بسته های هوش، کودک را نابغه میکند؟
«اگر می‌خواهید پدر و مادر آینده‌نگری باشید! اگر می‌خواهید یک کودک نابغه داشته باشید...! تا دیر نشده نخستین قدم‌های خوشبختی فرزندتان را با خرید بسته افزایش هوش بردارید!»؛ این تبلیغات چقدر واقعیت دارد؟
همشهری آنلاین - فاطمه محمد صالحی: فوايد و مضرات گسترش پيام‌هاي تبليغاتي براي رشد هوش كودكان چيست؟ اين تبليغات همه آنچه بايد بدانيم را مي‌گويد؟ چه حرف‌هاي ناتمامي در تبليغات بسته‌هاي هوش وجود دارد؟ رشد و پرورش هوش شناختي كودكان مدتي است كه با فعاليت‌هاي برخي مؤسسه‌هاي خصوصي و كمك تبليغات رسانه‌اي به احساس نياز در تعدادي از خانواده‌ها تبديل شده است. تلاش براي باهوش‌شدن فرزندان در هر خانواده‌اي به يك شكل بروز مي‌كند: شوق خريد بسته‌هاي آموزشي هوش افزا، نگراني از اينكه اگر نتوانم كلاس و بسته‌اي را براي فرزندم تهيه كنم، چه آينده‌اي در انتظار فرزندم خواهد بود؟ البته نمي‌توان همه مزاياي كمك‌آموزشي را انكار كرد اما وقتي شعار‌هاي تبليغاتي كار را به آنجا برساند كه ادعا كنند كه شما مي‌توانيد با ۱۵دقيقه در روز كودكتان را نابغه كنيد و... آثار نامطلوبي به‌وجود مي‌آورند و با اغراق‌هاي خود سطح تلاش‌هاي تربيتي را محدود و غيرواقعي مي‌كنند.
اينكه پيام‌هاي تبليغاتي مكررا و دائم از وظيفه آموزش پدرها و مادرها و محبت آنها بگويند و بعد خريد محتواي خود را مساوي پدر و مادري‌كردن خوب تلقي كنند، موجب مي‌شود كه توجه و دغدغه والدين كم‌كم به نوعي نگراني تبديل شود كه فقط با خريدن اين بسته‌هاي هوش از بين مي‌رود. البته آسيب جدي ديگر اين نوع تبليغات اين است كه براي قشر ضعيف و كم‌توان مالي حسرت برباد رفتن آينده فرزاندشان را به‌دنبال دارد. ما به شما مي‌گوييم كه چگونه مي‌توانيد بدون خريد اين بسته‌هاي هوش‌افزا به كودك خود كمك كنيد.
همه باهوشند اما...
نمره هوش فرزندان براي بعضي پدرها ومادرها، بهانه خوبي براي فخر فروشي آنهاست درحالي‌كه آيا كسي به‌نظر بچه‌ها وقتي مجبور مي‌شوند تست هوش بدهند، بازي‌هاي فكري كنند يا... توجه مي‌كند؟ اجبار در رشد هوش و نابغه‌شدن، اگر براي بچه‌ها وظيفه‌اي باشد كه به وسيله آن رضايت پدر و مادر را به‌دست بياورند، نه‌تنها تلاش مفيدي نيست بلكه موجب از بين رفتن خلاقيت آنها هم مي‌شود.
در واقع هوش‌شناختي كه تبليغات با شعار‌هايي مثل فعال‌سازي نيمكره راست و چپ و... آن را به معني تضمين موفقيت آينده فرزندان معرفي مي‌كنند، فقط مي‌تواند در سال‌هاي اوليه تحصيل بچه‌ها ضامن موفقيت تحصيلي آنها باشد. ضمن آنكه پدر و مادر بودن يك بچه نابغه نيز كار راحتي نيست. امروزه با پيشرفت علم ديگر نمي‌توان از يك مدل هوش حرف زد بلكه بايد به انواع مختلف هوش اهميت داد. افراد موفق در كنكور، محيط‌هاي كار و... لزوما افرادي با هوش شناختي بالا نيستند بلكه آنها افرادي با هوش متوسط و نرمال هستند كه توانسته‌اند هوش هيجاني خود را بالا ببرند و توانايي‌ها و انگيزه‌هاي خود را بشناسند.
همچنين اين افراد مي‌توانند احساسات خود را مديريت كنند. براي آنكه بتوانيد موفقيت آينده بچه‌هاي خود را تضمين كنيد لازم است هوش شناختي و هوش هيجاني را به موازات هم رشد بدهيد. امروزه همه باهوشند. فرق آدم‌ها در شناخت نوع هوش آنهاست. كسي كه توانايي حرف‌زدن بسيار خوبي دارد، فردي كه مي‌تواند با افراد به‌خوبي ارتباط برقرار كند، نقاش‌ها، ورزشكارها، دوستداران طبيعت و...، همه از نوعي از هوش بهره برده‌اند كه احتمالا ديگران از اين نوع هوش به اندازه كافي بهره نبرده‌اند.
هوش اين افراد در دسته‌هايي با اين نام مثل هوش كلامي، هوش ميان‌فردي، هوش فضايي، هوش جسمي و... قرار مي‌گيرد. اگر شما پدرها و مادرها سطح اطلاعات خود را در اين زمينه بالا ببريد و فقط شنونده محض اين تبيلغات نباشيد، مي‌توانيد محيطي براي تجربه‌اندوزي و تلاش و خلاقيت بچه‌ها تدارك ببينيد. بعد كم‌كم خودتان مي‌توانيد كشف كنيد كه فرزند شما از كدام يك از انواع هوش بيشتر بهره برده است. اتفاقا اين كشف صرفا با خرج‌كردن پول به‌دست نمي‌آيد؛ صبر شما و وقتي كه براي اين كار مي‌گذاريد مهم‌ترين ابزارهاي شما در اين كار هستند.
اولين سال‌هاي زندگي
خانواده‌اي كه پدر و مادر در آن سختگيري بي‌جا دارند و پرخاشگر و انتقاد‌كننده باشند، به هوش بچه‌ها و جرأت بچه‌ها براي بيان توانايي‌شان صدمه وارد مي‌كند. در مقابل، خانواده‌هايي كه محيط دوستانه، آرام و رابطه‌اي برمبناي تعامل سالم با فرزند خود دارند مي‌توانند به رشد توانايي‌هاي هوشي بچه‌ها كمك كنند. پيشنهادهاي زير به شما كمك مي‌كند كه در تقويت هوش بچه‌ها اثرگذار باشيد:
۱- صبحانه خوب و كامل را فراموش نكنيد. مغز خوب و سالم، غذاي سالم و كافي هم نياز دارد؛ اگر كودك شما صبحانه خوبي بخورد كه بتواند ۲۰درصد انرژي او را براي ادامه روز تأمين كند، حتما توجه و تمركز بيشتري پيدا مي‌كند.
۲- بازي به اندازه غذاي خوب مي‌تواند در رشد هوش شناختي كودكان اثرگذار باشد. بازي حساب‌شده نوعي تمرين مغز است. در دوران نوزادي با بغل كردن بچه و بازي كلامي با نوزادان مي‌توانيد به رشد و تقويت بيشتر و بهتر هوش آنها كمك كنيد. در سال‌هاي بعدي هم مي‌توانيد به كمك حواس بچه‌ها و بدون آنكه امكانات مادي زيادي لازم داشته باشيد با او بازي كنيد و به افزايش شبكه سلول‌هاي مغز كه ابزار هوش است، كمك كنيد.
۳- دالي بازي، قايم موشك، بازي‌هاي نمايشي مثل پانتوميم و حتي تشخيص بو‌ها با چشم بسته به رشد هوش كودك كمك مي‌كند.
۴- در سال‌هاي بالاتر، بازي‌هاي فكري كه بچه‌ها خودشان انتخاب مي‌كنند مثل پازل و بعضي از بازي‌هاي رايانه‌اي در زمان‌هاي محدود مي‌تواند مؤثر باشد.
۵- تعامل كودك و والدين مثل حرف‌زدن، گوش‌كردن به هم، توجه به هم، سؤال پرسيدن و نظر خواستن، در قدرت هوش بچه‌ها اثرگذار است.
۶- اگر پدر و مادر اهل مطالعه كتاب باشند به راحتي مي‌توان ايده تشويق كودكان به مطالعه را براي افزايش هوش عملي كرد.كتاب خواندن سلول‌هاي مغز را فعال و زمينه تجربه‌اندوزي و آزمون و خطاي كمتر را به بچه‌ها هديه مي‌كند. براي بچه‌ها كتاب بخوانيد و اجازه بدهيد هر سؤالي دارند از شما بپرسند و به آنها با حوصله و دقت جواب دهيد. حتما شما هم بعد از خواندن كتاب از كودك خود درباره شخصيت‌ها و اتفاقات داستان سؤال بپرسيد. از او بخواهيد درباره داستان كتاب نقاشي هم بكشد.
۷- سرزنش و مقايسه بچه‌ها را فراموش كنيد. اگر بخواهيد با ميزان هوشمندي بچه‌ها فخرفروشي كنيد آنها را در فشار رواني قرار مي‌دهيد و از همه مهم‌تر اينكه دوران كودكي را از آنها مي‌گيريد.
۸- شايد فكر كنيد هر فرد نابغه و باهوش موفقي، قطعا خانواده مرفه و بدون مشكلي داشته. اما بهتر است بدانيد كه اغلب افراد موفق دنيا زندگي‌هاي سخت و پر از رنجي داشته‌اند. شايد راز اين شكوفايي در اين باشد كه ذهن افراد در شرايط سخت و چالش‌انگيز مجبور مي‌شودكه اطلاعات را پردازش و راه‌‌حل‌يابي كند. در خانواده به‌دنبال ايجاد محيط مصنوعي و گلخانه‌اي كه در آن بچه‌ها به رشد هوشي برسند، نباشيد، به آنها فرصت فكر كردن و حل مسئله بدهيد.
۹- خلاقيت را در كودك رشد دهيد. يكي از راه‌هاي رشد خلاقيت اين است كه به جاي اينكه همه چيز را حاضر و آماده در اختيارش بگذاريد، به او كمك كنيد تا از وسايل و ابزارهاي دم دستي و غيرقابل استفاده، وسايل مورد نياز خودش را بسازد. به او فرصت بدهيد فكر كند كه چگونه مي‌تواند به كمك يك لوله مقوايي كه از انتهاي يك دستمال كاغذي رولي باقي مانده است و چند تكه پارچه و چسب و... يك جامدادي روميزي براي خودش بسازد.
كمك به هوش بچه‌ها قبل از تولد
هوش شناختي يكي از ابزارهاي موفقيت بچه‌ها در آينده است. همانقدر كه وراثت و ژن‌ها مي‌توانند در ميزان هوش بچه‌ها اثرگذار باشند، محيط هم مي‌تواند در رشد و تقويت يا هدر دادن و ضعيف‌كردن اين نعمت خدادادي نقش داشته باشد. مراقبت از هوش بچه‌ها بيش از هركسي از دست پدر و مادرها بر مي‌آيد. اما راه‌هاي تقويت هوش شناختي چيست؟
حتما شما هم در گفت‌وگوهاي روزمره خود به شوخي از كسي شنيده‌ايد كه بگويد: از مغزت كار بكش كه خاك نخورد. اينگونه جمله‌ها هرچند به شوخي بين ما رد و بدل مي‌شوند اما واقعيت دارند و اثبات شده هستند. سلول‌هاي مغز هم مثل سلول‌هاي ديگر بدن ما درصورتي كه به خوبي به‌كار گرفته نشوند، از بين مي‌روند. تقويت هوش شناختي به اين معني است كه شما براي زنده ماندن و تقويت كردن سلول‌هاي مغزي تلاش كنيد.
جالب است بدانيد كه كمك به تقويت هوش شناختي، قبل از تولد كودك شروع مي‌شود و بعد از ۸سالگي به ندرت تغيير مي‌كند.
در دوران بارداري نخستين قدم‌هاي محيط و پدر و مادر براي هوشمندي بچه‌ها برداشته مي‌شود. پيشنهادهاي زير مي‌تواند به مادران باردار كمك كند:
مادر آرام و بدون اضطراب، كودك آرامي خواهد داشت كه زمينه شكوفايي هوش بيشتري برايش فراهم مي‌شود. سعي كنيد در اين دوران آرامش خود را حفظ كنيد. يكي از راه‌هاي آرامش گرفتن در روزهاي بارداري قرآن خواندن است.
نوع تغذيه زنان باردار و استفاده از انواع ويتامين‌ها و مواد مغذي براي شكل‌گيري سلول‌ها مهم است. در توصيه‌هاي اسلامي و طب سنتي ايران استفاده از عسل، كدو، كندر، خرما، خرفه، كرفس، نارنج و مويز را براي افزايش هوش و عقل كودك پيشنهاد مي‌دهند.
با هماهنگي پزشك، يك برنامه ورزشي براي زنان باردار مي‌تواند تا حدود ۱۴درجه به رشد هوش نوزاد آينده كمك كند.
جنين به‌خوبي مي‌تواند پيام‌هاي محيط بيرون را دريافت كند. در دوران بارداري صحبت با طفل به‌خصوص توسط مادر، قرآن خواندن براي او، زدن ضربه‌هاي آهسته و نوازش پوست شكم مادر و حتي نور‌هاي مختلف محيط مي‌تواند محرك مغز جنين باشد.
بعد از تولد، آغوش گرم مادر و تماس بدني او با نوزاد و شير مادر يكي از مهم‌ترين كمك‌ها براي تقويت و رشد هوش نوزادان است.
جعبه تلويزيون و كامپيوتر با هوش چه مي‌كند؟
اگرچه تلويزيون و كامپيوتر مي‌تواند آموزنده باشد اما استفاده زودهنگام از تلويزيون براي بچه‌ها مي‌تواند موجب اختلال در خلاقيت و تكامل سلول‌هاي مغزي كودكان نوپا شود. در سال‌هاي بعد هم كه بچه‌ها در مرحله دوران حساس رشد حافظه، هوش و ساير توانايي‌ها هستند، استفاده نامناسب از تلويزيون و كامپيوترمي‌تواند در آنها اختلال توجه، خيالپردازي‌ها، ضعف استدلال‌ها و كمبود مهارت‌هاي ارتباطي با همسالان را ايجاد كند. استفاده از اين ابزارها شايد بچه‌ها را براي مدت كوتاهي سرگرم يا آرام كند اما آرزو‌ها و اهداف بلندمدت والدين را براي توانمند‌سازي و تقويت هوش آنها به باد خواهد داد. علاوه بر اينها كودك به جاي تجربه بازي‌هاي شاد گروهي، در حال يا آينده منزوي مي‌شود و فرصت رشد مهارت‌هايش از بين مي‌رود.
بهتر است والدين از بچه‌ها بخواهند كه به سليقه خود و البته با تاييد والدين چند برنامه يا بازي كوتاه را در طول شبانه روز انتخاب كنند و فقط اجازه استفاده از آنها را داشته باشند. اگر شما فعاليت‌هاي سرگرم‌كننده و جايگزيني را در خانه، ميهماني‌ها يا تعطيلات درنظر بگيرد و در قانونگذاري نظر بچه‌ها را بپرسيد و بعد مراقب خوبي از قانون خانه باشيد، بچه‌ها هم به مرور علاقه محدود شده‌اي را به فيلم‌ها و بازي‌هاي كامپيوتري نشان مي‌دهند اما اگر فقط منع كنيد بدون آنكه پيشنهاد جايگزيني داشته باشيد، موفق نمي‌شويد.
اينكه پيام‌هاي تبليغاتي مكررا و دائم از وظيفه آموزش پدرها و مادرها و محبت آنها بگويند و بعد خريد محتواي خود را مساوي پدر و مادري‌كردن خوب تلقي كنند، موجب مي‌شود كه توجه و دغدغه والدين كم‌كم به نوعي نگراني تبديل شود كه فقط با خريدن اين بسته‌هاي هوش از بين مي‌رود. البته آسيب جدي ديگر اين نوع تبليغات اين است كه براي قشر ضعيف و كم‌توان مالي حسرت برباد رفتن آينده فرزاندشان را به‌دنبال دارد. ما به شما مي‌گوييم كه چگونه مي‌توانيد بدون خريد اين بسته‌هاي هوش‌افزا به كودك خود كمك كنيد.
همه باهوشند اما...
نمره هوش فرزندان براي بعضي پدرها ومادرها، بهانه خوبي براي فخر فروشي آنهاست درحالي‌كه آيا كسي به‌نظر بچه‌ها وقتي مجبور مي‌شوند تست هوش بدهند، بازي‌هاي فكري كنند يا... توجه مي‌كند؟ اجبار در رشد هوش و نابغه‌شدن، اگر براي بچه‌ها وظيفه‌اي باشد كه به وسيله آن رضايت پدر و مادر را به‌دست بياورند، نه‌تنها تلاش مفيدي نيست بلكه موجب از بين رفتن خلاقيت آنها هم مي‌شود.
در واقع هوش‌شناختي كه تبليغات با شعار‌هايي مثل فعال‌سازي نيمكره راست و چپ و... آن را به معني تضمين موفقيت آينده فرزندان معرفي مي‌كنند، فقط مي‌تواند در سال‌هاي اوليه تحصيل بچه‌ها ضامن موفقيت تحصيلي آنها باشد. ضمن آنكه پدر و مادر بودن يك بچه نابغه نيز كار راحتي نيست. امروزه با پيشرفت علم ديگر نمي‌توان از يك مدل هوش حرف زد بلكه بايد به انواع مختلف هوش اهميت داد. افراد موفق در كنكور، محيط‌هاي كار و... لزوما افرادي با هوش شناختي بالا نيستند بلكه آنها افرادي با هوش متوسط و نرمال هستند كه توانسته‌اند هوش هيجاني خود را بالا ببرند و توانايي‌ها و انگيزه‌هاي خود را بشناسند.
همچنين اين افراد مي‌توانند احساسات خود را مديريت كنند. براي آنكه بتوانيد موفقيت آينده بچه‌هاي خود را تضمين كنيد لازم است هوش شناختي و هوش هيجاني را به موازات هم رشد بدهيد. امروزه همه باهوشند. فرق آدم‌ها در شناخت نوع هوش آنهاست. كسي كه توانايي حرف‌زدن بسيار خوبي دارد، فردي كه مي‌تواند با افراد به‌خوبي ارتباط برقرار كند، نقاش‌ها، ورزشكارها، دوستداران طبيعت و...، همه از نوعي از هوش بهره برده‌اند كه احتمالا ديگران از اين نوع هوش به اندازه كافي بهره نبرده‌اند.
هوش اين افراد در دسته‌هايي با اين نام مثل هوش كلامي، هوش ميان‌فردي، هوش فضايي، هوش جسمي و... قرار مي‌گيرد. اگر شما پدرها و مادرها سطح اطلاعات خود را در اين زمينه بالا ببريد و فقط شنونده محض اين تبيلغات نباشيد، مي‌توانيد محيطي براي تجربه‌اندوزي و تلاش و خلاقيت بچه‌ها تدارك ببينيد. بعد كم‌كم خودتان مي‌توانيد كشف كنيد كه فرزند شما از كدام يك از انواع هوش بيشتر بهره برده است. اتفاقا اين كشف صرفا با خرج‌كردن پول به‌دست نمي‌آيد؛ صبر شما و وقتي كه براي اين كار مي‌گذاريد مهم‌ترين ابزارهاي شما در اين كار هستند.
اولين سال‌هاي زندگي
خانواده‌اي كه پدر و مادر در آن سختگيري بي‌جا دارند و پرخاشگر و انتقاد‌كننده باشند، به هوش بچه‌ها و جرأت بچه‌ها براي بيان توانايي‌شان صدمه وارد مي‌كند. در مقابل، خانواده‌هايي كه محيط دوستانه، آرام و رابطه‌اي برمبناي تعامل سالم با فرزند خود دارند مي‌توانند به رشد توانايي‌هاي هوشي بچه‌ها كمك كنند. پيشنهادهاي زير به شما كمك مي‌كند كه در تقويت هوش بچه‌ها اثرگذار باشيد:
۱- صبحانه خوب و كامل را فراموش نكنيد. مغز خوب و سالم، غذاي سالم و كافي هم نياز دارد؛ اگر كودك شما صبحانه خوبي بخورد كه بتواند ۲۰درصد انرژي او را براي ادامه روز تأمين كند، حتما توجه و تمركز بيشتري پيدا مي‌كند.
۲- بازي به اندازه غذاي خوب مي‌تواند در رشد هوش شناختي كودكان اثرگذار باشد. بازي حساب‌شده نوعي تمرين مغز است. در دوران نوزادي با بغل كردن بچه و بازي كلامي با نوزادان مي‌توانيد به رشد و تقويت بيشتر و بهتر هوش آنها كمك كنيد. در سال‌هاي بعدي هم مي‌توانيد به كمك حواس بچه‌ها و بدون آنكه امكانات مادي زيادي لازم داشته باشيد با او بازي كنيد و به افزايش شبكه سلول‌هاي مغز كه ابزار هوش است، كمك كنيد.
۳- دالي بازي، قايم موشك، بازي‌هاي نمايشي مثل پانتوميم و حتي تشخيص بو‌ها با چشم بسته به رشد هوش كودك كمك مي‌كند.
۴- در سال‌هاي بالاتر، بازي‌هاي فكري كه بچه‌ها خودشان انتخاب مي‌كنند مثل پازل و بعضي از بازي‌هاي رايانه‌اي در زمان‌هاي محدود مي‌تواند مؤثر باشد.
۵- تعامل كودك و والدين مثل حرف‌زدن، گوش‌كردن به هم، توجه به هم، سؤال پرسيدن و نظر خواستن، در قدرت هوش بچه‌ها اثرگذار است.
۶- اگر پدر و مادر اهل مطالعه كتاب باشند به راحتي مي‌توان ايده تشويق كودكان به مطالعه را براي افزايش هوش عملي كرد.كتاب خواندن سلول‌هاي مغز را فعال و زمينه تجربه‌اندوزي و آزمون و خطاي كمتر را به بچه‌ها هديه مي‌كند. براي بچه‌ها كتاب بخوانيد و اجازه بدهيد هر سؤالي دارند از شما بپرسند و به آنها با حوصله و دقت جواب دهيد. حتما شما هم بعد از خواندن كتاب از كودك خود درباره شخصيت‌ها و اتفاقات داستان سؤال بپرسيد. از او بخواهيد درباره داستان كتاب نقاشي هم بكشد.
۷- سرزنش و مقايسه بچه‌ها را فراموش كنيد. اگر بخواهيد با ميزان هوشمندي بچه‌ها فخرفروشي كنيد آنها را در فشار رواني قرار مي‌دهيد و از همه مهم‌تر اينكه دوران كودكي را از آنها مي‌گيريد.
۸- شايد فكر كنيد هر فرد نابغه و باهوش موفقي، قطعا خانواده مرفه و بدون مشكلي داشته. اما بهتر است بدانيد كه اغلب افراد موفق دنيا زندگي‌هاي سخت و پر از رنجي داشته‌اند. شايد راز اين شكوفايي در اين باشد كه ذهن افراد در شرايط سخت و چالش‌انگيز مجبور مي‌شودكه اطلاعات را پردازش و راه‌‌حل‌يابي كند. در خانواده به‌دنبال ايجاد محيط مصنوعي و گلخانه‌اي كه در آن بچه‌ها به رشد هوشي برسند، نباشيد، به آنها فرصت فكر كردن و حل مسئله بدهيد.
۹- خلاقيت را در كودك رشد دهيد. يكي از راه‌هاي رشد خلاقيت اين است كه به جاي اينكه همه چيز را حاضر و آماده در اختيارش بگذاريد، به او كمك كنيد تا از وسايل و ابزارهاي دم دستي و غيرقابل استفاده، وسايل مورد نياز خودش را بسازد. به او فرصت بدهيد فكر كند كه چگونه مي‌تواند به كمك يك لوله مقوايي كه از انتهاي يك دستمال كاغذي رولي باقي مانده است و چند تكه پارچه و چسب و... يك جامدادي روميزي براي خودش بسازد.
كمك به هوش بچه‌ها قبل از تولد
هوش شناختي يكي از ابزارهاي موفقيت بچه‌ها در آينده است. همانقدر كه وراثت و ژن‌ها مي‌توانند در ميزان هوش بچه‌ها اثرگذار باشند، محيط هم مي‌تواند در رشد و تقويت يا هدر دادن و ضعيف‌كردن اين نعمت خدادادي نقش داشته باشد. مراقبت از هوش بچه‌ها بيش از هركسي از دست پدر و مادرها بر مي‌آيد. اما راه‌هاي تقويت هوش شناختي چيست؟
حتما شما هم در گفت‌وگوهاي روزمره خود به شوخي از كسي شنيده‌ايد كه بگويد: از مغزت كار بكش كه خاك نخورد. اينگونه جمله‌ها هرچند به شوخي بين ما رد و بدل مي‌شوند اما واقعيت دارند و اثبات شده هستند. سلول‌هاي مغز هم مثل سلول‌هاي ديگر بدن ما درصورتي كه به خوبي به‌كار گرفته نشوند، از بين مي‌روند. تقويت هوش شناختي به اين معني است كه شما براي زنده ماندن و تقويت كردن سلول‌هاي مغزي تلاش كنيد.
جالب است بدانيد كه كمك به تقويت هوش شناختي، قبل از تولد كودك شروع مي‌شود و بعد از ۸سالگي به ندرت تغيير مي‌كند.
در دوران بارداري نخستين قدم‌هاي محيط و پدر و مادر براي هوشمندي بچه‌ها برداشته مي‌شود. پيشنهادهاي زير مي‌تواند به مادران باردار كمك كند:
مادر آرام و بدون اضطراب، كودك آرامي خواهد داشت كه زمينه شكوفايي هوش بيشتري برايش فراهم مي‌شود. سعي كنيد در اين دوران آرامش خود را حفظ كنيد. يكي از راه‌هاي آرامش گرفتن در روزهاي بارداري قرآن خواندن است.
نوع تغذيه زنان باردار و استفاده از انواع ويتامين‌ها و مواد مغذي براي شكل‌گيري سلول‌ها مهم است. در توصيه‌هاي اسلامي و طب سنتي ايران استفاده از عسل، كدو، كندر، خرما، خرفه، كرفس، نارنج و مويز را براي افزايش هوش و عقل كودك پيشنهاد مي‌دهند.
با هماهنگي پزشك، يك برنامه ورزشي براي زنان باردار مي‌تواند تا حدود ۱۴درجه به رشد هوش نوزاد آينده كمك كند.
جنين به‌خوبي مي‌تواند پيام‌هاي محيط بيرون را دريافت كند. در دوران بارداري صحبت با طفل به‌خصوص توسط مادر، قرآن خواندن براي او، زدن ضربه‌هاي آهسته و نوازش پوست شكم مادر و حتي نور‌هاي مختلف محيط مي‌تواند محرك مغز جنين باشد.
بعد از تولد، آغوش گرم مادر و تماس بدني او با نوزاد و شير مادر يكي از مهم‌ترين كمك‌ها براي تقويت و رشد هوش نوزادان است.
جعبه تلويزيون و كامپيوتر با هوش چه مي‌كند؟
اگرچه تلويزيون و كامپيوتر مي‌تواند آموزنده باشد اما استفاده زودهنگام از تلويزيون براي بچه‌ها مي‌تواند موجب اختلال در خلاقيت و تكامل سلول‌هاي مغزي كودكان نوپا شود. در سال‌هاي بعد هم كه بچه‌ها در مرحله دوران حساس رشد حافظه، هوش و ساير توانايي‌ها هستند، استفاده نامناسب از تلويزيون و كامپيوترمي‌تواند در آنها اختلال توجه، خيالپردازي‌ها، ضعف استدلال‌ها و كمبود مهارت‌هاي ارتباطي با همسالان را ايجاد كند. استفاده از اين ابزارها شايد بچه‌ها را براي مدت كوتاهي سرگرم يا آرام كند اما آرزو‌ها و اهداف بلندمدت والدين را براي توانمند‌سازي و تقويت هوش آنها به باد خواهد داد. علاوه بر اينها كودك به جاي تجربه بازي‌هاي شاد گروهي، در حال يا آينده منزوي مي‌شود و فرصت رشد مهارت‌هايش از بين مي‌رود.
بهتر است والدين از بچه‌ها بخواهند كه به سليقه خود و البته با تاييد والدين چند برنامه يا بازي كوتاه را در طول شبانه روز انتخاب كنند و فقط اجازه استفاده از آنها را داشته باشند. اگر شما فعاليت‌هاي سرگرم‌كننده و جايگزيني را در خانه، ميهماني‌ها يا تعطيلات درنظر بگيرد و در قانونگذاري نظر بچه‌ها را بپرسيد و بعد مراقب خوبي از قانون خانه باشيد، بچه‌ها هم به مرور علاقه محدود شده‌اي را به فيلم‌ها و بازي‌هاي كامپيوتري نشان مي‌دهند اما اگر فقط منع كنيد بدون آنكه پيشنهاد جايگزيني داشته باشيد، موفق نمي‌شويد.
پ
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان
اپلیکیشن برترین ها
را نصب کنید.
ارسال نظر