پیشگیری از خطوط پشیمانی!

شاید در دهه های گذشته فقط قشر خاصی به سراغ تتوکردن با همان خالکوبی می رفتند اما این روزها همه چیز تغییر کرده و بعضی ها متاسفانه اشکال مختلفی را روی پوست صورت و بدن شان تتو می کنند. این درحالی است که براساس آمار، بیش از ۸۰ درصد این افراد بعد از گذشت دو ماه از تتوکردن پشیمان می شوند زیرا معتقدند ظاهری مصنوعی پیدا کرده اند و درصدد پاک کردن طرح تتو برمی آیند. اما این کار اصلا ساده نیست و همیشه هم نتیجه دلخواهی ندارد. در این باره با دکتر فریده مهتی پور، متخصص پوست و مو گفت و گو کرده ایم که آن را می خوانید.


*چرا به نظر همه متخصصان پوست، تتوکردن خطرناک است؟

پوست، اولین سد دفاعی بدن در برابر ورود میکروب هاست و با تتوکردن این سد دفاعی مورد تهاجم قرار می گیرد چون در این فرایند، سوزن در یکی از سدهای دفاعی بدن نفوذ کرده و همراه خود عوامل میکروبی را وارد بدن می کند. در عین حال، رنگ های تتو هم ممکن است واکنش های ایمنی بدن را تحریک کنند و سلول های پوست ناحیه تتوشده، ملتهب، بنفش رنگ و برجسته شوند. بنابراین افرادی که سابقه نقص سیستم ایمنی بدن دارند باید دور تتو را خط بکشند. در این بین، مهم ترین اتفاقی که پس از تتو امکان دارد رخ دهد، بروز واکنش آلرژیک به یکی از مواد موجود در رنگ تتو است. در بیشتر موارد، رنگدانه تتو با مشتقات آن که روی پوست می ماند، باعث ایجاد واکنش می شود و با بروز ناگهانی تحریک، تورم و قرمزی قسمتی که تتو روی آن انجام شده، در عرض چند هفته یا حتی چند سال پس از انجام تتو دیده می شود. در عین حال، این واکنش تحریکی معمولا محدود به منطقه تتو شده است اما گاهی اوقات وسیع تر و با بروز اگزما و پوسته ریزی همراه می شود.

*علت ایجاد این مشکلات پوستی چیست؟

این موضوع به ترکیبات مواد تتو برمی گردد؛ برای مثال وجود جیوه در این ترکیبات مناطق قرمز تتو را درگیر می کند و احتمال دارد واکنش آلرژیک شدیدتر و با بروز اگزما همراه شود؛ کروم، نواحی سبز تتو را درگیر می کند و کبالت، منگنز و کربن به ترتیب مناطق آبی روشن، نواحی ارغوانی و مناطق سیاه تتو را تحت تاثیر قرار می دهند. از طرفی اگر درصد بالایی از رنگ زرد ترکیبات مواد تتو در معرض نور آفتاب قرار بگیرد، پوست دچار قرمزی و تورم می شود و علت آن می تواند وجود کادمیم سولفات موجود در این رنگ باشد.

*یعنی عوارضی که بر اثر تتوکردن ایجاد می شود به دلیل وجود این ترکیبات رنگی است؟

بله. البته شرایط بهداشتی و نحوه انجام مراحل تتو را نیز نمی توان نادیده گرفت. تتو از نظر پزشکی به غیر از موارد نادر که برای پوشش یک جوشگاه غیرقابل درمان و بدشکل در صورت، آن هم از سوی پزشک متخصص پوست به کار می رود، در بقیه موارد ازجمله دلایل زیبایی یا آرایش دائم توصیه نمی شود و طبق اطلاعیه های وزارت بهداشت این کار جرم محسوب می شود زیرا عوارضی جدی مانند ایجاد گوشت اضافی، انتقال عفونت هایی مانند ایدز، هپاتیت، سل و تبخال، تغییر رنگ پوست و تحریک بیماری های زمینه ای را به دنبال دارد. متاسفانه این روزها بسیاری از خانم ها برای انجام تتو به آرایشگاه مراجعه می کنند و علاوه بر اینکه نتیجه مورد نظر خود را نمی گیرند و بعد از مدت کوتاهی پشیمان می شوند و باید تا مدت ها تحت نظر متخصص پوست قرار بگیرند تا مشکلات پوستی شان درمان شود.

*آیا در اثر تتوکردن، عفونت پوستی هم ایجاد می شود؟

بله. تتو ممکن است موجب عفونت باکتریایی موضعی شود و علائم این عفونت شامل سرخی، تورم و چرک است. درواقع اگر آرایشگر از وسایل استریل استفاده نکند، امکان به وجود آمدن عفونت ها بیشتر خواهد بود و گاهی اوقات بیمار تا آخر عمر باید از پماد یا کورتون های تزریقی استفاده کند.

*تورم در ناحیه تتو شده چه علتی دارد؟

نباید فراموش کرد بسیاری از رنگ های تتو فقط از مرکب ساخته شده اند و عوارض پوستی شدیدی ایجاد می کنند. به همین دلیل در اطراف ناحیه ای که رنگ تتو تزریق شده، ضایعه هایی به نام گرانولوما به وجود می آید که پر از سلول های ماکروفاژ (گلبول های سفید بیگانه خوار) است و تلاش می کنند رنگ تتو را ببلعند و از پوست پاک کنند؛ به خصوص اگر رنگ تتو حاوی جوهر قرمز باشد. همچنین در محل تتو ممکن است کلوئید (برآمدگی در محل التیام زخم) ایجاد شود که افراد با پوست تیره بیشتر مستعد ابتلا به آن هستند.

*آیا به کمک لیزر می توان از شر طرح تتو خلاص شد؟

امروزه برای از بین بردن خالکوبی ها، لیزرهای مختلفی رواج پیدا کرده اند که هرکدام مشخصات خاص خود را دارند و با طول موج ها و رنگ های مختلف جهان درمان ضایعات رنگی و خالکوبی ها مورد استفاده قرار می گیرند. گاهی ممکن است در یک خالکوبی که رنگ های گوناگونی دارد، ناچار به استفاده از لیزرهای متفاوتی می شویم. البته از آنجا که عمق نفوذ لیزرهای مختلف و نیز تاثیر آنها بر رنگ ها، منتفاوت است بنابراین آگاهی از مشخصات و کارایی آنها به مهارت و تجربه پزشک بستگی دارد. البته احتمال اینکه پاسخ مناسبی نگیرند هم زیاد است.

*یعنی ممکن است طرح تتو با لیزر هم به طور کامل از بین نرود؟

به طور کلی تتوها به سه دسته حرفه ای، آماتور و ضربه ای (ناشی از حوادث) تقسیم می شوند و از بین بردن خالکوبی حرفه ای به دلیل نفوذ عمیق تر، مشکل تر از نوع آماتور است و به دفعات بیشتر لیزر نیاز دارد. متاسفانه این روزها انواع تتوی آرایشی به خصوص انواع حرفه ای آن بین نوجوانان و جوانان رواج پیدا کرده و عملا با درمان های رایج لیزر از بین بردن کامل آن امکان پذیر نیست. باید به بیماران گفته شود که دفعات لیزر به خصوص در انواع حرفه ای ممکن است به ۲۰ جلسه برسد و شاید هم تمام رنگ های خالکوبی به طور کامل از بین نرود. بنابرانی بیمار موردنظر ما شاید موفق به پاک کردن کامل همه تتوهای خود نشود و این یک واقعیت است. به همین دلیل است متخصصان پوست بر این باورند آخر خط تتو، پشیمانی است. البته رنگ تتو و رنگ پوست هم در پاک کردن آن به کمک لیزر موثرند.

*در این باره بیشتر توضیح می دهید؟

لیزر در پوست های تیره و کسانی که برنزه کرده اند یا حتی از کرم های اتوبرنزه استفاده می کنند، ممکن است موجب بروز عوارضی چون کم رنگی یا پررنگی محل لیزر شود که می تواند موقت یا حتی دائمی باشد زیرا نور لیزر همان گونه که توسط ذره ای خالکوبی جذب می شود، می تواند توسط رنگدانه های پوست نیز جذب شود و عوارض مختلفی به وجود آورد که درمورد پوست تیره شایع تر است. بنابراین لیزر ضایعات رنگی و انواع تتو در پوست های خیلی روشن و آنهایی که برنزه نکرده اند، بهتر جواب می دهد.

*رنگ تتو هم در میزان موفقیت روند درمانی موثر است؟

بله. مثلا تتوهای آبی تیره و سیاه به لیزر بهتر جواب می دهند، درصورتی که تتوهای زرد، قرمز و سبز جواب درمانی کم یا خیلی مختصری دارند. در عین حال، خالکوبی های سفید یا خالکوبی های همرنگ پوست ممکن است در اثر لیزر تبدیل به رنگ خاکستری یا سیاه شوند که پرهیز از انجام لیزر و تست اولیه در چنین مواردی ضروری است. البته بهتر است قبل از انجام لیزر، در دو جله اول درمان، نقاطی کوچک از خالکوبی این بیمار تست و بعد از شش تا هشت هفته با معاینه و مشاهده اثرات تست، لیزر در سطح وسیع انجام شود. از طرف دیگر، تتوهای قدیمی تر نسبت به تتوهای تازه (کمتر از یک سال) به درمان با لیزر بهتر جواب می دهند.

دلیل این موضوع به وجود سلول های بیگانه خوار در خالکوبی های قدیمی تر برمی گردد که می توانند ذرات شکسته شده توسط لیزر را از بافت خارج کنند. بازهم تاکید می کنم که باتوجه به موارد گفته شده بازهم ممکن است خالکوبی به طور کامل از بین نرود یا حتی در مواردی هم که کاملا برطرف شود و هاله کم رنگی روی پوست باقی بماند. بنابراین با پاک کردن تتو همه عوارض ناشی از آن از بین نمی روند.

*یعنی ممکن است طرح تتو برای همیشه باقی بماند؟

اگر رنگ تتو به لایه ماندگار پوست تزریق شود، برای همیشه باقی می ماند و قابل پاک شدن نیست ولی در صورتی که در لایه های سطحی تزریق شود، به تدریج کم رنگ می شود و از بین می رود.

اما این طور نیست که بگوییم صددرصد عوارض حاصل از آن نیز محو می شود بلکه برای درمان هریک از عوارض نیاز به روش های درمانی خاصی هم وجود دارد. در عین حال، اگر ماده تتو کربنی باشد، می توان آن را به وسیله لیزر برداشت ولی اگر مواد رنگی به خصوص قرمز، قهوه ای و زرد باشد، به دلیل وجود ترکیبات آهن در این رنگ ها امکان برداشتن آنها وجود ندارد و حتی با استفاده از لیزر نیز ناحیه تو شده، برای همیه تیره رنگ باقی می مناند. بنابراین توصیه می شود که افراد حتی الامکان از انجام تتوهای زیبایی و آرایشی اجتناب کنند و به جای این مد خطرناک، به سراغ روش های جایگزین باشند.

*مثلا چه روش هایی؟

تتوهای موقت کاغذی موجود در بازار (مثلا در جشن ها و مهمانی ها)، تتو با حنا، استفاده از مداد ابروی استاندارد برای پرپشت کردن و حالت دادن به ابروها، کاشت ابرو (در مواردی که موهای ابرو ریخته و قابل ردضش هم نیست) ازجمله این روش ها هستند.

منبع: هفته نامه تندرستی

باز نشر: مجله اینترنتی Bartarinha.ir