمينان حاصل شود كه رگ‌هاي خوني به اندازه كافي براي خروج خون بزرگ هستند.

متورم مي‌شويد

درحالي‌كه تورم در طول بارداري طبيعي به نظر مي‌رسد اما تورم ناگهاني (كه به آن ادم مي‌گويند) در ناحيه دست‌ها و صورت علامت شرايط خطرناكي است كه به آن پره اكلامپسي مي‌گويند. مشخصات اين وضعيت فشار خون بالا و وجود پروتئين در ادرار است. به همين دليل است كه پزشك متخصص هر بار ادرار شما را آزمايش مي‌كند. سردرد، مشكل در ديد، حالت تهوع، درد شكمي و اضافه وزن ناگهاني از ديگر ويژگي‌هاي اين شرايط است. اگر پره اكلامپسي بدون درمان رها شود منجر به اكلامپسي مي‌شود كه فوق‌العاده براي مادر و جنين خطرناك است. هرچند به دليل بررسي مداوم پزشك متخصص پره اكلامپسي سريع تشخيص داده شده و پايش انجام مي‌شود. اگر تركيبي از اين علائم را در خود احساس كرديد منتظر وقت ملاقات بعدي نشويد و خيلي سريع با پزشك تماس بگيريد.


براي انجام ورزش مشورت كنيد

باورهاي زيادي درباره ورزش در طول بارداري وجود دارد، اينكه نبايد ورزش شكمي انجام داد، وزنه بلند كرد و شدت انجام حركات بايد بسيار كم باشد. البته ديدگاه‌هاي محافظه‌كارانه زيادي درباره ورزش در دوران بارداري در سراسر دنيا وجود دارد، حتي اين روزها به بسياري از خانم‌هاي باردار گفته مي‌شود كه بار سنگين بلند نكنند. كاري كه بايد انجام دهيد اين است كه امتحان كنيد. اول با تمرين صحبت كردن شروع كنيد.

ببينيد مي‌توانيد حين ورزش صحبت كنيد؟ اگر نه، ادامه ندهيد. وقتي ورزش مي‌كنيد احساس فشار مي‌كنيد؟ اگر پاسخ مثبت است، ‌ادامه ندهيد. بدون شك ورزش‌هاي شكمي زيادي به جز كرانچ و درازونشست هستند كه مي‌توانند عضلات شكم شما را تقويت كنند بدون آنكه به جنين آسيبي وارد كنند. براي اين كار بايد با پزشك متخصص و مربيان ورزشي مشورت كنيد.

كلسيم و منيزيم به بدن برسانيد

هرچند در حال حاضر خوب غذا مي‌خوريد اما واقعا چقدر از غذايي كه مي‌خوريد كلسيم و منيزيم دارد؟ در اين ماه اين دو ماده معدني نقش بسيار مهمی در سلامت جنين شما بازي مي‌كنند چون جنين ۳۰ گرم كلسيم از شما مي‌گيرد كه بسيار بيشتر از چيزي است كه در مولتي‌ويتامين‌ها وجود دارد، بنابراين تلاش كنيد اين دو ماده را در رژيم غذايي‌تان بگنجانيد . غذاهايي مانند كلم بروكلي، اسفناج و كلم سرشار از اين دو ماده معدني هستند.

انقباض‌ها را مهار كنيد

حالا كه احساس مي‌كنيد رحم‌تان جمع شده و به سمت بالا رفته، ممكن است متحمل انقباض‌هاي نامنظمي شويد كه به‌طور طبيعي بدون درد هستند و به‌اصطلاح انقباض «براكستون هيكس» گفته مي‌شوند. اين انقباضات تمريني به شما اين امكان را مي‌دهد كه وقتي در زايمان واقعي در معرض انقباضات قرار گرفتيد، از قبل تجربه آن را داشته باشيد. براي اين انقباض‌ها بهتر است موارد زير را انجام دهيد:

• يك دوش آب گرم بگيريد يا يك دستمال يا حوله را گرم كنيد و روي شكم قرار دهيد.

• اين انقباض به شما هشدار مي‌دهد كه زياد كار كرده‌ايد، پس همين كه انقباض صورت گرفت، دست از كار بكشيد و استراحت كنيد.

• آب بخوريد. آبرساني به بدن مي‌تواند اين درد را كم كند اما يادتان باشد كه حتما مثانه‌تان را خالي كنيد چون به رحم فشار مي‌آورد و درد همچنان وجود خواهد داشت.